"ახლა ბრძოლის ტაქტიკებზე უნდა ვფიქრობდეთ და არა FARA-ზე". რით განსხვავდება ამერიკული და "ოცნების" FARA - იურისტის განმარტება
“ოცნების” FARA
ამერიკული FARA-ს რეესტრში არ არიან დამოუკიდებელი, საკუთარი საწესდებო მიზნებითა და საკუთარ ნებაზე მოქმედი არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციები – “ღია საზოგადოების ფონდის“ იურისტი საბა ბრაჭველი განმარტავს, რით განსხვავდება ამერიკული FARA „ოცნების“ “ფარასგან”.
„ქართულმა ოცნებამ“ 18 მარტს მეორე მოსმენით მიიღო ე.წ. ამერიკული FARA-ს ანალოგი პროექტი, რომელსაც ქართულ ვარიანტში „უცხოელი აგენტების რეგისტრაციის აქტი” ჰქვია.
ბრაჭველი ხაზს უსვამს, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ სიტყვასიტყვით თარგმნა FARA და ის ამერიკული „ფარა“ არ არის.
“კანონი, მათ შორის, FARA, არის არა უბრალოდ სიტყვების კომბინაცია, არამედ ის შინაარსი, რომელსაც მას აღმასრულებელი და განმმარტებელი ანიჭებენ. ჩვენთან ამერიკული კანონიდან მოაქვთ სიტყვები, მაგრამ ცვლიან განმარტებებს, შინაარსს, პრაქტიკას, რითიც იუსტიციის დეპარტამენტი და სასამართლოები ხელმძღვანელობენ”, – წერს იურისტი და განმარტავს, რომ ამერიკული ფარას რეესტრში არ არიან დამოუკიდებელი, საკუთარი საწესდებო მიზნებითა და საკუთარ ნებაზე მოქმედი არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციები. იქ ისინი ხვდებიან, ვისაც უცხო სახელმწიფო აკონტროლებს:
“ამიტომ შეხვდებით ფარას რეესტრში ისეთ მედიებს, როგორიცაა სპუტნიკი და რაშა თუდეი და ვერ შეხვდებით BBC, Deutsche Welle და სხვებს. ბიბისის და დოიჩე ველესაც საკუთარი – ამერიკისთვის ‘უცხო’ მთავრობები აფინანსებენ, მაგრამ ისინი დამოუკიდებელი მედიები არიან, ამიტომ არავინ სთხოვს მათ დარეგისტრირებას“.
მისივე განმარტებით, მაშინ, როცა ამერიკაში რეგისტრაციას საერთაშორისო გამჭვირვალობა-ამერიკას არავინ სთხოვს, საქართველოში საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოსა და სხვა არასამთავრობოების რეესტრში შეყვანა კანონის მიზნადაა დასახელებული:
“ამ კანონის ამერიკულად მონათვლა ვირეშმაკობა – სიტყვების დაკოპირება და შინაარსის ცვლილებაა. ეს კანონი მართლა ფარა რომ იყოს, დამოუკიდებელ ორგანიზაციებს არ შეეხებოდა. მაგრამ აპირებენ რომ შეახონ, რადგან ეს ფარა კი არა, ცხვრის ტყავს შეფარებული მგელი და ახალი რუსული კანონია“
იურისტის განმარტებით, ამ კანონის მიღების მიზანია (1) დაავიწყონ საკუთარ მომხრეებს რუსული კანონი, (2) სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის შიშით სამოქალაქო სექტორმა თვითონ გაიუქმოს თავი და (3) კანონის დამორჩილებით ლეგიტიმაცია შეიძინონ.
საბა ბრაჭველი წერს, როგორ შეიძლება იმოქმედონ სამოქალაქო და მედია ორგანიზაციებმა და ფიზიკურმა პირებმა. ის ამბობს, რომ ვიდრე სამოქალაქო და მედია ორგანიზაციები დაიწყებენ ფიქრს, დარეგისტრირდნენ თუ არა, რამდენიმე საკითხზე უნდა დაფიქრდნენ:
- პირველი იმაზე, რომ ამ კანონის მესამეჯერ შემოტანის მთავარი მიზანი თქვენი დაშინებაა – თქვენით რომ გაჩერდეთ.
- მეორე – თაიმლაინი. კანონი ივნისამდე არ შევა ძალაში. სავარაუდოდ მაისში გვეცოდინება მექანიზმის პროტოკოლიც და თუ ეს პროტოკოლი ამერიკიდან გადმოწერეს, მაშინ კიდევ არაერთი თვე გაიწელება ბიუროს ბიუროკრატიებში, გასაჩივრებებში და ა.შ. ამ არჩევანის წინაშე დადგომა ბევრი თვის შემდეგ მოგიწევთ და არა რამდენიმე კვირაში (ისევე, როგორც წინა წელს).
- მესამე – გამოცდილება. როცა სამოქალაქო სექტორი ერთად დადგა, მიღებული კანონი ვერ აამუშავეს (და ამას ახლა განმარტებით ბარათში თავად აღიარებენ). ეს არ შეცვლილა, ძალა ისევ ერთობაშია.
“ამიტომ, არჩევანის გაკეთებაზე ახლა ფიქრის ნაცვლად, ჯობს თქვენი ძალისხმევა ისევ იმ რეჟიმის წინააღმდეგ მიმართოთ, ვინც ამ არჩევანის გაკეთებას გაიძულებთ. გააგრძელეთ მუშაობა, რადგან ამის ეშინია “ოცნებას” – ამბობს იგი.
საბა ბრაჭველს მოჰყავს მაგალითებიც, რაც აჩვენებს, რომ მიღებული დრაკონული კანონების აღსრულება “ქართულ ოცნებას” გაუჭირდა.
ამ კონტექსტში იგი ასახელებს იმ რეპრესიულ კანონებს, რასაც, “ოცნების” განზრახვით, პროტესტი უნდა ჩაეხშო:
“დეკემბერში მიიღეს კანონი, რომლითაც ოლე-ოლას სიმღერა უნდა აეკრძალათ, ნიღბები უნდა აეკრძალათ, მარშები უნდა აეკრძალათ, გარეთ სიარული უნდა აეკრძალათ. მაგრამ აღსრულებას ვერ ახერხებენ, რადგან ადამიანების საკმარისი რიცხვია მზად მათ დასარღვევად. საღამოს ცხრა საათზე ყველა ვერ გამოდის რუსთაველზე, მაგრამ უკვე გამოჩნდა, რომ ერთი ხელშეშლა და იქაურობა ისევ გადაიტენება. ის ბრაზი, ის წინააღმდეგობა, ის პოტენციური ენერგია არსად წასულა“.
ამიტომ, მისი თქმით, “ქართული ოცნება” ვერც დასაშინებლად მიღებულ სხვა კანონებს აღასრულებს, მათ შორის, ვერც დაჯარიმების განზრახვას:
“ორ მილიონამდე ოდენობის ჯარიმები დაწერეს, მაგრამ ეს დღეში მხოლოდ 3-4 ჯარიმას უდრის. სამინისტროს ამ ეტაპზე მეტი რესურსი უბრალოდ არ აქვს. ვერ აუდიან ადმინისტრაციული საქმეების მასალების გროვებას, შეტყობინებებს, რეგისტრაციას – ბუღალტერიას, მოკლედ. იანვრის ცვლილებების შემდეგ ერთ საქმეზეც კი არ დაუმთავრებიათ წარმოება. არადა მართლა რამე კი არ აქვთ განსახილველი, “არ დაკმაყოფილდეს“ უნდა მოგწერონ. ამ ელემენტარული წერილის დასაწერად და გამოსაგზავნადაც კი მთელი ერთი თვე არ ჰყოფნით“.
მისივე თქმით, “ქართული ოცნებისთვის” ცალკე პრობლემა გახდა გადატვირთული სასამართლო. ადმინისტრაციულ საქმეებს შვიდი მოსამართლე განიხილავს. სისტემა ისეა გადატვირთული, რომ სხდომებს ორი თვის შემდეგ ნიშნავენ.
“ვერც წარმომიდგენია რა მოხდება მაშინ, როცა შსს-ს ასობით პასუხს სასამართლოში წავიღებთ. მაშინ დაინახავთ, რომ იანვრის შემდეგ დაწერილი ჯარიმების გადახდა მოქალაქეებს სექტემბრამდე ან უფრო გვიანაც არ მოუწევთ”. [რომ როდესაც შსს ადამიანებს აჯარიმებს გზის გადაკეტვის საფუძვლით, დემონსტრანტები ამას ჯერ შსს-შივე ასაჩივრებენ. უწყება ამ საჩივრებს ვეღარ აუდის, ამიტომ, მათი განხილვის ვადა ერთიდან სამ თვემდე გაზარდა. ამ სამი თვის შემდეგ, მას მერე რაც მოქალაქე პასუხს მიიღებს, საჩივარი უკვე სასამართლოში მიდის_JAMnews].
საბა ბრაჭველი ეხმიანება იმ ფონდების დაყადაღების საკითხსაც, რომლებიც დემონტრანტებს ჯარიმების გადახდაში ეხმარებოდნენ. იგი დარწმუნებულია, რომ ალტერნატიული გზები გამოჩნდება.
მისი თქმით, ახლა ნამდვილი სადარდებელი ციხეში მყოფი ორმოცდაათი პოლიტპატიმარი და მათი გათავისუფლებაა.
“ამაზე და ბრძოლის სხვა ტაქტიკებზე უნდა ვფიქრობდეთ ახლა და არა ფარაზე. ოცნების კანონები და თუნდაც ფარა, აღარ არის და არც უნდა იყოს მთავარი საკითხი. ახლა “ოცნება” ძალაუფლების კონსოლიდაციას ცდილობს. ყველა კანონი, რომელსაც ივანიშვილის პარლამენტი განიხილავს, არალეგიტიმური და ავტორიტარულია. “ოცნება” კიდევ ბევრ კანონს მიიღებს, მაგრამ მათი აღსრულება ლეგიტიმაციის კრიზისის აღმოფხვრასა და (გეო)პოლიტიკურ ვითარებაზე იქნება დამოკიდებული. სიტუაცია ბევრი თვის განმავლობაში ნებისმიერ დროს შეიძლება შეიცვალოს. ეს გრძელი პროცესია და დროზე ადრე ნუ დაფრთხებით, მეგობრებო. ჩვენ ფარა არ ვართ”, – წერს იგი.
“ოცნების” FARA
