სომხეთში სევანის უდიდესი მტკნარი ტბა კვლავ აყვავდა

სომხეთში, კვლავ აყვავდა სევანის მაღალმთიანი მტკნარი ტბა. ეს მოვლენა უკვე რამდენიმე წელია მეორდება.

ეკოლოგები ლურჯ-მწვანე წყალმცენარეების აყვავების რამდენიმე მიზეზს ასახელებენ: მაღალი ტემპერატურა, წყლის დონის შემცირება, რის გამოც ტბის ეკოსისტემის ბალანსი ირღვევა. ასევე, ექსპერტები წყალში ორგანული ნივთიერებების არსებობაზე საუბრობენ.

პრობლემა იმაშია, რომ ამ სიტუაციამ, საბოლოოდ, შესაძლოა, სევანის დაავადება გამოიწვიოს.

● სომხეთი: სამი ქალის ისტორია, რომლებიც საკუთარი ბიზნესის კორონავირუსისგან გადარჩენას ცდილობენ

● სომხეთის ხელისუფლება ბიზნესს „ნულიდან“ დაწყებაში დაეხმარება

რა ემართება ტბას 

ტბის აყვავების პროცესი წელს გარკვეული დაგვიანებით დაიწყო – ივლისის შუიდან და ის ფაქტობრივად აგვისტოს ბოლომდე გაგრძელდება, ამბობს ჰიდრომეტეოროლოგიისა და გარემოსდაცვითი ცენტრის დირექტორის მოადგილე, გაიანე შახნაზარიანი.

მისი თქმით, აყვავების ინტენსივობა უკანასკნელი სამი წლის განმავლობაში, პრაქტიკულად არ იცვლება და ტბა მომავალ წელსაც აყვავდება.

გაიანე შახნაზარიანის აზრით, ტბა წყლის დონის შემცირების გამო ყვავის, რაც არღვევს სევანის ეკოსისტემის ბალანსს.

ზოოლოგიისა და ჰიდროეკოლოგიის სამეცნიერო ცენტრის დირექტორი, ბარდუხ გაბრიელიანი სევანის აყვავებას მაღალი ტემპერატურითა და წყალში ორგანული ნივთიერებების არსებობით ხსნის.

„საიდუმლო არ არის, რომ აყვავება თვალსაჩინო გახდა სწორედ ზედიზედ რამდენიმე წლის განმავლობაში, წყლის დონის მუდმივი შემცირების შემდეგ… პრობლემა ამ შემთხვევაში იმაში მდგომარეობს, რომ წყალმცენარეები არ ქრება, ეშვებიან ფსკერზე და მომდევნო წელს ხდება ტბაში ორგანული ნივთიერებების დაგროვებისა და ყვავილობის დამატებითი წყარო“. 

მისი აზრით, ამ მოვლენის წინააღმდეგ ბრძოლა რთულია, მაგრამ სიტუაციის გაუმჯობესება წყლის დონის მატებით არის შესაძლებელი:

„ორგანული ნივთიერებების მოცულობის შემცირებისთვის, ასევე აუცილებელია გამწმენდი სადგურების დაყენება. ამას გარდა, აუცილებელია მივაღწიოთ ტბაში თევზის საკმარისი რაოდენობის არსებობას, რომელიც შეჭამს კორმს, რადგან ის ფსკერზე გროვდება და ასევე, დროთა განმავლობაში, ორგანული ნივთიერებების წარმოქმნის წყარო ხდება. ახლა ვმუშაობთ იმაზე, რომ ხელოვნურად შევებრძოლოთ ამ მოვლენას ისეთი საშუალებების გამოყენებით, რომელთაც შეუძლიათ შეიწოვონ ორგანული ნივთიერება გარემოზე ზემოქმედების გარეშე.“.

რას ამბობენ გარემოს დაცვის სამინისტროში 

გარემოს დაცვის სამინისტროს წარმომადგენელი, ვოსკაეტ გრიგორიანი 22 ივლისს საუბრობდა სევანის ტბის გარშემო არსებული ეკოლოგიური მდგომარეობის აღდგენისა და მიმდებარე სანაპირო ზონების გასუფთავების შესახებ. პირველ რიგში, საუბარია დატბორილ ტყეებზე.

გასუფთავების შემუშავებული პროგრამა, რომლის განხორციელებაც გასულ წელს დაიწყეს, მომდევნო წელსაც გაგრძელდება. სულ აუცილებელია, ტყის გარშემო, დაახლოებით, 750 ჰექტარის დასუფთავება. 2020 წელს, დაგეგმილია 271 ჰექტარის გაწმენდა, „რომლიდან 50 ჰექტარი უკვე გაწმენდილია“.

ასევე, სამინისტრო გვპირდება საკანალიზაციო ნარჩენების პრობლემის მოგვარებას.

„სამ მთავარ დამაბინძურებელ-ქალაქში: გავარში, მარტუნსა და სევანში, მექანიკური საწმენდი სადგურის გვერდით, ბიოლოგიურის შექმნაა დაგეგმილი“, – განაცხადა ვოსკაეტ გრიგორიანმა.

ის ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში აშენდება. ტბის პრობლემის მოსაგვარებლად, ევროკავშირმა სომხეთს 5 მილიონი ევროს ოდენობის გრანტი მისცა.

სევანის პრობლემა 

პირველი წელი არაა, რაც ეკოლოგები და სამოქალაქო ორგანიზაციების წარმომადგენლები სევანის ტბის აყვავების პრობლემაზე საუბრობენ.

2018 წლის ზაფხულში, როდესაც ტბაში წყალი აყვავდა, ეკოლოგები ტბაში ცურვის საფრთხეზე საუბრობდნენ.

ეროვნული პარკი „სევანის“ დირექტორმა, ვაგე გულანიანმა მაშინ საჯაროდ დალია ტბის წყალი იმ მიზნით, რომ დაემტკიცებინა სევანის წყლის უსაფრთხოება. სომხურმა მედიამ დაწერა, რომ ამის შემდეგ ის საავადმყოფოში მოხვდა.

2019 წელს, უკვე ჯანდაცვის სამინისტრო გამოვიდა განცხადებით ტბაში ბანაობის საფრთხის შესახებ.

საპასუხოდ, ტბის პირას არსებული კაფეებისა და რესტორნების მეპატრონეებმა საჩვენებელი გაცურვა მოაწყვეს – ისინი ცდილობდნენ დაემტკიცებინათ, რომ სევანში ცურვა უსაფრთხოა.

წლიდან წლამდე მუდმივად ცვალებადი ჩინოვნიკები პირობას დებენ, რომ ტბაში წყლის დონე აიწევს და სევანის ეკოსისტემის ყველა საკითხი გადაიჭრება.