Անվստահություն Երևանի քաղաքապետին․ իշխող ուժի և ընդդիմության դիրքորոշումները
Երևանի քաղաքապետին անվստահություն է հայտնել իշխող ուժը՝ ավագանու «Իմ քայլը» խմբակցությունը։ Դեկտեմբերի 16-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այս հարցով հանդիպել է ավագանու անդամների հետ։
Մամուլում տեղեկություններ են շրջանառվում, որ գաղտնի քվեարկությունից առաջ գործող քաղաքապետ Հայկ Մարությանը բանակցում է ավագանու անդամների հետ։
Թեմայի շուրջ ծավալվող իրադարձությունների քրոնիկոնը։
Մարության-Քոչարյան «հանդիպումն» ու վարորդների բողոքի ակցիան
Երևանի գործող քաղաքապետ Հայկ Մարությանն ակտիվ ներգրավված էր հեղափոխական գործընթացներում։ Նրան հաճախ կարելի էր տեսնել այսօրվա իշխանավորների հետ նույն բեմում կանգնած։ Մարությանի պաշտոնավարումը մեկնարկել է Փաշինյանի իշխանության գալուց հետո՝ 2018 թ․-ին։
Վերջին տարվա ընթացքում, հատկապես՝ Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, հաճախ են լուրեր տարածվում Փաշինյան-Մարության հարաբերությունների լարման մասին։ Մանրամասներ, սակայն, չեն հաղորդվում։
Մարությանի անվան շուրջ մեծ աղմուկ բարձրացավ դեկտեմբերի 13-ին, երբ վարչապետ Փաշինյանի ընտանիքին պատկանող «Հայկական ժամանակ» թերթը գրեց, թե՝ «պատերազմի ավարտից հետո Հայկ Մարությանը Սեյրան Օհանյանի [ՀՀ ՊՆ նախկին նախարար] միջնորդությամբ հանդիպել է Ռոբերտ Քոչարյանի [ՀՀ երկրորդ նախագահ] հետ»։
Այս տեղեկությունը հերքվեց ինչպես ԱԺ «Հայաստան» դաշինքի [գլխավորում է Ռոբերտ Քոչարյանը], այնպես էլ Երևանի քաղաքապետարանի կողմից։
«Եթե լիներ նման հանդիպում, հանրությունը տեղեկացված կլիներ։ Առհասարակ, կարծում եմ՝ ԶԼՄ-ն, երբ նման գնահատականներ է հնչեցնում, պետք է որ ելակետը լինի փաստական հանգամանքը, ոչ թե ֆանտաստիկայի կամ հեքիաթային ժանրի ոլորտը», — լրագրողների հետ զրույցում ասել էր ընդդիմադիր «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Արամ Վարդևանյանը։
Քաղաքապետի խոսնակ Հակոբ Կարապետյանն էլ նշել էր, որ «Մարությանը Ռոբերտ Քոչարյանի հետ որևէ կերպ չի առնչվել, նրա հետ երբեք չի հանդիպել»։
«Հայկական ժամանակի» այս հրապարակումից ընդամենը 1 օր անց բողոքի ակցիա իրականացրին նոր ավտոբուսների վարորդները՝ պահանջելով աշխատավարձի բարձրացում։ Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ Երևանի ավագանու «Իմ քայլը» խմբակցությունը քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու գործընթաց է սկսել: Որպես պատճառ նշվում էր ստեղծված քաղաքական ճգնաժամի հանգուցալուծումը։
Ավագանու «Իմ քայլը» խմբակցության անդամ Արմեն Կոտոլյանի պնդմամբ՝ քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու որոշումը կայացվել է այդ հրապարակումից առաջ։
Ընդդիմությունն էլ եզրակացնում է, որ իշխող ուժը քաղաքապետի դեմ արշավ է իրականացնում։
Փաշինյանի հետ հանդիպումն ու «Իմ քայլի» հայտարարությունը
Քաղաքապետ Հայկ Մարությանին անվստահություն հայտնելու նախաձեռնությունը քննարկվեց իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության գրասենյակում։ Երևանի ավագանու «Իմ քայլը» խմբակցության հետ հանդիպմանը Փաշինյանը եկել էր ՊՆ նախարար, նախկին փոխվարչապետ Սուրեն Պապիկյանի ուղեկցությամբ։
Երկու ժամ տևած հանդիպումից հետո խմբակցությունը հանդես եկավ հայտարարությամբ։
«Հայկ Մարությանը քաղաքապետ է ընտրվել «Իմ քայլը» դաշինքի օգտին քվեարկած քաղաքացիների մեկ հեղափոխական մանդատի արդյունքում», — հիշեցրեց իշխող ուժը։
Ըստ հայտարարության՝ Մարությանը լքել է «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունն ու վերահաստատել իշխող ուժի հետ որևէ քաղաքական պատասխանատվություն չկիսելու որոշումը։
Որպես անվստահություն հայտնելու հիմնավորում նշվում է, որ Մարությանը ոչ բավարար արդյունավետությամբ է իրականացրել իր պարտավորությունները, ինչպես նաև քաղաքապետարանից համակարգային կոռուպցիայի վերացման կարևորագույն առաքելությունը։
«Դաշինքը երևանցիների առաջ ստանձնած իր պարտավորությունները և մանդատը չի կարող իրագործել մի իրավիճակում, երբ քաղաքապետը խզել է կապը ավագանու քաղաքական մեծամասնության՝ «Իմ քայլը» դաշինքի հետ», — ասված է հայտարարությունում։
Քաղաքապետի պաշտոնում խմբակցությունն առաջադրել է գործող առաջին փոխքաղաքապետ Հրաչյա Սարգսյանի թեկնածությունը:
Ընդդիմադիր խմբակցությունների դիրքորոշումը
Երևանի ավագանու «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության 5 անդամներից 4-ն արդեն իսկ միացել են քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու նախաձեռնությանը։ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցությունը հայտարարություն է տարածել չմիանալու մասին։
«Երեկ ուշ երեկոյան տեղի ունեցավ «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության կառավարման խորհրդի նիստը։ Խորհուրդը որոշեց չմիանալ Երևանի քաղաքապետ Հայկ Մարությանին անվստահություն հայտնելու նախաձեռնությանը»,- ֆեյսբուքյան էջում գրել է Երևանի ավագանու «Լույս» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Խաժակյանը։
Մարդու իրավունքների պաշտպանի արձագանքը
Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը թեմային անդրադարձավ ՝ առանց մատնանշելու Մարությանի շուրջ ստեղծված իրադրությունը։
Տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ տեղի ունեցող վերջին դեպքերն, ըստ Թաթոյանի, լի են ժողովրդավարության հիմքի՝ ընտրելու և ընտրվելու իրավունքի համար խորքային վտանգներով:
ՄԻՊ-ը հիշեցնում է՝ ՏԻՄ պաշտոնյաներն ընտրվել են ՀՀ քաղաքացիների առաջնային քվեով։
Թաթոյանի գնահատմամբ՝ քաղաքական ու իրավապահ գործընթացներով տեղի են ունենում խիստ վտանգավոր միջամտություններ, որոնց առնչությամբ հանրությանը կա՛մ չեն տրվում պատշաճ բացատրություններ, կա՛մ բացատրություններ չեն տրվում առհասարակ:
«Ամեն ինչ գլխավորապես թաքցվում է կա՛մ «քաղաքական գործընթացների», կա՛մ «քրեական ընթացակարգերի» քողով՝ վտանգավոր նախադեպեր ստեղծելով», — գրում է Արման Թաթոյանը։
Քաղաքապետի պատասխանը
Քննարկումների մեկնարկից մի քանի օր անց միայն գործող քաղաքապետ Հայկ Մարությանը դիմեց երևանցիներին՝ նշելով, որ չի ուզում, որ նրանց «մոլորեցնեն»։
Մարությանն ընդգծել է, որ նույնիսկ պատահաբար երբևէ չի հանդիպել Քոչարյանին, գործից դուրս հանդիպումների ժամանակ չունի և չունի ցանկություն և մտադրություն «որևէ կուսակցության հետ համագործակցելու»։
Իսկ Մարությանին մոտ կանգնած աղբյուրները «Ժողովուրդ» օրաթերթին փոխանցել են, որ քաղաքապետը բավականին հանգիստ է և կարծում է, որ փակ քվեարկության արդյունքում ավագանու անդամների մեծ մասը կողմ չի քվեարկի նախագծին։
Ըստ աղբյուրի՝ Մարությանը բանակցում է ավագանու անդամների հետ, որ «գաղտնի քվեարկության ժամանակ չենթարկվեն Փաշինյանի կամքին»։
Մինչ քաղաքական տարբեր շրջանակներ քննարկում են՝ քաղաքապետը կշարունակի՞ պաշտոնավարումը, թե՞ ոչ, Մարությանն իր ամենօրյա աշխատանքն է անում։
Դեկտեմբերի 17-ին քաղաքապետն այցելել է երեք հիմնանորոգված մանկապարտեզներ, ծանոթացել արված աշխատանքին։
«Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքի համաձայն՝ քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու որոշման նախագիծը ներկայացնելուց հետո` երրորդ աշխատանքային օրը հրավիրվում է ավագանու նիստ։ Անցկացվում է գաղտնի քվեարկություն։
Քաղաքապետին անվստահություն հայտնելու նախագիծը հավանության է արժանանում, եթե առաջադրված նոր թեկնածուն ստանում է ավագանու անդամների ընդհանուր թվի ձայների մեծամասնությունը։
