აზერბაიჯანი საქართველოსთან დაახლოებას ცდილობს. ალიევის გზავნილები თბილისში ვიზიტის შემდეგ
ბაქო ცდილობს თბილისთან ურთიერთობების გაღრმავებას სტრატეგიული პარტნიორობიდან აზერბაიჯან–საქართველო-თურქეთის ხაზის გასწვრივ ალიანსამდე. ამის შესახებ აზერბაიჯანელმა პოლიტიკურმა დამკვირვებელმა აგშინ ქერიმოვმა ილჰამ ალიევის თბილისში ვიზიტის შემდეგ ისაუბრა. ექსპერტმა აღნიშნა, რომ ანკარა და ბაქო დაინტერესებულნი არიან საქართველოს თავზე „უსაფრთხოების ქოლგა“ შექმნან იმ პირობებში, როცა საქართველო რუსეთის მხრიდან მუდმივ ზეწოლას და შანტაჟს განიცდის.
24 ოქტომბერს აზერბაიჯანის პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი ერთდღიანი სამუშაო ვიზიტით თბილისში იმყოფებოდა, სადაც საქართველოს პრემიერმინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილს შეხვდა. ამ მოგზაურობის შესაძლო მიზეზებსა და მიზნებზე JAMnews-ს პოლიტიკური კომენტატორი, აგშინ ქერიმოვი ესაუბრა.
ხუთი შესაძლო მიზეზი
აგშინ ქერიმოვის თქმით, აზერბაიჯანის პრეზიდენტისა და საქართველოს პრემიერმინისტრის შეხვედრის მიზეზების გასარკვევად, ყურადღება რამდენიმე ფაქტორს უნდა მიექცეს.
ექსპერტი გამოყოფს ხუთ საკითხს, რომელიც შეიძლება გახდეს მთავარი ამ საკითხების განხილვის პროცესში.
„პირველ რიგში, ყურადღებას გავამახვილებდი საქართველოზე, რომლის ტერიტორიებიც ოკუპირებულია – სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, საქართველოში მიმდინარე კონფლიქტებმა ქვეყანა მძიმე მდგომარეობაში ჩააგდო, რასაც ემატება რუსეთის მხრიდან მუდმივი მანიპულაციები და ზეწოლა.
მეორე ფაქტორი შეიძლება იყოს სომხური ფაქტორი, რომელიც დროდადრო იფეთქებს ხოლმე საქართველოში, რაც არ არის ყველაზე სასურველი სცენარი აზერბაიჯანისთვის – ბოლო დროს ოფიციალური ბაქო სერიოზულად არის შეშფოთებული საქართველოს იმ რეგიონებში პროირანული ძალების გააქტიურებით, სადაც აზერბაიჯანელები ცხოვრობენ.
მეოთხე, აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის ურთიერთობების განვითარების ახალი დრო დადგა – სტრატეგიული პარტნიორობიდან ალიანსამდე.
და ბოლო: თბილისი აპირებს გახდეს შუამავალი ბაქოსა და ერევანს შორის ურთიერთობების მოგვარების პროცესში, მაგრამ ეს არ არის საქართველოს პირადი ინიციატივა, არამედ ეს არის დასავლეთის „ინსტრუქციების“ ნაწილი“, – განმარტა კერიმოვმა.
აზერბაიჯანის დადებითი მაგალითი საქართველოსთვის
საქართველოს სჭირდება დაბალანსებული მოქმედება რუსეთთან და დასავლეთის ქვეყნებთან, მიიჩნევს პოლიტიკური დამკვირვებელი. ამ საკითხში თბილისი შეიძლება დაინტერესდეს აზერბაიჯანის დადებითი მაგალითით, რომელიც საკმაოდ წარმატებით ატარებს მოქნილ საგარეო პოლიტიკას, დასძინა ექსპერტმა.
„რუსეთისა და დასავლეთის ინტერესები საქართველოზე ბერკეტების კუთხით ხშირად ერთმანეთს ემთხვევა და ამ მხრივ, აზერბაიჯანი და თურქეთი, დიდ ძალისხმევას დებენ კრემლსა და თბილისს შორის ურთიერთობების ნორმალიზებისთვის“, – ხაზს უსვამს ქერიმოვი.
მისი თქმით, საქართველო მნიშვნელოვანი სატრანზიტო ქვეყანაა თურქეთსა და აზერბაიჯანს შორის, რომლის გავლითაც გადის მთავარი ენერგეტიკული და სარკინიგზო არტერიები;
სტრატეგიული პარტნიორობიდან ალიანსამდე
საქართველოს იმ ნაწილში, სადაც ეთნიკური აზერბაიჯანელები კომპაქტურად ცხოვრობენ, პროირანული ძალების გააქტიურების საკითხზე პოლიტიკურმა დამკვირვებელმა აღნიშნა, რომ ბაქო ამჟამად მიზნად ისახავს ყველა ეთნიკური აზერბაიჯანელის დაცვას.
„ამ კუთხით, როგორც ბაქომ, ასევე ანკარამ კარგად იციან, რომ თეირანის მცდელობების უკან – ისარგებლოს საქართველოში აზერბაიჯანელთა პოტენციალით – კარგი არაფერი დგას“, – განაცხადა ქერიმოვმა.
მისი თქმით, აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის ორმხრივი ურთიერთობების ასპარეზზეც არის გამოწვევები:
„მთავარი მიზანია ბაქო-თბილისის სტრატეგიული პარტნიორობის განვითარება აზერბაიჯან-საქართველო-თურქეთის სამმხრივ ალიანსამდე. თუ თბილისი გამოთქვამს მზაობას ზანგეზურის დერეფანზე, ეს შესაძლოა გადამწყვეტი ფაქტორი გახდეს დაახლოებისთვის“.
თბილისის შუამავლის როლი
დასასრულს, აღშინ ქერიმოვმა ისაუბრა საქართველოს შუამავლობაზე სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების დარეგულირებაში:
„დასავლეთი, განსაკუთრებით კი აშშ, ძლიერ დაინტერესებულია, რომ იყოს მთავარი მოდერატორი აზერბაიჯან-სომხეთის დღის წესრიგში. ვაშინგტონის თამაშის წესების მიხედვით, შტატებს ურჩევნია ღიად არ გამოავლინონ ინტერესი ზოგიერთ საკითხში, ისინი უბრალოდ მართავენ საკუთარ მიზნებს კულისებიდან.
ამ მხრივ, შეერთებული შტატები საქართველოს მეშვეობით დაარეგულირებს ბაქოსა და ერევანს შორის კონფლიქტს, ამავდროულად კი გაანეიტრალებს კრემლის ძალისხმევას.“ – შეაჯამა ექსპერტმა.
