რა უნდა იცოდეთ ადმინისტრაციულ რესურსებზე და წინასაარჩევნოდ მათ გამოყენებაზე
ადმინისტრაციული რესურსი
არჩევნების მოახლოებასთან ერთად, ხშირად გვესმის, რომ ხელისუფლების ხელში მობილიზებულია მძლავრი ადმინისტრაციული რესურსი, რომლის გამოყენებაც არჩევნების დემოკრატიულად წარმართვაზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს. თუმცა, იმავე სიხშირით არ გვესმის, რა იგულისხმება ამ რესურსში, რამდენად მასშტაბურია ის ან როგორ ხდება მისი გამოყენება.
ამ საკითხზე დამატებითი ინფორმაციის მიღება საარჩევნო კოდექსიდან და არასამთავრობო ორგანიზაციების ათეულობით კვლევიდანაა შესაძლებელი. სტატიაში შევეცდებით არსებული წყაროების და ქართული წინასაარჩევნო გამოცდილებების განხილვით, საერთაშორისო გამჭვირვალობა — საქართველოს ექსპერტთან, გიგა ჩიხლაძესთან ერთად ვუპასუხოთ კითხვებს, რაც ადმინისტრაციული რესურსებისა და მათი გამოყენების შესახებ ჩნდება.
რას ნიშნავს ადმინისტრაციული რესურსი?
კითხვაზე პასუხის პირველწყარო საქართველოს საარჩევნო კოდექსი უნდა იყოს, თუმცა დეტალური განმარტება კანონში არ გვხვდება.
კოდექსის 48-ე მუხლი წინასაარჩევნო აგიტაციისა და კამპანიისას ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენების აკრძალვას არეგულირებს და ვრცელდება საბიუჯეტო ორგანიზაციებზე, სახელმწიფო ხელისუფლების და მუნიციპალიტეტის ორგანოებზე, მათ საკუთრებაზე, საჯარო მოხელეებზე, სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებებისა და ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების დირექტორებზე, აღმზრდელ-პედაგოგებსა და მასწავლებლებზე. რა აკრძალვებია ამაზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ, ახლა ყურადღება იმაზე გავამახვილოთ, ვინ და რა შეიძლება იყოს ადმინისტრაციული რესურსი კანონის მიხედვით.
როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო ორგანიზაციები ადმინისტრაციული რესურსის ზოგად განმარტებებს იყენებენ, რომლებიც ვენეციის კომისიის, ევროპის საბჭოს, ეუთო/ოდირის ანგარიშებსა და მოსაზრებებს ეყრდნობა.
- მაგალითად, 2013 წელს ვენეციის კომისიის შემუშავებულ ანგარიშში ადმინისტრაციული რესურსი განმარტებულია, როგორც ადამიანური, ფინანსური, მატერიალური, ბუნებრივი და სხვა არამატერიალური რესურსები, რომლებითაც სარგებლობენ როგორც მოქმედი სახელმწიფო თანამდებობის პირები, ისე საჯარო მოხელეები არჩევნებისას, რადგან მათ აქვთ კონტროლი საჯარო სექტორის პერსონალზე, ფინანსებსა და საჯარო დაწესებულებებზე.
- 2014 წელს ცესკოს, TI-ის, ISFED-ის, საია-ს და სხვა ორგანიზაციების შემუშავებულ ერთობლივ ანგარიშში წერია, რომ ადმინისტრაციულ რესურსი არის ქონება ან სხვა სახის რესურსი, რომელიც აუცილებელია სახელმწიფოებრივი ფუნქციების შესასრულებლად. ისინი გამოყოფენ შემდეგ სახეებს: სამართლებრივი, ინსტიტუციური, ფინანსური, ძალისმიერი და მედიარესურსები.
- 2021 წელს ვენეციის კომისიისა და ევროპის საბჭოს თანამშრომლობით გამოცემულ წიგნში კი განმარტებულია, რომ ადმინისტრაციული რესურსების ცნება, რომლებიც ასევე მოიხსენიება როგორც სახელმწიფო ან საზოგადოებრივი რესურსები, სცდება სახელმწიფო ფინანსებს და მოიცავს იმ რესურსებს, რომლებიც გამომდინარეობს საჯარო თანამდებობიდან, ან განკუთვნილია ფართო საზოგადოების სარგებლობისთვის.
ასევე, მნიშვნელოვან სახელმძღვანელო პრინციპად განიხილება 1990 წლის ეუთოს კოპენჰაგენის დოკუმენტი, სადაც ხაზგასმულია, რომ სახელმწიფოსა და პოლიტიკურ პარტიას შორის მკვეთრი ზღვარი უნდა გადიოდეს. ექსპერტების შეფასებით, ადმინისტრაციული რესურსების წინასაარჩევნოდ გამოყენება ამ ზღვარს შლის.
არსებულ განმარტებებს თუ გავაერთიანებთ და მარტივად ვიტყვით, ადმინისტრაციული რესურსები ისეთი რესურსებია, რომლებზეც ხელი მიუწვდება სახელმწიფოს და მის წარმომადგენლებს.
ვინ ან რა შედის ადმინისტრაციულ რესურსში?
TI-ის იურისტი, გიგა ჩიხლაძე საერთაშორისო პრაქტიკებისა და ქართული რეალობის გათვალისწინებით, ადმინისტრაციული რესურსების 4 კატეგორიად დაყოფას გვთავაზობს:
- ინსტიტუციური ადმინისტრაციული რესურსები;
- სამართლებრივი, იგივე რეგულატორული ადმინისტრაციული რესურსები;
- ფინანსური ადმინისტრაციული რესურსები;
- აღსრულებითი ადმინისტრაციული რესურსები.
იურისტი განმარტავს, რომ ინსტიტუციურ ადმინისტრაციულ რესურსში იგულისხმებიან საჯარო მოსამსახურეები, საბიუჯეტო ორგანიზაციაში დასაქმებულები, ისინი, ვინც სახელმწიფოს სახელით აწვდიან ადამიანებს სერვისებს. მაგალითად: სამინისტროს, იუსტიციის სახლის ან მუნიციპალიტეტის თანამშრომლები, სკოლის დირექტორები, მასწავლებლები, საბავშვო ბაღის აღმზრდელები.
“ყველაზე მარტივად ამის იდენტიფიცირება შეგვიძლია ასე: როგორც წესი, ისინი ხელფასს იღებენ ბიუჯეტიდან”, — ამბობს ჩიხლაძე.
გარდა ამისა, ამავე კატეგორიაში ხვდება მატერიალური რესურსები. მაგალითად: შენობა, ავტომანქანა, რომელიც არის სახელმწიფოს საკუთრებაში და უნდა გამოიყენებოდეს საჯარო სიკეთისთვის.
ჩიხლაძის განმარტებით, მეორე კატეგორიაში, სამართლებრივ რესურსში მოიაზრება სახელმწიფოს სხვადასხვა ორგანოს გადაწყვეტილებები, დაწყებული პარლამენტიდან, დამთავრებული ყველა ორგანოთი, რომელიც მარეგულირებელ ფუნქციას ასრულებს. მაგალითად: საკრებულო, კომუნიკაციების კომისია, სემეკი, ცესკო.
“ეს არის გადაწყვეტილებები, რომლებიც კონკრეტულ მოქმედებას არ ეხება და წესს ადგენს. სამართლებრივ ადმინისტრაციულ რესურსში შეიძლება გავიდეს იგივე რუსული კანონი, ან ნებისმიერი კანონი, რომელსაც პარლამენტი იღებს”, — განმარტავს ჩიხლაძე.
გიგა ჩიხლაძე / ფოტო: თამარ გეგიძე
მესამე კატეგორია ეხება ფინანსებს. როგორც იურისტი ამბობს, ამ ფინანსური რესურსის საარჩევნოდ გამოყენება ხდება, როდესაც ბიუჯეტის გადანაწილება ან ხარჯვის წესი, ვიღაცას ანიჭებს უპირატესობას.
“ჩვენ საბიუჯეტო სახსრების არჩევნებით მოტივირებულ ხარჯვასაც ვუწოდებთ. როდესაც საჯარო ფულის, იმ ფულის, რომელიც არის დაგროვილი ადამიანების გადახდილი გადასახადებით და მისი გადანაწილების მიზანი უნდა იყოს ამ ადამიანების ცხოვრების გაუმჯობესება, საჭიროებების დაკმაყოფილება, ქვეყნის კონსტიტუციით და კანონებით განსაზღვრული მიზნების შესრულება, გამოყენება ხდება ისე, რომ ამით სარგებელს იღებს რომელიმე ერთი კონკრეტული პარტია ან პარტიები, ეს უკვე არის ფინანსური ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება”, — ამბობს ჩიხლაძე.
მესამე აღსრულებითი ადმინისტრაციული რესურსებია, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს, როგორ საპოლიციო ძალების, ასევე სასამართლოს გადაწყვეტილებებს.
“მაგალითად, როდესაც პოლიცია უკანონოდ დააკავებს ადამიანს. უკანონოდ ადამიანის დაკავება პრობლემაა, მაგრამ ყოველთვის ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებას არ ნიშნავს, როდესაც ამას პარტიული ან წინასაარჩევნო ნიშნით აკეთებენ — მაშინ არის. ასევე, სასამართლოს გადაწყვეტილება, სისხლის სამართლის დევნის დაწყება, სამსახურიდან გათავისუფლება — პოლიტიკურად მოტივირებული გადაწყვეტილებები წინასაარჩევნო პერიოდში”, — განმარტავს ჩიხლაძე.
როგორ გამოიყენება ადმინისტრაციული რესურსი საარჩევნოდ?
“რაც ჩამოვთვალეთ, ამ ყველაფრის პოლიტიზირება არის ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება. უფრო კონკრეტულად, წინასაარჩევნოდ უპირატესობის მინიჭება”, — განმარტავს ჩიხლაძე.
საქართველოს საარჩევნო კოდექსში წერია, რომ ადმინისტრაციულ რესურსებზე წვდომა უნდა იყოს თანაბარი. კერძოდ, კანონის მიხედვით, აკრძალულია სახელმწიფო ხელისუფლებისა და მუნიციპალიტეტის ორგანოების მიერ, აგრეთვე იმ ორგანიზაციების მიერ, რომლებიც საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდებიან, დაკავებული შენობების გამოყენება იმ შემთხვევაში, თუ სხვა პოლიტიკურ პარტიებს, საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატებს, საარჩევნო სუბიექტებს არა აქვთ იმავე ან ანალოგიური დანიშნულების შენობების იმავე პირობებით გამოყენების შესაძლებლობა.
“ადმინისტრაციული რესურსების მახასიათებელი არის ის, რომ სულ იცვლის ფორმას, ახალ გზებს და განზომილებებს პოულობს, მაგრამ კანონი გაყინულია 20-წლის წინანდელი. მაშინაც არ იყო კარგი და ახლა ხომ მითუმეტეს. არ პასუხობს თანამედროვე მოთხოვნებს კანონის ეს რეგულირება. მხოლოდ ამ კანონით ხელმძღვანელობა იმისთვის, რომ ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენების დარღვევაზე ვისაუბროთ, უბრალოდ, მოწყვეტაა რეალობისგან”, — ამბობს ჩიხლაძე.
ხშირად მოისმენდით კრიტიკას იმაზე, როგორ იყენებს ხელისუფლება საჯარო სამსახურში დასაქმებულებს, მასწავლებლებსა და დირექტორებს საარჩევნო მიზნების მისაღწევად. ამასთან დაკავშირებით წლების განმავლობაში არაერთი კვლევა, სიუჟეტი და სტატია მომზადებულა.
საარჩევნო კოდექსით, აკრძალულია საჯარო მოსამსახურეების, სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულებებისა და ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების დირექტორების, აღმზრდელ-პედაგოგების, აღმზრდელების, მასწავლებლების, იქ დასაქმებული სხვა პირების სამსახურებრივი ნიშნით შეკრება.
გარდა ამისა, კოდექსით განსაზღვრულია, რომ წინასაარჩევნო კამპანია (აგიტაცია) იწყება კენჭისყრის დღემდე 60 დღით ადრე და აგიტაციაში მონაწილეობის უფლება არ აქვს სხვადასხვა პირს, მათ შორის, საჯარო მოხელეს, საჯარო სკოლამდელი აღზრდისა და განათლების დაწესებულების ან ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების დირექტორს, აღმზრდელ-პედაგოგს, აღმზრდელს, მასწავლებელს, იქ დასაქმებული სხვა პირს, ოღონდ, სამუშაო საათების განმავლობაში ან/და როდესაც უშუალოდ ახორციელებს სამსახურებრივ უფლებამოსილებებს.
ჩიხლაძე განმარტავს, რომ ამ რესურსის გამოყენების ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული შემთხვევა წინასაარჩევნო შეხვედრებზე, პარტიულ ღონისძიებებზე წაყვანაა. აქვე აზუსტებს, რომ ეს შეიძლება მოხდეს, როგორც იძულების ფორმით, ასევე, შეფარულად. მისი თქმით, შესაძლოა პარტიის წარმომადგენლებმა და მხარდამჭერებმა საჯარო მოსამსახურეებს, ან მასწავლებლებს ინფორმაცია მიაწოდონ და შესთავაზონ ასეთ შეხვედრებზე მისვლა, მაგრამ არსებული რეალობის და პოლიტიზებული სამუშაო გარემოს გამო, ეს არ აღიქმება მხოლოდ შეთავაზებად, არამედ დავალდებულებად.
არასამთავრობო ორგანიზაცია სამართლიანი არჩევნების ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2021 წლის მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების დროს მმართველი პარტია ადმინისტრაციულ რესურსებს აქტიურად იყენებდა, მათ შორის, იყო სააგიტაციო შეხვედრებში საჯარო მოხელეებისა და საჯარო სექტორში დასაქმებული სხვა პირების მონაწილეობა. ამასთანავე, მმართველი პარტიისა და მისი კანდიდატების შეხვედრებზე, სხვადასხვა რეგიონში, საჯარო სექტორში დასაქმებულ პირთა ორგანიზებულად დასწრება, რიგ შემთხვევებში, მათი სამსახურებრივი ნიშნით შეკრების ნიშნებს შეიცავდა, რაც ასევე აკრძალულია.
2021 წელს ეუთო/ოდირის დასკვნაში აღნიშნულია, რომ ყველა კანდიდატისათვის თანაბარი საასპარეზო პირობების უზრუნველსაყოფად, სასურველია ადმინისტრაციული რესურსების ბოროტად გამოყენების წინააღმდეგ ბრძოლის სამართლებრივი ჩარჩოს გამოყენება და მისი აღსრულება, მათ შორის, საჯარო სამსახურის ბოროტად გამოყენება საარჩევნო კამპანიის დროს. მსგავსი შინაარსის რეკომენდაციები ორგანიზაციის დასკვნაში მოიპოვება, როგორც 2020 წლის საპარლამენტო, ასევე 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შესახებ.
თუმცა, პრაქტიკაში ასე არ მომხდარა. 2022 წელს TI-მ და ISFED-მა გამოაქვეყნეს კვლევა, რომელიც მამხილებლის, სუს-ის ხელმძღვანელის ყოფილი მოადგილის, სოსო გოგაშვილის მიწოდებულ ინფორმაციას ეყრდნობოდა. ანგარიშში განხილულია, 2018 და 2020 წლის არჩევნების წინ მოქმედი სავარაუდო სქემა, რომელიც მმართველი პარტიისა და რამდენიმე სახელმწიფო უწყების თანამდებობის პირების კოორდინაციის შედეგად, ადმინისტრაციული რესურსების უკანონო გამოყენებით, ამომრჩევლის მოსყიდვას და მმართველი პარტიის სასარგებლოდ ხმების მობილიზებას ისახავდა მიზნად. დოკუმენტებში იყო საჯარო სკოლების დირექტორების, რესურსცენტრების ხელმძღვანელების და საბიუჯეტო ორგანიზაციის თანამშრომლების პოლიტიკური დახასიათებები და რეკომენდაციები მათი დანიშვნის შესახებ.
ხშირად განხილვადი ხდება, როცა საჯარო მოხელეები პირად ფეისბუქგვერდებზე კონკრეტული კანდიდატის ან პარტიის მხარდამჭერ პოსტებს ავრცელებენ. იყო შემთხვევებიც, როცა მედიით გავრცელდა სქრინები, სადაც ჩანდა, როგორ მოუწოდებდნენ ბაღის აღმზრდელებს და მასწავლებლებს პოლიტიკოსების პოსტების მოწონებისა და გაზიარებისკენ. ჩიხლაძე განმარტავს, რომ სოციალურ ქსელებში აგიტაცია და ამ კუთხით ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენება აღსრულების გარეთ რჩება.
“რეალურად არ შეუძლიათ აღსრულება. პოლიტიკური ნება არ არის და ტექნიკურად რთულია, რადგან არასამუშაო საათებში დაპოსტილი მხარდამჭერი პოსტი სამუშაო საათებშიც ჩანს. ერთადერთი, რაც შეიძლება გაკეთდეს, რაც საკმაოდ ცინიკურია, დაიბარონ და გადაამოწმონ პირი, ხომ არ გამოიყენა სამსახურის ინტერნეტი, ან სამსახურის კომპიუტერიდან ხომ არ დაპოსტა, რადგან ეს ადმინისტრაციული რესურსია”, — ამბობს ჩიხლაძე და განმარტავს, რომ ამ შემთხვევაში პრობლემა ის კი არ არის, რამდენი კილობაიტი ინტერნეტი დაიხარჯა სახელმწიფო რესურსიდან, არამედ ის, რომ საჯარო მოსამსახურე, რომელიც ნეიტრალური პირად აღიქმება და აპოლიტიკურ გადაწყვეტილებებს უნდა იღებდეს, სამუშაო საათებში მიკერძოებულობას გამოხატავს და პოლიტიზებულია, რაც გავლენას ახდენს მის თანამშრომლებზე.
იურისტი ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებისას მნიშვნელოვან პრობლემად გამოყოფს საბიუჯეტო ხარჯვებს. კანონის მიხედვით, არჩევნებამდე 60 დღით ადრე აკრძალულია ისეთი პროექტების/პროგრამების განხორციელება, რომლებიც მანამდე ბიუჯეტში გათვალისწინებული არ იყო. ასევე, ამავე პერიოდში აკრძალულია სოციალური გასაცემლების (პენსია, სოციალური დახმარება, შემწეობა და სხვა) ოდენობების ზრდა, გარდა იმისა, რომელთა ზრდა გათვალისწინებული იყო არჩევნებამდე არანაკლებ 60 დღით ადრე.
“60 დღით ადრე არ შეიძლება, აკეთებენ 61 დღით ადრე. საერთოდ არ არის აქტუალური 60 დღე, რადგან წინა წლის ბიუჯეტში ჩაწერენ, რომ გაიზარდონ მომდევნო წელს და გაზრდა მოხდება სექტემბერში. ამით არ არღვევენ კანონს, რადგან წინასწარ გაიწერა ბიუჯეტში. ამიტომ სრულიად ჩვეულებრივი ამბავია, რომ სოციალური პროექტების განხორციელება, ნებისმიერი რამის მატება დაიწყოს წინასაარჩევნო თვეებში”, — ამბობს ჩიხლაძე და მაგალითებად რეგიონებში ინფრასტრუქტურული პროექტები, საგადასახადო დავალიანებების ჩამოწერა მოჰყავს.
ამავდროულად, განმარტავს, რომ ხშირად ისმის კონტრარგუმენტი, თითქოს სახელმწიფო ბიუჯეტით განსაზღვრული პროექტები მუდმივად ხორციელდება და არ შეიძლება ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებად ჩაითვალოს. ის ასახელებს კრიტერიუმებს, რომელთაგან სამივეს დაკმაყოფილების შემთხვევაში, ბიუჯეტის ხარჯვა შეიძლება წინასაარჩევნო გამოყენებად მივიჩნიოთ.
- პირველი კრიტერიუმია, ექსტრაორდინარულია თუ არა ეს ხარჯი — რამდენად ხდებოდა ადრე მსგავსი ხარჯვა და როგორ ემთხვევა ქვეყნის გრძელვადიანი განვითარების პერსპექტივას. ანუ ხარჯები, რომელიც არ არის დაგეგმილი წინასწარ, არის მოკლევადიანი და სპონტანურის ხასიათს ტოვებს.
- მეორე არის რაოდენობრივი კრიტერიუმი — რამდენად მასიურია, რა ელექტორალური ეფექტი შეიძლება ჰქონდეს კონკრეტულ ინიციატივას. თუ ის ცოტა ადამიანს ეხება, პირველ კრიტერიუმს რომც აკმაყოფილებდეს არ ითვლება ადმინისტრაციული რესურსის ბოროტად გამოყენებად. ეს უნდა იყოს მასიური, ბევრ ადამიანზე გათვლილი, რომ პოტენციურად ელექტორალური შედეგი დადოს.
- მესამე არის შინაარსობრივი კრიტერიუმი — შეიძლება ბევრ ადამიანს ეხებოდეს, მაგრამ არ იყოს მათთვის სარგებლის მიმცემი. ცალსახად უნდა ჰქონდეს პოპულისტური მიზანი.
მაგალითად, 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს ISFED აცხადებდა, რომ ხელისუფლების მიერ მეორე ტურის წინ დაანონსებული პროგრამები, კერძოდ, სამხედრო მოსამსახურეების, სასაზღვრო პოლიციისა და სანაპირო დაცვის შემადგენლობებისთვის, სკოლის დირექტორებისთვის, პედაგოგებისა და ადმინისტრაციის თანამშრომლებისთვის ხელფასების ზრდა, სოციალურად დაუცველებისთვის დახმარების გაზრდა, დევნილებისთვის საცხოვრებელი კორპუსების აშენება, მაცხოვრებლებისთვის ბინების საკუთრებაში გადაცემა და მრავალი სხვა ფინანსური ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენება იყო.
“მთავრობის და ცალკეული ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ზემოჩამოთვლილი პროექტები საჯარო პოლიტიკის პრიორიტეტების განხორციელების ნაცვლად, საარჩევნო ხმების მიღებაზეა ორიენტირებული და მმართველი პარტიის მიერ მხარდაჭერილ კანდიდატს კონკურენტთან შედარებით უპირატეს მდგომარეობაში ჩაყენების მიზანს ემსახურება”, — აცხადებდა მაშინ ორგანიზაცია.
რაც შეეხება სამართლებრივი და რეგულატორული საარჩევნო ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებას, ჩიხლაძეს მაგალითად ცესკოს 2024 წლის აგვისტოს დადგენილება მოჰყავს, რომლითაც საარჩევნო უბანზე კომისიის წევრთა შორის ფუნქციების გადანაწილება არჩევნების დღემდე მოხდება.
“ამან შეიძლება პირდაპირ დაარტყას პროცედურების გამჭვირვალობას და არჩევნების ჩატარების ხარისხს და ბუნებრივია, ყველას გვაქვს იმის შიში და გონივრული ვარაუდი, რომ ხარისხის ცვლილება ყველაზე ნაკლებად შეეხება მმართველ პარტიას და სხვას უფრო დააზარალებს”, — ამბობს ის.
ასევე, განიხილავს კომუნიკაციის კომუნიკაციების 2024 წლის სექტემბრის გადაწყვეტილებას ფორმულასა და TV პირველის დაჯარიმებაზე, რადგან ეთერიდან ამოიღეს ქართული ოცნების რეკლამა, რომელიც არასამთავრობო ორგანიზაციების მადისკრედიტირებელი შინაარსის იყო.
მისივე განმარტებით, სამართლებრივი და რეგულატორული საარჩევნო ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების მაგალითია რუსული კანონის მიღებაც, რადგან ის პირდაპირ სადამკვირვებლო ორგანიზაციებს ურტყამს.
“ორგანიზაციები არიან “დამოკლეს მახვილის ქვეშ არიან”, როდის მოგადგება მონიტორინგი და რას დაგიყადაღებს არ იცი. შეიძლება არჩევნებამდე 10 დღით ადრე ისეთი მძიმე ფინანსური დარტყმა მიიღო, რომ ვერ მოახერხო დამკვირვებლების გაშვება უბნებზე”.
მსგავსი შემთხვევები განხილულია გოგაშვილის მიწოდებულ დოკუმენტებშიც. კვლევაში წერია, რომ საპრეზიდენტო არჩევნებისას, პარტიის წარმომადგენლები ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებით პირებს სთავაზობდნენ პირობითი მსჯავრის გაუქმებას, პენიტენციური სამსახურიდან ვადაზე ადრე გათავისუფლებას, სისხლის სამართლის საქმეზე ბრალდების გადაკვალიფიცირებას, მართვის უფლების აღდგენას. ორგანიზაციები აცხადებენ, რომ პროცესებში გამოკვეთილი იყო თანამდებობის პირთა სისტემური დანაშაულები.
“ადმინისტრაციული რესურსი რომ პარტიას აქვს, ეს ნიშნავს იმას, რომ მას აქვს პარლამენტში უმრავლესობა, რაც აძლევს იმის საშუალებას, რომ ყველა საჯარო თანამდებობაზე დანიშნოს ის, ვინც მისთვის არის მისაღები. შესაბამისად, ყველა ის ადმინისტრაციული რესურსი არის მის ხელში, დაწყებული ადამიანურით, გაგრძელებული მატერიალურით და დასრულებული არამატერიალურით, როგორიც არის სამართლებრივი რესურსი”, — აცხადებს ჩიხლაძე.
იურისტი განმარტავს, რომ ამ პრობლემებს მხოლოდ საარჩევნო კოდექსში ცვლილებები ვერ შეაჩერებს და შესაძლოა არაეფექტურიც კი იყოს. მთავარ პრობლემად ის დამკვიდრებულ პრაქტიკას, სუსტ ინსტიტუტებს და აღმასრულებელი ხელისუფლების სრულიად პოლიტიზებას ასახელებს.
როგორც საერთაშორისო და ადგილობრივ პრაქტიკაზე დაკვირვება, ასევე გავლენიანი ორგანიზაციების განცხადებები და ანგარიშები ცხადყოფს, რომ ადმინისტრაციული რესურსის ბოროტად გამოყენებას შეუძლია მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს არჩევნების შედეგებზე და ვინაიდან მათ მმართველი პარტია განაგებს, შედეგიც მათ სასარგებლოდ იქნება.
nproject
