ჩამოვა - არ ჩამოვა. რას ფიქრობენ საქართველოში სააკაშვილის შესაძლო დაბრუნებაზე და რა იქნება შემდეგ?
27 სექტემბერს ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებამდე ხუთი დღით ადრე, საქართველოს ექს-პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა გააკეთა განცხადება, რომ 2 ოქტომბერს, არჩევნების საღამოს, საქართველოში ჩამოვა.
საქართველოში ჩამოსვლის შესახებ სააკაშვილის მიერ გაკეთებულმა განცხადებამ ისედაც დაძაბულ წინინასაარჩევნო გარემოს კიდევ უფრო მეტი დრამატიზმი და ინტრიგა შესძინა.
2 ოქტომბერს საქართველოში ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებს ირჩევენ, თუმცა ოპოზიცია ამ არჩევნებს რეფერენდუმს უწოდებს, სადაც უნდა გადაწყდეს გაიმართება თუ არა ქვეყანაში რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნები და დასრულდება თუ არა ქვეყანაში “ქართული ოცნების” ერთპიროვნული, ცხრაწლიანი მმართველობა.
სააკაშვილი უკვე არის მსჯავრდებული, მას 6 წლით აქვს ერთ-ერთ საქმეზე აღკვეთილი თავისუფლება, რაც იმას ნიშნავს, რომ საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, როგორც კი ექსპრეზიდენტი შემოვა საქართველოს ტერიტორიაზე, უნდა დააპატიმრონ და გადაიყვანონ ციხეში.
_____________________________
ბილეთის ჯავშანზე, რომელიც სააკაშვილმა გააზიარა, წერია, რომ ის კიევიდან 2 ოქტომბერს, 19:20 საათზე დედასთან ერთად გამოფრინდება. ეს ის დროა, როდესაც საქართველოში უკვე დასრულებული იქნება ხმის მიცემის პროცესი და ცნობილი იქნება ეგზიტპოლის შედეგები.
ბილეთის ჯავშანში მითითებულია, რომ სააკაშვილის თვითმფრინავი თბილისის აეროპორტში 23:05 საათზე უნდა დაეშვას.
◤ სააკაშვილს საქართველოს პრეზიდენტის პოსტი ათი წლის განმავლობაში, ორი ვადით ეკავა. 2013 წელს, მას შემდეგ, რაც მისმა პარტიამ “ნაციონალური მოძრაობამ” არჩევნები წააგო და მისი მეორე საპრეზიდენტო ვადა დასრულდა, სააკაშვილმა დატოვა ქვეყანა და მას შემდეგ სამშობლოში აღარ დაბრუნებულა.
ამ წლების განმავლობაში ის ცხოვრობდა ევროპასა და შეერთებულ შტატებში, შემდეგ კი დასახლდა უკრაინაში, სადაც ჯერ ექს-პრეზიდენტ პოროშენკოს გუნდის წევრი და ოდესის გუბერნატორი იყო, შემდეგ კი პოროშენკოს ოპოზიციაში გადავიდა.
ბოლო წლებში იგი პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის რეფორმების კომიტეტს ხელმძღვანელობდა. სააკაშვილი ამჟამად არ არის საქართველოს მოქალაქე – მოქალაქეობა მან ავტომატურად დაკარგა მას შემდეგ, რაც უკრაინის მოქალაქეობა მიიღო.
სააკაშვილის წინააღმდეგ რამდენიმე სისხლის სამართლის საქმეა აღძრული. სააკაშვილს უფლებამოსილების გადამეტებაში, საბიუჯეტო სახსრების გაფლანგვაში, 2007 წლის ნოემბერში ოპოზიციის აქციის დარბევასა და ტელეკომპანია “იმედში” შეჭრაში ადანაშაულებენ. სააკაშვილია ასევე დეპუტატ ვალერი გელაშვილის ცემისა და სანდრო გირგვლიანის მკვლელობის საქმეების ფიგურანტი. ◢
ფეისბუკზე გავრცელებულ განცხადებაში სააკაშვილმა თქვა, რომ დაკავების არ ეშინია, მზადაა ციხეში ჩაჯდეს და დარწმუნებულია, რომ მას ქართველი ხალხი დაიცავს:
“საქართველოს ბედი წყდება, გადარჩენა-არგადარჩენის ბედი წყდება, მე ვერ ვიქნები ამ პროცესის გვერდით. ავიღე ბილეთი 2 ოქტომბრის საღამოსთვის, რათა თქვენთან ერთად ვიყო თბილისში და თქვენთან ერთად დავიცვა თქვენი ნება, მივიღო მონაწილეობა საქართველოს გადარჩენაში”, – განაცხადა მან.
პოლიტიკური ლიდერების პოზიცია
ხელისუფლების წარმომადგენლები პირდაპირ ამბობენ, რომ საქართველოში ჩამოსვლის შემთხვევაში სააკაშვილს დააკავებენ.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა თქვა, რომ სააკაშვილის დაბრუნების არ სჯერა, რადგან ის “მშიშარა კაცია”, რომელიც “8 წელია, იმუქრება, რომ ჩამოვა და არ ჩამოდის”:
“ვერ ჩამოდის, იმიტომ, რომ მშიშარა კაცია, იმიტომ, რომ შევა ციხეში”.
პრემიერის თქმით, თუ სააკაშვილი საქართველოში ჩამოვა, მას აუცილებლად დააპატიმრებენ და ვინც სააკაშვილის დაპატიმრებაში ხელს შეუშლის, მასაც დაიჭერენ.
____________________________________________________________________________
● სააკაშვილის უკრაინაში დაკავება. 5 დეკემბერი 17 ფოტოში. მოვლენების ქრონოლოგია
____________________________________________________________________________
ღარიბაშვილის თქმით, სააკაშვილის მიზანია არეულობა და ამ ფონზე ხელისუფლების ხელში ჩაგდება:
“ერთადერთი მისი სურვილი და მიზანი უკავშირდება ძალაუფლების დაბრუნებას, რაც არის მიუღწეველი ოცნება სააკაშვილისთვის და მისი მკვლელი, მჩაგვრელი გუნდისთვის. დღეს სახელმწიფო არის ძლიერი და მიხოს და მის ბანდას არ ეგონოს, რომ ეს არის 2003 წელი. ნებისმიერ პროვოკაციაზე ყველა მკაცრად აგებს პასუხს, კანონის ფარგლებში, “ – განაცხადა ღარიბაშვილმა.
პარტია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე აღნიშნავს, რომ სააკაშვილი თავისი განცხადებით ეხმარება “ქართულ ოცნებას”, რადგან |ეს ყველაფერი ჩვენ ამომრჩევლის მობილიზაციაში გვეხმარება”.
„ჩამოვა, მოხვდება იქ, სადაც უნდა მოხვდეს ანუ მოხდება მყისიერად მისი დაპატიმრება… თუ არ ჩამოვა, უკვე მეორე სცენარი, რომელშიც ვერანაირ რისკებს ვერავინ ხედავს. ორივე შემთხვევაში, წაგებული რჩება „ნაციონალური მოძრაობა”…
კანონი რომ გვაძლევდეს [სააკაშვილის] არდაკავების საშუალებას, ეს შეიძლება უკეთესიც კი ყოფილიყო ჩვენთვის. წარმოიდგინეთ, ქუჩაში გაშვებული მიხეილ სააკაშვილი, აბსოლუტური კლოუნი. საბოლოო ჯამში, ის „მხარს უჭერს” ჩვენს საარჩევნო შანსებს, თავისი ქმედებებით, რადგან ვიცით, რომ საზოგადოებაში არის სერიოზული შიში „ნაცმოძრაობის“ დაბრუნებასთან დაკავშირებით,” – აღნიშნა კობახიძემ.
____________________________________________________________________________
● რას ვირჩევთ 2 ოქტომბერს? ხუთი ნიშანი, რომელიც მიუთითებს, რომ საქართველოში თვითმმართველობა არ არის
● ISFED წინასაარჩევნო მონიტორინგის შედეგებს აქვეყნებს: დარღვევები, ძალადობა და ზეწოლა
____________________________________________________________________________
თბილისის მერმა, მერობის მეორე ვადით კანდიდატმა კახა კალაძემ ასევე აღნიშნა, რომ სააკაშვილს “შესაბამისი სამსახურები” დახვდებიან:
“ველოდებით. ხალხიც დახვდება ცხადია, მიესალმება მის ჩამოსვლას და შესაბამისი სამსახურებიც დახვდებიან… ჩამოვა – ამას მოჰყვება შესაბამისი რეაგირება და ვნახავთ… თუ ჩამოვა ძალიან ბედნიერები ვიქნებით, რადგან მოუწევს პასუხისგება იმ დანაშაულებზე, რაც აქვს ჩადენილი,” – განაცხადა კალაძემ.
სააკაშვილის დაბრუნებასთან დაკავშირებით ოპოზიციის ლიდერები ზომიერ განცხადებებს აკეთებენ.
ოპოზიციას საერთო პოზიცია აქვს – სააკაშვილის საქართველოში ჩამოსვლა არის მისი პიროვნული გადაწყვეტილება და ის არ ცვლის ოპოზიციის მთავარ გეგმას, რომ 2 ოქტომბერს “ქართულმა ოცნებამ” უნდა წააგოს.
“რას იზამს, ან არ იზამს სააკაშვილი, იმიტომ რომ არაფერს ცვლის… ის ამოცანა, რასაც ივანიშვილის რეჟიმის დამარცხება ჰქვია, უცვლელი რჩება.. რომც გადაიფიქროს ჩამოსვლა, მე არანაირ პროგნოზს არ ვაკეთებ, ჩვენი მოვალეობა და ვალი ქვეყნის წინაშე ივანიშვილის რეჟიმის დამარცხებისა რჩება უცვლელი,” – ამბობს “ევროპული საქართველოს” ლიდერი გიგა ბოკერია.
უფრო რადიკალურია ყოფილი პრემიერი გიორგი გახარია, რომელიც ახლა ოპოზიციაშია. ის ამბობს, რომ სააკაშვილის ადგილი ციხეშია და საქართველოში მისი ჩამოსვლა “ოცნებასთან” გარიგების გარეშე არ გამოვა.
“თუ სააკაშვილი საერთოდ გაბედავს საქართველოში ჩამოსვლას ეს, რა თქმა უნდა, იქნება შეთანხმებული ოცნებასთან… ოცნებას დღეს დაჭირდა მაშველი რგოლი, რომ ადამიანები შეაშინონ რაღაცით. სააკაშვილი არავინ არ არის დღეს, მისი პოლიტიკური რეპუტაცია არის ნული, კარიკატურული ფიგურაა. ერთადერთი მნიშვნელობა თუ რაიმე აქვს არის ოცნებისთვის და ასე გამოაძრობენ ხოლმე, როდესაც გაუჭირდებათ. თუ მოხდა სასწაული, ოცდამერვეჯერ, რა თქმა უნდა მისი ადგილი ციხეშია,” – განაცხადა გახარიამ.
ოპოზიცია მოვლენების განვითარების ორ ძირითად ვერსიაზე საუბრობს – ოპოზიციის ლიდერებს უფრო სარწმუნოდ მისი დაკავების სცენარი მიაჩნიათ. თუმცა, საუბრობენ მეორე სცენარზეც – მათი თქმით, არ არის გამორიცხული ფრენა შეაფერხონ ანუ სააკაშვილი ქვეყანაში არ შემოუშვან.
პრეზიდენტის მიერ შეწყალების ვერსია და სათადარიგო გეგმა
კიდევ ერთ ვერსიად განიხილება სააკაშვილის დაპატიმრება და შემდეგ პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილის მიერ მისი შეწყალება.
ეს ვერსია მას შემდეგ გაჩნდა, რაც ბოლო დღეებში პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა რამდენიმე ისეთი განცხადება გააკეთა, რაც აშკარად ეწინააღმდეგება “ქართული ოცნების” ინტერესებს. მაგალითად, პრეზიდენტმა თქვა, რომ დადგა დრო, საქართველოს კოალიციური მთავრობა ჰყავდეს.
საჯარო განცხადებებში “ქართული ოცნების” ლიდერები ამბობენ, რომ შეწყალების პერსპექტივას ვერ ხედავენ, თუმცა ოპოზიცია დარწმუნებულია, რომ მმართველი გუნდი სალომე ზურაბიშვილს აღარ ენდობა და ამიტომ “სათადარიგო გეგმაზე” მუშაობს.
„ნაციონალური მოძრაობის“ თავმჯდომარე ნიკა მელია ამბობს, რომ „ძალიან სარწმუნო“ წყაროს ცნობით, „პროკურატურაში „ტოპ“ რამდენიმე პროკურორს დაავალეს სასწრაფოდ ახალი სისხლის სამართლის საქმეების ფარგლებში ნიადაგის მომზადება“. როგორც მელია ამბობს, ეს სწორედ იმ შემთხვევისთვის კეთდება, თუკი პრეზიდენტი ზურაბიშვილი სააკაშვილს შეიწყალებს.
რას ამბობენ ექსპერტები – როგორ შეიძლება განვითარდეს მოვლენები?
პოლიტოლოგი ხათუნა ლაგაზიძე ამბობს, რომ სააკაშვილის განცხადებამ საქართველოში ჩამოსვლის შესახებ, ამომრჩეველში ცვლილებების მოლოდინი გაზარდა, რაც ხელს შეუწყობს საპროტესტო ელექტორატის არჩევნებზე მისვლას და მაქსიმალურ მობილიზებას.
“ასევე, ერთ-ერთი მთავარი ფაქტორი რის გამოც ამომრჩეველი ფიქრობდა, რომ არჩევნებზე მისვლას აზრი არ ჰქონდა, იყო ხმის გაყალბების და დაუცველობის განცდა და ეს განცდა მნიშვნელოვანწილად შეარყია სააკაშვილის განცხადებამ,” – ამბობს ლაგაზიძე JAMnews-თან საუბარში.
ამავე დროს, ექსპერტი ამბობს, რომ სააკაშვილის დაბრუნების ალბათობა „ქართული ოცნების“ ამომრჩევლის მობილიზებასაც შეუწყობს ხელს.
“არ გამოვრიცხავ, რომ გიორგი გახარიასაც დააკლდეს გარკვეული ხმები და „ქართული ოცნებისკენ“ გადაიქაჩოს, – ჩათვალონ, რომ საფრთხე რეალურია და მოდი ისევ „ოცნებას“ მივცეთ ხმას, ის უფრო კარგად გაუმკლავდება ამ საფრთხეს,” – ამბობს ექსპერტი.
ლაგაზიძის თქმით, ჩამოვა თუ არა სააკაშვილი, ეს დამოკიდებულია მოვლენების განვითარებაზე – თუკი ის დაინახავს, რომ მის ჩამოსვლას აქვს შედეგი, ის ჩამოვა.
“ეს შედეგი შეიძლება იყოს მმართველი გუნდის მიერ არჩევნებში მარცხის აღიარება, როგორც ეს 2012 წელს მოხდა, ან საზოგადოების გამოფხიზლება. მაგრამ თუკი, მაგალითად, „ქართულმა ოცნებამ“ კოსმიური პროცენტები გაიფორმა და ხალხი ქუჩაში მაინც არ გამოდის საკუთარი ხმის დასაცავად, ასეთ შემთხვევაში, მისი არჩამოსვლა, სრულიად პრაგმატული ნაბიჯი იქნება. პოლიტიკას ახლავს მსხვერპლშეწირვები, მაგრამ ისინი უნდა იყოს პრაგმატული,” – ამბობს ლაგაზიძე.
ასევე, ლაგაზიძე მიიჩნევს, რომ ბევრი რამ დამოკიდებულია ხალხის და დასავლეთის დამოკიდებულებაზე სააკაშვილის მიმართ:
“თუ აეროპორტში მას დახვდება საზოგადოების დიდი ნაწილი და ეს მოახდენს გავლენას სცენარზე. ასეთ შემთხვევაში, მისი დაკავება არ იქნება იოლი. მეორე და უმნიშვნელოვანესი, არის დასავლეთის პოზიცია. ისევ 2012 წელს მივუბრუნდები, მაშინ დასავლეთის ფაქტორი ხელისუფლების მშვიდობიანად გადაბარებაში, იყო უმნიშვნელოვანესი. ახლაც, ეს ფაქტორი იქნება გადამწყვეტი”, – ამბობს ლაგაზიძე.
პოლიტოლოგი გია ნოდია ფიქრობს, რომ მიხეილ სააკაშვილის ამ განცხადებამ, შესაძლოა, არგოს როგორც „ნაციონალურ მოძრაობას“, ისე „ქართულ ოცნებასაც“.
“დიდი ალბათობაა, რომ ამან ორივე პარტიის ელექტორატის მობილიზებას შეუწყოს ხელი. მაგრამ, რომელს უფრო, ამის თქმა მე არ შემიძლია,” – უთხრა ნოდიამ JAMnews-ს.
ექსპერტი ამბობს, რომ ბილეთის არსებობა ჯერ კიდევ არაფერს ნიშნავს:
“მისი ჩამოსვლაც და არჩამოსვლაც ძალიან პრობლემურია. თუ ამის შემდეგ კიდევ არ ჩამოვიდა, ეს ძალიან დიდი დარტყმა იქნება მის რეპუტაციაზე. თუ ჩამოვიდა, დიდი შანსია, რომ დააპატიმრონ და არ მგონია, რომ ეს მის ინტერესებში შედიოდეს,” – ამბობს ექსპერტი.
მისი თქმით, სააკაშვილის განცხადების მიზეზი ყურადღების ცენტრში ყოფნა იყო.
“მოვლენათა ცენტრში აღმოჩნდა, ყველანი მასზე ვლაპარაკობთ, ყურადღების ცენტრშია. თქვენც არ დამირეკავდით ამ თემაზე”.
პოლიტიკური მიმომხილველი დავით ზურაბიშვილი მიიჩნევს, რომ ერთადერთი რეალური შედეგი, რაც სააკაშვილის ჩამოსვლის გამო ატეხილ აჟიოტაჟს მოჰყვება, არის ნაცმოძრაობის და ქართული ოცნების ამომრჩეველთა უფრო აქტიური მობილიზება, არსებული პოლარიზაციის გაღრმავება და შუის გაკრეფის მორიგი მცდელობა.
“ციხეში ჯდომა რომ ნდომებოდა, აქამდე ჩამოვიდოდა… ციხეში მჯდომი სააკაშვილი რომ რევოლუციის ალის გამჩაღებელი ნაპერწკალი ვერ იქნება, ეს არა მგონია სადაო იყოს… რასაკვირველია, ნაცმოძრაობის გამარჯვების და ხელისუფლების ჩამოშლის შემთხვევაში ის ნამდვილად ჩამოვა და ციხეში კი არ წავა, არამედ ხელისუფლების სათავეში, მაგრამ თუ ნაცმოძრაობა ვერ იმარჯვებს და ხელისუფლება არ ინგრევა, რატომ უნდა ჩამოვიდეს? ციხეში რომ წავიდეს იმიტომ?”
