შვედური სასწაული მაინც არ გამოვიდა - კორონავირუსით გარდაცვლილთა უზარმაზარი რიცხვი და დიდი აფეთქების საფრთხე

შვედეთის მთავარმა ეპიდემიოლოგმა, ანდერს ტეგნელმა ღიად, არასწორად აღიარა საკუთარი სტრატეგია, რომლის მიხედვითაც, კორონავირუსის პანდემიის დროს, კარანტინი და თვითიზოლაციის ზომები არ დააწესეს. ამის შედეგი გახდა მსხვერპლის გაუმართლებლად დიდი რაოდენობა, განაცხადა ტეგნელმა Swedish Radio-სთან ინტერვიუში.

„თავიდან რომ გვიწევდეს იმავე დაავადებასთან ახლა შეხვედრა – ვფიქრობ, ჩვენი სტრატეგია განსხვავებული იქნებოდა. ჩვენ ავირჩევდით რაღაც საშუალოს იმასა და იმას შორის, რაც შვედეთმა და დანარჩენმა მსოფლიომ გააკეთა“, – განაცხადა ტეგნელმა.

ტეგნელის სტრატეგია იმაში მდგომარეობდა, რომ საზოგადოებას ჯგუფური იმუნიტეტი უნდა გამოემუშავებინა. ამიტომ, იმ დროს, როდესაც მსოფლიოს ფაქტობრივად ყველა ქვეყანაში მკაცრი კარანტინი დააწესეს, შვედეთში ამაზე უარი თქვეს.

ერთადერთი აკრძალვა მთელი ამ დროის განმავლობაში, 50 ადამიანზე მეტის შეკრების შეზღუდვა იყო

• 1 ივლისიდან პუტინი მარადიული პრეზიდენტი გახდება

• რიგები თავისუფლებისთვის – უჩვეულო მასობრივი საპროტესტო აქცია ბელარუსში

• ამერიკა პოლიციის მანქანებს წვავს და მიწაზე დაწოლილი ადამიანები იმეორებენ – „ვერ ვსუნთქავ“. ფოტორეპორტაჟი

სტრატეგია შემუშავდა ხელისუფლების სახელით და ემყარებოდა მოსახლეობის ხელისუფლებისადმი დიდ ნდობას. პანდემიისადმი ასეთმა მიდგომამ მთელი მსოფლიოს ყურადღება მიიპყრო და ბევრი სწორედ მას მიიჩნევდა სწორად.

თუმცა, ახლა, პირველი შედეგების შეჯამებისას, აღმოჩნდა, რომ შვედეთში, კორონავირუსით სიკვდილიანობის მაჩვენებელი გაცილებით მაღალია, ვიდრე მის უახლოეს სამეზობლოში. და ეს ქვეყნები არ უშვებენ თავისთან შვედეთის მოქალაქეებს, რადგან ეშინიათ, რომ ისინი ვირუსის ახალი აფეთქების წყარო გახდებიან.

4 542 გარდაცვლილი შვედეთში და 580 მეზობელ დანიაში 

4 ივნისისთვის, 10-მილიონიან შვედეთში, დაფიქსირებულია კორონავირუსით გარდაცვალების 4 542 და ინფიცირების 40 803 შემთხვევა.

მეზობელ ქვეყნებში, დანიაში, ნორვეგიასა და ფინეთში, რომლებმაც პანდემიის დაწყებიდან მკაცრი შეზღუდვები დააწესეს, ეს მაჩვენებელი გაცილებით დაბალია.

დანიაში 580 გარდაცვლილია, ნორვეგიაში – 237, ფინეთში – 321. 

ამ ქვეყნებში მინიმალურია ინფიცირებისა და გარდაცვალების ახალი შემთხვევები. შვედეთში კი 3 ივნისს, კიდევ 74 დაღუპულის შესახებ განაცხადეს.

„სრულიად ნათელია, შეგვეძლო უკეთესად მოვქცეულიყავით, იყო შესაძლებლობა, რომ ასეთი შედეგები თავიდან აგვერიდებინა“, – განაცხადა ტეგნელმა.

მისი აზრით, მომავალში, სტრატეგიის არჩევის წინ უნდა დაფიქრდნენ, არსებობს თუ არა გარდაცვალების ასეთი რაოდენობის თავიდან არიდების საშუალება.

გლობალური მონაცემების ფონზე, შვედეთში კორონავირუსის სიკვდილიანობის მაჩვენებელი – ერთ-ერთი ყველაზე მაღალია. აქ 100 ათას მოსახლეზე გარდაცვალების 43 შემთხვევა ფიქსირდება, რაც ინფიცირებულთა საერთო რაოდენობის 11.6%-ს შეადგენს.

დანიაში ეს 4.9 პროცენტია, ნორვეგიაში – 2.8 პროცენტი. 

ბოლო დრომდე, ტეგნელი ამტკიცებდა, რომ ისეთი მკაცრი ზომები, როგორიც ლოკდაუნია, არ შეიძლება იყოს კრიზისის მდგრადი, გრძელვადიანი გადაწყვეტა. და სხვა სახელმწიფოების მხრიდან კრიტიკის მიუხედავად, შვედეთში ეს სტრატეგია მოსახლეობის დიდი ნაწილის მხარდაჭერით სარგებლობდა.

პოლიტიკოსებისა და მოსახლეობის ნერვიული რეაქცია 

შვედეთის ჯანდაცვისა და სოციალურ საკითხთა მინისტრმა, ლენა ჰალენგრენმა ანდერს ტეგნელის აღიარების საპასუხოდ განაცხადა, რომ ერთი ინტერვიუ არ შეიძლება ჩაითვალოს ზუსტ პასუხად იმაზე, თუ პანდემიასთან ბრძოლის რა ზომები იყო სწორი და რა არასწორი.

ფინანსთა მინისტრი, მაგდალენა ანდერსონი ამბობს, რომ კარანტინზე უარის თქმა, შვედეთს ეკონომიკის გადარჩენაში არ დაეხმარა. ქვეყანა აშკარად მეორე მსოფლიო ომიდან მოყოლებული ყველაზე საშინელი ეკონომიკური კრიზისისკენ მიექანება – 2020 წელს, მშპ შემცირდება დაახლოებით იმავე 7 პროცენტით, როგორც ევროკავშირის ყველა ქვეყანაში. 

ინტერვიუზე პრემიერ-მინისტრ ლევენის რეაქცია, გამოძიების ჩატარების პირობა იყო.

იიმი ოკესონმა, პოპულარული ანტიემიგრაციული პარტიის, „შვედი დემოკრატების“ ლიდერმა, ტეგნელის კომენტარს „გასაოცარი“ უწოდა.

„რამდენიმე თვის განმავლობაში, ის კრიტიკოსებს არ უსმენდა. შვედეთი ყველაფერს სწორად აკეთებდა, დანარჩენი მსოფლიო კი ცდებოდა. აი, ახლა კი – ეს“, – დაწერა ოკესონმა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე.  

ტეგნელის წინამორბედმა, 72 წლის ანიკა ლინდმა (ის ქვეყნის მთავარი ეპიდემიოლოგის პოსტს 2005-დან 2013 წლამდე იკავებდა) განაცხადა, რომ თავიდან მხარს უჭერდა ოფიციალურ სტრატეგიას, მაგრამ შეხედულება მას შემდეგ შეიცვალა, რაც ქვეყანაში, ხანშიშესული ადამიანების მასობრივი გარდაცვალება დაიწყო.

„«არ მესმის, როგორ შეუძლიათ მათ პანდემიისთვის მზაობის კარგ დონეზე ისაუბრონ, როდესაც ეს სიცრუეა“.

მისი თქმით, კიდევ ერთი საბედისწერო შეცდომა იყო იმის ვარაუდი, რომ კორონავირუსი სეზონური გრიპივით „მოიქცეოდა“. ამავდროულად, ექიმები უკვე აღიარებენ, რომ ეს ასე არ არის. COVID-19 უფრო ნელა ვრცელდება, უფრო ხანგრძლივი საინკუბაციო პერიოდი აქვს, რთულია მისი აღმოჩენა და, შესაბამისად, ჯგუფური იმუნიტეტის გამომუშავებაც.

„შვედური მოდელი – ესაა დამაინტრიგებელი ექსპერიმენტი იმაზე, შეიძლება თუ არა მოქალაქეთა კეთილ ნებაზე დაყრდნობა ისე, რომ მკაცრ ზომებს არ მიმართო. ძალიან საინტერესო იქნება გაგება, როგორი რეაქცია ექნებათ ადამიანებს ახლა, ისევ თუ გააგრძელებენ იმ სტრატეგიის მიყოლას, რომელიც, როგორც ჩანს, არ მუშაობს“, – ამბობს ერიკ შნაიდერი, თანამეგობრობის ფონდის მკვლევარი. 

თავად ანდერს ტეგნელმა უფრო გვიანდელ ინტერვიუში, გაზეთ Dagens Nyheter-თან, დააზუსტა საკუთარი პოზიცია უფრო პოზიტიურ ტონებში: 

„საერთო ჯამში, მიმაჩნია, რომ სტრატეგიამ კარგად იმუშავა… მიუხედავად გარდაცვლილთა დიდი რიცხვისა. როგორც ყველა სტრატეგიას, მასაც მუდმივი ადაპტირება სჭირდება ცვალებად გარემოებებში“.