ემუქრება თუ არა ივანიშვილს სანქციები და რას შეცვლის ეს ქვეყანაში?
ივანიშვილის სანქციები
8 ივნისს ევროპარლამენტმა მიიღო რეზოლუცია საქართველოს შესახებ, სადაც მოუწოდებს ევროკავშირის წევრ ქვეყნებს პერსონალური სანქციები დაუწესონ ბიძინა ივანიშვილს, საქართველოს არაფორმალურ მმართველს.
JAMnews-მა ამ საკითხის გარშემო მთავარ კითხვებს და შეფასებებს მოუყარა თავი.
ანუ ივანიშვილის წინააღმდეგ უკვე ამოქმედდა სანქციები?
არა. ევროპარლამენტის რეზოლუციაში არსებული ეს ჩანაწერი არ ნიშნავს იმას, რომ ივანიშვილს სანქციები დაუწესდა. სანქციების დაწესება არ არის ევროპარლამენტის კომპეტენცია. ევროპარლამენტმა თავისი უფლებამოსილების ფარგლებში შეისწავლა საქართველოში არსებული მდგომარეობა, მძიმედ შეაფასა იგი და ამ მდგომარეობიდან გამომდინარე მოუწოდა (რეკომენდაცია მისცა) ევროპის ლიდერებს, რომ სანქციები დაუწესონ მთავარ ადამიანს, რომელიც საქართველოში არსებულ მდგომარეობაზეა პასუხისმგებელი.
-
რა წერია ევროპარლამენტის 8 ივნისის რეზოლუციაში:
8 ივნისს ევროპარლამენტმა ხუთი პოლიტიკური ჯგუფის მიერ ინიცირებული რეზოლუცია მიიღო, რომელიც საქართველოში მედიის თავისუფლებების დარღვევებსა და ჟურნალისტების უსაფრთხოებას შეეხებოდა.
რეზოლუციაში წერია, რომ ბოლო წლებში საქართველოში მნიშვნელოვნად გაუარესდა მედიის მდგომარეობისა და ჟურნალისტების უსაფრთხოების თვალსაზრისით არსებული მდგომარეობა.
რეზოლუცია მიუთითებს და გმობს ჟურნალისტების დაშინების, მუქარის, ძალადობის და დევნის მზარდ შემთხვევებს.
ევროპარლამენტი საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდებს გადაიხედოს „მთავარი არხის“ დირექტორის, ნიკა გვარამიას განაჩენი. ასევე რეზოლუცია მოუწებს, ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის ჰუმანიტარული მიზნით სამკურნალოდ გათავისუფლებისკენ.
ამავდროულად, ევროპარლამენტი მხარს უჭერს საქართველოსთვის ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მინიჭებას და მოუწოდებს ევროკავშირის ინსტიტუტებს იმუშაონ საქართველოსთვის ამ სტატუსის მინიჭებაზე ევროკავშირის შესახებ ხელშეკრულების 49-ე მუხლის შესაბამისად, დამსახურების საფუძველზე და იმ პირობით, რომ საქართველოს ხელისუფლება შეასრულებს ყველა კრიტერიუმს.
ამავე რეზოლუციაში საუბარია ბიძინა ივანიშვილზეც. ევროპარლამენტი მოუწოდებს ევროპულ საბჭოსა და დემოკრატიულ პარტნიორებს, ბიძინა ივანიშვილისთვის პერსონალური სანქციების დაწესება განიხილონ.
იმისთვის, რომ ეს რეკომენდაცია რეალურად ამუშავდეს, ევროკავშირის საბჭოს თანხმობაა საჭირო. სანქციების დაწესება შეუძლია მხოლოდ ევროკავშირის საბჭოს, რომელიც შედგება ევროკავშირის წევრი სახელმწიფოების აღმასრულებელი პირებისგან ( მთავრობის მეთაურებისგან ან მინისტრებისგან). თუკი ევროკავშირის საბჭოს წევრების ნება იქნება, გარკვეული პროცედურების შემდეგ სანქციები ამოქმედდება. თუმცა, კონკრეტულად რა ტიპის იქნება ეს სანქციები და შეეხება თუ არა მისი ოჯახის წევრებს, ჯერ გაურკვეველია.
თუ სანქციები არ ამოქმედებულა, მაშინ რა იცვლება? რეზოლუციას მართლა “ჩალის ფასი” აქვს, როგორც კობახიძემ თქვა? – ხელისუფლების რეაქცია
რეზოლუცია, რომელიც ევროპარლამენტმა მიიღო ძალიან მნიშვნელოვანი დოკუმენტია რამდენიმე მიზეზით.
ასეთი მაღალი ტრიბუნიდან ივანიშვილთან მიმართებაში სანქციების ხსენება პირველად მოხდა. ევროპარლამენტის რეკომენდაცია ნიშნავს იმას, რომ ივანიშვილის შესაძლო სანქცირების საკითხს ტაბუ მოეხსნა და შემდგომი განხილვის საგანია.
______________________________________________________________________________
● ევროპარლამენტმა მიიღო რეზოლუცია საქართველოს შესახებ. რა ვიცით ამ დროისთვის?
● საქართველო და სანქციები რუსეთის წინააღმდეგ – რატომ ასოცირდება ქვეყანა “შავ ხვრელთან”?
● როგორ ხვდება საქართველო რუსეთიდან და ბელარუსიდან ემიგრანტებს
● აბა ომი გინდათ?! – ვინ და რატომ აძლიერებს საქართველოში ომის ბუნებრივ შიშს? ექსპერტების შეფასებები
______________________________________________________________________________
გარდა ამისა, ევროპარლამენტის რეზოლუციაში სანქციებთან მიმართებაში ხსენება მნიშვნელოვანი რეპუტაციული ზიანია ბიზნესმენისთვის. დიდი ალბათობით, მოსალოდნელი სანქციების ქვეშ მყოფ პირს, ბანკები თუ საერთაშორისო კომპანიები დამატებით რისკის კატეგორიას მიანიჭებენ. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ შესაძლოა, ივანიშვილს გაურთულდეს ბიზნეს-საქმიანობა, შეუჩერდეს ან დროში გაეწელოს ტრანზაქციები და ა.შ.
იმას, რომ ევროპარლამენტის ჩანაწერი პრობლემაა ივანიშვილისთვის, ამას ადასტურებს მისი ადვოკატი ვიქტორ ყიფიანი.
ყიფიანმა ტელეკომპანია “იმედის” ეთერში თქვა, რომ ივანიშვილის ბიზნეს-იმპერიას უკრაინაში ომის დაწყებისთანავე შეექმნა პრობლემები:
“24 თებერვალს იწყება ეს ცნობილი მოვლენები [უკრაინის ომი] და 4 მარტიდან ჩვენს საქმეში შემოდის ხელოვნური დაბრკოლებები… 4 მარტიდან მოყოლებული [ამ დღეს შვეიცარიულმა ბანკმა “კრედიტსვისმა” ივანიშვილს საკუთარ აქტივებთან წვდომა შეუფერხა_JAMnews] ჩვენ ვმოქმედებთ, ვცხოვრობთ და ვოპერირებთ ფაქტობრივი სანქციების პირობებში,” – განაცხადა მან.
ყიფიანი ამბობს, რომ დაბრკოლებები, რომლებსაც ივანიშვილს უქმნიან, “აღმოსავლეთ ევროპაში მიმდინარე გეოპოლიტიკური პროცესებით” არის გამოწვეული.
რეზოლუციის მნიშვნელობაზე მიუთითებს ის მძაფრი რეაქციაც, რომელიც ამ დოკუმენტს მოჰყვა “ქართული ოცნების” გუნდის მხრიდან.
ხელისუფლების წარმომადგენლები არ ერიდებიან მკაფიო შეფასებებს და ევროპელ პარტნიორებთან ღია კონფრონტაციაზე მიდიან.
მმართველი პარტიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ ევროპარლამენტის რეზოლუციაზე თქვა, რომ იგი “ფეიკების შედეგია” და მას “ჩალის ფასი” აქვს.
პარლამენტის ვიცე-სპიკერმა არჩილ თალაკვაძემ განაცხადა, რომ რეზოლუცია მოკლებულია სამართლიანობას და მასში მოყვანილია დამახინჯებული ფაქტები.
დეპუტატი დიმიტრი ხუნდაძე კი, მიიჩნევს, რომ საქართველომ საერთოდაც უარი უნდა თქვა ევროკავშირი კანდიდატობაზე, თუკი იგი ამ სტატუსს რეზოლუციაში ჩამოთვლილი უსამართლო პირობებით მიიღებს. “არანაირი სტატუსის ფასად არ ღირს ქვეყნის ღირსების დათმობა,” – ამბობს ის.
ასევე, დეპუტატები აკეთებენ ბიძინა ივანიშვილის მხადრამჭერ განცხადებებს. “ბიძინა ივანიშვილი საკუთარ ქვეყანაზე და ხალხზე უზომოდ შეყვარებული მოამაგეა, მისმა მოღვაწეობამ დათესა უდიდესი სიყვარული და სწორედ ამ სიყვარულით, სრულიად დამსახურებულად უყვარს ის ქართველ ხალხს,” – განაცხადა დეპუტატმა დავით მათიკაშვილმა.
“არ მგონია ბიძინა ივანიშვილს ჩვენი გამხნევება სჭირდებოდეს, ბიძინა ივანიშვილი ისედაც მხნედ იქნება, დარწმუნებული ვარ. მთავარია, ქვეყანას არ დაუდგეს მძიმე პერიოდი და რამენაირად ბიძინა ივანიშვილი თვითონ გაგვამხნევებს აქეთ,” – აღნიშნა დეპუტატმა ბექა დავითულიანმა.
“ქართული ოცნება” ავითარებს მოსაზრებას, რომ ევროპა ცდილობს აიძულოს საქართველოს ხელისუფლება, ომში ჩაერთოს. რეალურად, რას ითხოვს ევროკავშირი?
რეზოლუციაში, რომელიც ევროპარლამენტმა მიიღო, პირდაპირ და კონკრეტულად წერია, თუ რა უნდა გააკეთოს საქართველოს ხელისუფლებამ მდგომარეობის გამოსასწორებლად და ევროკავშირთან შემდგომი ინტეგრაციისთვის და წევრობის კანდიდატის სტატუსის მისაღებად.
რეზოლუცია მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, რომ:
● დაიცვას დემოკრატიის უმაღლესი სტანდარტები, მათ შორის, კანონის უზენაესობა;
● უზრუნველყოს სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობა და სამართლიანი სასამართლო პროცესები;
● უზრუნველყოს ფუნდამენტური თავისუფლებები, მათ შორის, მედიის თავისუფლების სფეროში.
● რეზოლუციაში წერია, რომ ხელისუფლებამ უნდა გადახედოს ნიკა გვარამიას საქმეს, რომელიც “საეჭვო ბრალდებით” არის დაკავებული.
● რეზოლუცია ასევე მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, რომ ჰუმანიტარული მოსაზრებით ექსპრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი ციხიდან გაათავისუფლონ, რათა მას საზღვარგარეთ სათანადო მკურნალობის საშუალება ჰქონდეს.
უკრაინის ომის კონტექსტში დოკუმენტი მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებამ უფრო მეტი იმუშაოს იმისთვის, რომ დაიცვას საკუთარი მოსახლეობა რუსული დეზინფორმაციისგან, რადგან როგორც დოკუმენტში წერია, საქართველოში რუსულმა დეზინფორმაციამ და ინფორმაციით მანიპულირების ფაქტებმა მოიმატა.
რას ნიშნავს ეს რეზოლუცია ქვეყნისთვის? ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ ევროპამ ზურგი აქცია საქართველოს?
დოკუმენტში ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ სანქციები, რომელსაც ევროპარლამენტი ითხოვს, პერსონალურად ბიძინა ივანიშვილს ეხება და არა ქვეყანას.
დოკუმენტში მკაფიოდ არის გამიჯნული ერთმანეთისგან ქართველი ხალხი, რომლის “ლეგიტიმური მისწრაფებები განხორციელებას იმსახურებს“ და საქართველოს ხელისუფლება, რომელმაც უნდა აჩვენოს და დაამტკიცოს, რომ პოლიტიკურად მზადაა” ქართველი ხალხის ამბიციური ევროპული მისწრაფებების რეალიზებისთვის”.
რეზოლუციის ავტორები ივანიშვილისთვის სანქციების დაწესების აუცილებლობას სწორედ იმით ასაბუთებენ, რომ ოლიგარქი და მისი ერთპიროვნული მმართველობა აფერხებს ქვეყნის განვითარებას. მათი შეფასებით, ივანიშვილი სრულად აკონტროლებს ხელისუფლებას, “დესტრუქციული როლი აქვს ქვეყნის პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში”, აქვს პირადი და ბიზნეს-კონტაქტები კრემლთან.
განსხვავებით უკრაინისა და მოლდოვისგან, საქართველოს შემთხვევაში ევროპარლამენტარებმა მართლაც თავი შეიკავეს პირდაპირი მოწოდებისგან, რომ საქართველოს კანდიდატის სტატუსი მიენიჭოს. თუმცა, იქვე აღნიშნეს, რომ ქვეყანას კანდიდატის სტატუსი უნდა მიენიჭოს იმ პირობით, თუ ხელისუფლება ევროპელი პარტნიორების რეკომენდაციებს შეასრულებს.
გარდა ამისა, ევროპარლამენტარები საჯარო გამოსვლებშიც ცალსახად ეუბნებიან საქართველოს ხელისუფლებას, რომ მას აქვს დრო ვითარების გამოსწორების და ყველაზე მთავარი, რის გამოსწორებასაც ისინი ითხოვენ, სასამართლო სისტემაა:
“ჩვენ საქართველოს შესახებ გარდამტეხი რეზოლუცია მივიღეთ. ევროკავშირის სამიტამდე ჯერ კიდევ რჩება დრო, რომ ქართველმა პოლიტიკოსებმა მდგომარეობის გაუმჯობესება დაიწყონ”, – დაწერა „ტვიტერზე“გერმანელმა ევროპარლამენტარმა ვიოლა ფონ კრამონი”. მისი აზრით, გასაკეთებელ საქმეების პირველი სამეული ასე გამოიყურება – პოლარიზაციის შემცირება, სასამართლო სისტემის გამოსწორება და რუსული დეზინფორმაციის შეჩერება.
ივანიშვილის სანქციები
