როგორ გახდეს საქართველო ისევ დიადი: კამათობენ მიხეილ სააკაშვილი და ტომ დე ვაალი
საქართველოს ყოფილ პრეზიდენტსა და სამხრეთ კავკასიის საკითხებში დასავლელ ექსპერტს შორის დაუსწრებელი დუელი ავტორიტეტული ჟურნალის Foreign Policy-ს ფურცლებზე შედგა.
„ქართველ ამომრჩეველს ხმის მიცემის უფლება ისევ აქვს. მაგრამ ქართული დემოკრატია, როგორც წინასაარჩევნო კამპანიამ ცხადყო, ჯერ კიდევ ძალიან მიდრეკილია აგრესიისკენ“, — მიაჩნია ექსპერტს.
მიხეილ სააკაშვილის პასუხი სამ დღეში გამოჩნდა.
„მთელ მსოფლიოში, ნებისმიერ დემოკრატიულ ქვეყანაში ამომრჩეველს, პირველ რიგში, ორი საკითხი აღელვებს — ეკონომიკა და საზოგადოებრივი უსაფრთხოება. და სწორედ აქ აქვს ქვეყანას დიდი პრობლემა“, – დაწერა მან.
ვაჯამებთ, თუ კონკრეტულად რაზე ვერ შეთანხმდნენ პოლიტიკოსი და ექსპერტი
2018 წლის 28 ოქტომბერს საქართველომ ისტორიაში პირველად ვერ შეძლო პრეზიდენტის პირველი ტურით არჩევა და ერთ-ერთი ყველაზე დრამატული წინასაარჩევნო კამპანიის ფაზაში შევიდა.
მეორე ტური 28 ნოემბერს, ოთხშაბათ დღეს გაიმართება. პირველ ტურში სახელისუფლებო კანდიდატმა (სალომე ზურაბიშვილი) და ოპოზიციის კანდიდატმა (გრიგოლ ვაშაძე) თითქმის თანაბარი პროცენტები დააგროვეს. ახალი კონსტიტუციის თანახმად, საქართველოს პრეზიდენტი – ნომინალური ფიგურაა და ქვეყნის მართვაში განსაკუთრებულ როლს არ ასრულებს.
თუმცა, ის მაინც ძალიან მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურაა. ბევრს ეს არჩევნები იმ საპარლამენტო არჩევნების გენერალურ რეპეტიციადაც კი მიაჩნია, რომელიც საქართველოში ორ წელიწადში უნდა ჩატარდეს, და რომლითაც საქართველო რეალურად საკუთარ ხელისუფლებას აირჩევს.
.
ანგარიში პირველ ტურში
ოპონენტები საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნების პირველ ტურს განსხვავებულად აფასებენ.
•საპრეზიდენტო არჩევნები საქართველოში. რატომ ლაპარაკობს ხელისუფლება სამოქალაქო ომზე?
•ექვსი რამ მიხეილ სააკაშვილის შესახებ, რაც ქართველებისთვის გსურდათ გეკითხათ
•ტომას დე ვაალი: გახსნილი და ჩაკეტილი საქართველო
დე ვაალის აზრით, ვაშაძე და ზურაბიშვილი ფინიშთან თითქმის ერთნაირი შედეგით მივიდნენ – შესაბამისად, ხმათა 38.6 და 37.7 პროცენტით. ექსპერტი საარჩევნო კომისიის ოფიციალურ მონაცემებს ციტირებს.
თუმცა, სააკაშვილი სხვა რიცხვს ასახელებს – ქართველი ამომრჩევლის 61.36-მა პროცენტმა ხმა სახელისუფლებო კანდიდატის წინააღმდეგ მისცა. ეს მონაცემები ეწინააღმდეგება ოფიციალურ ინფორმაციას, მაგრამ სააკაშვილის არგუმენტი ასეთია: ყველა ის ამომრჩეველი, ვინ ზურაბიშვილს ხმა არ მისცა, რეალურად, „ქართულ ოცნების“ წინააღმდეგ გამოვიდა.
ხელისუფლებაში ყოფნის მეექვსე წელს ნებისმიერი საერთო ეროვნული კენჭისყრა მმართველი პარტიისადმი ნდობის რეფერენდუმად იქცევა, – განაცხადა ყოფილმა პრეზიდენტმა.
მნიშვნელოვანია თუ არა ეკონომიკა?
ტომ დე ვაალი მხოლოდ გაკვრით ახსენებს ეკონომიკის მძიმე მდგომარეობას, როგორც ვაშაძის წარმატებაზე ზეგავლენის მომხდენ ფაქტორს.
„ქართული ოცნების მმართველობის პერიოდში „ ეკონომიკური სასწაული არ მოხდა“, – წერს ექსპერტი.
•ხოჯალი: როგორ მოხდა ეს. ამონარიდი ყარაბაღის კონფლიქტის შესახებ თომას დე ვაალის წიგნიდან „შავი ბაღი“
მიხეილ სააკაშვილი, პირიქით, როგორც თავად წერს, ქვეყნის სოციალურ-პოლიტიკურ ჩავარდნაზე ამახვილებს ყურადღებას. „საქმე თავიდან ბოლომდე ეკონომიკაშია“, – ამბობს ყოფილი პრეზიდენტი და კონკრეტული რიცხვები მოჰყავს.
• მოსახლეობის 62 პროცენტი ქვეყნის მთავარ პრობლემად უმუშევრობას მიიჩნევს.
• „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში ყოფნის განმავლობაში მთლიანი შიდა პროდუქტი არათუ არ გაზრდილა, არამედ შემცირდა.
• უკანასკნელი 5 წლის განმავლობაში ლარის კურსი დოლართან მიმართებაში 1.60 -დან 2.80-მდე დაეცა.
• ამავდროულად, საქართველოში ფიზიკური პირების სესხების ნახევარზე არანაკლები დოლარშია ნომინირებული.
აქვს თუ არა მნიშვნელობა პიროვნებებს?
ტომ დე ვაალი მმართველი პარტიის დამარცხების მთავარ ფაქტორად კანდიდატის არასწორად შერჩევას მიიჩნევს:
„სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის ყოფილი მოქალაქეა, ქედმაღლურად იქცევა და მშობლიურ ენაზე ცუდად ლაპარაკობს“
გრიგოლ ვაშაძე კი – დასძენს დე ვაალი – მშვიდ ტონს ინარჩუნებს, და თან „მოსახლეობის უსაყვარლესი“ პრიმა-ბალერინის, ნინო ანანიაშვილის მეუღლეა.
„ეს ყველაფერი არაარსებითია“ , — პასუხობს მას მიხეილ სააკაშვილი.
მისი აზრით, ადამიანები მმართველი პარტიის წინააღმდეგ ხმას იმის გამო აძლევენ, რომ ხედავენ თუ რა „სასახლეებში“ ცხოვრობენ „ქართული ოცნების“ წევრები – და ამავდროულად როგორ ცხოვრობს დანარჩენი მოსახლეობა.
სააკაშვილმა ასევე გაიხსენა, მისი აზრით, თუ როგორი ქედმაღლური რეაგირება მოახდინა თბილისის მერმა, კახა კალაძემ მეტროს მუშაკთა გაფიცვაზე, როდესაც გაფიცულებს „შანტაჟისტები“ უწოდა.
რა უფრო მნიშვნელოვანია — პრეზიდენტის მოქალაქეობა თუ საზოგადოებრივი უსაფრთხოება?
ტომ დე ვაალი საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნების აგრესიულ-ნეგატიურ სტილზე ამახვილებს ყურადღებას
„ზურაბიშვილს საფრანგეთის მოქალაქეობის გამო საყვედურობენ, ვაშაძეს კი რუსეთის მოქალაქეობაში სდებენ ბრალად“ , — წერს ის.
„ეს ყველაფერი მეორეხარისხოვანია“, — პასუხობს მიხეილ სააკაშვილი.
მას მიაჩნია, რომ არსებობს მხოლოდ ორი საკითხი, რომელიც საზოგადოებას აღელვებს – ეს არის ეკონომიკა და უსაფრთხოება. პოლიციისადმი ნდობა კი, 2013 წელთან შედარებით – როდესაც თავად მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის დროინდელი რეფორმები და მიღწევები ჯერ კიდევ ძალაში იყო, 38 პროცენტით დაეცა.
„ერთ რიცხვს შეუძლია მთელი სტატია შეცვალოს, – წერს სააკაშვილი, —2018 წელს საქართველოში რესპონდენტების 67-მა პროცენტმა თქვა, რომ „საქართველოში სიტუაცია უარესობისკენ ვითარდება“. ჩემი პარტიის არაპოპულარობის პიკზეც კი, 2012 წელს [როდესაც ხელისუფლებაში “ქართული ოცნება” მოვიდა], გამოკითხვის დროს იგივე მხოლოდ რესპონდენტთა 31-მა პროცენტმა თქვა“.