რა უფრო საშიშია - ვირუსი თუ იზოლაცია? როგორ არ დაიწყო სასწავლო წელი საქართველოში

კორონავირუსის გავრცელების მკვეთრი მატების გამო სასწავლო პროცესი საქართველოს დიდ ქალაქებში პირველ ოქტომბრამდე გადაიდო.

სწავლა შეჩერდა როგორც სკოლებში და ისე უმაღლეს სასწავლებლებშიც.

სწავლის გადადება პრემიერმა გიორგი გახარიამ ასე ახსნა:

„ეს დრო საჭიროა, რომ სწორად შევაფასოთ დღეს მიმდინარე რისკები. ამისთვის გვჭირდბა ორი კვირა და ჩვენ უკვე მივიღებთ დამატებით გადაწყვეტილებებს ბავშვებთან დაკავშირებით“ .

თუმცა, ბევრი მშობლისთვის ეს განმარტება მყარი არგუმენტი არ აღმოჩნდა.

რატომ შეჩერდა სწავლა მაშინ, როდესაც ნებადართულია სხვა ბევრი თავყრილობები – მაგალითად, სამთავრობო თუ სხვა სახის ღონისძიებები, საარჩევნო აგიტაცია. კითხულობენ მშობლები.

ასევე, ისინი ითხოვენ პასუხს კითხვაზე – რა უყონ ბავშვებს, როდესაც სამსახურში მიდიან?

შემაშფოთებელი პროგნოზები ისმის UNICEF-იდანაც. მსოფლიოს ეს ყველაზე ავტორიტეტული ორგანიზაცია, რომელიც ბავშვთა საკითხებზე მუშაობს, აფრთხილებს მსოფლიო მთავრობებს, რომ სკოლების დახურვას ძალიან დიდი უარყოფით გავლენა ექნება ბავშვების ჯანმრთელობაზე, უსაფრთხოებასა და კეთილდღეობაზე.

•სტრესი პანდემიის დროს. საუბარი ფსიქოთერაპევტთან

•თანასწორობა, თავისუფლება, ბედნიერება. როგორ არის მოწყობილი მსოფლიოს ნომერ პირველი სასკოლო სისტემა – ფინური სკოლა

•ცუდი განათლება თუ პანდემია? აფხაზეთის უნივერსიტეტში, ყველა მსურველი მიიღეს

მიეცით ბავშვებს სწავლის უფლება!“ – განრისხებული მშობლების პროტესტი

როდესაც მთავრობამ, 8 სექტემბერს სასწავლო პროცესის გადადების გადაწყვეტილება მიიღო, ზოგ სკოლაში სასწავლო პროცესი მხოლოდ ერთი დღის დაწყებული იყო, ზოგში კი, ჯერ საერთოდაც არა.

მშობლები სატელევიზიო სიუჟეტებსა თუ ფეისბუკზე კითხულობდნენ – რა შეიცვლება პირველ ოქტომბრამდე? რატომ არ მოემზადა ხელისუფლება ამ სცენარისთვის, როდესაც ამისთვის მთელი ზაფხული ჰქონდა?

ხელისუფლების მთავარი არგუმენტი ის არის, რომ ზაფხულის განმავლობაში ბევრმა ადამიანმა (ბავშვებმა და მასწავლებლებმაც მათ შორის) დაისვენა სხვადასხვა ადგილას – უმრავლესობამ აჭარაში, სადაც ახლა ეპიდაფეთქებაა. შემდეგ ყველანი დიდ ქალაქებში დაბრუნდნენ და შესაძლოა, ვირუსიც ჩამოიტანეს. უნდა გავიდეს ორი კვირა, რათა ინფიცირებულებს სიმპტომები გამოუვლინდეთ სახლში და არა სკოლებში, რომ სხვებს არ გადასდონ, ამბობენ ხელისუფლების წარმომადგენლები.

თუმცა, ბევრი მშობლისთვის ეს არასაკმარისი არგუმენტია.

“სკოლები და ბაღები დაკეტილია, მაგრამ ჩვენთვის, მშობლებისთვის არაფერი შეცვლილა – ჩვენ სამსახურში დავდივართ. რა უნდა ვქნა ასეთ დროს მეშვიდე კლასელი და მესამე კლასელი შვილები მყავს. ბავშვები ძირითადად დედაჩემთან გადავასახლე, მარტო ხომ არ დავტოვებ. არადა, დედაჩემს დიაბეტი აქვს, ასაკოვანია. ასაკოვანი ხალხი ხომ უფრო მოსაფრთხილებელია,” – ამბობს თბილისელი მარიკა კამლაძე.

მშობლების უკმაყოფილებას იზიარებს განათლების ექსპერტი რევაზ აფხაზავა, რომელიც ამბობს, რომ ქვეყანა “არათანმიმდევრულ სიტუაციაში” აღმოჩნდა, რაც მშობლების პროტესტის მთავარი მიზეზია:

„უცნაურ მდგომარეობაში ვართ – მთელი სისტემა – სამსახურები ყველაფერი მუშაობს, მთელი ქვეყანა მუშაობს და მხოლოდ სკოლებია დახურული, სულ რომ ყველაფერს თავი დავანებოთ , მცირეწლოვანი ბავშვები ჰყავთ ადამიანებს და თან მუშაობენ და ორ ცეცხლს შორის არიან რადგან ბავშვს ვერ ტოვებენ მარტო თან სამსახურში უნდა იყვნენ თან  სახლში უნდა იყვნენ მოკლედ , გარდა საგანმანათლებლო ამოცანებისა ცხოვრებისეული პრობლემის  წინაშეც დგანან მშობლები“ – აღნიშნავს აფხაზავა.

ზოგმა მშობელმა პარლამენტთან საპროტესტო აქციაც კი მოაწყო.

“ჩვენ წარმატებით გავართვით თავი რეგულაციებს!“  „არა დისტანციურ  სწავლებას!“, “მიეცით ბავშვებს სწავლის უფლება!“  „ბავშვი რჩება სახლში – მშობელი კარგავს სამსახურს!“ – ეწერა ტრანსფარანტებზე.

მშობლების მთავარი მოთხოვნა ბავშვების საკლასო ოთახებში დაბრუნება იყო.

„მე მინდა თავისუფლება. არ მინდა ქვეყანა, სადაც ბავშვებს ართმევენ უფლებას ისწავლონ, სადაც ბავშვებს არ შეუძლიათ იარონ სპორტზე… მე არ მივცემ არავის უფლებას, რომ ჩემი შვილი ასოციალური გაიზარდოს“ –  აღნიშნავდა აქციაზე ერთ-ერთი მშობელი.

იატაქვეშა სკოლები და ბაღები

პანდემიით გამოწვული შეზღუდვების გამო ზოგიერთ მშობელს საკლასო სივრცის კერძო სახლით ჩანაცვლების იდეა გაუჩნდა.

JAMnews-ი თბილისის ერთ-ერთი კერძო სკოლის მოსწავლის მშობელს ესაუბრა.

“ჩემი შვილის კლასელების მშობლებს გაუჩნდათ იდეა, სკოლა გადაიტანონ ერთ-ერთი კლასელის სახლში, რომელსაც დიდი კერძო სახლი აქვს. ანუ, ყოველ დილით, ჩვენი კლასის ბავშვები და მასწავლებლები ივლიან ამ სახლში, როგორც სკოლაში. რაღაც სიგიჟეა, არა? იატაქვეშა სკოლა,” – ამბობს ნინო, პირველკლასელის მშობელი.

მისი თქმით, ეს იდეა მათი სკოლის ნოუ ჰაუ არ არის და იგი საკმაოდ პოპულარულია თბილისში.

“ჩვენი სკოლის დირექციას რომ უთქვამს სამინისტროში, ასე აპირებენ მშობლებიო, სამინისტროში უპასუხეს – გახსნან პრობლემა არ არისო. ე.ი. რა გამოდის? ოღონდ პასუხისმგებლობა არ აიღონ და სახლში რაც გინდათ ის ქენითო? ამ სახლში სანიტარულ ნორმებს და წესებს ვინ გააკონტროლებს? ეს უფრო საშიში არ არის?” – განაგრძობს ნინო.

განათლების სამინისტრო ადასტურებს, რომ ზოგიერთმა კერძო სკოლამ სამინისტროს მართლაც მიმართა მსგავსი თხოვნით, თუმცა როგორც განათლების უწყებაში ირწმუნებიან, ამ თხოვნაზე სკოლებმა უარი მიიღეს.

“სამინისტროს მსგავსი თხოვნით ნამდვილად მომართა რამდენიმე კერძო სკოლამ და ყველა მათგანმა მიიღო უარი ოფიციალური ფორმით. თუ გაგვიზიარებ კონკრეტულ ქეისს, აუცილებლად გავარკვევთ რა მოხდა.” – აღნიშნავს განათლების სამინისტროს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამმართველოს უფროსი სოფია ჩაკვეტაძე ფეისბუკზე.

სამი შვილის დედა მარი გაბედავა, რომელსაც სკოლის და ბაღის ასაკის შვილები ჰყავს, ამბობს, რომ საბავშვო ბაღის კერძო სახლში მოწყობის ალტერნატივაზე თავადაც ფიქრობს.

„სკოლის ასაკზე არა, მაგრამ ბაღზე ვფიქრობთ რაღაც მსგავსს ორი ოჯახი… სხვანაირად ჩემი სამი ბავშვის სახლიდან განათლება -დაკავება -სოციალიზაციის მენეჯმენტი, ასევე ჩემი სახლიდან მუშაობის პარალელურად, სრულიად წარმოუდგენელია,” – აღნიშნავს მარი.

მისი თქმით, კერძო სკოლა, სადაც მისი შვილები დადიან, კარგად მოემზადა სასწავლო წლისთვის – გაითვალისწინეს ყველა რეკომენდაცია:

სკოლები და ბაღები უნდა გაიხსნას. და საჯაროები რომ არ იყვნენ მზად, მთელი ზაფხულის ქონის მიუხედავად, ამაზეც უნდა მოეთხოვოს მთავრობას პასუხი.

“კერძო სკოლებს, რომლებმაც გათვალეს და მოემზადნენ, ასე უსამართლოდ არ უნდა მოქცეოდნენ და არ უნდა შეეჩერებინათ სწავლა. მესმის, რომ ეს უთანასწორობაა, მაგრამ საჯარო სკოლების მოუმზადებლობის გამო კერძო სკოლები კი არ უნდა დაიჩაგროს, არამედ მთავრობას უნდა მოეთხოვოს პასუხი,” – ამბობს გაბედავა.

“მაშფოთებს ის, რომ ყველა სურდოზე, ბავშვს კოვიდის ტესტი უნდა ავუღო”

თუმცა, ყველა ასე როდი ფიქრობს. სასკოლო სწავლებასთან დაკავშირებით ბევრ მშობელს განსხვავებული აზრი აქვს.

კორონავირუსის შემთხვევების მზარდი სტატისტიკის ფონზე შვილების სკოლაში გაშვება ბევრს ეშინია.

თეონა ყუფუნიას შვილი წელს მოსამზადებელი კლასის (პრე-სქულის) მოსწავლეა. თუმცა, თეონა ამბობს, რომ სავარაუდოდ, ოქტომბერშიც შეიკავებს თავს ბავშვის სკოლაში გაშვებისგან

“ინფიცირების 200-მდე შემთხვევა დღეში ძალიან მაშფოთებს, თან იმის გათვალისწინებით, რომ ბავშვს ასაკოვან ბებია-ბაბუებთან აქვს მუდმივი შეხება. ძალიან გამიჭირდება, მაგრამ ალბათ გაზაფხულამდე თავს შევიკავებ და სახლში შევეცდები იმ უნარ-ჩვევების განვითარებას, რაც ამ ასაკის ბავშვს სჭირდება. ძალიან ვნერვიულობ. მგონია რომ რაღაცას ვაკლებ ბავშვს, მაგრამ სხვა გზა არ მაქვს. მამაჩემიც და დედაჩემიც ქრონიკული დაავადებების მქონე არიან და დიდი რისკია. ასევე, რეალურად მაშფოთებს ის, რომ ყველა სურდოზე კოვიდის ტესტი უნდა ვუღო ბავშვს. ესეც უდიდესი სტრესია ჩემთვისაც და ბავშვისთვისაც,” – ამბობს თეონა.

ექსპერტი: “ზარალი, რომელსაც განათლების სექტორი მიიღებს, შეიძლება დამანგრეველი აღმოჩნდეს ქვეყნისთვის”

საქართველოში დისტანციური სწავლება ხშირად არც არის სასწავლო პროცესის სრულფასოვანი ალტერნატივა რადგან, ინტერნეტი და გაჯეტი ბევრ ბავშვს არა აქვს.

ბოლო, 2018 წლის მონაცემებით, საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით ორ მეხუთედს ინტერნეტზე წვდომა არ გააჩნია.

“ჯერ არ გვაქვს საკმარისი მონაცემები იმის გასაზომად, თუ რა გავლენა აქვს სკოლების დახურვას ვირუსის გადაცემის რისკთან. თუმცა, უკვე გვაქვს საკმარისი მტკიცებულებები სკოლების დახურვით გამოწვეულ იმ უარყოფით ტენდენციებზე, რომლებიც აისახება ბავშვების უსაფრთხოებაზე, კეთილდღეობასა და განათლებაზე.

საგანმანათლებლო პროცესის შეწყვეტას ექნება სერიოზული გრძელვადიანი შედეგი როგორც ეკონომიკაზე, ასევე საზოგადოებრივი ცხოვრების სხვა სფეროებზე – გაღრმავდება უთანასწორობა, გაუარესდება ჯანმრთელობა, შესუსტდება სოციალური კავშირები და ურთიერთობები,” – ასეთია გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალური პოზიცია, რომელიც UNICEF-ის გლობალურ დოკუმენტში აისახა.

მწერალ ნენე კვინიკაძეს სამი შვილი ჰყავს – ტყუპები მაქსიმე და კიტა წელს პირველკლასელები არიან. ბავშვები სკოლის დაწყებას მოუთმენლად ელოდნენ. ნენეს უფროსი შვილი – ნიკიტა მეხუთე კლასშია.

“სკოლიდან მოგვწერეს, რომ 15 სექტემბრიდან პირველკლასელებიც ზუმით უნდა დაესწრონ გაკვეთილებს. ასეთი გამწარებული ბოლოს როდის ვიყავი ვერ ვიხსენებ. ტყუპებისთვის ახალი ლეპტოპები უნდა ვიყიდო? თუ სამინისტრო გვიგზავნის? მშობლების ჩართულობა იქნება საჭიროო, – ცხადია 6 წლის ბავშვი მარტო ვერ იქნება. ე.ი. მასწავლებელი გვიკარნახებს როგორ გამოვწეროთ აი ია. მე ორ ლეპტოპთან მორიგეობით მივალ და პერიოდულად, ნიკიტას შევამოწმებ სხვა ოთახში. თან სადილს მოვამზადებ და ვიმუშავებ სახლიდან?!” – წერს ნენე ფეისბუკზე.

განათლების ექსპერტი რევაზ აფხაზავა ამბობს, რომ ქვეყანას დისტანციური სწავლების მინიმალური გამოცდილებაც კი არ ჰქონდა, ამიტომ ახლა ძალიან გაუჭირდა.

აფხაზავას თქმით, განსაკუთრებით კრიტიკულია მდგომარეობა დაწყებით კლასებში – მცირე ასაკის ბავშვებს, რომლებიც ახლა ითვისებენ სწავლის უნარებს, უფრო უჭირთ დისტანციურ გაკვეთილებზე.

აფხაზავა მიიჩნევს, რომ ხელისუფლებამ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება და დაწყებითი დაწყებითი კლასები მაინც დაუშვას სკოლებში.

ექსპერტი ამბობს, რომ ეს პერიოდი უკვალოდ არ ჩაივლის და გრძელვადიან პერსპექტივაში ძალიან მნიშვნელოვან ზარალს მიაყენებს მოსწავლეებს და მთლიანად საზოგადოებას.

„ ჩვენთან  განათლების ხარისხი ისედაც დაბალია და კიდევ დაიწევს. ასევე  მაღალი რისკია, რომ მოსწავლეები, რომლებიც სხვადასხვა მიზეზის გამო ვერ იყვნენ ჩართულები დისტანციურ სწავლებაში,  საკლასო ოთახებში დაბრუნების შემდეგაც ვერ დავიბრუნოთ, ვერ მოვახერხოთ მათი ჩართვა სასწავლო პროცესში. არ არის გამორიცხული, სკოლის მიტოვების მაჩვენებელმა მოიმატოს, რაც  ასევე იქნება ძალიან ცუდი ამ მოსწავლეებისთვის მომავლისთვის, ზოგადად მთლიანად ქვეყნისთვის. ასე რომ, განათლების თვალსაზრისით მიღებული ზარალიც არანაკლებ დამანგრეველი შეიძლება აღმოჩნდეს ქვეყნისთვის,” ამბობს ექსპერტი “რუსთავი 2-ის” ეთერში.