16 იანვარს თბილისის ზღვასთან, ყოფილი სანატორიუმის, „ქართლის” შვიდსართულიანი შენობის სახურავიდან 52 წლის კაცი გადმოხტა.
ზურაბ ჭიჭოშვილი ადგილზე დაიღუპა. იგი აფხაზეთიდან დევნილი იყო.
ამ ტრაგიკულ შემთხვევას წინ უძღოდა სანატორიუმ “ქართლში” მცხოვრებ დევნილთა რამდენიმედღიანი საპროტესტო აქციები. დევნილები საცხოვრებელი ფართებით დაკმაყოფილებას ითხოვენ, რადგან ყოფილი სანატორიუმის შენობა ავარიულია და საცხოვრებლად უვარგისი, რასაც, მათი თქმით, ექსპერტიზის დასკვნებიც ადასტურებს.
დევნილები და გარდაცვლილის ოჯახის წევრები ამბობენ, რომ მამაკაცმა თავი იმისთვის მოიკლა, რათა დევნილთა პრობლემის მიმართ ხელისუფლების ყურადღება მიექცია.
მამაკაცის თვითმკვლელობის ფაქტს ბევრი თვითმხილველი ჰყავს – სწორედ იმ დროს აქციის მონაწილეები იქვე ეზოში იყვნენ შეკრებილები.
“გარეთ ვიდექით და ვსაუბრობდით როგორი სამოქმედო გეგმა უნდა გვქონოდა, ამ დროს ამ ადამიანმა თავი მოიკლა. ის ფაქტობრივად შეეწირა იმ სოციალურ პოლიტიკას, რომელიც არ არის ადამიანზე გათვლილი. ეს ადამიანი აცხადებდა, რომ თუ ყურადღებას არ მიაქცევდნენ სწორედ ასეთ ფორმას მიმართავდა და თავს მოიკლავდა,“ – ამბობს სანატორიუმ „ქართლის“ ერთ-ერთმა მცხოვრები თამარ საუთიევა “ინტერნპრესნიუსთან” საუბარში.
ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრმა ზურაბ აზარაშვილმა განაცხადა, რომ ზურაბ ჭიჭოშვილის გარდაცვალება დევნილების პრობლემას არ უკავშირდება:
“პირველადი ინფორმაციით, ეს უბედური შემთხვევაა – ჩემი თხოვნაა, გამოძიებას დაველოდოთ და ნუ დავაკავშირებთ ამას დევნილების პრობლემასთან”.
სანატორიუმში მცხოვრები დევნილები უკვე წლებია აპროტესტებენ გაუსაძლის პირობებში ცხოვრებას, თუმცა ბოლო ერთი თვეა, რაც პროტესტმა უფრო მძაფრი ხასიათი მიიღო.
„ღირსეული პირობები დევნილებს!“, „30 წელია ვიცდით. როდემდე?“, „აღასრულე კანონი“, – ამ მოთხოვნებით სანატორიუმ „ქართლში“ შესახლებულმა დევნილებმა ჯანდაცვის სამინისტროსთან აქცია ერთი კვირის წინ გამართეს.
„აქ სიცოცხლისთვის საფრთხის შემცველი პირობებია, რასაც არაერთი ექსპერტიზის დასკვნა მოწმობს. მოვითხოვეთ, რომ დაუყოვნებლივ მომხდარიყო ჩვენი გასახლების პროცესი, გვთავაზობენ ალტერნატიულ გზებს, რომელიც ჩვენთვის არ არის მისაღები. ამიტომ ვრჩებით ქუჩაში, ვერ შევდივართ სახლებში და ვიმყოფებით კორპუსის მიმდებარე ტერიტორიაზე, რომელიც შედარებით უსაფრთხოა“.
მომხდართან დაკავშირებით შინაგან საქმეთა სამინისტრომ გამოძიება სსკ-ის 115-ე მუხლით დაიწყო, რაც თვითმკვლელობამდე მიყვანას გულისხმობს.
საბჭოთა სანატორიუმი „ქართლი“ უკვე თითქმის 30 წელია აფხაზეთიდან დევნილებით არის დასახლებული. აქ დაახლოებით 120 ოჯახი ცხოვრობს.
შენობას დიდი ბზარები აქვს, ცვივა ბათქაში. მობინადრეები ამბობენ, რომ სამხარაულის ექსპერტიზის მიერ მომზადებული ბოლო დოკუმენტი 2015 წლის 3 თებერვლით თარიღდება:
„მრღვევი პროცესები ფუძე-გრუნტის მასივში ამჟამადაც ვითარდება, რაც შესაძლებელია მომავალში გახდეს საკვლევი შენობის მზიდი კონსტრუქციების მასიური ნგრევის მიზეზი“, – ნათქვამია ექსპერტიზის ბიუროს დასკვნაში.
აქციის მონაწილეებს რამდენიმე დღის წინ ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე ილია ღუდუშაური შეხვდა. ლტოლვილებს დაჰპირდნენ, რომ 2022 წლის ბოლომდე საცხოვრებლით უზრუნველყოფდნენ, თუმცა ამ დროისთვის დროებით ნაქირავებ ბინებში გადაინაცვლებენ. აქციის მონაწილეები ამ წინადადებას არ დათანხმდნენ. ისინი გარანტიებს ითხოვენ.
დევნილებმა გლოვის ნიშნად რამდენიმე დღით აქციების შეწყვეტის გადაწყვეტილება მიიღეს, თუმცა გარდაცვლილის დაკრძალვის შემდეგ, მათი თქმით, პროტესტი განახლდება.
_____________________________________
1990-იანი წლების დასაწყისში საქართველოში მომხდარ შიდა კონფლიქტებს მოჰყვა მოსახლეობის იძულებითი გადაადგილება სამხრეთ ოსეთიდან (1989-1992) და აფხაზეთიდან (1992-1993).
2009 წლის დეკემბრის მონაცემებით, საქართველოში რეგისტრირებულია 273 ათას 411 დევნილი, რაც საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით შვიდ პროცენტს შეადგენს.
