ყარაბაღი, ბრძოლა გრძელდება: 26 ოქტომბერი

«ხვალიდან, 13 ქალისგან შემდგარი ჯგუფი, მათ შორის მე, სწავლას შევუდგებით. რამდენიმე დღის შემდეგ, ჩვენი სამშობლოს საზღვრების დასაცავად გავემგზავრებით. არ შეგვიძლია მოწინააღმდეგეს დავუთმოთ არც სამშობლო და არც ჩვენი ღირსება», – დაწერა ანა აკოფიანმა Facebook-ის საკითარ გვერდზე.

5 ოქტომბერს, ფრონტზე მოხალისედ გაემგზავრა პრემიერ-მინისტრის შვილი – აშოტ ფაშინიანი.

Facebook-ის საკუთარ გვერდზე, პირდაპირი ეთერისას, ნიკოლ ფაშინიანმა შექმნილი სიტუაცია შეაფასა. მისი თქმით, სომხეთისთვის საბედისწერო მომენტი დადგა და არ უნდა ჰქონდეთ იმედი, რომ ვითარება ვიღაცის დახმარებით გადაიჭრება. ახლა, სომხეთის მოსახლეობისთვის არსებობს ერთი გადაწყვეტა: თითოეული უნდა დადგეს თავისი ხალხის დასაცავად – ისევე, როგორც ჯარისკაცები ფრონტის წინა ხაზზე.

პრემიერის თქმით, სომხეთი მზად არის კომპრომისისთვის, მაგრამ აზერბაიჯანი, როგორც ომამდეც, ახლაც უფრო მეტს ითხოვს – კაპიტულაციას:

„სომეხი ხალხი და ხელისუფლება მზად არის ორმხრივი დათმობებისთვის, მტკივნეული დათმობებისთვისაც, თუმცა, კაპიტულაციისთვის სომეხი ხალხი არავითარ შემთხვევაში არ არის მზად. იმისათვის, რომ აზერბაიჯანს დათმობები ვაიძულოთ, უნდა ავდგეთ და ვიბრძოლოთ“.

ფაშინიანი ყარაბაღში ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებაზე აშშ-ის რეაქციას ელოდება. თუმცა, მან უკვე გაუზიარა ამერიკულ მხარეს თავისი ეჭვები, ზავის დაცვის შესახებ:

„ჩვენ, რა თქმა უნდა, არ ვიცით, როგორი რეაქცია ექნება პრეზიდენტ ტრამპს, მაგრამ შუაღამისას სატელეფონო საუბარი მქონდა აშშ-ის სახელმწიფო მდივან, მაიკ პომპეოსთან და პირდაპირ ვუთხარი მას: ვინაიდან ეს მათთვის პირველი ცეცხლის შეწყვეტაა, ჩვენთვის კი უკვე მესამე, დაახლოებით შემიძლია ვთქვა, რა მოხდება ხვალ. დიდი ალბათობით, ზავს არ დაიცავენ, ამაზე პასუხისმგებლობას კი სომხეთს დააკისრებენ“.

მშვიდობიანი მოსახლეობა დაზარალდა ასკერანის რაიონის სოფელ ავეტარანოცში, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მხრიდან განხორციელებული დაბომბვის შედეგად. ყარაბაღის ომბუდსმენის ოფისის განცხადებაში ნათქვამია, რომ აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები აგრძელებს ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა „სმერჩის“ გამოყენებით მშვიდობიანი დასახლებების დაბომბვას.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა მოსახლეობისადმი მიმართვისას განაცხადა, რომ აზერბაიჯანის არმიამ კონტროლი კიდევ 18 დასახლებულ პუნქტზე დაამყარა.

გამოქვეყნდა ამ დასახლებული პუნქტების სია: ზანგილანის რაიონი: ბირინჯი და იქინჯი აქიბეილი, რაბენდი, ენიქენდი; ჯებრაილის რაიონი: გოვუშუდლი, სოფული, დაღ მაშანლი, ქიურდლერი, ჰოვუსული, ჩელებილერი; გუბადლის რაიონი: პადარი, ეფენდილერი, იუსიფბეილი, ჩაითუმასი, ჰანლიღი, სარიათაღი, მოლაბიურჰანი და ქალაქი გუბადლი.

მოსკოვი მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტის სამხედრო გზით გადაწყვეტის წინააღმდეგია და ყველა გარე მოთამაშეს მოუწოდებს, თავი შეიკავონ სამხედრო სცენარის ხელშეწყობისგან, განაცხადა ორშაბათს, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, სერგეი ლავროვმა.

„ჩვენ, არ ვმალავთ, რომ მხარს არ ვუჭერთ ამ პრობლემის სამხედრო გზით გადაწყვეტის შესაძლებლობისა და დასაშვებობის შესახებ პოზიციას. განვიხილავთ რა ორივე, სომეხ და აზერბაიჯანელ ხალხს, როგორც მეგობარსა და მოძმეს, ჩვენ არ შეგვიძლია გავიზიაროთ მსგავსი მისწრაფება“, – განაცხადა ლავროვმა „ათენისა და მაკედონიის საინფორმაციო სააგენტოსთან“ ინტერვიუში.

მან გაიხსენა, რომ „მხოლოდ პოლიტიკური“ დარეგულირების სასარგებლოდ, „ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარე ქვეყნების ხელმძღვანელების რანგში, ნათლად გამოხატეს საკუთარი პოზიცია რუსეთის, აშშ-ისა და საფრანგეთის პრეზიდენტებმა“.

„მოვუწოდებთ ყველა გარე „მოთამაშეს“, ყველაფერი გააკეთონ, რომ არ დაუშვან ომის სცენარის სამომავლო განვითარება, გაგრილდეს მხარეთა ემოციები და გააქტიურდეს მუშაობა სამშვიდობო პროცესის გადატვირთვისთვის პირობების შესაქმნელად“, – შეაჯამა ლავროვმა.

„სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა, ცეცხლის შეწყვეტის ახალი ჰუმანიტარული რეჟიმის დარღვევით, 26 ოქტომბერს, ქალაქი ტერტერი და ამავე რაიონის სოფლები დაბომბა“, – იტყობინება აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახური.

„ყარაბაღს არ დაურღვევია ზავი, ამის შესახებ აზერბაიჯანის განცხადებები – პროვოკაციაა“ – ყარაბაღის თავდაცვის სამინისტრო ყარაბაღის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ მკაცრად იცავს ზავს. უწყების აზრით, აზერბაიჯანის მხრიდან ბრალდებები – სამომავლო პროვოკაციებისთვის მზადების შემადგენელი ნაწილია.

„მიუხედავად 26 ოქტომბერს, დილის 08:00 საათზე გამოცხადებული ცეცხლის შეწყვეტის ახალი ჰუმანიტარული რეჟიმისა, სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა კვლავ უხეშად დაარღვიეს მიღწეული შეთანხმება“, – განაცხადეს აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურში.

„26 ოქტომბერს, 08:05 საათზე, სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა, ცეცხლის შეწყვეტის ახალი ჰუმანიტარული რეჟიმის დარღვევით, ქალაქ ლაჩინის მიმართულებით, საარტილერიო დარტყმა განახორციელეს აზერბაიჯანის არმიის ქვედანაყოფებზე, რომელიც ლაჩინის რაიონის სოფელ საფიანში არის განლაგებული“, – აღნიშნულია უწყების შემდეგ განცხადებაში.

აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა სომხეთის პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანსა და აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ილჰამ ალიევს მთიან ყარაბაღში, ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევა მიულოცა.

„ბევრი სიცოცხლე გადარჩება, ვამაყობ ჩემი გუნდი“, – დაწერა ტრამპმა.

მან მაღალი შეფასება მისცა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის, მაიკ პომპეოს, მისი მოადგილის, სტივენ ბიგანისა და თეთრი სახლის ეროვნული უშიშროების საბჭოს მუშაობას.

ყარაბაღში, 27 სექტემბერს დაწყებული საბრძოლო მოქმედებებიდან, თითქმის ერთი თვე გავიდა

• გამოცხადდა და პირველადი ცნობებით, თითქმის მაშინვე დაირღვა ახალი, რიგით მესამე ზავი. ის ძალაში 26 ოქტომბერს, ადგილობრივი დროით, დილის 8:00 საათზე შევიდა. ამჯერად ერთობლივ განცხადებას ხელი აშშ-მა, აზერბაიჯანმა და სომხეთმა მოაწერეს. წინა ორი ზავი – 10 და 18 ოქტომბრის – მოსკოვის შუამავლობით გაფორმდა და მაშინვე დაირღვა.

• სომხეთის პრემიერ-მინისტრი და ყარაბაღის პრეზიდენტი შეთანხმების გამოცხადებისთანავე, 25 ოქტომბერს, გვიან საღამოს, სოციალური ქსელის საკუთარ გვერდებზე გამოეხმაურნენ და მიესალმნენ „აშშ-ის შუამავლობით მიღწეულ“ ზავს, რომელიც იყო დადასტურება ორი ადრე მიღწეული ზავის, „რუსეთისა და საფრანგეთის პრეზიდენტების ინიციატივით შეთანხმებულის“.

• აშშ-ის პრეზიდენტმა სომხეთის პრემიერ-მინისტრსა და აზერბაიჯანის პრეზიდენტს ყარაბაღში ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების მიღწევა მიულოცა და დაწერა, რომ „ამაყობს თავისი გუნდით“.

• „თუკი კონფლიქტი არ შეჩერდება, შესაძლებელია, თურქეთსა და რუსეთს შორის პირდაპირი შეტაკება“ – ასე უპასუხა ნატოში აშშ-ის ყოფილმა ელჩმა ივო დაალდერმა CNN-ის წამყვანის კითხვას: რატომ არის ასეთი მნიშვნელოვანი ყარაბაღის მოვლენები, რომ აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი პირადად ჩაერია ამ სიტუაციაში. 23 ოქტომბერს, პომპეომ ვაშინგტონში აზერბაიჯანისა და სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრებთან გამართა შეხვედრა (ცალ-ცალკე).

• მთელი დღის განმავლობაში, ყარაბაღის კონფლიქტის ზონაში, სასტიკი ბრძოლები გრძელდებოდა, განსაკუთრებით, სამხრეთ მიმართულებით (ირანის საზღვართან ახლოს). მოდიოდა ინფორმაცია სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე ბრძოლების შესახებაც.

• ილჰამ ალიევის ცნობით, ბრძოლების ერთი თვის განმავლობაში, აზერბაიჯანის არმიამ კონტროლი დაამყარა ქალაქ ფუზულზე, ჰადრუთზე, ჯებრაილზე, ზენგილანსა და 25 ოქტომბერს, ქალაქ გუბადლიზეც. ასევე, არმია აკონტროლებს ამ რაიონის, დაახლოებით, 100 სოფელს (ყარაბაღის მოსაზღვრე რაიონების, რომელსაც 1990-იანი წლების დასაწყისის ომის შემდეგ, სომხური ძალები აკონტროლებენ).

• საფრანგეთის პარლამენტის 20 დეპუტატი ერევანში ჩავიდა, სომხეთის პრემიერ-მინისტრს შეხვდა და შემდეგ, ყარაბაღში გაემგზავრა.

ილჰამ ალიევმა ინტერვიუ მისცა ამერიკულ ტელეარხს Fox News-ს, რომელშიც თავისი პირობები გაიმეორა: „აზერბაიჯანს ცეცხლის შეწყვეტა და საკუთარი მიწების დაბრუნება სურს“.

• რუსმა სამხედრო ექსპერტმა, ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებს, „უპილოტო თვითმფრინავების ომი“ უწოდა.

• აშშ-ის კონგრესის სომხური საკითხების კომისიის ხელმძღვანელი, ფრენ პალონე აზერბაიჯანისთვის სანქციების დაწესების ინიციატივით გამოვიდა, რათა „მას ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის დაცვა და უცხოელი „ბოევიკი-ტერორისტების“ გამოყენების შეჩერება აიძულონ“.

• ახალი ამბები, ფოტო/ვიდეო ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებთან დაკავშირებით – 25 ოქტომბერი, 2020