ტრუსკავეციდან "უმაღლესი დონის" სპეცოპერაციამდე. მიხეილ სააკაშვილი ციხეშია - რა იქნება შემდეგ?
1 ოქტომბერს, მნიშვნელოვან არჩევნებამდე რამდენიმე საათით ადრე, შს სამინისტროს თანამშრომლებმა, ოპერატიულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, თბილისის ერთ-ერთ უბანში ჩაატარეს სპეცოპერაცია. შედეგად, საქართველოს მესამე პრეზიდენტი დააკავეს და მიხეილ სააკაშვილი ციხეში, რუსთავის მე-12-ე იზოლატორში, გადაიყვანეს.
სააკაშვილი რვა წელია საქართველოში ვერ ჩამოდის, რადგან რამდენიმე სისხლის სამართლის საქმეზე მსჯავრდებული და ძებნილია.
თუმცა, ყველასათვის მოულოდნელად, არჩევნებამდე ერთი დღით ადრე, 1 ოქტომბერს, მან ფეისბუკზე ატვირთა ვიდეო, რომელიც ღამის ბათუმის ფონზეა ჩაწერილი. ის ამბობდა, რომ საქართველოში ჩამოვიდა.
ძებნილი ექსპრეზიდენტი, რომელიც ქვეყანაში ისე შემოვიდა, რომ ამის შესახებ ვერავინ გაიგო, იმავე საღამოს დააკავეს და რუსთავის ციხეში გადაიყვანეს.
დაკავების წუთიდან სააკაშვილმა შიმშილობა გამოაცხადა.
ხელისუფლების ოპონენტებისთვის მიხეილ სააკაშვილი პოლიტიკური პატიმარია. დასავლელი პოლიტიკოსები და ექსპერტებიც ამბობენ, რომ ექსპრეზიდენტი სააკაშვილი პოლიტიკური ნიშნითაა დაკავებული.
ხელისუფლება აცხადებს, რომ სააკაშვილის გათავისუფლებას არ აპირებს.
რა ბედი ელის საქართველოს მესამე პრეზიდენტს და როგორია მისი საქართველოში დაბრუნების ქრონოლოგია.
„მიშა მაგარია!“ – აქცია რუსთავის ციხესთან
4 ოქტომბერს, მიხეილ სააკაშვილის მხარდასაჭერად რუსთავის ციხესთან აქცია გაიმართა. აქციის მონაწილეები თბილისიდან რუსთავის ციხემდე მანქანების კოლონით, დროშებითა და საყვირებით ჩავიდნენ.
ისინი მიხეილ სააკაშვილის გათავისუფლებას ითხოვდნენ, იმ მოტივით, რომ ექსპრეზიდენტი პოლიტიკური პატიმარია. ისმოდა სააკაშვილის მხარდამჭერი განცხადებები. ჩართული იყო სიმღერა „მიშა მაგარია“.
„არ ვიცი, მას ტელევიზორი აქვს თუ არა, თუმცა, დარწმუნებული ვარ, მისთვის პატივია იცოდეს, რომ ჰყავს ასი ათასობით საქართველოს მოქალაქე, რომელიც მას გულშემატკივრობს“, – მიმართა შეკრებილებს პარტია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ ლიდერმა ნიკა მელიამ.
აქცია „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ იყო ორგანიზებული. აქციაზე მიხეილ სააკაშვილის მიერ ციხიდან გამოგზავნილი წერილი წაიკითხეს.
პარტიაში თქვეს, რომ მსგავსი აქციები გაგრძელდება და კიდევ უფრო მასშტაბური გახდება.
გზა უკრაინიდან საქართველომდე
პირველი განცხადება იმის შესახებ, რომ საქართველოში დაბრუნებას აპირებდა, მიხეილ სააკაშვილმა 27 ოქტომბერს, თვითმმართველობის არჩევნებამდე ხუთი დღით ადრე გააკეთა.
მან ფეისბუქზე გამოაქვეყნა თვითმფრინავის ბილეთის ჯავშანი, რომლიდანაც ირკვეოდა, რომ მისი თვითმფრინავი თბილისში 2 ოქტომბრის ღამეს დაეშვებოდა.
სააკაშვილს აქამდეც არაერთხეულ უთქვამს, რომ ჩამოვიდოდა, ამიტომ მის ამ განცხადებასაც ბევრმა მისმა მომხრემაც კი სკეპტიკურად შეხედა.
მიუხედავად ამისა, ჟურნალისტებმა თადარიგი დაიჭირეს და პრეზიდენტის რეისზე ბილეთები დაჯავშნეს.
თუმცა, სააკაშვილი სხვა დროს და სხვა “რეისით” ჩამოვიდა.
- მიხეილ სააკაშვილი: ავიღე ბილეთი 2 ოქტომბრის საღამოსთვის
- ჩამოვა – არ ჩამოვა. რას ფიქრობენ საქართველოში სააკაშვილის შესაძლო დაბრუნებაზე და რა იქნება შემდეგ?
სააკაშვილის საქართველოში შემოსვლის შესახებ ცოტა რამ არის ცნობილი.
მედიაში გავრცელებული ვერსიის თანახმად, მსჯავრდებული პრეზიდენტი საქართველოში ფოთის პორტიდან შემოვიდა, 28 სექტემბერს, გვიან ღამით.
სავაჭრო პორტ ჩერნომორსკიდან (ოდესის ოლქი) საქართველოში მოდიოდა ბორანი, რომელსაც სურსათით დატვირთული სატვირთო მანქანები გადმოჰქონდა.
ერთ-ერთ ასეთ ავტომობილში საქართველოს მესამე პრეზიდენტი იჯდა.
ამ ვერსიის თანახმად, სატვირთო ავტომობილს მართავდა ელგუჯა ცომაია. მანვე დაუთმო პრეზიდენტ სააკაშვილს თავისი ბინა თბილისში, სანზონაში, სადაც ის დააკავეს.
დაკავებულია ელგუჯა ცომაიაც. თბილისის საქალაქო სასამართლომ მას წინასწარი ორთვიანი პატიმრობა შეუფარდა. გამოძიება ცომაიას დანაშაულის დაფარვას ედავება. კერძოდ კი იმას, რომ მიხეილ სააკაშვილს საკუთარი ბინა დაუთმო.
ამავე საქმეზე დაკავებულია კიდევ ორი პირი – მამა-შვილი ზურაბ და შალვა წოწორიები. გამოძიების ვერსიით, ისინი ასევე ეხმარებოდნენ საქართველოში ჩამოსულ მესამე პრეზიდენტს.
ცნობილია, რომ სააკაშვილი საქართველოში 28 სექტემბერს შემოვიდა და არა 1-ელ ოქტომბერს. როგორც მისი თანაგუნდელები ამბობენ, ამ რამდენიმე დღის განმავლობაში მან საქართველოს რამდენიმე ქალაქის მოვლა მოასწრო. მათ შორის, იმყოფებოდა თბილისში, მთავრობის კანცელარიასთანაც.
სააკაშვილს ახლა საქართველოს საზღვრის უკანონო კვეთასაც ედავებიან. ამ ფაქტზე გამოძიება პირველ ოქტომბერს დაიწყო, სისხლის სამართლის კოდექსის 344-ე მუხლით.
სააკაშვილის დაკავების კადრები შინაგან საქმეთა სამინისტრომ იმავე ღამეს გაავრცელა. ამ ვიდეოში ექს-პრეზიდენტს ხელებზე ბორკილები ადევს და იგი მხიარულად გამოიყურება.
ტრუსკავეციდან სამგორის სპეცოპერაციამდე – ხელისუფლების რეაქცია სააკაშვილის გამოჩენაზე
1 ოქტომბერს, მთელი დღის განმავლობაში, ხელისუფლების წარმომადგენლები ერთმანეთის მიყოლებით აკეთებდნენ განცხადებებს, რომ სააკაშვილის მიერ გავრცელებული ვიდეოები დიპფეიკია (ყალბი ვიდეო), რომ სააკაშვილს საქართველოს საზღვარი არ გადმოუკვეთია და ის სინამდვილეში უკრაინაში, კურორტ ტრუსკავეცში ისვენებს.
საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერმა მამუკა მდინარაძემ, პრესკონფერენციაზე საერთოდაც დამარცვლა სიტყვა “ტრუს-კავეც”, მინიშნებით, რომ “ტრუს” რუსულად მხდალს ნიშნავს.
“ქართული ოცნების” დეპუტატმა შალვა პაპუაშვილმა ბრიფინგი ასე დაიწყო: “მოგესალმებით ბუენოს აირესიდან”.
ხოლო მმართველი გუნდის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე ნატრობდა: „ნეტავ, იყოს ის საქართველოში, სრულიად საზოგადოება დაინახავდა, თუ როგორი კლოუნია “.
ექსპრეზიდენტის საქართველოში შემოსვლას კატეგორიულად უარყოფდა შინაგან საქმეთა სამინისტროც. უწყებაში აცხადებდნენ, რომ მათ ჰქონდათ კომუნიკაცია უკრაინულ მხარესთან და დარწმუნებით შეეძლოთ ეთქვათ, რომ სააკაშვილს უკრაინის საზღვარი არ დაუტოვებია.
ამ კომენტარეებიდან ორიოდე საათის გასვლის შემდეგ, პრემიერმა ღარიბაშვილმა პირადად გამართა ბრიფინგი და საზოგადოებას ამცნო, რომ მესამე პრეზიდენტი დაკავებულია და მიხეილ სააკაშვილი ციხეში გადაყავთ.
ბრიფინგზე ღარიბაშვილმა მადლობა გადაუხადა შს მინისტრს ჩატარებული ოპერაციისთვის. პრემიერმა თქვა, რომ თავიდანვე იცოდნენ, რომ სააკაშვილი საქართველოშია:
“სამართალდამცავ უწყებებს ჰქონდათ წინასწარ ინფორმაცია მისი გადადგილების შესახებ. დაწყებული უკრაინიდან, საქართველოს მიმართულებით… შეირჩა ისეთი დრო და ადგილი, რომ დაკავებისთვის მინიმალური ხელისშემშლელი ფაქტორები ყოფილიყო”.
თანაგუნდელებს კი, რომლებმაც თავი საკმაოდ უხერხულ მდგომარეობაში ჩაიგდეს, როდესაც მთელი დღის განმავლობაში ტრუსკავეცზე აკეთებდნენ განცხადებებს, ღარიბაშვილმა ბოდიში მოუხადა. მან თქვა, რომ ასეთი განცხადებები იმისთვის იყო საჭირო, რომ სპეცოპერაცია არ ჩაშლილიყო.
საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა სააკაშვილის დაკავების საღამოსვე გამართა ბრიფინგი და თქვა, რომ არასოდეს შეიწყალებს მიხეილ სააკაშვილს, რომელსაც ექვსი წელი ერთ-ერთ საქმეზე უკვე მისჯილი აქვს.
“ბევრი კითხულობს დღეს, პრეზიდენტი აპირებს თუ არა მის შეწყალებას, პასუხი არის ერთი, მარტივი და საბოლოო, – არა და არასოდეს“.
პრემიერმა ღარიბაშვილმაც თქვა, რომ სააკაშვილი ციხეში სრულად მოიხდის სასჯელს. მეტიც, პრემიერი ღიად დაემუქრა პატიმარს მუხლების დამატებით, იმის მიხედვით, როგორ მოიქცევა:
„წესიერად მოიქცეს, თორემ დავუმატებთ მუხლებს”, – თქვა მან ტელეკომპანია “იმედთან” ინტერვიუში.
ახლა ხელისუფლება ახალ-ახალ კონსპირაციულ თეორიებს ავრცელებს სააკაშვილთან დაკავშირებით.
ამავე ინტერვიუში პრემიერმა თქვა, რომ 3 ოქტომბერს, არჩევნების შემდეგ აქციაზე სააკაშვილს ოპოზიციის რამდენიმე ლიდერის მოკვლა ჰქონდა დაგეგმილი:
„ჩვენ სპეცსამსახურებს ჰქონდათ ინფორმაცია, რომ იგეგმებოდა ბინძური პროვოკაცია. კულმინაციის დროს, ალბათ, მაქსიმუმ 10 ათასი კაცის მობილიზებას შეძლებდნენ. პოლიციას მოუწევდა მისი დაკავება, მათ შორის სპეცსაშუალებების გამოყენებით. ამ დროს ვერსიად განიხილავდნენ ოპოზიციის რამდენიმე ლიდერის მკვლელობას. პირდაპირ გითხარით, შიდა ინფორმაცია გვაქვს, რომ ამგვარად იგეგმებოდა ჩვენი ხელისუფლების ბოლომდე დელეგიტიმაცია“, – აცხადებს ღარიბაშვილი.
საერთაშორისო გამოხმაურებები
ქვეყნის მესამე პრეზიდენტის დაკავებას უკვე მოჰყვა საერთაშორისო გამოხმაურებები.
აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერი აცხადებს, რომ შეერთებული შტატები მოვლენებს აკვირდება:
„მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას უზრუნველყოს, რომ ბატონმა სააკაშვილმა ისარგებლოს თანასწორობის პრინციპით, საქართველოს კანონმდებლობის და საქართველოს მიერ აღებული ადამიანის უფლებების საერთაშორისო ვალდებულებების შესაბამისად”, – განუცხადეს სახელმწიფო დეპარტამენტში “ამერიკის ხმას.”
ევროკავშირმა საართველოს ხელისუფლებასა და ოპოზიციას მოუწოდა იმოქმედონ თავშეკავებით და პატივი სცენ კანონის უზენაესობას:
„აუცილებელია ძირითადი უფლებისა და სათანადო სამართლებრივი პროცედურის დაცვა, კანონის უზენაესობის შესაბამისი გამჭვირვალე და სამართლიანი სასამართლო გადაწყვეტილებების მიღება. ყველა მხარეა პასუხისმგებელი ჩაერთოს დეესკალაციისკენ მიმართულ ძალისხმევაში”, – ნათქვამია საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის საკითხებში ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენელის ჟოზეპ ბორელის პრესმდივნის ნაბილა მასრალის განცხადებაში.
შვედეთის საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი კარლ ბილდტი ტვიტერზე წერს, რომ პოლიტიკური მართლმსაჯულება ევროპისთვის მიუღებელია და საქართველოს ექსპრეზიდენტისთვის წაყენებული ყველა ბრალდება ობიექტურ შემოწმებას საჭიროებს.
ევროპის კონსერვატორებისა და რეფორმისტების (ECR) ჯგუფი წერს, რომ “მიხეილ სააკაშვილს სრული უფლება ჰქონდა, საკუთარ სამშობლოში დაბრუნებულიყო. ხოლო მმართველი პარტიის მიერ მის მიმართ გამოთქმული ბრალდებები უსაფუძვლოა“.
უკრაინის როლი
წერილში, რომელიც სააკაშვილმა ციხიდან გაუგზავნა უკრაინის პრეზიდენტს, ვოლოდიმირ ზელენსკის, წერია რომ იგი არის პუტინის პირადი პატიმარი:
“მე ვარ პუტინის პირადი პატიმარი და ვაფასებ თქვენს პრინციპულ პოზიციას ყველა პატიმრის დაცვასთან დაკავშირებით,” – აღნიშნავს სააკაშვილი, რომელიც ბოლო წლებია უკრაინის მოქალაქეა და ზელენსკის გუნდში მრჩევლად მუშაობს.
სააკაშვილის დაკავებისთანავე უკრაინიდან არაერთი განცხადება გავრცელდა.
ზელენსკიმ მეორე დღესვე თქვა, რომ ის საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის, ამჟამად უკრაინის მოქალაქის მიხეილ სააკაშვილის უკრაინაში დაბრუნებას გეგმავს.
როგორც მან გავრცელებულ ვიდეომიმართვაში განაცხადა, ის ამისთვის გააკეთებს ყველაფერს, რაც მის ძალაუფლებაშია და ამასთანავე, ამ პროცესში ჩართული იქნება ყველა შესაბამისი ინსტიტუცია.
თუმცა, საქართველოში ამბობენ, რომ მიხეილ სააკაშვილს უკრაინას არ გადასცემენ. როგორც “ქართული ოცნების” სპიკერმა შალვა პაპუაშვილმა თქვა, სააკაშვილის გადაცემის მოთხოვნის რაიმე ბერკეტი არ არსებობს:
“სააკაშვილი ქართული სასამართლოს მიერ არის მსჯავრდებული და ის მსჯავრს მოიხდის ქართულ ციხეში“.
ვიცე-პრემიერმა, კულტურის მინისტრმა თეა წულუკიანმაკი განაცხადა, რომ სააკაშვილის უკრაინაში ექსტრადაცია სამართლებრივი უაზრობა, ნონსენსია:
“ექსტრადიცია უკრაინაში, აქედან იქით ხდება მხოლოდ მაშინ, როდესაც იმ ქვეყანაში მოთხოვნილი პირი არის სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემული. მე არ მგონია, არ ვიცი ყოველ შემთხვევაში, რომ უკრაინაში სააკაშვილი იყოს სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემული პირი”.
საგარეო საქმეთა მინისტრი დავით ზალკალიანი ამბობს, რომ სააკაშვილი მძევლად ვერ აიყვანს ორი ქვეყნის ურთიერთობას:
“დარწმუნებული ვარ, მშვიდად, წყნარად, ჩვენ ყველა საკითხზე შესაბამისი განმარტებები გვექნება და, ამასთან, ჩვენი ურთიერთობები უკრაინასთან ისევე განვითარდება, როგორც აქამდე ვითარდებოდა“.
რას აპირებენ სააკაშვილი და მისი თანაგუნდელები
მიხეილ სააკაშვილი ციხეში შიმშილობს და მის შეწყვეტას არ აპირებს.
მან რამდენიმე წერილი გამოაქვეყნა, რომლებშიც წერს, რომ ექიმის დახმრებაზე უარს ამბობს და მზად არის, ბოლომდე იბრძოლოს.
ყველა წერილში, რომელსაც სააკაშვილი ციხიდან აგზავნის, ის მოუწოდებს საკუთარ თანაგუნდელებს და მხარდამჭერებს “ბოლომდე იბრძოლონ” არჩევნების მეორე ტურებში:
“არ შევწყვეტ შიმშილობას არცერთ შემთხვევაში, სანამ მე და ჩემ გამო დაკავებული ადამიანები არ იქნებიან გათავისუფლებულები. ძალიან მიყვარს სიცოცხლე, მაგრამ ეს შიმშილობა იქნება ჩემი სიცოცხლის დასრულებამდე და ყველა შემთხვევაში. თუ ჩემი არსებობით ვეღარ დავეხმარები ჩემს ხალხს, მზად ვარ, ჩემი თავგანწირვით მაინც დავამტკიცო, რომ საქართველოსთვის ღირს სიცოცხლეც და სიკვდილიც”, – წერს სააკაშვილი ციხიდან გამოგზავნილ წერილში.
სააკაშვილი ციხეში უკვე მოინახულა რამდენიმე თანაგუნდელმა. მათ შორის, ეკა ხერხეულიძემ, თინა ბოკუჩავამ, ხატია დეკანოიძემ და “მთავარი არხის” დირექტორმა ნიკა გვარამიამ, რომელიც ამავდროულად მისი ადვოკატიცაა.
ეკა ხერხეულიძემ განაცხდა, რომ სააკაშვილი არის აღფრთოვანებული არჩევნების შედგეებით და მეორე ტურებით: “მან სთხოვა ნიკა მელიას, რომ მან თავისი ეს მონაპოვარი ბოლო გამარჯვებამდე მიიყვანოს“.
“ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” წევრმა ლევან ხაბეიშვილმა სააკაშვილის გასათავისუფლებლად მასშტაბური აქციაა დააანონსა.
“უნდა დავიწყოთ მზადება დიდი აქციისთვის, სრულიად საქართველო უნდა დადგეს ფეხზე“.
სააკაშვილს საქართველოს პრეზიდენტის პოსტი ათი წლის განმავლობაში, ორი ვადით ეკავა. 2013 წელს, მას შემდეგ, რაც მისმა პარტიამ “ნაციონალური მოძრაობამ” არჩევნები წააგო და მისი მეორე საპრეზიდენტო ვადა დასრულდა, სააკაშვილმა დატოვა ქვეყანა და მას შემდეგ სამშობლოში აღარ დაბრუნებულა.
ამ წლების განმავლობაში ის ცხოვრობდა ევროპასა და შეერთებულ შტატებში, შემდეგ კი დასახლდა უკრაინაში, სადაც ჯერ ექსპრეზიდენტ პოროშენკოს გუნდის წევრი და ოდესის გუბერნატორი იყო, შემდეგ კი პოროშენკოს ოპოზიციაში გადავიდა.
ბოლო წლებში იგი პრეზიდენტ ვოლოდიმირ ზელენსკის რეფორმების კომიტეტს ხელმძღვანელობდა. სააკაშვილი ამჟამად არ არის საქართველოს მოქალაქე – მოქალაქეობა მან ავტომატურად დაკარგა მას შემდეგ, რაც ექვსი წლის წინ უკრაინის მოქალაქეობა მიიღო. სააკაშვილის წინააღმდეგ რამდენიმე სისხლის სამართლის საქმეა აღძრული.
სააკაშვილს უფლებამოსილების გადამეტებაში, საბიუჯეტო სახსრების გაფლანგვაში, 2007 წლის ნოემბერში ოპოზიციის აქციის დარბევასა და ტელეკომპანია “იმედში” შეჭრაში ადანაშაულებენ. სააკაშვილია ასევე დეპუტატ ვალერი გელაშვილის ცემისა და სანდრო გირგვლიანის მკვლელობის საქმეების ფიგურანტი.
სააკაშვილი უკვე არის მსჯავრდებული ორ ეპიზოდზე. მას 6 წლით აქვს ერთ-ერთ საქმეზე აღკვეთილი თავისუფლება. საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლები მუდმივად აღნიშნავდნენ, რომ ძებნილ ექსპრეზიდენტს დააპატიმრებდნენ სამშობლოში დაბრუნებისთანავე.
