საბჭოთა კავშირში პირველი ატომური ბომბი სომხეთში დამზადდა
1950 წლის 18 იანვრით დათარიღებული ერთ-ერთი ცსს-ს მიერ გამჟღვნებული და ინტერნეტით უკვე ხელმისაწვდომიდოკუმენტი იმას მოწმობს, რომ საბჭოთა კავშირში პირველი ატომური ბომბი სომხეთში დამზადდა.
ის 1949 წელს ააწყვეს, ხოლო პირველი აფეთქება მოხდა აღმოსავლეთ ურალში 1949 წლის 10 ივლისს. აფეთქების შესახებ პირველი ცნობები ამერიკული და ბრიტანული დაზვერვის განკარგულებაში იმავე წლის სექტემბერში მოხვდა.
როგორც Lragir.am წერს, საბჭოთა კავშირში ატომური ბომბის შექმნას აკონტროლებდა НКВД-ს ხელმძღვანელი ლავრენტი ბერია, რომელსაც სტალინმა მოქმედების სრული თავისუფლება მისცა.
პოლიტბიურომ ატომური იარაღის შექმნის გადაწყვეტილება მიიღო, და ამისთვის ტყვედ მყოფი გერმანელი მეცნიერები გამოიყენა, ასევე – აშშ-დან და კანადიდან მიღებული საიდუმლო ინფორმაცია. ქარხანა, სადაც ატომური ბომბი იქმნებოდა, ექვს გამოქვაბულში იყო განლაგებული. ის გერმანელმა ტყვეებმა ააშენეს გერმანელი სეციალისტების გეგმის საფუძველზე. აღჭურვილობისა და დანადგარების ნაწილი შეკვეთილი და წარმოებული იყო ადგილობრივ ქარხნებში, ნაწილი კი – გერმანიიდან ჩამოტანილი. მშენებლობას 1947 წელს შეუდგნენ.
1948 წელს დაიწყო ურანის შემოტანა გერმანიის პროვინცია საქსონიიდან და ჩეხოსლოვაკიიდან.
აშშ-ს ცსს-ს პრეს-სამსახურის ცნობით, გამჟღვნებულია 13 მილიონი გვერდი საიდუმლო დოკუმენტაცია. მანამდე ამ დოკუმენტების ნახვა მხოლოდ მერილენდის ეროვნულ არქივში იყო შესაძლებელი.
