სად და როგორ დაირღვა ლაზარე გრიგორიადისის უფლებები. საიას განცხადება
ვინ არის ლაზარე გრიგორიადისი
“ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია” აცხადებს, რომ 7-9 მარტის საპროტესტო აქციების საქმეზე დაკავებული ლაზარე გრიგორიადისის უფლებები შესაძლოა ირღვეოდეს.
ამ განცხადებას გავლენიანი არასამთავრობო ორგანიზაცია საჯარო ინფორმაციაზე დაყრდნობით ავრცელებს და მოჰყავს კონკრეტული მაგალითები, რა დროსაც ლაზარეს წინააღმდეგ კანონი, შესაძლოა, დაირღვა:
მიუხედავად მაღალი საჯარო ინტერესისა, სასამართლო სხდომაზე, სადაც ლაზარე გრიგორიადისს აღკვეთის ღონისძიების სახით ორთვიანი პატიმრობა შეუფარდეს, არ იყო განმარტებული პატიმრობის გამოყენების საფუძვლები.
გრიგორიადისის წინააღმდეგ დაირღვა უდანაშაულობის პრეზუმფცია – მაღალი თანამდებობის პირებმა თავიანთ განცხადებებში პირდაპირ დაადანაშაულეს ახალგაზრდა უკანონო ქმედებებში;
ადვოკატებმა, რომლებმაც მოინახულეს გრიგორიადისი, 3 აპრილს გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ შესაძლოა, საგამოძიებო ორგანოს თანამშრომლებმა აიძულეს გრიგორიადისი მიეწოდებინა მათთვის საკუთარი თავის მამხილებელი ინფორმაცია;
3 აპრილს გრიგორიადისის ადვოკატმა ასევე გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ ბრალდებულს მისი ნების საწინააღმდეგოდ გადაპარსეს თმა. მართალია, პენიტენციურმა სამსახურმა ეს ინფორმაცია უარყო, თუმცა საია მიიჩნევს, რომ არ არის გამორიცხული, რომ დაკავებულის წინააღმდეგ დაირღვა უფლებები.
ორგანიზაცია მოუწოდებს სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს და სახალხო დამცველს, იმოქმედონ თავიანთი მანდატის ფარგლებში.
● “მეხუთე კოლონა” და “უკრაინიზაციის გეგმა” – რა თქვა პარლამენტში ირაკლი ღარიბაშვილმა
● „ხელისუფლებას მკაცრი ხელი სჭირდებოდა“. რატომ შეცვალეს განათლების მინისტრი
● საპროტესტო ბანერები – აგენტების წინააღმდეგ მიმდინარე დემონსტრაციებიდან
ვინ არის ლაზარე გრიგორიადისი
21 წლის ლაზარე გრიგორიადისი პოლიციამ 29 მარტს ე.წ. აგენტების შესახებ კანონის საწინააღმდეგო აქციების დროს პოლიციელზე თავდასხმისა და სხვისი ქონების განადგურების ბრალდებით დააკავა. ბრალი მას ოფიციალურად წაუყენეს წინასწარი დაკავების იზოლატორში 30 მარტს, შუადღისას. 31 მარტს საქალაქო სასამართლომ გრიგორიადისს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეუფარდა.
ამ ეტაპზე გრიგორიადისი ერთადერთი ადამიანია, რომელიც 7-9 მარტის პროტესტების გამო დააკავეს. თუ ბრალდების მხარემ დაამტკიცა, რომ გრიგორიადისმა პოლიციელების მისამართით ორი ბოთლი “მოლოტოვის კოქტეილი” ისროლა და პოლიციის მანქანას ცეცხლი წაუკიდა, მაშინ მას 11 წლამდე თავისუფლების აღკვეთა ემუქრება.
7-9 მარტს თბილისის ცენტრში ათიათასობით მომიტინგე შეიკრიბა. ისინი “უცხოური გავლენის აგენტების შესახებ” პარლამენტის მიერ პირველი მოსმენით მიღებულ კანონს აპროტესტებდნენ. პოლიცია აქციების დასაშლელად სამი დღე ზედიზედ იყენებდა წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს. მომიტინგეების მხრიდან ნასროლი იყო რამდენიმე “მოლოტოვის კოქტეილი”. საბოლოოდ, ხელისუფლება იძულებული გახდა წასულიყო დათმობაზე – აქციის მოთხოვნების შესაბამისად, გაიწვია კანონპროექტი და გაათავისუფლა მიტინგების დროს დაკავებული ყველა მოქალაქე.
პროკურატურა ამბობს, რომ ორი სპეცრაზმელის ჰოსპიტალიზება გახდა საჭირო გრიგორიადისის მიერ ნასროლი “მოლოტოვის კოქტეილების” გამო. ასევე, ბრალდება აცხადებს, რომ სახელმწიფოს 39 ათასი ლარის (15 ათას დოლარზე მეტი) ზარალი მიადგა გადამწვარი ავტომობილის გამო.
შს სამინისტრომ გაავრცელა ვიდეო, სადაც ჩანს, რომ ახალგაზრდა კაცი, რომელსაც სახეზე პირბადე აქვს, თავზე კი – კაპიუშონი, რაღაც საგანს ისვრის.
29 მარტის განცხადებაში შსს-მ ასევე აღნიშნა, რომ გრიგორიადისს აქამდეც ჰქონია პრობლემები კანონთან. 2020 წელს ის პოლიციისთვის დაუმორჩილებლობის გამო დააკავეს, და ასევე 2021 წელს ის საკუთარი მამის წინააღმდეგ ოჯახურ ძალადობაში იყო ბრალდებული.
მოგვიანებით, გრიგორიადისის მამამ განმარტა, რომ მართლაც ჰქონდა შვილთან უთანხმოება, რადგან “მას უნდოდა თავისუფლად ცხოვრება”, მაგრამ კონფლიქტი მალევე მოგვარდა:
“მისი ასაკის რომ ვიყავი, მეც მინდოდა თავისუფლად ცხოვრება და ასეც ვიცხოვრე. ძალიან ჭკუაგახსნილი და კეთილი ადამიანია. გვქონდა პატარა ოჯახური შელაპარაკება და ყველაფერმა ჩაიარა საბოლოოდ მშვიდად. სასამართლოდანვე გაუშვეს ბავშვი. მომჩივანი არ ჰყავდა. მე მისთვის სრული თავისუფლება მაქვს მიცემული. როცა უნდა შემეხმიანება, არ ვაწუხებთ ერთმანეთს. მე რომ ჩემი შვილის მიმართ ცუდი დამოკიდებულება მქონდეს, საჯარო პოსტს დავდებდი? მე ბოლომდე ჩემი შვილის გვერდით ვიდგები, რადგან ვიცი, ვინც არის და რასაც წარმოადგენს. ვიცი, რა გულის პატრონიც არის,” – დაწერა ფეისბუკზე ბექა გროგორიადისმა.
ლაზარეს გამზრდელმა ბაბუამ, გია კალანდაძემ ასევე უთხრა ჟურნალისტებს, რომ მამასთან კონფლიქტის დროს ლაზარე მამისგან იცავდა თავს და არა პირიქით.
31 მარტს გრიგორიადისის საქმეზე სასამართლო სხდომა გაიმართა, სადაც მისთვის წინასწარი აღკვეთის ღონისძიების შეფარდების საკითხზე იმსჯელეს. ადვოკატები გირაოს სახით 10 ათას ლარს ითხოვდნენ.
სხდომაზე ლაზარე გრიგორიადისმა თქვა, რომ სურს სასამართლოს ხელახლა მისცეს ჩვენება. მას ერთი ჩვენება უკვე მიცემული აქვს, პოლიციის შენობაში, ადვოკატის გარეშე. ამ ჩვენებაში 21 წლის ლაზარე გრიგორიადისი აღიარებს “მოლოტოვის კოქტეილის” სროლას და პოლიციელის მანქანის დაწვას. ადვოკატი ლიკა ბითაძე ეჭვობს, რომ ეს ჩვენება, შესაძლოა, ზეწოლის შედეგად იყოს მიცემული. ლაზარესთან შეხვედრის საშუალება ადვოკატს სასამართლო პროცესამდე არ მისცეს.
31 მარტს თბილისის საქალაქო სასამართლოსთან ასეულობით ადამიანი შეიკრიბა. ისინი გრიგორიადისის გათავისუფლებას ითხოვდნენ და აცხადებდნენ, რომ ხელისუფლებამ მიზანმიმართულად შეარჩია “მსხვერპლად” ახალგაზრდა კაცი, რომელსაც სტანდარტული გარეგნობა არ აქვს და ახდენს მის დემონიზებას.
სასამართლო პროცესამდე ერთი დღით ადრე ლაზარე გროგორიადისის წინააღმდეგ სახელისუფლებო პროპაგანდა ღიად და აშკარად ამუშავდა.
29 მარტს, როდესაც შინაგან საქმეთა სამინისტროს გრიგორიადისის ვინაობა ჯერ მხოლოდ ინიციალებით ჰქონდა გამოცხადებული, სამთავრობო არხებზე უკვე გამოაქვეყნეს გრიგორიადისის ფოტო, სადაც მას შუა თითი აქვს აწეული. სამთავრობო არხებზევე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ გრიგორიადისი ოპოზიციის დავალებით მოქმედებდა – ელენე ხოშტარიას პარტიის “დროას” წევრია და ასევე, მამის წინააღმდეგ ძალადობაშია ბრალდებული.
პარალელურად, სასამართლო პროცესამდე გროგორიდიასის წინააღმდეგ განცხადებები გააკეთეს ქვეყნის გავლენიანმა მაღალჩინოსნებმა, მათ შორის “ქართული ოცნების” თავმჯდომარემ ირაკლი კობახიძემ. ის ეხებოდა გრიგორიადისის გარეგნობას და ასევე ახსენებდა “არეულ ორიენტაციას”.
„მას ჩანს, რომ ყველანაირი ორიენტაცია აქვს არეული და ასეთი ადამიანები ძალადობდნენ პოლიციელების წინააღმდეგ და ამას სჭირდება სათანადო შეფასება… “ – განაცხადა ირაკლი კობახიზემ.
კობახიძემ ასევე თქვა, რომ გროგორიადისი ოპოზიციური პარტიების ლიდერების ელენე ხოშტარიას, ზურაბ ჯაფარიძის და გიორგი ვაშაძის ერთობის წევრია. ეს პოლიტიკოსები კი “უცხოელი აგენტები” არიან, შესაბამისად გრიგორიადისი უცხოელი აგენტების დავალებებს ასრულებდა და ამიტომაც არ სურდა პარლამენტს, რომ ეს კანონი მიეღო.
“ეს გზას აცდენილი ახალგაზრდა კაცი არის დაკავშირებული ბოლშევიკურ ტროიკასთან – ვაშაძე, ჯაფარიძე, ხოშტარიასთან… ეს ბოლშევიკური ტროიკა არის უცხოელი აგენტების ერთობლიობა და ეს პირი მოქმედებდა კონკრეტული ინტერესით, რომ მათი დაფინანსება არ ყოფილიყო გამჭვირვალე,” – განაცხადა კობახიძემ.
მანამდე, 12 მარტს ტელეკომპანია “იმედისთვის” მიცემულ ინტერვიუში 7-9 მარტის აქციაზე მყოფი ახალგაზრდები პრემიერმა ღარიბაშვილმა მოიხსენია როგორც “სატანისტები” და “ანარქისტები”, რომელთა მიზანია “მუდმივი დესტაბილიზაციის შენარჩუნება”. მოგვიანებით, პარლამენტში სიტყვით გამოსვლისას ღარიბაშვილმა დააკონკრეტა, რომ მათზე, ვინც “სატანისტებად” მოიხსენია, ინფორმაცია შინაგან საქმეთა სამინისტროდან მიიღო.
ოპოზიციური პარტიის წარმომადგენლები და ასევე აქტივისტები მიიჩნევენ, რომ გრიგორიადისი საგანგებოდ გამოარჩიეს პროტესტის მონაწილეთა შორის, რათა სწორედ მის წინააღმდეგ აღძრან საქმე.
გრიგორიადისს სახეზე გამორჩეული ტატუ აქვს – მზის სხივების მსგავსი წამწამები თვალებთან, ასევე აქვს პირსინგები. თმები შეღებილი აქვს. მისი მეგობრები და მხარდამჭერები ფიქრობენ რომ გარეგნობა ერთ-ერთი მიზეზია, რის გამოც ის პოლიციის “სამიზნე“ გახდა.
“დარწმუნებული ვარ, რომ სამი კვირის განმავლობაში არჩევდნენ ვინ შეიძლება ყოფილიყო განტევების ვაცი… ძალიან ცუდი წარმოდგენა უნდა გქონდეს საზოგადოებაზე, რომ გეგონოს, ტატუების და საყურის გამო ვინმეს დემონიზება შესაძლებელია”, – უთხრა “რადიო თავისუფლებას” აქტივისტმა გიორგი კიკონიშვილმა, რომელიც 31 მარტს სასამართლოსთან აქციაზე იყო მისული.
“[ლაზარეს] ხელისუფლება ეძებდა სამი კვირის განმავლობაში, რომ ის თავისი აზრები, რაც გააჟღერეს, თითქოს “ჯენზი”, ვინც აქციებზე ვიდექით, სატანისტები ვართ, დაემტკიცებინათ, პროპაგანდა გაეკეთებინათ. უნდოდათ ადამიანებისთვის ეჩვენებინათ, აი, როგორი ადამიანები გვებრძვიან ჩვენ. რეალურად ლაზარე არის 21 წლის ბიჭი, რომელსაც იჭერენ არაფრის გამო და მათ პასუხისმგებლობაზე, ვის გამოც ადამიანმა თვალი დაკარგა ამ აქციებზე, ლაპარაკიც არ არის”, – თქვა ასევე 31 მარტის აქციის კიდევ ერთმა მონაწილემ სოფიკო შერაზადიშვილმა.
“ლაზარეს დაკავება მინიმუმ შერჩევითი სამართალია იმ რეჟიმისგან, რომელიც პუტინისტური ძალადობის ორგანიზატორებს არ სჯის და პუტინისტ მოძალადეებს, რომელიც პოლიციას ქვებს ესვრის ხოლმე, უბრალოდ აჯარიმებს…ყველამ უნდა გადავარჩინოთ ის, ვისაც რუსეთის გამო მსხვერპლად სწირავენ!” – ეს ეწერა აქციის აღწერაში, რომელიც ლაზარეს მხარდასაჭერად 1 აპრილს კანცელარიის შენობასთან დაიგეგმა პარტია “ევროპული საქართველოს” მიერ.
აქციაზე მისულ ლაზარე გროგორიადისის მხარდამჭერებს თვალებზე ისეთივე შავი წამწამები ჰქონდათ მიხატული, როგორიც გრიგორიადისს აქვს. პოლიტიკოსებთან და აქტივისტებთან ერთად აქციაზე ევროპარლამენტარი ვიოლა ფონ კრამონიც მივიდა.
ევროპარლამენტარმა შეურაცხმყოფელი უწოდა კობახიძის განცხადებას ლაზარესთან დაკავშირებით.
„შეიძლება, ეს კრიმინალური საქმე იყოს, მაგრამ ის გამოარჩიეს, გახადეს საჩვენებელი და ვფიქრობ, ეს არის ძალიან შეურაცხმყოფელი. იმის გათვალისწინებით, რაც მოხდა მარტის დასაწყისში, მნიშვნელოვანია იმის თქმა, რომ ყველას აქვს შეკრებისა და პროტესტის გამოხატვის უფლება, არ არის საჭირო კონკრეტული ინდივიდების გამორჩევა. ეს არის მიზეზი, რის გამოც სოლიდარობის გამოსახატად მოვედი აქ“, — უთხრა ჟურნალისტებს ვიოლა ფონ კრამონმა.
ლაზარე გრიგორიადისის მომდევნო სასამართლო სხდომა 1 მაისს დაინიშნა.
