«Խաղաղությունը ՀՀ-ից մեքենայով Բաքու և Ադրբեջանից Երևան գնալու մասին է»․ Փաշինյան
Փաշինյանի ճեպազրույցի գլխավոր թեմաները
Հայաստանի վարչապետն արձագանքել է Իլհամ Ալիևի հայտարարությանն այն մասին, թե ադրբեջանցիները ՀՀ են գալու «ոչ թե տանկերով, այլ մեքենաներով»։
«Խաղաղությունը նրա մասին է, որ Հայաստանից մարդիկ կարող են ավտոմեքենայով գնալ Բաքու, Ադրբեջանից էլ ավտոմեքենայով կարող են գալ Երևան։ Իսկ եթե խոսքն ուրիշ բանի [նկատի ունի, այսպես կոչված, փախստականների վերադարձը] մասին է, այդ օրակարգը վտանգավոր է խաղաղության համար»,- հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Կառավարության նիստին հաջորդած ճեպազրույցն այս անգամ մեկ ժամվա փոխարեն կես ժամ է տևել։ Դրա ավարտից հետո վարչապետն իր տելեգրամյան ալիքում հրապարակել է կարճ տեսանյութ, որում նշել է.
«Ինչքան սարսափազդու են մի շարք ԶԼՄ-ներում և սոցցանցերում վերնագրերը, ահազանգերն ու գնահատականները, այնքան ավելի անկիրք են անցնում հարցուպատասխանները լրագրողների հետ։ Սա միայն այսօրվա մասին չէ, այլ արդեն շատ տևական ժամանակի։ Ինչը նշանակում է՝ սոցցանցերում և որոշ ԶԼՄ-ներում բարձրացվող փոթորիկները պարզապես արհեստածին են, ֆեյք են»։
Փաշինյանը եզրակացրել է՝ բոլորն էլ գիտեն, որ ֆեյք են, հակառակ դեպքում ահազանգերը կդառնային ճեպազրույցի նյութ։
- «Թրամփի ուղի». Արևմուտքի պատրա՞նք, թե՞ Հարավային Կովկասի պատմության շրջադարձային պահ
- «Լավագույն ընկերներ չենք դառնա, բայց ադրբեջանցիների ընկալումները կփոխվեն»․ հայ քաղաքագետ
- «Ալիևը տորպեդահարում է Թրամփի նախաձեռնած խաղաղության գործընթացը»․ հայ քաղաքագետ
«Ալիևի մատնանշած քարտեզը կարող է աննպաստ լինել Ադրբեջանի համար»
Լրագրողները հերթական անգամ Փաշինյանին խնդրել են մեկնաբանել Ադրբեջանի նախագահի հայտարարությունն այն մասին, թե 20-րդ դարի սկզբին ցարական Ռուսաստանի հրատարակած քարտեզներում Հայաստանի ներկայիս տարածքի տեղանունների մեծ մասն, իբր, ադրբեջանական ծագում ունեն։ Իլհամ Ալիևն ասել էր, որ այդ քարտեզներում չկա Սևանա լիճ, կա Գյոյչա։
Վարչապետն ի պատասխան նշել է՝ եթե լրագրողներն այդ քարտեզը գտնեին, կտեսնեին, որ այն կարող է «աննպաստ լինել» որքան Հայաստանի համար, երկու այդքան էլ՝ Ադրբեջանի համար․
«Այդ հղվող քարտեզում շատ պարզ գրված է Հայաստան՝ այսօրվա Հայաստանի տեղում, այսօրվա Ադրբեջանի տեղում Ադրբեջան գրված չէ»։
Ինքը՝ Փաշինյանը, կարծում է՝ պատմական բանավեճերի մեջ մտնելը վտանգավոր է խաղաղության համար։ Ասում է՝ 2025 թ․-ի օգոստոսի 8-ի վաշինգտոնյան համաձայնությունների ֆոնին դա «անիմաստ քննարկում» է։
Անդրադառնալով Գյոյչային և այլ «ադրբեջանական տեղանուններին»՝ հարցրել է՝ ո՞վ է ասել, որ դրանք ադրբեջանական են։
«Այդ անունները թուրքական են, պարսկական են, արաբական են, մոնղոլական են, տեղ-տեղ էլ կլինեն ռուսական»,- շեշտել է Փաշինյանը։
Ադրբեջանի տարածքով առաջինը պետք է ՀՀ գար ղազախական ցորենը, հասավ ռուսականը
Վարչապետի փոխանցմամբ՝ ի սկզբանե նախատեսված է եղել, որ առաջին գնացքը Հայաստան պետք է հասնի Ղազախստանից, սակայն գործընթացում տեղի են ունեցել փոփոխություններ։
«Պարզվեց, որ Ադրբեջանը նման հնարավորություն տալիս է նաև Ռուսաստանից եկող գնացքներին։ Եվ հիմա ՌԴ-ից որոշակի ապրանքախմբեր այդ ճանապարհով Հայաստան արտահանելու վերաբերյալ հայտեր են գեներացվում։ Ըստ էության՝ հոսքերը սկսում են վերադասավորվել նաև Ադրբեջանով ՀՀ հասնելու համար»,- մանրամասնել է նա։
Փաշինյանը վերահաստատել է, որ հայկական կողմը, իր հերթին, պատրաստ է ապահովել թուրքական և ադրբեջանական բեռնատարների անցումը Թուրքիայից Ադրբեջան և հակառակ ուղղությամբ, մասնավորապես՝ Մարգարա–Կոռնիձոր և հակառակ երթուղով։
Վարչապետը դրական է գնահատել Ադրբեջանի տարածքով դեպի Հայաստան երկաթուղային բեռնափոխադրումների գործում Ռուսաստանի ակտիվությունը։
Հիշեցրել է՝ վաշինգտոնյան պայմանավորվածություններից հետո հնչող քննադատությունների ֆոնին Երևանը հայտարարում էր՝ ձեռքբերված համաձայնությունները նպաստելու են նաև ՀՀ-ՌԴ հարաբերությունների զարգացմանն ու խորացմանը․
«Եվ երեք ամիս անց մենք արդեն ունենք կոնկրետ զարգացումներ՝ 132 վագոն։ Պատկերացնում ենք, չէ՞՝ 132 վագոնը քանի բեռնատար է։ Ես ողջունում եմ ՌԴ ակտիվությունն ու ուզում եմ ընդգծել, որ դա լիարժեք համապատասխանում է օգոստոսի 8–ից հետո զարգացումների մեր պատկերացումներին»։
Նոյեմբերի 6-ի գիշերը Հայաստան է հասել շուրջ 1000 տոննա ցորենի խմբաքանակ, որն Ադրբեջանի տարածքով ուղարկել էր Ռուսաստանը։ ՌԴ Տրանսպորտի նախարարությունը հայտարարել է, որ նախատեսում է մինչև 2026 թ․-ի հունվարի վերջ Ադրբեջանի տարածքով երկաթուղային ճանապարհով Հայաստան արտահանել 132 վագոն ցորեն։
Տեղեկացրել է՝ մինչև Ղազախստանի առաջին շարժակազմը տեղ կհասնի, հնարավոր է՝ այլ շարժակազմեր էլ ՀՀ գան։
«Ենթադրում եմ, որ, գուցե, էլի շարժակազմեր լինեն։ Իրավիճակն անընդհատ փոխվում է, որովհետև նորանոր հայտեր են առաջանում»։
Փաշինյանը կարևորել է նաև բեռների հնարավոր հոսքը հակառակ ուղղությամբ՝ Հայաստանից կամ Վրաստանից Ադրբեջանի տարածքով դեպի Ռուսաստան, Ղազախստան կամ այլ երկրներ։
«Պետք է նաև գործնականում պարզվի՝ հակառակ ուղղությամբ ապրանքներ ինչպե՞ս են հոսելու։ Համոզված եմ՝ ժամանակի ընթացքում հանրությունը այդ տեղեկատվությունը կիմանա»,- նկատել է նա։
«Եկեղեցին այսօր կաթողիկոս չունի»
Ճեպազրույցում Փաշինյանը պնդել է՝ Հայ Առաքելական եկեղեցին այսօր կաթողիկոս չունի:
«Եթե Կտրիճ Ներսիսյանը [կաթողիկոսի ավազանի՝ աշխարհիկ անունը] երեխա ունի, և այդ երեխան ծնվել է իր՝ կուսակրոնության ուխտը ստանձնելուց հետո, կարո՞ղ է զբաղեցնել Ամենայն հայոց կաթողիկոսի գահը։ Այս հարցը ինչո՞ւ չի հնչում Հայաստանում: Կտրիճ Ներսիսյանը կաթողիկոս չէ: ՀԱԵ-ն չունի կաթողիկոս։ Կա մարդ, որն ապօրինի ձևով գտնվում է այդ կարգավիճակում»,- արձանագրել է նա։
Լրագրողները վարչապետից հետաքրքրվել են՝ ի՞նչ կարծիք ունի այն մասին, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը պարգևատրել է կաթողիկոսի եղբորը՝ Ռուսաստանի և Նոր Նախիջեւանի թեմի առաջնորդ Տեր Եզրաս արքեպիսկոպոս Ներսիսյանին, ում վարչապետը ժամանակին «КГБ-ի գործակալ» էր անվանել։
Կառավարության ղեկավարը նախ վերահաստատել է իր գնահատականն ու նշել․
«Այն փաստերն ու փաստաթղթերը, որ հրապարակված են, ակնհայտ են դարձնում, որ Խորհրդային Միության ժամանակներից նա հավաքագրվել է որպես ՊԱԿ գործակալ, դա փաստ է»։
Ինչ վերաբերում է շքանշանին, Նիկոլ Փաշինյանն ասել է․
«Ցանկացած երկիր ազատ է պարգևատրել նրան, ում ցանկանում է, այդ թվում՝ հայաստանցի եպիսկոպոսին։ Մեր օրենքը չի արգելում, էլ չեմ ասում, որ կարող է պարզվել, որ պարգևատրված անձը նաև Ռուսաստանի քաղաքացիություն ունի։ Դա էլ պետք չէ բացառել»։
Եզրաս արքեպիսկոպին ՌԴ նախագահը Ալեքսանդր Նևսկու շքանշանով պարգևատրել է 2025 թ․-ի մարտի 25-ին՝ կրոնական միավորումների հետ փոխգործակցության խորհրդի աշխատանքներում ունեցած ներդրման համար։ Շքանշանի հանձնման արարողությունը տեղի է ունեցել օրեր առաջ ՌԴ-ում Ազգային միասնության օրվա առթիվ։ Հայ հոգևորականի և Վլադիմիր Պուտինի լուսանկարը լայն տարածում է ստացել սոցցանցերում և դարձել քննարկման առարկա։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube
Փաշինյանի ճեպազրույցի գլխավոր թեմաները