სომხეთის ხელისუფლებამ საგარეო დავალიანების შემცირების შესახებ განაცხადა

სომხეთის ვიცე-პრემიერმა ტიგრან ავინიანმა განაცხადა, რომ სომხეთში საგარეო სახელმწიფო დავალიანება რევოლუციის შემდეგ 120 მილიონ დოლარამდე შემცირდა, ანუ 2,1%-ით. ბევრმა მედიამ ეს მაჩვენებელი ნიკოლ ფაშინიანის „რევოლუციური“ მთავრობის მიღწევად წარმოაჩინა. მოგვიანებით გაირკვა, რომ სომხეთის საგარეო სახელმწიფო დავალიანების კლების პარალელურად, შიდა ვალი მნიშვნელოვნად გაიზარდა.

• ინოვაციური ბიზნეს-ფორუმი სომხეთში – რეგიონების განვითარების მცდელობა

• 100 ფაქტი ფაშინიანისგან ახალი სომხეთის შესახებ

 რაზე მეტყველებს ციფრები

ბოლო 15 თვის განმავლობაში სომხეთის საგარეო სახელმწიფო დავალიანებამ 118,5 დოლარით იკლო  და 5 მილიარდ 456 მილიონი დოლარი შეადგინა.

ამის პარალელურად, სახელმწიფოს შიდა ვალი 165,5  დოლარით გაიზარდა და 1 მილიარდ 478 მილიონი დოლარი შეადგინა.

ამან გამოიწვია ის, რომ სომხეთის სახელმწიფო ვალის საერთო მოცულობა 47 ათასი მილიონი დოლარით, ან  0,7%-ით (6 მილიარდ 934 დოლარი) გაიზარდა.

რყევის მიზეზები

ფინანსთა სამინისტროში სახელმწიფო დავალიანების ზრდასა და შიდა და გარე ვალის მერყეობას რამდენიმე ფაქტორით ხსნიან.

სომხეთი ვალს იღებს რეზიდენტებისგან და არარეზიდენტებისგან, ანუ სომხეთის შიგნით და მის გარეთ მყოფი ფიზიკური და იურიდიული პირებისგან. შიდა რეზიდენტებმა ბოლო 15 წლის განმავლობაში საერთაშორისო ბაზრებზე სომხეთის მიერ გამოშვებული მეტი ფასიანი ქაღალდი შეისყიდეს. ამრიგად, საგარეო დავალიანების გარკვეული რაოდენობა ავტომატურად იქცა შიდა ვალად, იმის წყალობით, რომ ისინი სომხეთის რეზიდენტებმა იყიდეს.

 „რეზიდენტების მიერ შესყიდული ფასიანი ქაღალდების მოცულობა ბოლო 15 წლის განმავლობაში 50 მილიონი დოლარით გაიზარდა. ანუ, ეს ფასიანი ქაღალდები სომხეთის ბანკებმა ან ფიზიკურმა პირებმა შეისყიდეს“, – აღნიშნავს სომხეთის შიდა ვალის მართვის კომიტეტის თავმჯდომარე არშალუის მარგარიანი.

მეორე ფაქტორია – ვალუტების კურსის მერყეობა. სომხეთმა სახელმწიფო ვალის 50 პროცენტი დოლარით აიღო, 13 პროცენტი – ევროთი, 30 პროცენტი – SDR-ით(სესხის აღების სპეციალური უფლებით).

 „განხილული პერიოდის განმავლობაში დრამთან მიმართებაში ყველა ამ ვალუტამ   იკლო“, – ამბობს არშალუის მარგარიანი.

რატომ აგრძელებს ზრდას სახელმწიფო დავალიანება

იმას, რომ სახელმწიფო დავალიანება მომავალშიც გაიზრდება, სომხეთის ფინანსთა სამინისტროც აღიარებს, თუმცა ამაში განსაკუთრებულ რისკებს ვერ ხედავს.

მთავრობა სახელმწიფოს შიდა და გარე დავალიანების წილის გათანაბრებისკენ მიისწრაფვის, და ამით ვალუტის კურსის მკვეთრი მერყეობისგან თავის დაზღვევა სურს. ახლა ეს მაჩვენებელი შეადგენს 80-ს 20-ზე – საგარეო ვალის სასარგებლოდ.