რატომ გაძვირდა პური აფხაზეთში და რატომ არიან მცხობელები უკმაყოფილოები
რატომ გაძვირდა პური აფხაზეთში
აფხაზეთში პურის, როგორც სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი პროდუქტის ფასს მთავრობა არეგულირებს. 2023 წლის თებერვლიდან მცხობელთა გილდია ხელისუფლებას პურის ღირებულების გაზრდას სთხოვს და ამტკიცებს, რომ ეს იმიტომ უნდა მოხდეს, რომ აფხაზეთში ზოგადად ყველაფრის ფასმა მოიმატა. შედეგად, აფხაზეთში პური ორი რუბლით [დაახლოებით $0,02] გაძვირდა. პრემიუმ ფქვილისგან დამზადებული თეთრი პური ღირდა 30 მანეთი [დაახლოებით $0,31], ხოლო ნაცრისფერი პური ღირდა 28 რუბლი [დაახლოებით $0,29]. და, როგორც მწარმოებლები ვარაუდობენ, ფასები კვლავ გაიზრდება.
ბავშვობის გემო
აფხაზეთში ყველამ იცის, რა არის დრანდის პური – უზარმაზარი მრგვალი პური ხრაშუნა ქერქით. სოხუმის მცხოვრებლები, რომლებსაც ეს პური არ მიეწოდებათ, დრანდის პურის გემოს ნოსტალგიურად „ბავშვობის გემოს“ უწოდებენ. ეს გემო შენარჩუნებულია სპეციალური ტექნოლოგიის დაცვით.
- დეფიციტი. ისტორია აფხაზეთის ბიუჯეტის შესახებ
- მაინინგი აფხაზეთში: “გავაგრძელებ, სანამ მოწყობილობას არ წამართმევენ”
შპს „აჩაბაბას“ დირექტორის მოადგილე კიასუ ჩაჩხალია ამბობს, რომ საწვავის გაძვირებასთან ერთად, პურის საცხობის ხარჯები საგრძნობლად გაიზარდა. მაგრამ ყველაზე მეტად, ფქვილის ღირებულება გავლენას ახდენს მომგებიანობაზე. აფხაზეთის მცხობელთა გილდიის წევრი, შპს „აჩაბაბა“ ასევე დაჟინებით მოითხოვდა, რომ მთავრობას მწარმოებლებისთვის ნება დაერთო, გაეზარდათ თავიანთი პროდუქცია.
კიასუ ჩაჩხალიას თქმით, აფხაზი მცხობელები ამჟამად მხოლოდ გადარჩენილნი არიან. ფქვილის, მზესუმზირის ზეთის, ელექტროენერგიის და საწვავის გაძვირება იწვევს იმას, რომ ისინი პრაქტიკულად მოგების გარეშე რჩებიან.
„ჩვენ ვიხდით მაღალ გადასახადებს და თანხებს გამოვყოფთ ბიუჯეტგარეშე ფონდებში. დახმარება გვჭირდება და არა გაკოტრებამდე მიყვანა“, – ამბობს კიასუ ჩაჩხალია.
პურის მწარმოებლების კიდევ ერთი მოთხოვნა ხელისუფლებას – შეწყდეს პურის ზღვრული ფასების დაწესება. ჩაჩხალია ამტკიცებს, რომ ამ მოძველებულ ზომას აზრი არ აქვს:
„არ მესმის, რისი ეშინიათ. რას ვაპირებთ, ფასების გაზრდას? მაგრამ კონკურენცია ამის საშუალებას მაინც არ მოგვცემს“.
კეთილი ზრახვები
2010-იან წლებში აფხაზეთში აქტიურად მიმდინარეობდა სახელმწიფო თონეების მშენებლობა. აფხაზეთის თითოეულ ქალაქში საბიუჯეტო სახსრებით აშენდა თონე. მაშინ ასეთი მშენებლობის მიზანშეწონილობა აიხსნებოდა იმით, რომ სახელმწიფო საწარმოს არსებობა სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი პროდუქტის წარმოებისთვის სასურსათო უსაფრთხოების კომპონენტია. თუმცა ამაზე დადებული ფსონები არ გამართლდა.
კიასოუ ჩაჩხალია: „მწარმოებელი დაინტერესებული უნდა იყვნენ ბაზრის, სიტუაციის გაგებით. სახელმწიფო თონეებში ინვესტიცია განხორციელდა ექვსი ნულით, მაგრამ ჩვენ გვაქვს საბაზრო ეკონომიკა“.
ის ასევე ძალიან ყურადღებით აკვირდება ბაზარს:
„არასდროს მიფიქრია, რომ საფონდო ბირჟას რამეს გავუგებდი, მაგრამ ჩემი დილა მარცვლეულის კვოტების ნახვით იწყება. ვუყურებ და მაინტერესებს რა გველოდება უახლოეს მომავალში.”
აფხაზეთი კი, ჩაჩხალიას თქმით, პურის ფასის ზრდას საშუალოდ კიდევ ორი-სამი რუბლით ელოდება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მცხობელები უბრალოდ ვერ შეძლებენ თავიანთი ბიზნესის გაგრძელებას.
ადგილობრივი პური იმპორტირებულის წინააღმდეგ
მაგრამ აფხაზური პური ერთადერთი არ არის ადგილობრივ თაროებზე. აქ ასევე შემოდის სოჭის და მოსკოვის პური, რომლის საერთო ღირებულება თვეში დაახლოებით ნახევარი მილიონი რუბლია [დაახლოებით $5000]. ამ იმპორტირებული პურის ფასი აფხაზურთან შედარებით მაღალია – საშუალოდ თითო პური 60-80 რუბლი ღირს [დაახლოებით 0,60-0,80 აშშ დოლარი].
ერთ-ერთი სასურსათო მაღაზიის გამყიდველების თქმით, მყიდველები ყველა სახის პურზეა. მათ შორის ძვირადღირებულ პურზე რუსეთიდან.
მეფურნეები მიიჩნევენ, რომ მთავრობამ პრიორიტეტი ადგილობრივ მწარმოებლებს უნდა მიანიჭოს და დაუყენოს საგადასახადო და საკანონმდებლო დაბრკოლებები არა მათ, არამედ იმპორტიორებს.
„თქვენ უბრალოდ წაიკითხეთ იმპორტირებული პურის შემადგენლობა, რა კონსერვანტებს შეიცავს. თუ პური ორი დღე არ გაფუჭდა, მაშინვე მიჩნდება კითხვა – საფუარი ფქვილისა და მარილის გარეშეა.“ – აღშფოთებულია კიასუ ჩაჩხალია.
მისი თქმით, პურის ხარისხზე პასუხისმგებელი ადგილობრივი მცხობელები არიან და მომხმარებლებმა მათ რუბლით და გაგებით უნდა დაუჭირონ მხარი.
“არ არის ყველაზე ძვირადღირებული პროდუქტი”
რაც შეეხება მყიდველებს, ზოგიერთ მათგანს გაძვირება საერთოდ არც კი შეუმჩნევია. მაგალითად, 26 წლის ამინა კვიცინია სოხუმიდან.
”პატიოსნად რომ ვთქვა, ფასებს საერთოდ არ ვუყურებ,” – აღიარებს გოგონა.
ის მშობლებთან ერთად ცხოვრობს და სილამაზის სალონში მუშაობს. მისი თქმით, პური შორს არის ყველაზე ძვირადღირებული პროდუქტისგან და მისთვის 10 მანეთით მეტის დახარჯვა პრობლემას არ წარმოადგენს. კიდევ ერთი რამ არის მანიკურისთვის სახარჯო მასალის გაძვირება, რამაც დიდად იმოქმედა მის ბიუჯეტზე.
განსხვავებული აზრი აქვთ უფროსი თაობის სოხუმელებს. სვეტლანა ციმცბა დარწმუნებულია, რომ პურის გაძვირება მხოლოდ დასაწყისია.
„დღეს პური გაძვირდა, ბენზინი გაძვირდა, სინათლე, ხვალ კი ყველაფერი გაძვირდება. თუმცა, მოგეხსენებათ, ფასები მუდმივად იზრდება და ეს გასაკვირი არ არის. ჩვენ მოხუცებს ბევრი არაფერი გვჭირდება. ეს სამწუხაროა ახალგაზრდებისთვის“.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
