უხამსი წინადადება: საქართველოს პარლამენტი გენდერულ კვოტებს განიხილავს
საქართველოს პარლამენტმა პირველი მოსმენით დაამტკიცა საარჩევნო კოდექსში ცვლილებები – ისინი ეხება წინასაარჩევნო კამპანიის ჩატარებას, საარჩევნო კომისიის დაკომპლექტებასა და გენდერულ ბალანსს.
ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც საქართველოს პარლამენტი ამ თემას ეხება, რომელიც, ტრადიციულად, მწვავე დებატებს იწვევს.
საკანონმდებლო ორგანოში გენდერული ბალანსის გაუმჯობესების მიზნით შეტანილი ცვლილებები საერთაშორისო ორგანიზაციებსა და შესაბამის არასამთავრობო ორგანიზაციებთან კონსულტაციების შედეგად შეიმუშავეს.
მმართველი კოალიცია „ქართული ოცნება“ თითოეულ პარტიას სთავაზობს, საკუთარი სიის მინიმუმ მეოთხედი ქალებით დააკომპლექტოს.
- „ხანდახან ქმარი გცემს“ – კადიროვმა 23 წლის გოგონას სიკვდილში სავარაუდო დამნაშავეებს საჯაროდ დაუჭირა მხარი
- ვინ გამოუცვლის ბავშვს საფენს და ვინ მართავს ქვეყანას? გენდერული როლები საქართველოში
ვინ და რატომ არის წინააღმდეგი
ოპოზიციას – როგორც მინიმუმ, მამრობითი სქესის დეპუტატებს – წინადადება პოპულისტურად მიაჩნიათ. „ევროპული საქართველოს“ ლიდერმა, გიგა ბოკერიამ ასეთი დებატებისთვის ტიპური არგუმენტი გამოიყენა: გენდერული კვოტირება არა მხოლოდ საჭირო არ არის, არამედ ქალებისთვის შეურაცხმყოფელიცაა.
„თქვენ კიდევ უფრო მეტად არღვევთ ქალთა უფლებებს. თქვენ ფაქტობრივად ამბობთ, რომ ქალებს დამოუკიდებლად არ შეუძლიათ მიაღწიონ იმას, რომ ისინი აირჩიონ. ეს ყველაზე დიდი შეცდომაა, ნაბიჯი ქალთა თავისუფლებისა და უფლებების წინააღმდეგ“, – განაცხადა ბოკერიამ.
მისი თქმით, ქვეყანაში ქალთა უფლებების მხრივ, ძალიან სერიოზული პრობლემებია.
„მაგრამ, თუკი ყველა, ვისაც პრობლემა აქვს, მიიღებს კვოტას, ეს დემოკრატიის გაუქმებას ნიშნავს, ამ ჯგუფის განადგურებას – იმის ნაცვლად, რომ ვიბრძოლოთ მათ წინააღმდეგ, ვისაც ქალები მეორე რანგის მოქალაქეებად მიაჩნია. ასეთი ადამიანები კი დარბაზში სხედან და ფარისევლურად ხმას აძლევენ კვოტირებას, როდესაც თავად მუდმივად იმეორებენ, რომ ქალების ადგილი სამზარეულოშია. ახლა თქვენ გინდათ, რომ მათ პარლამენტში თოჯინები გაუჩნდეთ?“.
ვინ არის მომხრე
თუმცა, დეპუტატი ქალები, მათ შორის ისინი, რომლებიც ბევრ სხვა საკითხზე მმართველ პარტიასთან კონფლიქტში არიან, კვოტირებაში შეურაცხმყოფელს ვერაფერს ხედავენ.
„შეურაცხმყოფელი ის არის, რომ ქალ კანდიდატებს საარჩევნო სიების შედგენისას ივიწყებენ. ასეთი რამ ყველა პარტიაში ხდება, გამონაკლისის გარეშე“, – განაცხადა დამოუკიდებელმა დეპუტატმა ეკა ბესელიამ.
ის გამოვიდა წინადადებით, ქალებს საპარლამენტო სიებში დაეთმოთ ადგილების მესამედი და არა მეოთხედი.
ბესელიას თქმით, ერთადერთი პარტია საქართველოს პარლამენტში, რომელშიც ადეკვატურად არიან წარმოდგენილი ქალები – „პატრიოტთა ალიანსია“ (რაოდენ პარადოქსულიც უნდა იყოს, ის აერთიანებს მკვეთრად გამოკვეთილი ანტიდასავლური რიტორიკის პოლიტიკოსებს, რომლებიც არაერთხელ გამოვიდნენ „ოჯახური ფასეულობების“ დასაცავად და რომელთათვისაც რთული იქნებოდა დაბრალება, რომ ქალთა უფლებებისთვის ბრძოლის მხარდაჭერაში არიან შემჩნეულები).
კიდევ ერთი დამოუკიდებელი დეპუტატი, თამარ ჩუგოშვილი, „ქართული ოცნების“ წინადადებას არა იდეალურს, მაგრამ სასარგებლოს უწოდებს:
„ეს მექანიზმი ყველა პრობლემას ვერ გადაჭრის, მაგრამ დაეხმარება საზოგადოებას და უშუალოდ ქალებს, მონაწილეობა მიიღონ სახელმწიფოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში. სწორედ ამიტომ, ამ ცვლილებებს მხარს ვუჭერ“.
„ბუნებრივი გზით საუკუნეა საჭირო“
პარლამენტისთვის გენდერული კვოტირების თემას მუდმივად აყენებენ პროფილური არასამთავრობო და საერთაშორისო ორგანიზაციები. კვოტები დროებით ნორმად განისაზღვრება, რომელმაც უთანასწორობა უნდა შეამციროს.
„ამ პრობლემის ბუნებრივი გზით მოგვარებას, შესაძლოა, საუკუნე დასჭირდეს, – ციტირებს ქართული სააგენტო On.ge საქართველოში გაეროს განვითარების პროგრამის ხელმძღვანელის, მაკა მეშველიანის სიტყვებს, – კვოტირება ამ პროცესის დაჩქარების საშუალებას მოგვცემს“.
2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, საქართველოს პარლამენტში 24 ქალი შევიდა – დეპუტატთა საერთო რაოდენობის 16 პროცენტი.
პოლიტიკაში არასრულფასოვანი ჩართულობის გარდა, ქართველ ქალებს მრავალი სხვა პრობლემაც აქვთ – დაწყებული ფემიციდით, ადრეული ქორწინებით, სელექციური აბორტებით, მამაკაცების მხრიდან სხვადასხვა სახის შევიწროებით, დასრულებული ქალი პოლიტიკოსების შანტაჟით, რომელსაც, როგორც წესი, ეფექტიანად არ იძიებენ ხოლმე.
