მოსაზრება: აფხაზეთი და სანქციები რუსეთის წინააღმდეგ
აფხაზეთი და სანქციები რუსეთის წინააღმდეგ
აფხაზეთმა აღიარა ლსრ და დსრ – რესპუბლიკები უკრაინის აღმოსავლეთით. რუსეთსა და უკრაინას შორის მიმდინარე სამხედრო კონფლიქტის ფონზე, სოხუმში ცდილობენ პროგნოზის გაკეთებას, როგორ აისახება აფხაზეთზე რუსეთის წინააღმდეგ შემოღებული სანქციები. აფხაზეთში JAMnews-ის რედაქტორი ინალ ხაშიგი მიიჩნევს, რომ მოვლენათა გარკვეული განვითარების შემთხვევაში, მათ აფხაზეთს სარგებელიც კი შეიძლება მოუტანოს.
25 თებერვალს, საღამოს, პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ ხელი მოაწერა განკარგულებას აფხაზეთის მიერ ლსრ-ისა და დსრ-ის დამოუკიდებლობის აღიარების შესახებ. ეს სრულიად პროგნოზირებადი გადაწყვეტილება იყო, გამომდინარე რუსეთთან რესპუბლიკის სამოკავშირეო ურთიერთობების ხარისხიდან და იმის გაცნობიერებიდან, რომ კოლექტიურ დასავლეთსა და რუსეთს შორის ამ სულ უფრო გაღრმავებული კრიზისში, არჩევანი მხოლოდ ერთმნიშვნელოვანი შეიძლება იყოს.
ახლა, როდესაც რუსეთის წინააღმდეგ დასავლეთმა შემზღუდველი ზომების დიდი პაკეტი შემოიღო, ეს პირდაპირ თუ ირიბად, აუცილებლად შეეხება აფხაზეთსაც. თუმცა იმის გათვალისწინებით, რომ აფხაზეთის მიმართ, ფაქტობრივად, 2008 წელს რუსეთის მიერ მისი დამოუკიდებლობის ცნობის მომენტიდანვე, ევროკავშირის მხრიდან, საქართველოს წინადადებით, ისედაც მოქმედებს მკაცრი პოლიტიკური და ეკონომიკური სანქციები, ერთი შეხედვით, არაფერი არ იცვლება. მაგრამ ასე სრულებითაც არაა.
- მოსაზრება: აფხაზეთში არჩევნებში გამარჯვება, თავად ხელისუფლების წინააღმდეგ შეიძლება შემობრუნდეს
- კომენტარი აფხაზეთიდან: “არ გვინდა, სხვა ქვეყნის ქსეროასლი გაგვხადონ”
- მოსაზრება: რატომ ვერ “ყლაპავს” რუსეთი აფხაზეთს
მთელი დანარჩენი მსოფლიოს მიერ დაბლოკილი აფხაზეთის ეკონომიკა, მთელი ამ წლების განმავლობაში, მაქსიმალურად ორიენტირებული აღმოჩნდა რუსულ ბაზარზე.
რესპუბლიკის ოფიციალური ვალუტა რუსული რუბლია. საქონელბრუნვის 80 პროცენტზე მეტი სწორედ რუსეთზე მოდის. ადგილობრივი ბანკები თავიანთ საერთაშორისო ანგარიშსწორებას მხოლოდ რუსეთის ბანკებში გახსნილი საკორესპონდენტო ანგარიშებით ახორციელებენ.
აფხაზეთის ეკონომიკის საბაზისო სეგმენტი – კურორტები და ტურიზმი – ძირითადად იმ რუსეთის მოქალაქეების ხარჯზე არსებობს, რომლებიც დასადსვენებლად აფხაზეთში მიემგზავრებიან. გარდა ამისა, აფხაზეთის ბიუჯეტის საშემოსავლო ნაწილის თითქმის ნახევარს მოსკოვიდან მიღებული უსასყიდლო დოტაციები შეადგენს.
და ბუნებრივია, რომ რუსეთის ეკონომიკური მდგომარეობის მკვეთრი გაუარესება ნებისმიერ შემთხვევაში დაარტყამს აფხაზეთსაც, ყოველ შემთხვევაში, ეს სიტუაცია ალბათ მის ყველა სეგმენტზე აისახება.
ამის მიუხედავად, ყველაფერი ასე ერთმნიშვნელოვნად ცუდად არაა. ყველა ისტორიას აქვს როგორც მინუსები, ისე პლუსები.
ამ კონკრეტულ შემთხევაში აფხაზეთისთვის იხსნება გარკვეული პერსპექტივები, რომლებმაც მის ეკონომიკურ მჩვენებლებს ხელიც კი შეიძლება შეუწყოს.
მაგალითად, ამჟამინდელი სანქციებით ყველაზე დაზარალებული რუსული საბანკო სექტორი, საკუთარი გადარჩენისა და განვითარებისთვის, ალბათ აქამდე გამოუყენებელ ნებისმიერ ნიშას გამოიყენებს. ისინი, ცხადია, დანაკარგებს ვერანაირად ვერ აანაზღაურებს, მაგრამ ახლა მთავარია თავის გადარჩენა.
ადრე, დასავლეთის მხრიდან სანქციების შიშით, მსხვილი რუსული ბანკები არა მხოლოდ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში არ შედიოდნენ, არამედ თავიანთი ფილიალების ყირიმში გახსნასაც კი ერიდებოდნენ. ახლა ამგვარი „გაფართოებისთვის“ არანაირი მსგავსი შემაკავებელი ფაქტორი აღარ არსებობს.
ახლა ასეთი კომპლექსებისგან, როგორც ჩანს, თავისუფალია ნებისმიერი მსხვილი რუსული კომპანია. ისინი ისედაც სანქციების ქვეშ არიან, რაც იმას ნიშნავს, რომ ახლა ღიად შეუძლიათ იმოქმედონ ნებისმიერ ტერიტორიაზე, რომელსაც ცნობს რუსეთი, მაგრამ არ აღიარებს დასავლეთი.
ამჟამინდელმა სიტუაციამ შეიძლება დააჩქაროს სოხუმის აეროპორტის გახსნა, რომელიც 1992-93 წლების ქართულ-აფხაზური ომის დამთავრების მომენტიდან არ ფუნქციონირებს. ახლა პრეზიდენტ ასლან ბჟანიას ისიც კი არ დასჭირდება, რომ ნულიდან დაიწყოს აფხაზური გადამზიდავი კომპანიის შექმნა. ამით შეუძლია მშვიდად დაკავდეს „აეროფლოტი“ ან სხვა რომელიმე რუსული გადამზიდავი.
თუ ადრე აეროპორტის გახსნის რენტაბელობა დიდი ეჭვის ქვეშ იყო, აქაოდა ტურისტების ისეთი ნაკადი არააო, შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე, ახლა სიტუაცია ძლიერ იცვლება. რუსებისთვის ევროპულ ქვეყნებში შესვლაზე მნიშვნელოვანი შეზღუდვების შემოღება, ეს პლუსია აფხაზური კურორტებისთვის.
რაღაც ნაწილში, მათ შეიძლება შეძლონ რუსების დასვენების მოთხოვნილების კომპენსირება. ეს კი ნიშნავს, რომ არა მხოლოდ საკურორტო-ტურისტული სფერო განვითარდება სწრაფი ტემპებით, არამედ გაფართოვდება ლოგისტიკური არხებიც. ახლა აფხაზეთში მოხვედრა რუს ტურისტს შეუძლია მხოლოდ სასაზღვრო პუნქტ „ფსოუს“ გავლით. მისი გამტარუნარიანობა ისედაც ზღვარზეა. და რუსი ტურისტების ნაკადი თუნდაც სანახევროდაც რომ გაიზარდოს, მაშინ აეროპორტის გახსნა, სამგზავრო მატარებლებისა და საზღვაო ტრანსპორტის უფრო ინტენსიური მოძრაობა გარდაუვალი გახდება.
თუმცა, სინამდვილეში როგორ წარიმართება ეს ყველაფერი, რამდენად დაემთხვევა პროგნოზები რეალობას, ამას მხოლოდ დრო გვიჩვენებს.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
