წინასაარჩევნო მხილებები სომხეთში: ექსპრეზიდენტმა სკანდალური ჩანაწერი გამოაქვეყნა
სომხეთის ექსპრეზიდენტმა, სერჟ სარგსიანმა ნიკოლ ფაშინიანის საუბრის ჩანაწერი გამოაქვეყნა, რომლის დროსაც, პრემიერობის მოვალეობის შემსრულებელი, ყარაბაღის კონფლიქტის თემაზე, მოლაპარაკებების პროცესის დეტალებზე საუბრობს. ჩანაწერში, ფაშინიანი ჰყვება 2018 წელს, სოჭში ვიზიტის დროს, რუსეთის, ყაზახეთისა და ბელარუსის პრეზიდენტებთან შეხვედრის შესახებ.
კერძოდ, საუბარია ე.წ. ლავროვის გეგმისა და მთიანი ყარაბაღის სტატუსის შესახებ. კონკრეტულად ვის უზიარებს ნიკოლ ფაშინიანი ინფორმაციას იმ მომენტში, როდესაც მას იწერდნენ, ამ ჩანაწერიდან არ ირკვევა და ეს არც ექსპრეზიდენტს დაუზუსტებია.
ყველა დეტალი – რას ამბობს ფაშინიანი და რატომ გადაწყვიტა ყოფილმა პრეზიდენტმა ამ ჩანაწერის გამოქვეყნება.
- ფაშინიანი მზად არის, თავისი ვაჟიშვილი სომეხ ტყვეებში გაცვალოს, რომლებიც აზერბაიჯანში არიან დაკავებულები
- რას განიხილავენ და რისი განხილვა შეწყვიტეს ერევანმა, ბაქომ და მოსკოვმა
წინაისტორია
სომხეთში, აქტიური წინასაარჩევნო კამპანია მიმდინარეობს 20 ივნისს დანიშნული რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნებისთვის. რბოლის ყველა მონაწილე ქვეყნის რეგიონებში დადის და ამომრჩეველს ხვდება. ერთ-ერთი შეხვედრის დროს, ნიკოლ ფაშინიანმა ექსპრეზიდენტი სერჟ სარგსიანი იმაში დაადანაშაულა, რომ მან „არმიისთვის მოპარული ფული კაზინო მონტე-კარლოში წააგო“.
ეს ბრალდება სარგსიანმა პირადად უარყო, მაგრამ, ამავდროულად, განაცხადა კიდეც, რომ პრემიერს 24-საათიან ვადას აძლევს მტკიცებულებების წარმოსადგენად:
„მან ან ფაქტები უნდა წარმოადგინოს, ან მე გამოვაქვეყნებ ისეთ ფაქტებს მის შესახებ, მისი ოჯახის შესახებ, რომ საზოგადოება შეაფურთხებს მას. არ წარმოადგენს ფაქტებს – გავუსწორდები მათ“, – განაცხადა სარგსიანმა.
რაზეა საუბარი ჩანაწერში
მას შემდეგ, რაც მიცემული ვადა ამოიწურა, ექსპრეზიდენტმა გეღარქუნიქის პროვინციაში, ამომრჩეველთან შეხვედრისას გაასაჯაროვა ჩანაწერი, რომელიც, სერჟ სარგსიანის აზრით, არჩევნების წინ ფაშინიანს „აშავებს“. ამავდროულად, მან ხაზი გაუსვა, რომ ის არ აპირებს გამოაქვეყნოს მისი ოჯახის შემარცხვენელი კომპრომატი, თუმცა, მომავალში ამის გაკეთებას არ გამორიცხავს.
სერჟ სარგსიანის მთავარი ჩანაფიქრი ფაშინიანის ჩანაწერის გამოქვეყნებაში ის იყო, რომ სახელმწიფოს მოქმედ ხელისუფლებას დაეკისროს მთელი პასუხისმგებლობა მოლაპარაკებების პროცესის ჩავარდნასა და 2020 წლის შემოდგომაზე, ყარაბაღის მეორე ომის დაწყებაზე.
ჩანაწერში, ნიკოლ ფაშინიანი საუბრობს ყარაბაღის კონფლიქტის დარეგულირებაზე და 2018 წლის მაისში, „ხავერდოვანი რევოლუციის“ შემდეგ, თავის პირველ შეხვედრაზე რუსეთის, ყაზახეთისა და ბელარუსის პრეზიდენტებთან.
„მოდიან პუტინი, ნაზარბაევი, ლუკაშენკო და მეუბნებიან: „ხალხი ძალიან გენდობა, ყარაბაღის საკითხის გადაწყვეტის ისტორიული შანსი გაგიჩნდა“. ეს იგივე გადაწყვეტა იყო, რაც „ლავროვის გეგმაში“: ჯარების გაყვანა, ისინი შემოდიან (რეგიონში)“.
ადრე, ერთ-ერთი ინტერვიუს დროს, სომხეთის ექსპრეზიდენტმა განმარტა, რომ „ლავროვის გეგმა“, როგორც ასეთი, არ არსებობდა. საუბარი იყო ყაზანის დოკუმენტის მოდიფიცირებულ ვარიანტზე. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ხელმძღვანელი დარეგულირების ამ ვარიანტს სთავაზობდა ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარეების სახელით და მან მიიღო სახელწოდება „ლავროვის გეგმა“.
ყარაბაღის მეორე ომის დასრულების შემდეგ, ერთ-ერთ ინტერვიუში, სერჟ სარგსიანმა განაცხადა, რომ ამ დოკუმენტზე ხელმოწერას აპირებდა. სომხეთში მიღებულია მიაჩნდეთ, რომ თითქოს, ის აზერბაიჯანისთვის გარკვეული ტერიტორიების დაბრუნებას ითვალისწინებდა მთიანი ყარაბაღის არაღიარებული რესპუბლიკის მომავალი სტატუსის შეუთანხმებლად.
ჩანაწერში ისმის, საპასუხოდ ფაშინიანი როგორ ამბობს, რომ მთიანი ყარაბაღის სტატუსის განსაზღვრის გარეშე, ეს საკითხი არ განიხილება. ამაზე, რუსეთის, ყაზახეთისა და ბელარუსის პრეზიდენტები ამბობენ, რომ ალიევს ესმის, „ყარაბაღი არასოდეს იქნება აზერბაიჯანის შემადგენლობაში“.
ამ სენსაციური განცხადების საპასუხოდ, ფაშინიანი სთავაზობს, დააფიქსირონ ეს:
„მათ ვეუბნები, კარგი, ეს საინტერესოა, გთავაზობთ, დავწეროთ ეს ყველაფერი ფურცელზე. და ეს უკვე საინტერესო თემა იქნება განხილვისათვის, მე ჩავიტან ამ ქაღალდს და ხალხს ვეტყვი, რომ ასეთი თემაა“.
მაგრამ ფაშინიანის თქმით, მისი თანამოსაუბრეები არ თანხმდებიან ამაზე და ამბობენ, რომ აზერბაიჯანის პრეზიდენტს არ შეუძლია ღიად ამის განცხადება, რადგან მას ღალატში დაადანაშაულებენ.
„თქვენი გავიგე, მაგრამ ის თქვენი ძველი მეგობარია, არ გინდათ, რომ მოღალატეთ ჩათვალოთ, გინდათ, რომ მე მიმიჩნიონ მოღალატედ“, – პასუხობს ფაშინიანი.
პრემიერმა ასევე თქვა, რომ ამ საუბრის შემდეგ მიხვდა – აუცილებელია ნებისმიერ ფასად გადავიდეს ამ „კონვეიერიდან“, გამოვიდეს მოლაპარაკებების ჩიხიდან, რომელმაც ადრე 2016 წლის ომამდე მიიყვანა. საჭიროა ეს ნებისმიერი საშუალებით გაკეთდეს, „თავის მოგიჟიანებითაც“ კი, მთავარია – გავიდნენ ამ მანკიერი წრიდან.
მმართველი პარტიის პირველი რეაქცია
პრემიერობის მოვალეობის შემსრულებლის ლაპარაკის ჩანაწერის „გაჟონვაზე“ პირველი რეაგირება მმართველი ბლოკიდან, პარლემენტის ვიცე-სპიკერმა ალენ სიმონიანმა მოახდინა:
„ძალიან მნიშვნელოვანი ეპიზოდია, ჩვენ თვითონ მისი გამოქვეყნება არ შეგვეძლო. გმადლობთ“, – დაწერა სიმონიანმა „ფეისბუკზე“.
ანუ, ფაშინიანის გუნდის აზრით, ჩანაწერი მხოლოდ იმას ადასტურებს, რომ ფაშინიანი, სერჟ სარგსიანისგან განსხვავებით, არ აპირებდა ხელმოწერას რაიმე დოკუმენტზე, რომელშიც მთიანი ყარაბაღის სტატუსი არ იქნებოდა განხილული.