20 წლის შემდეგ: ცხინვალში სამი ადამიანი დაუსწრებლად გაასამართლეს „ქართულ სპეცსამსახურებთან თანამშრომლობისთვის“
ძმები ქარკუსოვები, ქართულ-ოსური კონფლიქტი
თითქმის 20 წლის შემდეგ, სამხრეთ ოსეთში სამ ადგილობრივ მცხოვრებს დაუსწრებლად მიესაჯა ხანგრძლივი პატიმრობა ქართულ სპეცსამსახურებთან კავშირის ბრალდებით. სამივე მათგანი იძებნება – იან ქარქუსოვი, გიორგი გოგიჩაევი და ალან ქარქუსოვი.
თუმცა არ არის საჭირო იან ქარქუსოვის ძებნა, რადგან მისი ადგილსამყოფელი ცნობილია – რუსული ციხე, სადაც ის მკვლელობისთვის იხდის სასჯელს.
ვეცადეთ გაგვერკვია, ვინ არიან ძმები ქარქუსოვები და კონკრეტულად რაში არიან ბრალდებული.
- თამაზ გინტურის მკვლელობა: რა მოხდა კირბალში და რა ვერსია აქვს ცხინვალს
- ჯაკოს საქმე: ოს კრიმინალური სინდიკატის ბოსს სამუდამო პატიმრობა ემუქრება
მოუხელთებელი ძმები
იან ქარქუსოვი და მისი ძმა ჯემალი, ცხინვალში ცნობილი ადამიანები არიან.
ჯემალ ქარქუსოვი სხვადასხვა დროს ხელმძღვანელობდა სამხრეთ ოსეთის უშიშროების საბჭოს და შინაგან საქმეთა სამინისტროს. მაგრამ 2004 წელს მას უსაფრთხოების ძალებთან პრობლემები შეექმნა.
“საქმე იმაშია, რომ ჯემალმა შეინარჩუნა კონტაქტები შინაგან საქმეთა ყოფილ მინისტრთან, ალან პარასტაევთან, რომელიც საქართველოში 1990-იან წლებში, ქართულ-ოსური კონფლიქტის სამხედრო ფაზის დროს გადავიდა“, – განუცხადეს JAMnews-ს ამ მოვლენების თვითმხილველებმა.
2005 წლის მარტში ჯემალ და იან ქარქუსოვები დააკავეს იარაღისა და საბრძოლო მასალის შენახვის ბრალდებით და მიუსაჯეს ოთხი წლით თავისუფლების აღკვეთა.
მაგრამ 2005 წლის ნოემბერში ორივე მათგანი გაიქცა ცხინვალის ციხიდან და გადავიდა თბილისის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე.
სამხრეთ ოსეთის სამართალდამცავმა უწყებებმა მიმართეს ქართულ მხარეს მათი დაკავების მოთხოვნით, მაგრამ უარი მიიღეს.
საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მაშინდელმა ხელმძღვანელმა, ვანო მერაბიშვილმა განაცხადა, რომ გაქცევა ქართულმა სპეცსამსახურებმა მოაწყვეს და ძმები ქარქუსოვები ქართულმა სპეცრაზმმა გაიყვანა თბილისის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე.
მერაბიშვილმა ასევე გაიხსენა, რომ ჯემალ ქარქუსოვი საქართველოს მოქალაქეა.
მოგვიანებით ჯემალს და იანს თბილისში მათი მესამე ძმა, ურუზმაგიც შეუერთდა. 2000-იანი წლების შუა ხანებში სამივე თანამშრომლობდა ე.წ. “ალტერნატიულ მთავრობასთან“, რომელიც თბილისში შეიქმნა, სამხრეთ ოსეთში კი ის ტერორისტულ ორგანიზაციადაა აღიარებული.
“ალტერნატიული მთავრობა“ არის დროებითი ადმინისტრაციული ერთეულის ხელმძღვანელობა ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის ტერიტორიაზე, რომელიც შეიქმნა საქართველოს პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის 2007 წლის 10 მაისის ბრძანებულებით. მის ლიდერად დაინიშნა დმიტრი სანაკოევი, რომლის უფლებამოსილება ვრცელდებოდა სამხრეთ ოსეთის იმ დასახლებებზე, სადაც ქართველები ცხოვრობდნენ.
ჯემალ ქარქუსოვი გახდა ალტერნატიული მთავრობის შინაგან საქმეთა მინისტრი, იანი კი დმიტრი სანაკოევის მრჩეველი. სამხრეთ ოსეთში მცხოვრები მრავალი თანამემამულესთვის ეს სამშობლოს ღალატს უტოლდებოდა – როგორც მორალური, ისე იურიდიული თვალსაზრისით.
თუმცა, 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ იან და ჯემალ ქარქუსოვები კვლავ გაიქცნენ – ამჯერად საქართველოდან რუსეთში. რუსულ მედიასთან ინტერვიუში მათ მიხეილ სააკაშვილი გააკრიტიკეს.
დიდი ხნის განმავლობაში არაფერი ისმოდა ძმები ქარქუსოვების შესახებ. მათ თავი მხოლოდ 2016 წლის მარტში შეგვახსენეს. უფრო სწორად, იანმა შეგვახსენა. მას ბრალად ედებოდა ავტომატით ორი ადამიანის დაცხრილვა, რომლებსაც მისი ვალი ჰქონდათ. რუსეთის სასამართლომ მას 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა, სადაც ამჟამადაც იხდის სასჯელს.
- ცხინვალში გახმაურებული მკვლელობის გამოძიება დასრულდა
- რატომ ვერ იბრუნებენ კონფლიქტით დაზარალებული ოსები საქართველოს მოქალაქეობას და ქონებას?
ახლა კი, 19 წლის შემდეგ, სამხრეთ ოსეთის უზენაესმა სასამართლომ დაუსწრებლად ცნო იან ქარქუსოვი დამნაშავედ “სამხრეთ ოსეთში ტერორისტული თავდასხმების მომზადებაში ქართული სპეცსამსახურების დაკვეთით“ და მიუსაჯა 22 წლით თავისუფლების აღკვეთა.
ამ საქმის კიდევ ორმა ბრალდებულმა, გიორგი გოგიჩაევმა და ალან ქარქუსოვმა სასჯელის სახით 19-19 წელი მიიღეს.
სამხრეთ ოსეთის სამართალდამცავები აცხადებენ, რომ გიორგი გოგიჩაევმა და ალან ქარკუსოვმა “2006 წლის აპრილში, საქართველოს სპეცსამსახურების მითითებით და ფულადი ჯილდოს სანაცვლოდ, ჩაიდინეს არაერთი დანაშაულებრივი ქმედება სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე“.
თუმცა, JAMnews-ის არცერთ თანამოსაუბრეს არ ახსოვდა ვინ იყვნენ ისინი და არც არავინ იცის, სად არიან ახლა.
სამხრეთ ოსეთის პარლამენტის წევრი სახალხო პარტიიდან ამირან დიაკონოვი ამ სასჯელებს სამართლიანად მიიჩნევს, თუმცა აღნიშნავს, რომ მსჯავრდებულებს შესაძლოა ჰქონდეთ რუსეთის მოქალაქეობა (როგორც ეს იყო იან ქარქუსოვის შემთხვევაში), ამიტომ რუსეთს არ შეუძლია მათი ექსტრადირება სამხრეთ ოსეთში.
თუმცა, არსებობს შეთანხმება, რომლის მიხედვითაც, რუსეთის მოქალაქეები, რომლებმაც დანაშაული ჩაიდინეს სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიაზე, სასამართლოში უნდა გამოცხადდნენ და სასჯელი რუსეთში მოიხადონ.
სტატია მომზადებულია ცხინვალის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო