სომხეთის ხელისუფლება და ოპოზიცია მოლაპარაკებებს იწყებენ

სომხეთში გაჭიანურებული პოლიტიკური კრიზისის შემდეგ, ხელისუფლებამ და ოპოზიციამ დიალოგი დაიწყეს. დიდი ხნის განმავლობაში პირველად გაიმართა პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანისა და ოპოზიციური პარტიის, „განათებული სომხეთის“ ლიდერის, ედმონ მარუკიანის შეხვედრა.

კერძოდ, მათ განიხილეს ქვეყანაში რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნების გამართვის საკითხი. როგორც შეხვედრის შემდეგ ოპოზიციონერმა განაცხადა, კონსენსუსის მიღწევა ჯერჯერობით არ მოხერხდა, მაგრამ დიალოგი გრძელდება.

სანამ პრემიერ-მინისტრი ერთ-ერთ ოპოზიციონერთან ცდილობდა შეთანხმებას, მეორის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა. „სამშობლოს გადარჩენის მოძრაობის“ ლიდერს, ვაზგენ მანუკიანს ბრალად ედება კონსტიტუციური წყობილების დამხობისა და სომხეთის ხელისუფლების ძალადობრივი გზით ხელში ჩაგდებისკენ საჯარო მოწოდებები. საუბარია ოპოზიციის მიტინგის დროს მის განცხადებებზე.

ვაზგენ მანუკიანი ახლა გაერთიანებული ოპოზიციური პარტიების პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატია, რომლებიც ნიკოლ ფაშინიანისა და მისი მთავრობის გადადგომას ითხოვენ. მან სისხლის სამართლის საქმის აღძვრა „პოლიტიკურ დევნად“ შეაფასა.

ყველა დეტალი ხელისუფლებისა და ოპოზიციის შეხვედრისა და პრემიერობის კანდიდატის მიმართ წაყენებული ბრალდებების შესახებ.

• სნაიპერები, ყუმბარები და სამხედროები: სომხეთში ოპოზიციის მორიგი მიტინგი გაიმართა
• „სომხეთი ნიკოლის გარეშე“: ვიდეო ერევნიდან, სადაც ოპოზიციის საპროტესტო აქციები განახლდა

შეხვედრის დეტალები

გუშინ, ფაშინიანმა განაცხადა, რომ რიგგარეშე არჩევნების გამართვის საკითხზე, საპარლამენტო ოპოზიციასთან შეთანხმების იმედი აქვს. მისი აზრით, სწორედ არჩევნებს შეუძლია გადალახოს ქვეყანაში პოლიტიკური კრიზისი, რომელიც ყარაბაღში ომის დასრულების შემდეგ დადგა.

პრემიერმა არაერთხელ განაცხადა, რომ მხოლოდ ოპოზიციის მხარდამჭერების მოთხოვნის გამო გადადგომას არ აპირებს, რადგან პოსტი საყოველთაო კენჭისყრის შედეგად, ქვეყნის მთელი მოსახლეობისგან მიიღო:

„არჩევნები – ამ საკითხის გადაჭრის მექანიზმია, შესაძლებლობა ხალხისთვის, რომ გამოხატოს საკუთარი თავი. რომ მოსაზრება გამოხატონ არა მხოლოდ ჩვენმა იმ მოქალაქეებმა, რომლებსაც სამთავრობო ან ოპოზიციურ მიტინგებში მონაწილეობის დრო აქვთ, არამედ ყველამ“.

ხელისუფლება მზად არის, ვადამდელი არჩევნები 2021 წელს გამართოს, თუკი შეთანხმებას მოახერხებენ, პირველ რიგში, საპარლამენტო ოპოზიციასთან.

პრემიერთან შეხვედრის შემდეგ, ედმონ მარუკიანმა განაცხადა, რომ ამ დროისთვის კონსენსუსის მიღწევა არ მოხერხდა. ვადამდელი არჩევნების გამართვის შესახებ მოლაპარაკებები გაგრძელდება მას შემდეგ, რაც კიდევ ერთი ოპოზიციური პარტიის, „აყვავებული სომხეთის“ ლიდერი შეხვდება პრემიერს.

„იმიტომ, რომ პროცესები წინ ვერ წავა მხოლოდ „განათებული სომხეთის“ პოზიციის გათვალისწინებით. (…) მაგრამ ვხვდებით, რომ უნდა ვილაპარაკოთ, ვეძებოთ ქვეყანაში შექმნილი ვითარებიდან გამოსავლის გზები“, – განაცხადა მარუკიანმა.

მან ხაზი გაუსვა, რომ მთავრობის მეთაური არანაირად არ უკავშირებს ერთმანეთს არჩევნების ჩატარებასა და კრიზისს მთავრობასა და არმიას შორის ურთიერთობებში.

სომხეთის შეიარაღებული ძალების გენშტაბის თითქმის მთელი ხელმძღვანელობა 25 თებერვალს განცხადებით გამოვიდა, რომელშიც პრემიერ-მინისტრის გადადგომა მოითხოვა. ნიკოლ ფაშინიანმა ეს სამხედრო გადატრიალების მცდელობად შეაფასა და გენშტაბის ხელმძღვანელის, ონიკ გასპარიანის თანამდებობიდან გათავისუფლების პროცესი დაიწყო. ოპოზიცია ამ გადაწყვეტილების წინააღმდეგ გამოვიდა.

სისხლის სამართლის საქმე ოპოზიციის ლიდერის წინააღმდეგ

3 მარტის მიტინგზე, ოპოზიციური „სამშობლოს გადარჩენის მოძრაობის“ პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატმა, ვაზგენ მანუკიანმა საგამოძიებო კომიტეტის უწყება მიიღო.

მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრა კონსტიტუციური წყობილების დამხობისა და სომხეთის ხელისუფლების ძალადობრივი გზით ხელში ჩაგდებისკენ საჯარო მოწოდების ბრალდებით. ისინი 20 თებერვლის მიტინგზე გაჟღერდა.

ოპოზიციონერმა მაშინ ხელისუფლების შეცვლის სამოქმედო გეგმა წარმოადგინა. საუბარი იყო, მათ შორის, „ძალაუფლების სწრაფად ხელში აღების შესახებ“.

ვაზგენ მანუკიანმა განაცხადა, რომ ბრძოლას ნებისმიერი სტატუსით გააგრძელებს.

საგამოძიებო კომიტეტის პრესსამსახურის ცნობით, მასთან დაკავშირებით „განისაზღვრა აღკვეთის ღონისძიება გაუსვლელობის ხელწერილის სახით“.

პოლიტოლოგის კომენტარი

კავკასიის ინსტიტუტის დირექტორს, ალექსანდრ ისკანდერიანს მიაჩნია, რომ პოლიტიკური კრიზისი სომხეთში უფრო მეტად პოლიტიკურ სკანდალს ჰგავს.

„ჯერჯერობით მხოლოდ იმის მტკიცება შეიძლება, რომ სომხურ ოპოზიციას შეუერთდა კიდევ ერთი ელიტის ტიპი: ეკლესიასთან, აკადემიასთან, სახელმწიფო უნივერსიტეტსა და სომხეთის პრეზიდენტთან ერთად, ახლა არმიის ხელმძღვანელობაც ფაშინიანის გადადგომას ითხოვს. თუმცა, ფაშინიანი არ აპირებს ამ მოწოდებებს მოუსმინოს.

სამხედროების განცხადებებს მან ტიპური გამოცდილი მიტინგების ორატორის სახით უპასუხა, მოუწოდა რა თავის მომხრეებს ერევნის ცენტრალურ მოედანზე შეკრებისკენ. იქ ის სიტყვით გამოვიდა, რომლიდანაც ცნობილი გახდა, რომ წასვლას არ აპირებს. თანაც, ხალხი არასაკმარისი იყო იმისათვის, რომ მასობრივი მხარდაჭერის შთაბეჭდილება შეექმნა. (…)

ამავდროულად, მეზობელ მოედანზე, მეორე, ოპოზიციის მიტინგი მიმდინარეობდა, არანაკლები რადიკალური ლოზუნგებით ფაშინიანის არალეგიტიმურობის შესახებ. თანაც, იმ მიტინგზეც, დაახლოებით, იმავე რაოდენობის ადამიანი იყო შეკრებილი“.

პოლიტოლოგის აზრით, ეს იმის ილუსტრაცია გახდა, რომ სამ წელზე ნაკლებ დროში, ქვეყანა რესპუბლიკური პარტიის ეპოქის დასასრულს დაუბრუნდა, რომელიც ხელისუფლებას 2018 წელს რევოლუციით ჩამოაშორეს:

„სუსტი ჰეტეროგენული ხელისუფლება, რომელიც არ ფლობს სოციალურ ლეგიტიმურობას და სუსტი ჰეტეროგენული ოპოზიცია, რომელიც გაერთიანებულია მხოლოდ ნეგატივით ანუ ხელისუფლების წინააღმდეგ საბრძოლველად.

ახლანდელი დაშლილი სომხური საზოგადოების ორი პოლუსი – ფაშინიანის ძირითადი მხარდამჭერები და რადიკალურად ოპოზიციურად განწყობილი ადამიანები. თუმცა, ორივე ეს ჯგუფი უმცირესობაშია, როგორც განვლილმა მიტინგებმა აჩვენა. პოლუსებს შორის კი – აპათია, იმედგაცრუება, კიდევ ერთი რევოლუციის სურვილის არქონა, წინა რევოლუციიდან სამი წლის შემდეგ, თანაც, როცა მისი შედეგებიც წინასწარვე ცხადია“.