ირაკლი კობახიძე - საქართველოს ახალი პრემიერ-მინისტრი. მოკლედ მისი პოლიტიკური ცხოვრების მთავარი დეტალები
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე
8 თებერვალს საქართველოს პარლამენტმა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე 45 წლის ირაკლი კობახიძე დაამტკიცა. ამ პოსტზე კობახიძემ ირაკლი ღარიბაშვილი შეცვალა. პრემიერად დანიშვნამდე კობახიძე მმართველი გუნდის, “ქართული ოცნების” თავმჯდომარის პოსტს იკავებდა. ახლა პარტიის თავმჯდომარე ირაკლი ღარიბაშვილი გახდა.
მოკლედ გიყვებით, ვინ არის კობახიძე, რა პოლიტიკური წარსული აქვს მას და რა როლი მიოუძღვის ბოლო წლების ქართულ პოლიტიკაში.
________________________________________________________
ირაკლი კობახიძე ქართულ პოლიტიკაში აქტიურად ჩართულია 2014-2015 წლებიდან.
კობახიძის პირველი სერიოზული გამოჩენა პოლიტიკაში ასევე ღარიბაშვილს უკავშირდება – კობახიძე 2015 წელს მმართველი პარტიის, „ქართლი ოცნების“ აღმასრულებელ მდივნად დაინიშნა – ამ პოსტზე მან სწორედ ირაკლი ღარიბაშვილის ნათესავი, ზვიად ჯანყარაშვილი შეცვალა. ჯანყარაშვილის და ე.წ. “ღარიბაშვილის კლანის” მიმართ მაშინ კორუფციასთან დაკავშირებული პრეტენზიები არსებობდა.
ამის შემდგომ, კობახიძე სწრაფად მიიწევს წინ კარიერულ კიბეზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქვეყნის არაფორმალური მმართველის, ბიძინა ივანიშვილის განსაკუთრებული ნდობით სარგებლობს.
2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში კობახიძე უკვე “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიის მესამე ნომერია. „ოცნების“ გამარჯვების შემდეგ კი პარლამენტის სპიკერი ხდება.
პარლამენტის სპიკერობიდან კობახიძე 2019 წელს გადადგა. უფრო სწორედ, იძულებული გახდა გადამდგარიყო. მისი გადადგომა რუსი დეპუტატის, სერგეი გავრილოვის სახელს უკავშირდება.
2019 წლის 20 ივნისს თბილისში, მართლმადიდებელთა საერთაშორისო საპარლამენტო ასამბლეაზე დასასწრებად ჩამოვიდა რუსი დეპუტატი, კომუნისტი სერგეი გავრილოვი. მან პარლამენტის სპიკერის სავარძელი დაიკავა, რასაც სპონტანურად დაწყებული მრავალათასიანი საპროტესტო დემონსტრაციები მოჰყვა. მიტინგები ძალის გამოყენებით დაარბიეს, კობახიძე კი, დარბევის მეორე დღეს, 21 ივნისს, პოსტიდან გადადგა.
2021 წლის 16 იანვარს, მას შემდეგ, რაც ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკიდან მეორედ წასვლის შესახებ განცხადება გააკეთა, კობახიძე „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარედ აირჩიეს.
განათლებით კობახიძე იურისტია – კონსტიტუციური სამართლის სპეციალისტი. 2005 წლიდან კითხულობს ლექციებს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, არის სრული პროფესორი. 2006 წელს დიუსელდორფის უნივერსიტეტში, გერმანიაში მიენიჭა სამართლის დოქტორის აკადემიური ხარისხი.
კობახიძის მამა, გია კობახიძე ასევე პოლიტიკოსია – მესამე და მეოთხე მოწვევის პარლამენტის წევრი იყო და ერთ დროს პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილეც. თუმცა, ამჟამად აქტიურ პოლიტიკაში არ არის. კობახიძეს კომპრომატად უთვლიან იმ ფაქტს, რომ 2015 წლამდე მამამისი ნინო ბურჯანაძის პრორუსულად მიჩნეული „დემოკრატიული მოძრაობის“ ერთ-ერთი ლიდერი იყო.
გავრილოვის ღამე, იმპიჩმენტი, კონსტიტუციის შეცვლა, პოლარიზაცია
ე.წ. გავრილოვის ღამის გარდა, ამ პოლიტიკოსის სახელს უკავშირდება ბოლო წლებში მომხდარი არაერთი მნიშვნელოვანი პოლიტიკური მოვლენა თუ დაპირისპირება.
მაგალითად, შემოდგომაზე, ირაკლი კობახიძე ერთ-ერთი მთავარი იყო იყო, ვინც სათავეში ედგა პრეზიდენტ ზურაბიშვილის წინააღმდეგ იმპიჩმენტის პროცედურის წამოწყებას. “ქართულმა ოცნებამ” ზურაბიშვილი კონსტიტუციის დარღვევაში დაადანაშაულა და საკონსტიტუციო სასამართლოში უჩივლა. პრეზიდენტის წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სასამართლოში მთავარი მომხსენებელი სწორედ ირაკლი კობახიძე იყო.
სასამართლომ პრეზიდენტი კონსტიტუციის დამრღვევად გამოაცხადა. საბოლოოდ, „ოცნებამ“ პარლამენტში იმპიჩმენტისთვის საჭირო 100 ხმა ვერ მოაგროვა. თუმცა, აღნიშნული ეპიზოდი უარყოფითად აისახა ქვეყნის საერთაშორისო იმიჯზე და შევიდა ისტორიაში, როგორც პრეზიდენტის იმპიჩმენტის პირველი მცდელობა.
ირაკლი კობახიძე, რომელიც მაშინ მმართველ პარტიას თავმჯდომარეობდა, 2023 წლის მარტის პროცესების აქტიური მონაწილეც იყო – მაშინ “ქართული ოცნება” შეეცადა საქართველოში რუსეთში მოქმედი „უცხოელი აგენტების“ შესახებ კანონის ანალოგი მიეღო.
როგორც “რადიო თავისუფლება” იხსენებს, კობახიძე ოპონენტებს ხშირად უწოდებდა „ჯაშუშებს“ და „აგენტებს“, მათ შორის პრეზიდენტ ზურაბიშვილსაც.
კობახიძე იყო ასევე პოლიტიკოსი, რომელიც აქტიურად იმეორებდა საქართველოს ომში ჩათრევის მცდელობების შესახებ შეთქმულების თეორიებს. ამ თეორიის თანახმად, არსებობს „გლობალური ომის პარტია“, რომლის მიზანია, საქართველო ომში ჩაითრიოს.
მაგალითად, “უცხოელი აგენტების” წინააღმდეგ აქციებზე კობახიძემ თქვა, რომ “ამ მიტინგეების უკან დგას “ნაციონალური მოძრაობა” და გლობალური ომის პარტია, რომლის მიზანი ხელისუფლების ძალადობრივი გადატრიალება, საქართველოს ომში ჩათრევა და აქ მეორე ფრონტის გახსნაა.”,
ხოლო, აშშ-ის მიერ კორუფციაში მხილებული მოსამართლეების დასანქცირებისას კობახიძემ თქვა, რომ აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ენტონი ბლინკენის გადაწყვეტილების უკან “კორუფციული პროცესები დგას”. მისივე განმარტებით, “სახელმწიფო მდივანი ამ ყველაფერში გასვარეს”.
კობახიძის პრემიერ-მინისტრად დანიშვნის შემდეგ ქართულ მედიაში ასევე იხსენებდნენ მის არაკორექტულ გამონათქვამებს ჟურნალისტების თუ ოპონენტების მიმართ, რითიც ეს პოლიტიკოსი განსაკუთრებით გამოირჩევა.
“ქალის სახე დაკარგე. პირი მოიწმინდე, სააკაშვილივით გაქვს პირი, დაემსგავსე მართლა ყველაფრით შენს ბელადს… შენ ხარ არახამია, როგორც ის არ არის კაცი, ისე შენ არ ხარ ქალი, ნაცმოძრაობის გულისთვის დაკარგე სახე“... – უთხრა მან ოპოზიციური ტელეკომპანიის, “მთავარის” ჟურნალისტს, რომელმაც მას უკრაინის ხელისუფლების წარმომადგენლის, დავით არახამიას სიტყვების შეფასება სთხოვა.
ექსპერტები თანხმდებიან, რომ შიდა პოლიტიკაში პოლარიზაციამ უკიდურეს ნიშნულებს სწორედ მაშინ მიაღწია, როდესაც მმართველი გუნდის ლიდერი ირაკლი კობახიძე იყო.
დასავლელი პარტნიორების მოწოდებაზე დეპოლარიზაციის შესახებ კობახიძე ხშირად პასუხობდა, რომ “ამ ოპოზიციასთან დეპოლარიზაცია შეუძლებელია” და “2024 წლამდე „ოცნების“ ხელისუფლების მთელი ყურადღება „დეპავლიკიზაციას“ დაეთმობა”.
„ჩვენი პრინციპი მარტივია: არცერთი ნაცი არცერთ ორგანოში. ეს არის ჩვენი მარტივი პრინციპი და ამ პრინციპით ვიმოქმედებთ მომავალშიც“, – განაცხადა მან 2023 წლის მაისში.
ამ პოლიტიკოსის არსენალშია ასევე მრავალრიცხოვანი სიტყვიერი თავდასხმები არასამთავრობო სექტორზე და ასევე ელჩებსა და უცხოელ პარტნიორებზე.
მაგალითად, კობახძეს ეკუთვნის ფრაზა, რომ “აშშ-ის ელჩი კელი დეგნანი აზიანებდა ქართულ-ამერიკულ ურთიერთობებს”. ასევე, ევროკავშირის ყოფილი ელჩის, კარლ ჰარცელის წასვლის შემდეგ კობახიძემ თქვა, რომ ჰარცელი „მხოლოდ უარყოფით როლს ასრულებდა ევროკავშირისა და საქართველოს ურთიერთობებში“.
2023 წლის შემოდგომაზე, “ოცნებამ” „ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლის“ სცენარზე მუშაობის ხელსეწყობაში ამერიკულ USAID-ს დასდო ბრალი.
ირაკლი კობახიძემ, რომელიც 2000-იანი წლების დასაწყისში თავადაც მუშაობდა USAID-ში, განაცხადა: „დაგვჭირდება განმარტებების მიღება, რატომ დაფინანსდა USAID-ის მიერ ტრენინგი, რომლის პირდაპირი მიზანი იყო საქართველოში რევოლუციის მომზადება“.
