"ევროპის გეგმა პუტინის ბლეფის გაქარწყლებაა“
პუტინის ბლეფი
მედიის ცნობით, 10 ევროპული ქვეყანა დათანხმდა უკრაინაში ჯარების გაგზავნას, თუმცა უსაფრთხოების გარანტიების ფორმა გაურკვეველი რჩება. რა არის მოკავშირეთა სტრატეგია?
Novaya Gazeta Europe მასალაზე დაყრდნობით

Bloomberg-ის წყაროების ცნობით, ათი ევროპული ქვეყანა, უსაფრთხოების გარანტიების ფარგლებში, დათანხმდა უკრაინაში საკუთარი სამხედროების გაგზავნას, მაშინ როცა დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ კატეგორიულად გამორიცხა ასეთი შესაძლებლობა. კიდევ ერთი გავლენიანი გამოცემა, Politico, თავის წყაროებზე დაყრდნობით წერს, რომ ამ გადაწყვეტილების პრაქტიკული განხორციელება თავად ევროპაშიც აწყდება პოლიტიკურ და სამხედრო სირთულეებს. გარდა ამისა, გამოცემის წყაროები აცხადებენ, რომ დასავლეთის სტრატეგიაა ამ ეტაპზე ტრამპის არ გაღიზიანება იმ იმედით, რომ სულ მალე ის თავად დაინახავს, რომ კრემლს არ სურს მშვიდობის დამყარება.
“ნოვაია ევროპა“ აანალიზებს, რა დასკვნამდე მივიდნენ ევროპელი ლიდერები და ვოლოდიმირ ზელენსკი ვაშინგტონში გამართული სამიტის შედეგად, როგორ მიმდინარეობს უკრაინისთვის უსაფრთხოების გარანტიების შექმნაზე მუშაობის პროცესი და რა გეგმა აქვთ მოკავშირეებს.
ათი ევროპული ქვეყანა დათანხმდა უკრაინაში ჯარების გაგზავნას, თუმცა აშშ კონტიგენტს არ გამოყოფს
ერთი დღით ადრე, 19 აგვისტოს, გარანტიების საკითხი განიხილეს “მსურველთა კოალიციის“ წევრებმა – კიევის მოკავშირე 30 ქვეყნის არაფორმალურმა გაერთიანებამ საფრანგეთისა და დიდი ბრიტანეთის ხელმძღვანელობით (ამის შესახებ New Europe იტყობინება). Bloomberg-ის ცნობით, ევროპელი ლიდერების შეხვედრა მიეძღვნა ბრიტანული და ფრანგული ჯარების გაგზავნის გეგმას ომისგან განადგურებულ ქვეყანაში. სააგენტოს წყაროების ცნობით, ანონიმურობის პირობით, დაახლოებით 10 ევროპული ქვეყანა მზადაა, უკრაინაში თავისი ჯარები გაგზავნოს.
რამდენიმე ევროპელმა ოფიციალურმა პირმა, რომელთა ვინაობაც არ დასახელებულა, Bloomberg-ს განუცხადა, რომ ისინი კვლავ სკეპტიკურად არიან განწყობილნი სამშვიდობო შეთანხმების პერსპექტივებთან და იმის შესახებ, საკმარისი იქნება თუ არა გარანტიები პუტინის შესაკავებლად. კრემლი, როგორც გამოცემა იხსენებს, უარყოფს ნატოს ჯარების უკრაინის ტერიტორიაზე განლაგების პერსპექტივას.
ამერიკის შეერთებული შტატების მხარდაჭერა გაურკვეველი რჩება. ერთი დღით ადრე დონალდ ტრამპი Fox News-ის ეთერში ირწმუნებოდა, რომ სანამ ის პრეზიდენტია, უკრაინაში ამერიკელი ჯარისკაცები არ იქნებიან. მისი თქმით, საფრანგეთს, დიდ ბრიტანეთს და გერმანიას სურთ თავიანთი ჯარების უკრაინის ტერიტორიაზე განლაგება.
“არა მგონია, რომ ეს პრობლემა იყოს“, – დასძინა ტრამპმა.
ვაშინგტონს “რა თქმა უნდა, შეუძლია კოორდინაციაში დახმარება და შესაძლოა უსაფრთხოების გარანტიების სხვა საშუალებების უზრუნველყოფა“, – დასძინა თეთრი სახლის პრესმდივანმა კეროლინ ლივიტმა.
ამავდროულად, ამერიკის პრეზიდენტმა ზელენსკის და ევროპელ ლიდერებს ორშაბათს გამართულ შეხვედრაზე განუცხადა, რომ უკრაინის თავდაცვის საკითხს განიხილავდა, მათ შორის ნატოს წესდების მე-5 მუხლის ფარგლებში, თუმცა დეტალების დაკონკრეტებისგან თავი შეიკავა. თუმცა, ტრამპმა პირდაპირ განაცხადა, რომ გარანტიები ნატოს ფარგლებში არ უნდა გაიცეს.
რას მოიცავს უსაფრთხოების გარანტიები?
“ნოვაია ევროპა“ იუწყებოდა იმის შესახებ, თუ რა უსაფრთხოების გარანტიებზე ცდილობენ მხარეები უკრაინისთვის შეთანხმებას.
Bloomberg-ის წყაროების ცნობით, პირველ ეტაპზე, უკრაინის უსაფრთხოების გარანტიების ფარგლებში, იგეგმება უკრაინელი სამხედროების დახმარება – გაწვრთნა და შეიარაღების მიწოდება. ვარაუდობენ, რომ ამისთვის გაიგზავნება მრავალეროვნული ჯგუფი, რომელიც ძირითადად ევროპული ძალებისგან შედგება და რომელიც უკრაინაში ფრონტის ხაზიდან შორს განთავსდება. სავარაუდოდ, დიდი ბრიტანეთი და საფრანგეთი მზად არიან, ასობით ჯარისკაცი გამოყონ.
გეგმის კიდევ ერთი ნაწილი აშშ-ის მხარდაჭერას ითვალისწინებს, კერძოდ, დაზვერვის გაზიარებას, საზღვრის მეთვალყურეობას, იარაღის მიწოდებას და შესაძლოა, საჰაერო თავდაცვას – შეაჯამა ბლუმბერგმა.
ევროპა ყოყმანობს?
საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა განაცხადა, რომ ევროპა მზადაა განათავსოს “უსაფრთხოების ძალები“ - ბრიტანული, ფრანგული, გერმანული, თურქული და სხვა – ოპერაციების ჩასატარებლად “ჰაერში, ზღვასა და ხმელეთზე“.
თუმცა, უკრაინის უსაფრთხოების გარანტიების ზუსტი ფორმა გაურკვეველი რჩება და ევროკავშირი დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის მიერ უკრაინაში ჯარების გაგზავნასთან დაკავშირებით სირთულეებს პროგნოზირებს, წერს Politico ევროპელ დიპლომატზე დაყრდნობით.
“რომელი ქვეყანა გაგზავნის ჯარებს? რა იქნება მათი განლაგების პირობები? როგორ უპასუხებენ ისინი თავდასხმის შემთხვევაში? ვინ გადაიხდის?“ – კითხულობს გამოცემა.

“პოლიტიკოს“ ცნობით, გერმანიის არმია ძალიან მცირერიცხოვანია, თავდაცვის დაფინანსების განახლება მხოლოდ ახლახან დაიწყო და აღმოსავლეთში დიდი განლაგების მხარდაჭერას ვერ შეძლებს. გარდა ამისა, გაზეთი წერს, რომ ბრიტანეთისა და საფრანგეთის ლიდერები პოლიტიკურ და ეკონომიკურ დაბრკოლებებს აწყდებიან, “რაც სკეპტიციზმს იწვევს მათი ქვეყნების უკრაინაში ჯარების გაგზავნის უნარის მიმართ“:
“იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენად სუსტნი არიან პოლიტიკურად [საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ] მაკრონი და [დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი] სტარმერი, ძნელი წარმოსადგენია, თუ როგორ განხორციელდება ეს გეგმა. ეს ეკონომიკურად რთული დროა“, – ციტირებს გამოცემა ევროპელ დიპლომატს, რომლის ვინაობაც არ არის ცნობილი.
თურქეთს, რომელმაც ასევე მიიღო მონაწილეობა კოალიციის შეხვედრაში, ჰყავს დიდი არმია და გამოცდილება შავ ზღვაში სამხედრო ოპერაციებში და შეუძლია მნიშვნელოვანი როლი ითამაშოს უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში, თუმცა, Politico-ს აზრით, იქ არსებული ვითარება პოლიტიკურად არასტაბილურია საბერძნეთისა და კვიპროსის გამო.
პოლონეთმა, რომელსაც ევროკავშირში ყველაზე დიდი შეიარაღებული ძალები ჰყავს, გამორიცხა ჯარების გაგზავნა უკრაინაში, მაგრამ აცხადებს, რომ აღმოსავლეთში ლოჯისტიკის საკითხში დაეხმარება:
“პოლონეთს საკუთარი სტრატეგიული დილემა აქვს, რადგან ის ესაზღვრება რუსეთს და ბელარუსს და შესაბამისად, მას არ შეუძლია შეასუსტოს თავდასხმის თავიდან ასაცილებლად საჭირო ძალები“, – განაცხადა ანონიმურმა პოლონელმა მაღალჩინოსანმა.
იტალიის პრემიერ-მინისტრი ჯორჯა მელონი ასევე უარყოფს იტალიელი ჯარისკაცების გაგზავნის შესაძლებლობას. ამავდროულად, მან არაერთხელ შესთავაზა ნატოს კოლექტიური თავდაცვის მე-5 მუხლის უკრაინაზე გავრცელება ალიანსში მისი გაწევრიანების გარეშე, კიევისთვის ჯარების მიწოდების ნაცვლად, “რომლებიც შეიძლება რუსეთთან ომში ჩაითრიონ“, – დაასკვნა Politico-მ.
ევროპის გეგმა პუტინის ბლეფის გაქარწყლებაა
ევროპელი ლიდერები არ თვლიან, რომ ვლადიმერ პუტინი გულწრფელია სამშვიდობო შეთანხმების დადების განზრახვაში, წერს Politico ანონიმურ წყაროებზე დაყრდნობით. სწორედ ამიტომ, მათი სტრატეგია ტრამპის ნებაყოფლობით აღფრთოვანება და მისი ქებაა მანამ, სანამ ის იმავე დასკვნამდე არ მივა და არ გაიგებს, რომ კრემლის წინააღმდეგ უფრო მკაცრი პოზიცია უნდა დაიკავოს.
ევროპელი ლიდერები თვლიან, რომ ეს ორმხრივად მომგებიანი მიდგომაა, მაგრამ ამავე დროს “ისინი სიამოვნებით დაამტკიცებენ, რომ ცდებიან“, თუ აშშ-ის პრეზიდენტი შეძლებს უკრაინაში ომის დასრულების შესახებ მოლაპარაკებების წარმოებას და მისთვის მნიშვნელოვანი უსაფრთხოების გარანტიების მიწოდებას.
“მაგრამ მოქმედების მთავარი გეგმა რუსეთის ლიდერის ბლეფის გაქარწყლება და უფრო მკაცრი სანქციების ლობირებაა“, – აღნიშნავს Politico.
საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა ღიად ისაუბრა პუტინის მიერ მშვიდობისადმი ერთგულების ნაკლებობაზე და დამოუკიდებელი უკრაინის განადგურების მის მუდმივ სურვილზე:
“ვფიქრობ, პრეზიდენტ პუტინს მშვიდობა სურს? პასუხია არა. ვფიქრობ, პრეზიდენტ ტრამპს მშვიდობა სურს? დიახ. არ ვფიქრობ, რომ პრეზიდენტ პუტინს მშვიდობა სურს. ვფიქრობ, მას უკრაინის კაპიტულაცია სურს. სწორედ ეს შესთავაზა მან“, – განაცხადა მაკრონმა ვაშინგტონში გამგზავრებამდე.
მართლაც, როგორც Politico გვახსენებს, პუტინი სამშვიდობო შეთანხმების სანაცვლოდ არანაირ დათმობას არ სთავაზობს, არამედ უბრალოდ კიევისგან დონეცკისა და ლუგანსკის რეგიონებს ითხოვს, მათ შორის ტერიტორიებს, რომლებსაც რუსეთი საერთოდ არ აკონტროლებს. ის ასევე კატეგორიულად უარყოფს ნატოს ძალების ყოფნას ომის შემდეგ ქვეყნის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, რაც უკრაინისთვის მთავარი პირობაა.
Politico-ს ცნობით, ევროპელი ლიდერები ამ მოსაზრებაში მაკრონს უჭერენ მხარს და “ღრმა სკეპტიციზმს“ გამოხატავენ იმის მიმართ, რომ კრემლი კეთილი ნებით აწარმოებს მოლაპარაკებებს.
“ცხადია, თუ ჩვენ აღმოვჩნდებით სიტუაციაში, სადაც პუტინი დაამტკიცებს, რომ არ სურს ომის დასრულება, ეს აიძულებს ტრამპს იმოქმედოს და გაამყაროს სანქციების არგუმენტები“, – თქვა ერთ-ერთი ევროპული ქვეყნის ანონიმურმა დიპლომატმა.
Politico-ს კიდევ ერთმა წყარომ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მოკავშირეები სიამოვნებით დაუჭერენ მხარს ამერიკულ სამშვიდობო ინიციატივას არა იმიტომ, რომ სჯერათ, რომ ის იმუშავებს, არამედ იმიტომ, რომ “ეს იქნება რუსეთის განზრახვების მკაფიო გამოცდა“.
“ეს არის ტრამპის მართვის მუდმივი ვარჯიში ყველასთვის, მათ შორის პუტინისთვისაც“, – განუცხადა გამოცემას ტრამპის ყოფილმა მრჩეველმა ფიონა ჰილმა.

რა არის შემდეგი?
ევროპელი ოფიციალური პირები “უახლოეს დღეებში შეხვდებიან, რათა კიდევ უფრო გააძლიერონ გეგმები სანდო უსაფრთხოების გარანტიების უზრუნველსაყოფად და საბრძოლო მოქმედებების შეწყვეტის შემთხვევაში დამხმარე ძალების განლაგებისთვის მოსამზადებლად“, – განაცხადა ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა კირ სტარმერმა სამშაბათს გავრცელებულ განცხადებაში.
“ბლუმბერგის“ წყაროების ცნობით, მოლაპარაკებებში მონაწილეობას მიიღებენ ევროპაში ნატოს უმაღლესი სამხედრო მეთაური და წევრი სახელმწიფოების თავდაცვის ხელმძღვანელები.
გარანტიების პირობები შეთანხმდება “უახლოეს დღეებში, სასურველია ამ კვირაში“, – განუცხადა ევროპის საბჭოს პრეზიდენტმა ანტონიო კოსტამ ჟურნალისტებს ლისაბონში.
შეხვედრაზე ასევე “განხილული იყო, თუ როგორ გაგრძელდეს პუტინზე ზეწოლა, მათ შორის სანქციების გზით“, სანამ ის არ გამოავლენს მზადყოფნას, გადადგას სერიოზული ნაბიჯები ომის დასასრულებლად.
იაპონიის პრემიერ-მინისტრმა შიგერუ იშიბამ განაცხადა, რომ მისი ქვეყანაც ითამაშებს როლს უკრაინის უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში, მაგრამ არ დაუკონკრეტებია, რა ფორმით.
“ჩვენ ყურადღებით განვიხილავთ, რა შეუძლია და რა უნდა გააკეთოს ჩვენს ქვეყანამ, მათ შორის კანონებისა და შესაძლებლობების თვალსაზრისით, და შეასრულოთ შესაბამისი როლი“, – თქვა იშიბამ.
მიუხედავად იმისა, რომ იაპონია ოფიციალურად არ არის ნატოს წევრი, ის მჭიდროდ თანამშრომლობს სამხედრო ალიანსთან, ხაზს უსვამს CNN.
exchange