"ასწავლო როგორ ისწავლოს და უყვარდეს" - აფხაზეთში ბავშვთა პირველი კრიზისული ცენტრი გაიხსნა
ბავშვთა კრიზისული ცენტრი აფხაზეთში
აფხაზი სოციალური მუშაკები თავიანთ პატარა აღსაზრდელებს ასე უწოდებენ “ბავშვები, რომლებიც რთულ ცხოვრებისეულ სიტუაციაში აღმოჩნდნენ”. ეს მძიმე მდგომარეობა აფხაზეთში, როგორც წესი, ასე გამოიყურება: მამა ბავშვთან არ არის, დედა კი ფსიქიკურად დაავადებულია და ამიტომ ვერ აკონტროლებს, ჭამს თუ არა ბავშვს, დადის თუ არა სკოლაში, იბანავა თუ არა ერთხელ მაინც ამ თვეში. და საერთოდ, მას აბსოლუტურად არაფერი აქვს საერთო ბავშვთან.
“ბავშვებს ხშირად სძინავთ სველ ლეიბებზე – ჭუჭყიანზე და ნესტიანზე, იმის გამო, რომ ბავშვი ღამით ასველებს საწოლს. ჩვენ ვერანაირად ვერ ვმოქმედებთ დედებზე, რადგან ისინი ხშირად უბრალოდ არაადეკვატურები არიან; ისინი ხშირად არიან ნარკოტიკების ზემოქმედების ქვეშ. და არც სხვა ვინმე ნათესავია, ვინც ბავშვებს მიხედავს“, – ამბობს სოციალური მუშაკი.
ასეთი დედისთვის მშობლის უფლების ჩამორთმევა, რა თქმა უნდა, შეიძლება, მაგრამ გაუგებარია, რა უნდა გააკეთოს ბავშვმა, რადგან აფხაზეთში ბავშვთა სახლები არ არის. მაგრამ ახლა გაიხსნა კრიზისული ცენტრი, სადაც შეგიძლიათ ცოტა ხნით მაინც მოათავსოთ ბავშვი.
კრიზისული ცენტრი სოხუმის გარეუბანში, კერძო სახლშია განთავსებული. სამ სართულზე არის საძინებლები, სამზარეულო, სასადილო ოთახი, ბიბლიოთეკა, თამაშებისა და საშინაო დავალების ოთახები და რამდენიმე სველი წერტილი. კრიზისული ცენტრი გათვლილია 10-12 ბავშვზე.
სოციალური მუშაკები ბავშვებთან ერთად მთელი საათების განმავლობაში იქნებიან და ჩაანაცვლებენ ერთმანეთს ყოველ მეორე დღეს. მათი ამოცანაა ჩაუნერგონ ბავშვებს თვითმომსახურების ძირითადი უნარები: საკვების გაცხელება, ტანსაცმლის გამოცვლა და ა.შ. საყოფაცხოვრებო ჩვევები, რომლებსაც ჩვეულებრივ მშობლები ნერგავენ.
- აბორტის აკრძალვა აფხაზეთში: “ჩემი შვილი დეპუტატებისთვის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ჩემთვის?”
- ვინ როგორ არღვევს და იცავს ადამიანის უფლებებს აფხაზეთში. ომბუდსმენი ყველაზე გახმაურებულ ისტორიებს ჰყვება
ერთ-ერთი მასწავლებელი, სოფიკო ჩერქეზია, თავად ოთხი შვილის დედაა და ახლა სამ დღეში ერთხელ კიდევ ათი შვილის დედად იმუშავებს.
„სანამ ვმუშაობ, ჩემი ქმარი ჩვენს შვილებთან იქნება. თანაც, ისინი პატარები აღარ არიან“, – ამბობს სოფიკო.
საკმაოდ დიდია აფხაზური სტანდარტებით მასწავლებლების ხელფასებიც – დაახლოებით 30 000 მანეთი [$323]. ამიტომ, კრიზისულ ცენტრში დასაქმების მსურველი ბევრი იყო – თითო ადგილზე სამი ადამიანი.
სოციალური დაცვის სამინისტრო შენობის ქირას იხდის, დანარჩენს კი გაეროს განვითარების პროგრამა (UNDP) აფინანსებს. ცენტრის დირექტორი კამა გოპია ამას აფხაზეთისთვის იშვიათი, ერთიანი თანამშრომლობის კარგ მაგალითს უწოდებს როგორც საერთაშორისო ორგანიზაციასთან, ასევე მთავრობასთან.
„პროექტი გათვლილია ერთი წელზე. ამ დროის განმავლობაში ჩვენ ვნახავთ რამდენად ეფექტურად იმუშავებს პროგრამა. უკვე რამდენიმე წელია ვმუშაობთ ასეთი ცენტრის გახსნაზე. იმედი მაქვს, რომ ჩვენი ძალისხმევა ამად ღირდა“, – ამბობს ის.
საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვით, ბავშვის ასეთ ცენტრებში ყოფნა ექვსი თვის განმავლობაში გრძელდება. მაგრამ, საქველმოქმედო ორგანიზაცია “პანორამის” თავმჯდომარის, კამა არგუნის თქმით, აფხაზეთის შემთხვევაში ეს ინდივიდუალურად გადაწყდება:
„შესაძლოა, ბავშვების ნაწილი ოჯახს დაუბრუნდეს მას შემდეგ, რაც იქ ყველა პრობლემა მოგვარდება. შესაძლოა, ბავშვი მიმღებმა ოჯახმა აიყვანოს. მაგრამ თუ ექვს თვეში ბავშვს წასასვლელი არსად ექნება, ის დარჩება კრიზისულ ცენტრში მანამ, სანამ საჭირო იქნება“.
კრიზისული ცენტრი ერთ-ერთია იმ ორი პროექტიდან, რომელიც აფხაზეთში ხორციელდება ბავშვების დასახმარებლად. მეორე პროექტი არის მიმღები ოჯახები. ორივე პროექტის მიზანია, აფხაზეთში არც ერთი ბავშვი არ იყოს მიუსაფარი.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
