ახალი ამბები, რეპორტაჟი, ფოტო/ვიდეო - 2020 წლის 27 სექტემბერს, ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებები

მსხვერპლი აზერბაიჯანული მხრიდან:

აზერბაიჯანის გენპროკურატურის ცნობით, 14 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიჭრა.

კერძოდ, ცნობილი ხდება, რომ ნაფთალანის რაიონის სოფელ გაშალატში, სომხეთის შეიარაღებული ძალების საარტილერიო თავდასხმის შედეგად, ერთი ოჯახის ხუთი წევრი დაიღუპა. სამხედროებს შორის დაღუპულთა და დაჭრილთა შესახებ ინფორმაცია არ ვრცელდება.

პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა მოსახლეობისადმი მიმართვისას განაცხადა, რომ მსხვერპლი არის, თანაგრძნობა გამოთქვა, მაგრამ რიცხვი არ დაასახელა.

არაოფიციალურად ცნობილია მხოლოდ 40 წლის პოლკოვნიკის დაღუპვის ფაქტი. ამის შესახებ ტვიტერის საკუთარ გვერდზე ბლოგერმა ხაბიბ მუნტეზირმა დაწერა.

მსხვერპლი ყარაბაღის მხრიდან:

16 ადამიანი დაიღუპა, 100-ზე მეტი დაიჭრა, განაცხადა ყარაბაღის თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ, არტურ სარქსიანმა.

ორივე მხარე საუბრობს ათობით დაღუპულზე “მოწინააღმდეგის” მხარეს, უამრავ განადგურებულ და ხელში ჩაგდებულ ტექნიკაზე.

საომარი მდგომარეობის გამო, 28 სექტემბერს, ღამის 00:00 საათიდან, დედაქალაქ ბაქოში და ქალაქებში – განჯაში, გოიგოლში, ევლახსა და რამდენიმე სხვა რაიონში, კომენდანტის საათი დაწესდა. გადაწყვეტილება აზერბაიჯანის პარლამენტის სხდომაზე მიიღეს.

მანამდე, საომარი მდგომარეობა და მობილიზაცია გამოცხადდა სომხეთსა და ყარაბაღში.

27 სექტემბერს, დილის 6 საათზე, მასშტაბური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო მთიან ყარაბაღსა და აზერბაიჯან-სომხეთის საზღვარზე. ვრცელდება ინფორმაცია მსხვერპლის შესახებ ორივე მხრიდან, როგორც სამხედროებს, ისე მშვიდობიან მოსახლეობას შორის. დღეს განვითარებული მოვლენების დეტალები ამ ბლოგში.

ფოტოზე – ფლეშმობი ბაქოში. პლაკატზე წერია: “დაარტყით სტეპანაკერტში (ხანქენდი). ჩვენ ავაშენებთ”.

ყარაბაღის დედაქალაქს სტეპანაკერტს უწოდებს სომხური მოსახლეობა, ხანქენდი – სახელი, რომელსაც ბაქო და აზერბაიჯანული მოსახლეობა იყენებს, რომელიც ყარაბაღიდან 1990-იანი წლების დასაწყისში, ყარაბაღის ომის დროს გაიქცა.

ამრიგად, როგორც თავდაცვის სამინისტრო განმარტავს, აზერბაიჯანის ჯარებმა კონტროლი დაამყარეს ვარდენისი-მარდაკერტის (აგდერეს) და აგდერე (მარდაკერტი) – ქელბაჯარის გზებზე.

ვიკიპედიის მიხედვით, მუროვდაგის მთა მცირე კავკასიონის ყველაზე მაღალი მთაა, მისი სიგრძე დაახლოებით 70 კმ და სიგანე 10 კმ-ა.

ფოტო: Wikipedia

ნიკოლ ფაშინიანის თქმით, ამ საკითხში მნიშვნელოვანია საზოგადოების აზრის გათვალისწინება და ყველა არგუმენტის გათვალისწინება, როგორც “მომხრეების” ისე “მოწინააღმდეგეების” .

მთიანი ყარაბაღის დამოუკიდებლობის აღიარება აზერბაიჯანის აგრესიაზე პასუხი იქნება.

ფაშინიანმა ასევე თქვა, რომ ყარაბაღში ახლა “არ არის დაფიქსირებული სიტუაცია, ის ახლა განვითარების ეტაპზეა”.

ნიკოლ ფაშინიანის თქმით, თურქეთის ჩარევამ, შესაძლოა, საბოლოოდ შეარყიოს სიტუაცია რეგიონში.

„ფართომასშტაბიან ომს სამხრეთ კავკასიაში, რომლის ზღვარზეც ჩვენ ახლა ვდგავართ, შეიძლება ჰქონდეს ყველაზე არაპროგნოზირებადი შედეგები. ის

შეიძლება რეგიონის ფარგლებს გაცდეს და უფრო ფართო მასშტაბები შეიძინოს, საფრთხის წინაშე დააყენოს საერთაშორისო უსაფრთხოება და სტაბილურობა“, – განაცხადა პრემიერმა.

ფაშინიანმა ასევე თქვა, რომ სომხეთი სრულად უჭერს მხარს ყარაბაღის ხელისუფლებას.

უფრო მეტიც, პრემიერის თქმით, ერევანს შეუძლია აზერბაიჯანს საბრძოლო მოქმედებების შეწყვეტა აიძულოს და მშვიდობა დაამყაროს.

რუსეთის ფედერაციის საგარეო საქმეთა მინისტრი, სერგეი ლავროვი შეშფოთებულია მთიან ყარაბაღში, „კონტაქტის ხაზის გასწვრივ სროლებით“, რომელიც 27 სექტემბრის დილას დაიწყო. ამის შესახებ მან აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა მინისტრთან, ჯეიჰუნ ბაირამოვთან სატელეფონო საუბრის დროს განაცხადა.

ლავროვმა ასევე აღნიშნა, რომ „აუცილებელია ცეცხლის სასწრაფო შეწყვეტა“.

რამდენიმე საათით ადრე, დაახლოებით მსგავსი საუბარი შედგა რუსეთისა და სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრებს შორის. კიდევ ერთი გავლენიანი მეზობელი ქვეყნის, თურქეთის პრეზიდენტმა, რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა სომეხ ხალხს მოუწოდა „გამოვიდნენ ხელისუფლების წინააღმდეგ, რომელსაც ის ტრაგედიისკენ მიჰყავს და მოსახლეობას ისე იყენებს, როგორც თოჯინას“. ერდოღანმა Twitter-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ „მთელი მსოფლიო უნდა დადგეს აზერბაიჯანის გვერდით ოკუპაციისა და ბოროტების წინააღმდეგ ბრძოლაში“.

აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრომ საომარი მოქმედებების ადგილას გადაღებული ეს ვიდეო გაავრცელა.

”ყარაბაღში შვიდი სოფელი მრავალწლიანი  ოკუპაციისგან განთავისუფლდა ,” – განაცხადა აზერბაიჯანის თავდაცვის მინისტრმა ზაქირ ჰასანოვმა უშიშროების საბჭოს სხდომაზე.

ბაქოში გამართულ ბრიფინგზე, აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს სპიკერმა ანარ ევაზოვმა გათავისუფლებული  სოფლები დაასახელა:

გარახანბეილი, გერვენდი, კენდ ჰორადიზი და იუხარი აბდურაჰმანლი ფიზულის რეგიონში.

ბოიუკ მარჯანლი და ნუზგარი ჯაბრაილის რაიონში.

ევაზოვმა ასევე განაცხადა, რომ განადგურებულია სომხური საგუშაგოები აგდერინის რაიონში და “მნიშვნელოვანი პოზიციები გადავიდა აზერბაიჯანის არმიის ხელში”.

სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ ეს ინფორმაცია უარყო და მას  “აზერბაიჯანის პროპაგანდისტული მანქანის მორიგი საინფორმაციო პროვოკაცია” უწოდა.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის თანაშემწემ ჰიკმეტ ჰაჯიევმა თავის ტვიტერზე გაავრცელა აზერბაიჯანის სოფლებში დაჭრილთა ფოტოები, რომლებიც სომხეთის შეიარაღებული ძალების მხრიდან ცეცხლის შედეგად დაშავდნენ.

სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ გამოაქვეყნა აზერბაიჯანის სამხედრო ტექნიკის განადგურების ახალი კადრები.

ყარაბაღში, აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მხრიდან დასახლებული პუნქტების დაბომბვის შედეგად, ორი მოქალაქე დაიღუპა და 10-ზე მეტი დაშავდა, მათ შორის, ქალები და ბავშვები. ამის შესახებ, ყარაბაღის ომბუდსმენის ოფისი იტყობინება.

ასევე აღნიშნულია, რომ აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალები ესვრის მშვიდობიან მოსახლეობას, რაც „საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის უხეში დარღვევაა“.

რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, სერგეი ლავროვმა სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრთან, ზოგრაბ მნაცაკანიანთან ყარაბაღში არსებული ვითარება განიხილა, სადაც 27 სექტემბრის დილას, მასშტაბური საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო.

ლავროვმა განაცხადა, რომ რუსეთი გააგრძელებს შუამავლობის ძალისხმევას მთიან ყარაბაღში სიტუაციის სტაბილიზაციისთვის.

თითქმის იმავდროულად, თურქეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ მთიან ყარაბაღში ვითარების გამწვავებაზე პასუხისმგებელი სომხეთია და აზერბაიჯანს მხარდაჭერას დაპირდა.

სოფელი გაპანლი აზერბაიჯანის ტერტერის რაიონში იბომბება სომხეთის მხრიდან. აზერბაიჯანული ტელეარხის კადრები.

აზერბაიჯანის გენერალური პროკურატურა იუწყება მშვიდობიან მოსახლეობასა და სამხედრო მოსამსახურეებში დაღუპულთა და დაშავებულთა შესახებ.

უწყების ცნობით, ინტენსიური დაბომბვის შედეგად არიან დაღუპულები შემდეგ სოფლებში:

გაპანლი, ტერტერის რაიონი,

ჩირაგლი და ორთა გერვენდი – აღდამის რაიონი,

ალხანლი და შუქურბეილი – ფიზულის რაიონი,

ჯოჯუგ მარჯანლი – ჯებრაილის რაიონი.

სერიოზულად დაზიანებულია სახლები და სამოქალაქო იბოექტები.

სომხეთში საომარი მდგომარეობა და საყოველთაო მობილიზაცია გამოხადდა

რამდენიმე საათის წინ საომარი მდგომარეობა და მობილიზაცია გამოცხადდა მთიან ყარაბაღში .

აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა, ილჰამ ალიევმა ფრონტის ხაზზე შექმნილ ვითარებასთან დაკავშირებით, მოსახლეობას მიმართა.

მისი განცხადებით, 27 სექტემბრის დილას, სომხეთმა დასახლებული პუნქტები და აზერბაიჯანის არმიის პოზიციები დაბომბა. პრეზიდენტის თქმით, მტრის ცეცხლის შედეგად, მშვიდობიან მოსახლეობასა და აზერბაიჯანელ სამხედრო მოსამსახურეთა შორის არიან დაღუპულები და დაჭრილები.

„მათი სისხლის გამო შურს ვიძიებთ“, – განაცხადა ილჰამ ალიევმა და თქვა, რომ თავდასხმის შედეგად განადგურებულია მოწინააღმდეგის სამხედრო ტექნიკის დიდი რაოდენობა“.

მთიანი ყარაბაღის პრეზიდენტმა, არაიკ არუთუნიანმა საომარი მდგომარეობა და 18 წელზე უფროსი ასაკის პირთა საყოველთაო მობილიზაცია გამოაცხადა.

„ჩვენ ყოველთვის ვაცხადებდით, რომ არ ვართ ომის მომხრეები, მაგრამ მზად ვართ ამისთვის. ჩვენზე მეტად არავინ არის მშვიდობის მომხრე და არავის ჩვენზე მეტად არ უყვარს მშვიდობა. ომი არ გვინდოდა, ის თავს მოგვახვიეს და ვალდებული ვართ დავიცვათ ჩვენი სამშობლო და ოჯახები. ჰუმანიტარულ კატასტროფაზე, რომელიც რეგიონს ემუქრება, პასუხი პირადად აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ალიევს მოეთხოვება“, – განაცხადა არუთუნიანმა.

აზერბაიჯანის ტრანსპორტის, კავშირგაბმულობისა და მაღალი ტექნოლოგიების სამინისტრომ განაცხადა, რომ მთელი ქვეყნის მასშტაბით მკვეთრად შეიზღუდა ინტერნეტი – „სომხეთის მხრიდან ფართომასშტაბიანი პროვოკაციის აღსაკვეთად“. „იმედი გვაქვს, რომ აზერბაიჯანის მოქალაქეები გაგებით მოეკიდებიან შეზღუდვებს, რომელიც შეიძლება წარმოიშვას ინტერნეტთან დაკავშირებით კონფლიქტური ვითარების გამო“, – ნათქვამია განცხადებაში.

2020 წლის 27 სექტემბერის დილას, ყარაბაღსა და აზერბაიჯან-სომხეთის საზღვარზე, საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო. პრესრელიზი გამოაქვეყნა აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრომ, რომელშიც ნათქვამია:

„სომხეთის შეიარაღებული ძალების საბრძოლო მოქმედებების აღსაკვეთად და მშვიდობიანი მოსახლეობის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად, აზერბაიჯანის არმიის ხელმძღვანელობამ მთელი ფრონტის გასწვრივ, კონტრშეტევითი ოპერაციის დაწყების გადაწყვეტილება მიიღო“.

განცხადებაში ნათქვამია, რომ მოქმედებაში ჩართულია პირადი შემადგენლობა, სატანკო ქვედანაყოფები, სარაკეტო-საარტილერიო შენაერთების, საბრძოლო ავიაციისა და უპილოტო საფრენი აპარატების მხარდაჭერით.

აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრომ „ელვისებური კონტრშეტევითი ოპერაციის“ შესახებ განაცხადა.

სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ აზერბაიჯანი საბრძოლო მოქმედებების დიდი ხნის წინ დაგეგმვაში დაადანაშაულა. „ნებისმიერმა, ვინც საბაზისო სამხედრო ცოდნას ფლობს, იცის, რომ კონტრშეტევის დაგეგმვას კვირები სჭირდება. აზერბაიჯანმა კი მაშინვე ოფიციალურად განაცხადა „კონტრშეტევის“ შესახებ. ესკალაციის შესახებ გაკეთებული განცხადებიდან რამდენიმე წუთში, აზერბაიჯანულმა და თურქულმა მედიასაშუალებებმა გამოაქვეყნეს მასალები ფრონტის წინა ხაზიდან, რაც კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ პროვოკაცია აზერბაიჯანის პროვოცირებულია და დიდი ხნის წინ არის დაგეგმილი“.

სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ „არცახის თავდაცვის სამინისტრო წარმატებით უმკლავდება თავდასხმას“ და მოუწოდა ყველას, ენდონ მხოლოდ ოფიციალურ წყაროებს“.

გუშინ, 26 სექტემბერს, სომხეთსა და აზერბაიჯანში აშშ-ის საელჩოების ვებგვერდებზე, ამერიკის მოქალაქეებისთვის Security Alert გამოქვეყნდა საბრძოლო მოქმედებების განახლების საფრთხის გამო. სომხეთში მყოფ ამერიკის მოქალაქეებს რეკომენდაცია მიეცათ, არ წავიდნენ ტავუშსა და ყარაბაღში. აზერბაიჯანში მყოფ ამერიკის მოქალაქეებს კი ურჩიეს, არ დატოვონ აფშერონის ნახევარკუნძული.

ფოტო – მოვლენების ადგილიდან თურქული არხის, TRT-ის ჩართვის ამსახველი ფოტო