არასამთავრობოები ევროპის წამების კომიტეტს სააკაშვილისადმი მოპყრობის შეფასებას სთხოვენ

ოცმა ქართულმა არასამთავრობო ორგანიზაციამ ევროპის საბჭოს წამების პრევენციის კომიტეტს საქართველოს პენიტენციურ სისტემაში ვიზიტისა და პატიმრობაში მყოფი მესამე პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის უფლებრივი მდგომარეობის მონიტორინგის თხოვნით მიმართა.

როგორც არასამთავრობოები საერთო განცხადებაში წერენ, უკანასკნელ პერიოდში უფლებადაცვითი ორგანიზაციები ყოველდღიურად ხვდებიან მიხეილ სააკაშვილის მიმართ არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობის ფაქტებს.

ორგანიზაციები წერენ, რომ მესამე პრეზიდენტი პირველ ოქტომბერს დააკავეს და ამ დღიდან მოყოლებული ის შიმშილობს. საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მოწვეულმა ექიმთა კონსილიუმმა მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო სააკაშვილის მრავალპროფილურ, მაღალტექნოლოგიურ სამედიცინო დაწესებულებაში გადაყვანის რეკომენდაცია გასცა, თუმცა ხელისუფლების წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ სააკაშვილის სამოქალაქო კლინიკაში გადაყვანა გამორიცხულია და ის ციხის საავადმყოფოში გადაიყვანეს. არასამთავრობოები აღნიშნავენ, რომ პატიმრის სხვა, მათ შორის, სამკურნალო დაწესებულებაში გადაყვანის საკითხი არ წარმოადგენს საქართველოს პრემიერ მინისტრის კომპეტენციის სფეროს.

მათივე თქმით, საქართველოს სახალხო დამცველმა მიხეილ სააკაშვილის მიღებისთვის N18 სამკურნალო დაწესებულების მზადყოფნის ხარისხი ორჯერ შეამოწმა, 3 ნოემბერს კი ნინო ლომჯარიამ განაცხადა, რომ საავადმყოფო სრულად ისევ არ შეესაბამება კონსილიუმის რეკომენდაციებს. ასევე, სახალხო დამცველმა ისაუბრა ბრალდებულთა და მსჯავრდადებულთა სამკურნალო დაწესებულებაში პატიმრების მხრიდან მესამე პრეზიდენტის ფიზიკური უსაფრთხოებისა და მისი ფსიქოლოგიური ზეწოლის რისკებზე.

“N18 დაწესებულება მდებარეობს N8 დაწესებულების ტერიტორიაზე, რომელში განთავსებული პატიმრების დიდი ნაწილი კრიმინალური სუბკულტურის მიმდევარია, ხოლო მ. სააკაშვილის მმართველობა ასოცირდება კრიმინალურ სამყაროსთან ბრძოლასთან, რაც თავისთავად მაქსიმალურად ზრდის მასზე ფიზიკური ზემოქმედების რისკს სხვა პატიმრების მხრიდან“, – წერია ორგანიზაციების მიმართვაში.

● სააკაშვილის საქმე: რა წერია სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებაში
● არის თუ არა სააკაშვილი პოლიტიკური პატიმარი? რას ამბობენ იურისტები და უფლებადამცველები
●  სააკაშვილი შიმშილობს. რა ელის და რა ვიცით მის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე

ორგანიზაციები აცხადებენ, რომ მიუხედავად მესამე პრეზიდენტის კატეგორიული უარისა, გადაეყვანათ N18 დაწესებულების სამკურნალო კლინიკაში, და მიუხედავად კონსილიუმისა და სახალხო დამცველის რეკომენდაციებისა, მიხეილ სააკაშვილი ძალის გამოყენებით მაინც გადაიყვანეს N18 დაწესებულებაში.

სააკაშვილი გლდანის ციხეში სახალხო დამცველმა მოინახულა და განაცხადა, რომ გარდა იმისა, რომ სამკურნალო დაწესებულება ვერ აკმაყოფილებს კონსილიუმის გაცემულ რეკომენდაციებს, დაწესებულებაში სააკაშვილის მოთავსება ცალსახად არღვევს სახელმწიფოს მიერ ადამიანის ღირსების პატივისცემის ვალდებულებას. 

ლომჯარიამ ასევე ისაუბრა პატიმრების მხრიდან ყოფილი პრეზიდენტის მიმართ პერმანენტული ხასიათის სიტყვიერი შეურაცხყოფაზე, რაც სააკაშვილზე ფსიქოლოგიურ ზეწოლას ემსახურება. 

ორგანიზაციების თქმით, 11 ნოემბერს პენიტენციურმა სამსახურმა მიხეილ სააკაშვილის ციხის საავადმყოფოში ძალის გამოყენებით გადაყვანის ამსახველი კადრები გაავრცელა, რაც  მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესით ახსნა. ინსპექტორის სამსახურის განცხადებით, დაიწყო გამოძიება მესამე პრეზიდენტის მიმართ განხორციელებული შესაძლო არაადამიანური მოპყრობის ფაქტზე.

სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურმა უწყებებს სააკაშვილის პერსონალური მონაცემების შემცველი ვიდეომასალის გასაჯაროების შეწყვეტისკენ მოუწოდა. სახალხო დამცველმა კი განაცხადა, რომ პენიტენციურმა სამსახურმა სააკაშვილის ნების საწინააღმდეგოდ, ძალის გამოყენებით გლდანის ციხეში შესახლების ამსახველი კადრების გავრცელებით პატიმრის პატივის, ღირსებისა და პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლება დაარღვია.

20 ხელმომწერი ორგანიზაცია აცხადებს, რომ სააკაშვილის მიმართ არაადამიანური და დამამცირებელი მოპყრობის ნაწილია მაღალი თანამდებობის პირების და საჯარო უწყებების განცხადებები, რაც პირდაპირ იყო მიმართული მოშიმშილე პატიმრის მდგომარეობის დამძიმებისკენ. 

„ჩვენს ღრმა შეშფოთებას იწვევს ის გარემოება, რომ პატიმარ სააკაშვილის მიმართ მსგავსი მოპყრობა, მაშინ, როდესაც საზოგადოების სრული ყურადღება მიპყრობილია მისი ჯანმრთელობისა და უფლებრივი მდგომარეობის მიმართ, სერიოზულ კითხვებს აჩენს სხვა პატიმრების მიმართ მოპყრობასა და მათი უფლებრივი მდგომარეობის თვალსაზრისითაც. ვფიქრობთ, საერთაშორისო ავტორიტეტული მონიტორინგის ორგანოს მიერ საქართველოს პენიტენციურ სისტემაში ამჟამად არსებული მდგომარეობის, მათ შორის, პატიმრობაში მყოფი საქართველოს მესამე პრეზიდენტის მიმართ მოპყრობის შეფასება მნიშვნელოვანია საქართველოში ადამიანის უფლებების დაცვის გაუმჯობესების თვალსაზრისით“, – წერია განცხადებაში.

● “პუტინის ჯალათები ხართ” – პენიტენციური სააკაშვილის მორიგ კადრებს ავრცელებს
● პენიტენციური ავრცელებს კადრებს, სადაც ჩანს, რომ სააკაშვილი გლდანში ძალის გამოყენებით გადაიყვანეს

10 ნოემბერს სტრასბურგის სასამართლომ გამოაქვეყნა გადაწყვეტილება იმ “დროებითი ზომების შესახებ”, რომელიც მიხეილ სააკაშვილის შიმშილობას, მის ჯანმრთელობასა და უსაფრთხოებას ეხება.

სტრასბურგში მოქმედმა სასამართლომ საქმეს პრიორიტეტი მიანიჭა და “დროებითი ზომები” მიიღო. “დროებითი ზომების” შინაარსიდან გამომდინარე, სტრასბურგის სასამართლოს ეს გადაწყვეტილება ნიშნავს იმას, ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლომ სააკაშვილის სიცოცხლის და ჯანმრთელობის მიმართ გამოუსწორებელი ზიანის დადგომის საფრთხე დაინახა.

მიხეილ სააკაშვილი უკვე 40 დღეზე მეტია შიმშილობს, მას შემდეგ, რაც ის პირველ ოქტომბერს დააკავეს.

8 ნოემბერს “ჯანმრთელობის გაუარესების პრევენციის” მიზნით, იგი რუსთავის ციხიდან გლდანის ციხის საავადმყოფოში გადაიყვანეს მისი ნების საწინააღმდეგოდ. თავად სააკაშვილი, მისი ოჯახი, მკურნალი ექიმები და ასევე სახალხო დამცველის აპარატი ციხის საავადმყოფოში მისი გადაყვანის წინააღმდეგნი იყვნენ იმ მოტივით, რომ ციხის საავადმყოფოში არ იყო სააკაშვილის მკურნალობისთვის საჭირო სამედიცინო აღჭურვილობა და ასევე არ იყო უსაფრთხო.

სახალხო დამცველმა გლდანის ციხეში არსებული სამკურნალო დაწესებულება რამდენჯერმე შეისწავლა. ომბუდსმენი ანგარიშებში წერდა, რომ კლინიკაში პაციენტის მკურნალობისთვის შეუსაბამო პირობებია.

სააკაშვილის სამოქალაქო კლინიკაში გადაყვანის მოთხოვნით, პოლიტიკური პარტია “დროას” ლიდერმა ელენე ხოშტარიამ პარლამენტში შიმშილობაც დაიწყო.

გლდანში სააკაშვილი მალულად გადაიყვანეს. ამ პროცესების პარალელურად, 8 ნოემბრიდან ოპოზიციამ მიხეილ სააკაშვილის გათავისუფლებისა და რიგგარეშე არჩევნების დანიშვნის მოთხოვნით, ფართომასშტაბიანი, უწყვეტი საპროტესტო აქციები დაიწყო.