რუსეთის საელჩოს შენიშვნა სომხეთის საგარეო უწყებას: მოსახლეობის რეაქცია და ანალიტიკოსის კომენტარი
რუსეთის საელჩოს ნოტა სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში
სომხეთი აგრძელებს რუსეთის საელჩოს მიერ სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში გაგზავნილი ნოტის განხილვას. ნოტა გამოხატავს აღშფოთებას „რუსეთის სტრუქტურების მიმართ მკრეხელური და ყალბი ბრალდებების გამო.” საქმე ეხება მიმდინარე წლის 14 აგვისტოს მომხდარ ფაქტს, როდესაც სავაჭრო ცენტრ “სურმალუს” ტერიტორიაზე ტრაგედია დატრიალდა. სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ პირობა დადო, რომ „დადგენილ ვადებში უპასუხებს“ ნოტას, თუმცა ოფიციალური პასუხი ჯერჯერობით არ არის.
სომხეთის მცხოვრებლები სოციალურ ქსელებში ვითარებას აქტიურად ეხმაურებიან, ანალიტიკოსები კი ცდილობენ გაიგონ, რამ გამოიწვია რუსეთის საელჩოს ნოტის პროვოცირება. ჯერჯერობით ვერავინ დაადგინა, რა სახის გამოხმაურებამ გამოიწვია რუსი დიპლომატების აღშფოთება.
14 აგვისტოს, “სურმალუს” სავაჭრო ცენტრის ტერიტორიაზე ხანძარი გაჩნდა, რასაც ძლიერი აფეთქება მოჰყვა. წინასწარი ვერსიით, პიროტექნიკის საწყობს ცეცხლი გაუჩნდა. დაიღუპა 16 ადამიანი, ერთი კი კვლავ დაკარგულად ითვლება.
რუსეთის საელჩომ 17 აგვისტოს, დაღუპულთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი გლოვის დღეს პოსტი გამოაქვეყნა. ასევე, სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს სოციალურ ქსელ ფეისბუქზე ნოტა გაუგზავნა.
კიდევ რა არის ნათქვამი რუსეთის საელჩოს ნოტაში და როგორ რეაგირებენ მასზე სომხეთის მოქალაქეები? ასევე, ანალიტიკოსის კომენტარი იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება აიხსნას ეს შენიშვნა და რა დგას მის უკან.
- სამაშველო სამუშაოები და მომხდარის ვერსიები – ახალი დეტალები ერევანში მომხდარ აფეთქებაზე
- “აიკრძალოს პიროტექნიკის თავისუფალი გაყიდვა” – სომხეთის ყოფილი ვიცე-პრემიერი
“პირდაპირი პროვოკაცია, რომელიც მიზნად ისახავს მოკავშირეთა ურთიერთობების შელახვას”
საელჩოს ფეისბუქპოსტში საუბარია აღშფოთებაზე „ადგილობრივ საინფორმაციო სივრცეში გავრცელებული ცინიკური კომენტარების გამო, რომლებიც შეიცავს მკრეხელურ და ცრუ ბრალდებებს რუსული სტრუქტურების მიმართ“ – სავაჭრო ცენტრში მომხდარ ტრაგედიაში რუსეთის ფედერაციის მონაწილეობის შესახებ:
„ჩვენ ამას მივიჩნევთ, როგორც პირდაპირ პროვოკაციას გარკვეული პოლიტიკური ძალების მხრიდან, რომლებიც დგანან მსგავსი ინსინუაციების უკან, რომელიც მიზნად ისახავს რუსეთ-სომხეთის მოკავშირე ურთიერთობების შელახვას. ჩვენ ველით სომხეთის ხელისუფლებისგან ნაბიჯებს, რომლებიც მიმართულია ამგვარი არამეგობრული გამოვლინებების აღკვეთისკენ.“
აქვე საელჩო იტყობინება, რომ შესაბამისი ნოტა გაეგზავნა სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროსაც და რომ „რუსული მხარე, რუსულ-სომხური ჰუმანიტარული რეაგირების ცენტრის წარმომადგენლობით, ჩართულია ტრაგედიის შედეგების აღმოფხვრით სამუშაოებში პირველივე წუთებიდან.”
სოციალური მედიის კომენტარები
”მათ ეს თავად მოიგონეს და თავადვე განაწყენდნენ. მსგავსი არაფერი შემხვედრია არცერთ სომხურ რესურსზე“.
„ყველაფერი კარგად იქნებოდა, მაგრამ აქ არის გარკვეული შეუსაბამობები – „სომხეთის ხელისუფლებისგან ველით ნაბიჯებს, რომლებიც მიმართულია ამგვარი არამეგობრული გამოვლინებების ჩახშობისკენ” – ჯერ ერთი, სომხეთში სიტყვის თავისუფლებაა და დემოკრატიულ ქვეყნებში რაიმე „მანიფესტაციის“ „შეჩერება“ შეუძლებელია. თუმცა, მართალია – საიდან უნდა იცოდე თავისუფლება და დემოკრატია, როცა შენს საკუთარ გულაგში ამით არ ხარ განებივრებული?
მეორეც, ტერმინი „სომხეთ-რუსეთის მოკავშირე ურთიერთობები“ მტკივნეულად სასაცილოა, შენნაირი მოკავშირეები არ გვჭირდება.
და ბოლოს, სომხეთში გლოვის დღეს მაინც შეიძლებოდა ადამიანური მწუხარებისადმი პატივისცემა. […] მინდა მჯეროდეს, რომ დადგება თავისუფალი რუსეთის დრო, მაგრამ, როგორც ჩანს, ეს დღე ძალიან შორს არის“.
„პატივი და დიდება რუს ბიჭებს, რომლებიც გვეხმარებიან აფეთქების ადგილზე ნანგრევებისგან გაწმენდაში. რაც შეეხება დანარჩენს, ესენი არიან რუსული ოფიციალური სტრუქტურები, რომლებიც ყველაფერს აკეთებენ სომხურ-რუსული ურთიერთობების გასაუარესებლად“.
„თითქმის ექვსი თვის განმავლობაში მსოფლიო „აღშფოთებულია“ მესამე მსოფლიო ომის საფრთხის გამო. როდიდან აინტერესებს რუსეთს, რას ფიქრობს მასზე მთელი მსოფლიო?“
„ძალიან უცნაური ტექსტი. უცნობია ვინ და როდის დაადანაშაულა რუსეთი. კიდევ უფრო გაუგებარია, რა მოეთხოვება სომხეთის ხელისუფლებას. გააუქმეთ სიტყვისა და პრესის თავისუფლება, გამორთეთ ინტერნეტიო? აცხადებენ, რომ რუსეთმა არ ააფეთქა სურმალა? სერიოზულად?”
ანალიტიკოსის კომენტარი
პოლიტიკური დამკვირვებელი ჰაკობ ბადალიანი თვლის, რომ რუსი დიპლომატებისა და პოლიტიკოსების შეშფოთება სომხეთში სავარაუდო რუსოფობიის გამო, უბრალოდ სასაცილოა, თუ თემა პირდაპირ არ ეხება ქვეყნის უსაფრთხოებას. უფრო მეტიც, ის ამ „შფოთვას“ სომხეთის წინააღმდეგ შემუშავებული პოლიტიკური ტექნოლოგიის შედეგად მიიჩნევს – პერიოდულად დაადანაშაულო ქვეყანა რუსოფობიაში:
„რუსეთი არის სომხეთში რუსოფობიისა და ანტირუსულობის „შთაბეჭდილების“ შექმნის მთავარი ბენეფიციარი. ეს შეიძლება უცნაურად ჟღერდეს, მაგრამ უცნაური ხომ არ არის, რომ რუსეთის კავკასიური პოლიტიკა მაქსიმალურად ეწინააღმდეგება სომხეთის ინტერესებს, მაშინ როცა რუსეთი ითვლება სომხეთის ერთადერთ სამხედრო-პოლიტიკურ მოკავშირედ და მეგობრად კავკასიაში? თუ ვსაუბრობთ უცნაურ რაღაცებზე, მაშინ ეს უცნაურია.
მაგრამ სწორედ აქ არის “დამარხული ძაღლის თავი”. არის ორი პრობლემა, რომელსაც მოსკოვი „რუსოფობიის“ დახმარებით წყვეტს – ერთ-ერთია რუსულ პოლიტიკასთან დაკავშირებული საუბრის გადატანა ემოციურ და ფსიქოლოგიურ ჭრილში, რაც შესაძლებელს ხდის არგუმენტებისა და ფაქტების ენით საუბრის თავიდან აცილებას, რადგან ამ შემთხვევაში სომხეთის არგუმენტები საკმაოდ ძლიერი იქნება.
და მეორე არის „რუსოფობიის“ გამოყენება მათი კავკასიური პოლიტიკის გასამართლებლად, რომელიც აგებულია სიტყვით პარტნიორულ და მოკავშირე ურთიერთობებზე სომხეთთან, მაგრამ რეალურად, უფრო ღრმა დონეზე – თურქეთთან და აზერბაიჯანთან, რაც, რა თქმა უნდა, რუსეთის სტრატეგიის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რგოლია ეგრეთ წოდებულ დიდ თამაშში.
არ არის საჭირო იმის უარყოფა, რომ სომხეთში რუსოფობია არ არსებობს. არიან თუ არა ადამიანთა ჯგუფები, რომლებიც ამით ცხოვრობენ? რა თქმა უნდა, არიან. მაგრამ თუ კარგად დააკვირდებით, რუსოფობების უდიდესი წილი შეიძლება მოდიოდეს თვით რუსეთის მოქალაქეებზე.
შესაბამისად, სომხეთში აუცილებელია „ფობიის“ თემის რეგულარული „აგდება“ და შემდეგ ისევ დათბობა, რითაც დაჩრდილავს სხვა ფენომენს: საზოგადოების ძალიან დასაბუთებულ ნეგატიურ დამოკიდებულებას და შეფასებას რუსეთის ოფიციალური პოლიტიკის მიმართ.“
