"ანტიამერიკული გადახვევა მოსკოვისკენ, თეირანისა და პეკინისკენ“ - მოსმენა ჰელსინკის კომისიაზე
მოსმენა ჰელსინკის კომისიაზე
10 სექტემბერს ამერიკის შეერთებული შტატების ჰელსინკის კომისიაში გაიმართა მოსმენა საქართველოს შესახებ. მომხსენებლებმა და კონგრესმენებმა მწვავედ გააკრიტიკეს “ქართული ოცნების“ საგარეო და საშინაო პოლიტიკა და გამოკვეთეს ერთი მთავარი საერთო ხაზი: საქართველოს ანტიამერიკულმა ხელისუფლებამ გადაუხვია მოსკოვისკენ, თეირანისა და პეკინისკენ.
მოსმენაზე ისაუბრეს “მეგობარი აქტის“ მიღების საჭიროებაზეც. ამასთან, სალომე ზურაბიშვილმა და თინა ხიდაშელმა გაამახვილეს ყურადღება უწყვეტი საპროტესტო დემონსტრაციების პარალელურად დაკავებულ ადამიანებზე, მათ შორის “ბათუმელების“ და “ნეტგზაეთის” დამფუძნებელ მზია ამაღლობელზე.
“პარტნიორიდან პრობლემამდე: საქართველოს ანტიამერიკული გადახვევა“ – ამ სათაურით გამართულ სხდომაზე კონგრესმენებმა მოუსმინეს მოწმეებს:
- საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილს;
- თავდაცვის ყოფილ მინისტრ თინა ხიდაშელს;
- “ჰადსონის ინსტიტუტის“ უფროს მკვლევარ ლუკ კოფის.
როგორც კადრებში ჩანს, მოსმენას ესწრებოდა აშშ-ის ყოფილი ელჩი საქართველოში, კელი დეგნანი (2020-23 წლებში).
რა თქვეს მოსმენაზე
ჯო უილსონი, ჰელსინკის კომისიის თანათავმჯდომარე: “ქართული ოცნების” მთავრობა, რომელმაც არჩევნები გააყალბა, ქართველ ხალხს დიქტატურისკენ მიათრევს, სუვერენიტეტს ართმევს და სიღარიბისთვის იმეტებს, ღალატობს ქვეყნის ტრადიციულ მოკავშირეებს, მათ შორის შეერთებულ შტატებს… და ეს ძირს უთხრის აშშ-ის მხრიდან კეთილსინდისიერ მხარდაჭერას, რომელმაც ათწლეულების მანძილზე დიდი ინვესტიცია გააკეთა, რათა საქართველოს დახმარებოდა თავისუფალი, აყვავებული და დემოკრატიული სახელმწიფოს აშენებაში.
რასაც დღეს ვხედავთ, არის ამ პროგრესის ჩამოშლა კორუმპირებული რეჟიმის მიერ, რომელსაც ლეგიტიმურობა არ გააჩნია. “ქართული ოცნება” ძალაუფლებაში გაყალბებული არჩევნებით მოვიდა. მისი მმართველობა ერთპარტიულია. მან ოპოზიციონერი ლიდერები დააპატიმრა, სცემა და აწამა მშვიდობიანი დემონსტრანტები, გააჩუმა დამოუკიდებელი მედია და საქართველო ავტორიტარული კონტროლის ლაბორატორიად აქცია. და ის სწრაფად აქცევს საკუთარ თავს ბელარუსის და რუსეთის ფედერაციის კატეგორიაში.
ცხადად ვთქვათ, “ქართული ოცნება” არ წარმოადგენს ქართველ ხალხს. კვლავ და კვლავ ქართველი ხალხი მასიურ დემონსტრაციებს მართავს და მათ დემოკრატია, სუვერენიტეტი და დასავლეთთან ერთად მშვიდობისა და კეთილდღეობის მომავლისკენ დაბრუნება სურთ.
მაგრამ დღეს მათი მისწრაფებები ოლიგარქებისა და ავტოკრატების მცირე ჯგუფის მიერ იმსხვრევა, რომლებიც ანგარიშვალდებულები არიან არა ქართველი ხალხის, არამედ პეკინში ჩინეთის კომუნისტური პარტიის და მოსკოვში ომის დამნაშავე პუტინის წინაშე. და ასევე დროს ატარებენ თეირანში დიქტატურულ რეჟიმთან.
ეს მოსმენა განიხილავს რამდენად დაეცა საქართველო “ქართული ოცნების” პირობებში და რას ნიშნავს ეს ამერიკული უსაფრთხოებისთვისა და ინტერესებისთვის. ასევე განვიხილავთ რა ინსტრუმენტები აქვს აშშ-ს საპასუხოდ, მათ შორის ორპარტიული “MEGOBARI აქტი”, რათა “ქართულ ოცნებას” პასუხი აგებინოს და ამავდროულად მყარად დაუდგეს გვერდით ქართველ ხალხს.”
სტივ კოენი, დემოკრატი კონგრესმენი: ““არ მომწონს ადამიანების გარეგნობით განსჯა, მაგრამ როდესაც ის [ბიძინა ივანიშვილი] პირველად დავინახე, ყველა ნიშანი ჰქონდა – მაშინ ილონ მასკის შესახებ არ ვიცოდი – მაგრამ მას ყველა ნიშანი ჰქონდა, რაც მოგვიანებით ილონ მასკში დავინახე – მდიდარი, ამპარტავანი, ელიტისტი, საკუთარ თავზე დიდი წარმოდგენის მქონე. და ვიფიქრე – ეს არის დადებითი პერსონაჟი?..
“ქართული ოცნება” ქართულ კოშმარად იქცა, ვინაიდან, ის არ აღმოჩნდა, რასაც აცხადებდა, რომ იყო.
რუსეთმა საქართველოს ნაწილი დაიპყრო და კვლავ გააკეთებს ამას, თუ შესაძლებლობა ექნება. თან ახლა მოკავშირე ჰყავთ იქ, ბატონი ივანიშვილის სახით, ასე რომ, უფრო მარტივია დაპყრობა შიგნიდან.
სამწუხაროა, რომ სენატმა არ მიიღო და არ მიიღებს “MEGOBARI აქტს”, რაღაც პრობლემები იყო…
მაგრამ ბატონი [ჯო] უილსონი მართალია, იმდენად დიდი უმრავლესობაა, დემოკრატები და რესპუბლიკელები, ორპარტიულად უჭერენ მხარს კანონპროექტს და ეს თითქმის გაუგონარია, დიდი მხარდაჭერაა. და იქ, როგორც ჩანს, ერთმა ადამიანმა შეძლო მისი “ჩაკვლა”, და გასაოცარია, რომ ეს მოხდა, რატომ მოხდა, არ მესმის.”
სალომე ზურაბიშვილი, საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტი: “ამერიკამ საქართველოში ჩადო უდიდესი რესურსი – ფინანსური და ადამიანური. ეს არ ყოფილა მხოლოდ საჩუქარი, ეს იყო საქართველოს თავისუფლების, უსაფრთხოების და ევროპული მომავლისადმი ერთგულების გამოხატულება. ამერიკის დახმარებით გაძლიერდა საქართველოს ეკონომიკა და დემოკრატიული ინსტიტუტები, აღიჭურვა და გაიწვრთნა თავდაცვის ძალები, აშენდა სკოლები და საავადმყოფოები, გადამზადდა მასწავლებლები, საჯარო მოხელეები და მედიკოსები. ამ ნაბიჯებმა უზრუნველყო მშვიდობა და სტაბილურობა საქართველოში – ქვეყანაში, რომელიც თანდათან იქცა შავი ზღვის უსაფრთხოების, შუა კორიდორისა და ენერგეტიკული მარშრუტების ცენტრად, რომლებიც აკავშირებენ შავ და კასპიის ზღვებს და გასცდება ცენტრალურ აზიასაც.
საქართველო მოქმედებდა, როგორც სანდო პარტნიორი – ჩვენ ვმონაწილეობდით ავღანეთსა და ერაყში მისიის ფარგლებში. და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია – ქართველი ხალხი ყოველთვის მასიურად უჭერდა მხარს ამ პარტნიორობას. მოკლედ, საქართველო იყო სტრატეგიული გამარჯვება შეერთებული შტატებისთვის.
რუსეთი საუკუნეზე მეტია ცდილობდა, დაეტოვებინა კავკასია და ცენტრალური აზია თავისი ექსკლუზიური გავლენის ქვეშ, მაგრამ სწორედ ამ პარტნიორობით ამერიკა იქცა სრულფასოვან აქტორად რეგიონში, რაც შთააგონებდა ჩვენს ხალხს და აყალიბებდა ახალ სტანდარტებს.
დღეს, პირველად ბოლო სამი ათწლეულის განმავლობაში, საქართველოს მმართველმა რეჟიმმა ზურგი აქცია ამ პარტნიორობას, დააშორა და იზოლაციაში მოაქცია როგორც საკუთარი თავი, ისე ქვეყანა, მის ყველაზე სანდო მოკავშირეებისგან, და თანდათან უფრო მეტად დაუახლოვდა შეერთებული შტატების მოწინააღმდეგეებს.
რუსეთი ცდილობს აღიდგინოს თავისი დომინანტური პოზიცია. „ქართული ოცნება“ სულ უფრო მეტად ხდება ანტიდასავლური. მისი საჯარო განცხადებები აგრესიულად ანტიამერიკულ ტონს იძენს – მათ შორის, აშშ-ის წარმომადგენლების წინააღმდეგ. მაგალითად, თავდასხმები ელჩზე, რომელიც აქ, ჩემს უკან ზის, იყო გამიზნული არა პოლიტიკის განსხვავებულად შეფასებისთვის, არამედ შეერთებული შტატებისთვის დაბრალებით, თითქოს ამერიკა რუსეთთან მეორე ფრონტის გახსნას ითხოვდა. თავდასხმები განხორციელდა პირადად პრეზიდენტ ტრამპზე და მის ადმინისტრაციაზეც.
ამავდროულად, „ქართული ოცნების“ ლიდერები აქტიურად აძლიერებენ კავშირებს, უპირველესად, რუსეთთან, სრულად იმეორებენ კრემლის რიტორიკას, აძლიერებენ ურთიერთობებს ჩინეთთან და, სამწუხაროდ, ირანთანაც. ეს ხდება მას შემდეგ, რაც შეწყდა სტრატეგიული პარტნიორობა შეერთებულ შტატებთან. შედეგად მივიღეთ 180-გრადუსიანი შემობრუნება ქვეყნის საგარეო და შიდა პოლიტიკაში, რაც საფრთხეს უქმნის დამოუკიდებლობას, რომელიც ძალიან დიდი ფასის სანაცვლოდ იქნა მოპოვებული – მაშინ, როცა საქართველოს ტერიტორიის 20% კვლავაც ოკუპირებულია და 2008 წელს რუსეთმა ომი გააჩაღა, რაც წინ უძღოდა კიდევ ორ აგრესიას ამავე საუკუნეში.
ეს ყველაფერი სავალალოა – საპირისპიროა აშშ-ის ეროვნულ ინტერესებთან და საქართველოს დამოუკიდებლობასთან.”
თინა ხიდაშელი, საქართველოს ყოფილი თავდაცვის მინისტრი (2015-2016): “მინდა ყველაზე მარტივი ჭეშმარიტებით დავიწყო: საქართველოს უსაფრთხოება შეუძლებელია შეერთებული შტატების პარტნიორობის გარეშე. არც არასდროს ყოფილა და ვერც იარსებებს აშშ-ის დახმარებისა და ერთგულების გარეშე. საქართველოს სახელმწიფოებრიობა ვერ შედგებოდა და ვერ გადარჩებოდა. სწორედ აშშ-ის ჩარევამ შეაჩერა პუტინი 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს. აშშ-ის ლიდერობა იყო და არის გადამწყვეტი ჩვენს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე არაღიარების პოლიტიკაში.
აშშ-ის დახმარებით ავაშენეთ თანამედროვე არმია და სახელმწიფო ინსტიტუტები. მათივე დახმარებით შევქმენით სკოლები და საავადმყოფოები, განვავითარეთ უნივერსიტეტები, მოვამზადეთ მასწავლებლები, საჯარო მოხელეები და ექიმები. სია ძალიან გრძელია, და ჩვენ იმედი გვაქვს, რომ ეს პარტნიორობა შენარჩუნდება.
საქართველო მნიშვნელოვანია აშშ-სთვის, ევროპისთვის და საერთაშორისო თანამეგობრობისთვის სამი ძირითადი მიზეზის გამო:
პირველი – გეოგრაფია,
მეორე – სტრატეგიული დაკავშირება,
მესამე – დემოკრატიული მაგალითი.
საქართველო მდებარეობს შუა კორიდორის გულში – თანამედროვე „აბრეშუმის გზაზე“, რომელიც აკავშირებს აღმოსავლეთსა და დასავლეთს, ჩრდილოეთსა და სამხრეთს, გვერდს უვლის რუსეთსა და ირანს. ჩვენ შეიძლება პატარა ქვეყანა ვართ, მაგრამ ჩვენი მთავარი უპირატესობა ის არის, რომ ვართ კარიბჭე და დამაკავშირებელი რგოლი, რომელიც აერთიანებს ცენტრალურ აზიასა და ევროპულ ბაზრებს მილსადენების, რკინიგზებისა და პორტების მეშვეობით. ეს მხოლოდ სავაჭრო გზა კი არა, არის თავისუფლების კორიდორი – გზა, სადაც გადაადგილდება საქონელი, ენერგია, მონაცემები და ადამიანები ყოველგვარი პოლიტიკური ზეწოლისა და შანტაჟის გარეშე, რაც ასე დამახასიათებელია ჩრდილოეთის გზისთვის ან ირანის გავლენისთვის სამხრეთიდან.
შუა კორიდორი არ არის ალტერნატივა – ეს არის ერთადერთი გზა. ის არის პრაქტიკული და პოლიტიკური თვალსაზრისით სანდო როგორც შეერთებული შტატებისთვის, ისე მისი მოკავშირეებისთვის.
აშშ-სთვის შუა კორიდორი უზრუნველყოფს გამძლეობას ავტორიტარული ძალების ფონზე – ირანის მხრიდან მომდინარე საფრთხეებისა და რუსეთის მუდმივი მცდელობის პირობებში, რომ დაიბრუნოს თავისი გავლენა, ასევე ჩინეთისგაძლიერების ფონზე. შუა კორიდორი დემოკრატიულ ალტერნატივას სთავაზობს მსოფლიოს. საქართველო კი ამ კორიდორის საყრდენია. საქართველოს გარეშე თავისუფალი კორიდორი აღარ იარსებებს – ეს გზა დაიკეტება და კარი გაიღება რუსეთის, ირანისა და ჩინეთისთვის.”
ლუკ კოფი, “ჰადსონის ინსტიტუტის“ უფროსი მკვლევარი: “ქართული ოცნების“ ლიდერების განცხადებები, რომ ისინი დონალდ ტრამპის მომხრენი არიან, მცდარია. სიმართლე პირიქითაა. ირანთან დაახლოება არ შეესაბამება პრეზიდენტ ტრამპის მსოფლმხედველობას. ჩინეთის კომუნისტური პარტიის კრიტიკულ ინფრასტრუქტურულ პროექტებში მოწვევა არ შეესაბამება პრეზიდენტ ტრამპის მსოფლმხედველობას.
მცირე ხნით ადრე საქართველოს მოქალაქე ამერიკულმა სასამართლომ დამნაშავედ ცნო “ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის“ დაგეგმვით ირანელი-ამერიკელი ჟურნალისტის მკვლელობის დაგეგმვაში.
ეს და სხვა მაგალითები აჩვენებს, რომ “ქართული ოცნებას“ აქვს ნება, რომ დაუახლოვდეს ისლამურ რესპუბლიკას და საშუალებას აძლევს მის სპეცსამსახურებსა და პროქსი-ძალებს ქვეყანაში უფრო თავისუფლად იმუშაონ.
ბუნებრივია, რომ საქართველოს სურდეს პეკინთან თბილი ურთიერთობების დამყარება. თუმცა საგანგაშოა ის ენთუზიაზმი, რომელსაც “ქართული ოცნების“ ჩინოვნიკები იჩენენ ჩინეთთან უფრო მჭიდრო ურთიერთობების დამყარებისას.
რუსეთისთვის სანქციების გვერდის ავლის შესაძლებლობის მიცემა ძირს უთხრის პრეზიდენტ ტრამპის შესაძლებლობას, მიაღწიოს მშვიდობას უკრაინაში, რაც ამ თეთრი სახლის საგარეო პოლიტიკის მთავარი პრიორიტეტია.
“ქართული ოცნება“ იტყუება, როდესაც ამტკიცებს, რომ დასავლელი თანამდებობის პირები საქართველოს რუსეთის წინააღმდეგ მეორე ფრონტის გახსნას აძალებენ და “გლობალური ომის პარტიაზე“ საუბრობენ – ეს სისულელეა და მნიშვნელოვანია, რომ ამას პასუხი გაეცეს. ვაშინგტონში არავისგან მსმენია, რომ საქართველომ რუსეთის წინააღმდეგ მეორე ფრონტი უნდა გახსნას.
დემოკრატიული უკუსვლა ნებისმიერ ქვეყანაში შემაშფოთებელია, თუმცა საქართველოს შემთხვევაში შედეგები სერიოზულია, რადგან ეს ძირს უთხრის აშშ-ის ეროვნულ უსაფრთხოებას.
