სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე ვითარება იძაბება. არიან გარდაცვლილები
14 ივლისს, სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე ვითარების ესკალაციის მესამე დღეს, სიტუაცია კვლავინდებურად ძალიან დაძაბული რჩება. სხვადასხვა შეტყობინებების თანახმად, ორივე მხრიდან გამოიყენება არტილერია, მიდის მიმდებარე ტერიტორიის დაბომბვაც, სადაც, მათ შორის, სოფლებიცაა.
ბაქოს ცნობით, დაიღუპა 12 აზერბაიჯანელი სამხედრო მოსამსახურე, მათ შორის, უმაღლესი რანგის ოფიცრები.
ერევანი ორი სამხედრო მოსამსახურის გარდაცვალების შესახებ იტყობინება.
ორივე მხარე ესკალაციის დაწყებაში ერთმანეთს ადანაშაულებს და აცხადებს, რომ მეორე მხარეს გაცილებით მეტი დაღუპულია.
ვითარების ესკალაცია 12 ივნისს, აზერბაიჯანის თოუზის რაიონსა და სომხეთის ტავუშის პროვინციის საზღვარზე მომხდარი ინციდენტით დაიწყო.
აზერბაიჯანულმა მხარემ განაცხადა, რომ სომხური ჯარები „შეეცადნენ შეტევაზე გადასულიყვნენ პოზიციების დასაკავებლად“.
სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ აზერბაიჯანის ხელისუფლება დაადანაშაულა. თავიდან აცხადებდნენ, რომ აზერბაიჯანელი სამხედროები ცდილობდნენ სომხეთის საზღვრის დარღვევას. შემდეგ, სომხეთის ხელისუფლებამ განაცხადა აზერბაიჯანული მხრიდან განუწყვეტელი საარტილერიო ცეცხლის შესახებ სომხური დასახლებების მიმართულებით.
„ორმა ქვეყანამ უნდა გამოიყენოს მათ შორის კომუნიკაციის პირდაპირი არხი“ – საერთაშორისო რეაქცია
ევროკავშირმა ორივე მხარეს შეიარაღებული დაპირისპირების შეწყვეტისა და სამომავლო ესკალაციის თავიდან ასაცილებლად ზომების მიღებისკენ მოუწოდა.
ასეთივე განცხადება გააკეთეს ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარეებმა, რომლებიც ყარაბაღის კონფლიქტის დარეგულირების პროცესში, შუამავლის როლს ასრულებენ.
თანათავმჯდომარეებმა განაცხადეს, რომ ისინი კონტაქტზე არიან ორივე მხარესთან, მაგრამ მოუწოდებენ, გამოიყენონ მათ შორის არსებული კომუნიკაციის პირდაპირი არხი.
შეშფოთების შესახებ განცხადებითა და ორივე მხარისადმი თავშეკავებისკენ მოწოდებით გამოვიდა რუსეთის პრეზიდენტის პრესმდივანი – ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარე ქვეყნის.
ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების დაუყოვნებლივ აღდგენის მოწოდებით გამოვიდა კოლექტიური უსაფრთხოების შეთანხმების ორგანიზაცია, რომელიც რუსეთის ლიდერობით მოქმედებს. სომხეთი – ამ ორგანიზაციის წევრია.
სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვართან განვითარებული ბოლო მოვლენების მიმოხილვა, ორივე ქვეყნის ოფიციალური წყაროების ინფორმაციაზე დაყრდნობით.
• კომენტარი: სჯობს, დამაჯერებლად იცრუო
ინფორმაცია ერევნიდან
14 ივლისის დილა, ერევანში დაიწყო განცხადებით იმის შესახებ, რომ ღამით, სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა მოწინააღმდეგის ტანკის მოძრაობა შენიშნეს და ცეცხლის გახსნით შეაჩერეს ის. ამის შესახებ, Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს პრესმდივანმა, შუშან სტეპანიანმა.
„ამ დროისთვის, საზღვარზე, შედარებით სიმშვიდეა“, – დაწერა სტეპანიანმა.
ასევე, მან გამოაქვეყნა საზღვარზე განვითარებული მოვლენების ამსახველი ვიდეომასალა და განმარტა, რა ხდება ვიდეოზე:
„სომხეთის შეიარაღებული ძალები ანადგურებენ აზერბაიჯანის საყრდენ პუნქტს, საიდანაც მიმდინარეობდა ტავუშის რაიონის სასაზღვრო დასახლებების მიმართულებით სროლა. ყურადღებით შეხედეთ ფინალურ ნაწილს“.
მოგვიანებით, 14 ივლისს, სომხეთის თავდაცვის სამინისტროდან გაავრცელეს ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ აზერბაიჯანულმა უპილოტო საფრენმა აპარატმა სასაზღვრო სოფელ ბერდს დაარტყა:
„მოწინააღმდეგემ, მოიერიშე უპილოტო საფრენი აპარატით მიზანში ამოიღო ქალაქ ბერდის სამოქალაქო ინფრასტრუქტურა. დაშავებულები არ არიან“.
სამინისტროს ცნობით, საზღვარზე ვითარების ესკალაციის პირველი ორი დღის განმავლობაში, ცეცხლი გაუხსნეს სხვა სასაზღვრო სოფლებსაც – მოვსესს, ჩინარს, აიგეპარსა და ნერქინ-კარმირაღბიურს.
სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ პასუხისმგებლობა აზერბაიჯანს დააკისრა.
„ბაქო აგრძელებს თავის აგრესიულ ქმედებებს სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე, სპეციალურად ამოიღო მიზანში სამოქალაქო ინფრასტრუქტურა და მოსახლეობა, გაზარდა დაძაბულობის გეოგრაფია“, – ნათქვამია სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსამსახურის განცხადებაში.
იქვე, ასევე, „აგრესიული ქმედებებისთვის პროპორციული პასუხის გაცემის“ პირობა დადეს.
თვითმხილველის მონათხრობი
მოვლენების ეპიცენტრში მდებარე ქალაქ ბერდის მცხოვრები ჰამლეტ მელკუმიანი ჰყვება, რომ მთლიანობაში მშვიდი სიტუაციაა.
„ყველა საკუთარი საქმით არის დაკავებული. ადამიანებს ახსოვთ, რომ დაძაბულობის პერიოდში მზად უნდა იყვნენ, ყველამ იცის, რა უნდა გააკეთოს. მხოლოდ სკოლის მოსწავლეები არიან შეშფოთებული, მაგრამ ისინი შეშინებულები არ არიან და სიტუაციის გართულების შემთხვევაში, მზად არიან სარდაფებს შეაფარონ თავი“.
ჰაკერების თავდასხმა სამთავრობო ვებგვერდებზე – კვალი აზერბაიჯანისკენ მიდის
დაძაბული ვითარებაა არა მხოლოდ სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე, არამედ კიბერსივრცეშიც.
14 ივლისს, დღისით, ცნობილი გახდა, რომ სომხეთის პრემიერ-მინისტრის ოფიციალური ვებგვერდი გატეხეს.
ამას გარდა, ჰაკერული თავდასხმა მოხდა სომხეთის მთავრობის ვებგვერდზე. ამ ორიდან არცერთი ვებგვერდი არ მუშაობს.
სომეხი ექსპერტები ამტკიცებენ, რომ თავდასხმის კვალი აზერბაიჯანში მიდის.
სოციალურ ქსელებში მიმდინარე განხილვის მიმოხილვა
პირველი ტენდენცია: მოწინააღმდეგე სასტიკი და ცბიერია. თუმცა, სომხეთის არმია სიტუაციას აკონტროლებს.
„რა თქმა უნდა, ამ ყველაფრით აღფრთოვანება არ არის აუცილებელი, მაგრამ უნდა გვიხაროდეს, რომ ჩვენი არმია ეფექტურია“.
მეორე ტენდენცია: არავის აქვს უფლება ორივე მხრიდან სიკვდილით გაიხაროს
„ვვარაუდობ, რომ ქვებს მესვრიან, მაგრამ სულერთია – ჩემთვის გაუგებარია ეს კულტურა, როდესაც ადამიანებს არ შეუძლიათ არ გაიხარონ მოწინააღმდეგის გარდაცვალების შესახებ ახალი ამბით“.
მესამე ტენდენცია: ასეც უნდა მათ
„აუცილებელია, რაც შეიძლება მკაცრად ვუპასუხოთ ყველა პროვოკაციულ ქმედებას. სხვა შემთხვევაში, ბოლო პერიოდში, აზერბაიჯანელებმა ძალიან მოუხშირეს მუქარას – გაუგებარია რით!“.
საერთო ჯამში, Facebook-ის მომხმარებელთა სომხურ სეგმენტში, აზერბაიჯანის მიმართ აგრესიული რიტორიკა მატულობს.
ინფორმაცია ბაქოდან
მთავარი, რის შესახებაც 14 ივლისს, აზერბაიჯანში, მთელი მედია წერს და სოციალურ ქსელებში ლაპარაკობენ – ახალი ამბებია სომხეთის საზღვარზე მიმდინარე ბრძოლების შესახებ.
დილით ადრე, აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურის ხელმძღვანელმა, პოლკოვნიკმა ვაგიფ დარგიახლიმ განაცხადა, რომ სომხური შეიარაღებული ძალები მსხვილკალიბრიანი იარაღითა და საარტილერიო დანადგარებით ისვრიან აზერბაიჯანის თოუზის რაიონის სოფლების, აღდამისა და ალიბეილის მიმართულებით.
მალე დადასტურდა ცნობა საბრძოლო მოქმედებების ზონაში დაღუპული გენერლის შესახებ. ამის თაობაზე, ფრონტის ხაზთან ახლოს, თოუზის რაიონში გამართულ ბრიფინგზე, აზერბაიჯანის თავდაცვის მინისტრის მოადგილემ, ქერიმ ველიევმა განაცხადა.
მან ასევე თქვა, რომ დაღუპულთა შორის არის პოლკოვნიკი, ორი მაიორი, ორი უმცროსი ოფიცერი და ასევე, აზერბაიჯანის არმიის ჯარისკაცი.
ველიევმა განაცხადა, რომ 13-დან 14 ივლისის ღამით, თოუზის რაიონში, გრძელდებოდა სასტიკი ბრძოლები და სომხური მხრიდან, სულ მცირე 100 ადამიანი დაიღუპა და განადგურდა ტექნიკა.
14 ივნისს, გავრცელდა შეტყობინება საარტილერიო სროლის შედეგად, თოუზის რაიონის სოფელ აღდამის 75 წლის მკვიდრის, ინვალიდის, აზიზა აზიზოვას დაღუპვის შესახებ.
თვითმხილველთა მონათხრობი
ტელეარხები ავრცელებენ ინფორმაციას მოვლენათა ეპიცენტრში მდებარე სოფლებიდან. ადამიანები ამბობენ, რომ არ სურთ საკუთარი სახლების დატოვება და თავის მიწაზე დარჩებიან.
ამ ვიდეოინტერვიუში, ადგილობრივი მცხოვრებლები ამბობენ: „12 ივლისიდან, სომხები მძიმე არტილერიიდან გვბომბავდნენ. მაგრამ ჩვენი არმია გაცილებით ძლიერია. სომხებმა მიიღეს და კიდევ მიიღებენ ღირსეულ პასუხს საკუთარ ქმედებებზე“.
აზერბაიჯანის გენერალურმა პროკურატურამ სომეხი სამხედრო მოსამსახურეების მხრიდან, მშვიდობიანი აზერბაიჯანელი მოსახლეობის წინააღმდეგ ჩადენილი სამხედრო დანაშაულის შესახებ განაცხადა. მოვლენების ადგილზე მუშაობს საგამოძიებო ჯგუფი, ფაქტების დოკუმენტირების შემდეგ, აღიძრება სისხლის სამართლის საქმე საერთაშორისო სამართლის ფარგლებში, ნათქვამია გენერალური პროკურატურის განცხადებაში.
უკრაინამ, მოლდოვამ და თურქეთმა აღნიშნეს აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის მნიშვნელობა
აზერბაიჯანში, მიესალმნენ უკრაინის, მოლდოვისა და თურქეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროების განცხადებას. ამ ქვეყნებმა აღნიშნეს, რომ ისინი ემხრობიან ორ ქვეყანას შორის კონფლიქტის უსწრაფესად დარეგულირებას აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობისა და საერთაშორისო საზოგადოების მიერ აღებული საზღვრების ფარგლებში.
სოციალურ ქსელებში მიმდინარე განხილვის მიმოხილვა
პირველი ტენდენცია: ლავროვის გეგმა (რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი)
„რაც თოუზში ხდება – „ლავროვის გეგმის“ ფარული რეალიზაციაა. არანაირად არ შეიძლება დაპირისპირების ზონაში რუსი სამხედროების განთავსების დაშვება“.
მეორე ტენდენცია: მტერი უნდა დაისაჯოს
„თითოეული ჩვენი ჯარისკაცის, რიგითის სიკვდილი ტრაგედიაა, ტკივილია. მაგრამ ოფიცრის მკვლელობა – ეს თავხედობის სხვა დონეა, რომლის გამოც მტერი უყოყმანოდ უნდა დაისაჯოს სამშვიდობო მოლაპარაკებებზე ყოველგვარი მინიშნების გარეშე, რომელსაც ბოლო პერიოდში, თავად ფაშინიანი ღიად უტევდა. ასე რომ, ვფიქრობ, ახლა სხვა გზა არ არსებობს. ისე გაჩერება, როგორც ოთხი წლის წინ, მეზობლების, ნატოს, ეუთოს, გაეროს, ვაშინგტონის თხოვნით, არ შეიძლება. ბოლოს და ბოლოს, არც ერთ მათგანს ამდენი ხნის განმავლობაში არაფერი გაუკეთებია იმისათვის, რომ სამართლიანობას ეზეიმა ომის გარეშე“.
მესამე ტენდენცია: შიში საკუთარი შვილების გამო, რომლებიც არმიაში მსახურობენ
„მშობლები, რომლებიც ახლა არმიაში არიან, რბილად რომ ვთქვათ, მთელი ამ დღეების განმავლობაში, ძალიან შეწუხებულები არიან. როგორც ყოველთვის, ისინი, რომლებსაც არასოდეს უმსახურიათ და არ შეუსუნთქავთ დენთის სუნი, ბედნიერი, იღბლიანი ბილეთების მფლობელები – ისინი ყველაზე მეტს ლაპარაკობენ და მოწოდებებით გამოდიან“.
