ჩეხეთმა სკრიპალების მოწამვლაში ბრალდებული აგენტები აფეთქების მოწყობაში ამხილა
ჩეხეთმა რუსეთი აფეთქებაში დაადანაშაულა. რუსეთის დაზვერვის (ГРУ) აგენტებმა, პეტროვმა და ბოშიროვმა (იგივე ჩეპიგა და მიშკინი), რომლებიც დიდ ბრიტანეთში ყოფილი რუსი მზვერავის, სკრიპალისა და მისი ქალიშვილის მოწამვლაში არიან ბრალდებულები – ჩეხეთის სამხედრო საწყობები ააფეთქეს.
ყოველ შემთხვევაში, ამ ქვეყნის ხელისუფლება ასე ფიქრობს. ბრალდებამ დიპლომატიური სკანდალი გამოიწვია – ჩეხეთმა 18 რუსი დიპლომატი გააძევა, რასაც რუსეთმა იგივე ზომით უპასუხა.
რუსული “ნოვაია გაზეტა” სკანდალური საქმის დეტალებს მიმოიხილავს.
აფეთქება ჩეხეთში
2014 წლის 16 ოქტომბერს, ჩეხეთის მიყრუებულ ადგილას, აღმოსავლეთ მორავიაში, სოფელ ვრბეტიცაში, ძლიერმა აფეთქებამ სახლებში მინები ჩაამსხვრია. აფეთქება კერძო ფირმა „იმექს ჯგუფის“ საწყობებში მოხდა, რომელიც ოფიციალურად სამხედრო ტვირთის – პირველ რიგში, საბრძოლო მასალის გადატანით იყო დაკავებული – ფირმის ორი თანამშრომელი დაიღუპა.
ყოველი შემთხვევისთვის მეზობელი სოფლების მოსახლეობის ევაკუაცია მოხდა. როგორც ამდენი წლის შემდეგ გაირკვა, ამ დივერსიის უკან ГРУ-ს აგენტები, პეტროვი და ბოშიროვი იდგნენ.
- ფოტორეპორტაჟი რუსული სოფლიდან, სადაც „ნოვიჩოკს“ აწარმოებდნენ
- ვის სურდა ნავალნის მოკვლა? საერთაშორისო საგამოძიებო ჯგუფმა შემსრულებლების ვინაობა დაასახელა
- სკრიპალების მოწამვლაში ეჭვმიტანილებმა განაცხადეს, რომ სოლსბერიში ტურისტებად ჩავიდნენ
ბულგარეთი – აფეთქება და მოწამვლა “ნოვიჩოკით”
ამ ამბის მეორე ნაწილი ბულგარეთს უკავშირდება. ექვსი თვის შემდეგ, 2015 წლის აპრილში სოფიაში იარაღის მსხვილმა მწარმოებელმა და დილერმა, კომპანია Emco- ს მფლობელმა ემილიან გებრევმა საქმიან მიღებაზე უეცრად გონება დაკარგა, კომაში ჩავარდა და ძლივს გადარჩა. შემდეგ მასზე კიდევ ერთი თავდასხმა მოხდა.
მხოლოდ სამი წლის შემდეგ, Bellingcat-ის და The Insider-ის ჟურნალისტებმა მოახერხეს კავშირის დადგენა ГРУ – ს რვა ოფიცრისგან შემდგარი ჯგუფის, გებრევის მოწამვლისა და “ნოვიჩოკის” ტიპის მომწამლველი ნივთიერების პროტოტიპს შორის.
თავდაპირველად ჩეხებს გაუკვირდათ – ვის სჭირდებოდა ეს პროვინციული საწყობი? შემდეგ ბულგარელებს – ვინ არის ასეთი ეს გებრევი, რომ მას რუსეთის დაზვერვამ სდიოს?
სურათი მხოლოდ ახლა ყალიბდება და სამხედრო ექსპერტები ასეთ სარწმუნო ვერსიას განიხილავენ:
რუსეთთან კონფლიქტის დაწყების შემდეგ უკრაინა იარაღის სასწრაფოდ მოძიებას შეუდგა და გებრევი, რომელსაც კონფლიქტურ რეგიონებში – ერითრეადან და პაკისტანიდან ნიკარაგუასა და საქართველომდე – იარაღის გაყიდვების დიდი და საკმაოდ სკანდალური გამოცდილება ჰქონდა, საჭირო დროს საჭირო ადგილას აღმოჩნდა.
მყიდველი თანხებში შეზღუდული იყო, ამიტომ გებრევის შემოთავაზება – საწყობებში შემორჩენილი საბრძოლო მასალები ჩამოწერის მოახლოებული თარიღით – კიევს აკმაყოფილებდა.
თუმცა, გებრევის მიერ უკრაინისთვის გახსნილი ჩეხეთიდან მიწოდების დერეფანი მოსკოვს მაინცდამაინც არ მოეწონა.
2014 წლის დეკემბერში მიშკინი და ჩეპიგა – აქ მათ ნამდვილი სახელები უნდა ვუწოდოთ – “რუსეთის გმირის” წოდებაზე წარადგინეს. აქამდე ითვლებოდა, რომ “ყირიმისთვის”.
თავად გებრევმა ოფიციალურად არ დაადასტურა, რომ უკრაინისთვის იარაღის მიწოდებით იყო დაკავებული. თუმცა, მან გააკრიტიკა ბულგარეთის ხელისუფლება მისი საქმის გამოსაძიებლად არასაკმარისი მცდელობის გამო.
როგორც ჩანს, გამოსაძიებელი ბევრი რამ იყო “ნოვიჩოკის” გარდა: 2014 წლის შემოდგომაზე ბულგარეთის სხვადასხვა სამხედრო ქარხანაში აფეთქებების სულ მცირე ოთხი შემთხვევა მოხდა. გებრევის თქმით, ორი მათგანი “მოხდა იმ დროს, როდესაც რუსეთის სპეცსამსახურების აგენტები ბულგარეთში ისე მოქმედებდნენ, როგორც საკუთარ სახლში”.
ამას ადასტურებს ბოიკო ნოევის სიტყვები, რომელიც ორჯერ იყო ბულგარეთის თავდაცვის მინისტრი და ხელმძღვანელობდა ბულგარეთის მისიას ნატო-ში:
”2015 წლის პირველ ნახევარში, – წერს იგი, – ბულგარული იარაღის ექსპორტი სწრაფად იზრდებოდა იმ მიმართულებებზე, რომლებიც პირდაპირ გავლენას ახდენდა რუსეთის ინტერესებზე, განსაკუთრებით ახლო აღმოსავლეთში არსებულ კონფლიქტებში და ГРУ- მ ამის შესახებ ინფორმაცია მოიპოვა.
2015 წლის 21 მარტს და 14 აპრილს ააფეთქეს ბულგარეთის სამხედრო–სამრეწველო კომპლექსის უდიდესი საწარმოს “VMZ Sopot” – ის საწყობები. შემდეგ ოფიციალურმა პირებმა ეს აფეთქებები საბოტაჟად შეაფასეს.
აფეთქებები ორგანიზებული იყო პროფესიონალურად, ადამიანთა მსხვერპლის გარეშე. აპრილის ბოლოს თავს დაესხნენ გებრევს და 6 ივნისს, ანევოს საცდელ უბანზე მომხდარი “უბედური შემთხვევის” შედეგად, ამერიკის ოფიციალური უწყებებისთვის იარაღის გამოცდის დროს აშშ-ს მოქალაქე დაიღუპა. არცერთ შემთხვევაში ბულგარეთის ხელისუფლებამ არ გამოავლინა მიზანდასახულობა და გამბედაობა მათ შორის კავშირის დასადგენად.”
ამბავი გრძელდება – ცნობილმა გამომძიებელმა ჟურნალისტმა ხრისტო გროზევმა ბულგარეთის ნაციონალურ რადიოსთან ინტერვიუში თქვა, რომ ჩეხეთის ვრბეტიცაში აფეთქებების უკან იგივე ხალხი დგას (დეკემბერში იქ კიდევ ერთი აფეთქება მოხდა), რაც ბულგარეთში, სოპოტში მომხდარი აფეთქების უკან და ეს არის ГРУ -ს სამხედრო ნაწილი ნომერი 21955.
