ვაქცინაცია საქართველოში: ვინ რითი იცრება
საქართველოში ვაქცინაციის პროცესის სერიოზულ დამაბრკოლებელ ფაქტორად იქცა პრეპარატების მიმართ უნდობლობა და ასევე ვაქცინაციის პროცესის მენეჯმენტი – ადამიანებს რამდენიმე ასეული კილომეტრის გავლა უწევთ იმისთვის, რომ აიცრან და ეს მაშინ, როდესაც ქვეყანაში რამდენიმე ათასი აუთვისებელი დოზა ვაქცინაა.
___________________________________________________________________________
31 წლის ეკა კუტალია თბილისის რესპუბლიკური საავადმყოფოს პატარა ოთახში ხელს აწერს ფურცელს, რითაც თანხმობას აცხადებს კორონავირუსის აცრის გაკეთებაზე.
ექიმი ეკას უსვამს კითხვებს ჯანმრთელობის ზოგადი მდგომარეობის შესახებ – როგორ გრძნობს თავს, ამჟამად ხომ არ არის ავად ან ხომ არ აქვს გადატანილი კოვიდი, აქვს თუ არა ალერგია ან რაიმე ქრონიკული დაავადებები. ეკა იხდის ქურთუკს და ექთანი მკლავზე უკეთებს ნემსს. ამ პროცესს ტელეფონით ფოტოს უღებს ეკას ქმარი. რამდენიმე წუთში ფოტო ფეისბუკზე აიტვირთება და ბევრ მოწონებას დაიმსახურებს.
6 მაისის მონაცემებით, საქართველოში კორონავირუსით ინფიცირების სულ 317 719 შემთხვევაა დადასტურებული, მათგან 297 676 გამოჯანმრთელებული. COVID-19-ით გარდაცვლილია 4227 ადამიანი.
ეკამ საქართველოში შემოსული ჩინური ვაქცინის, “სინოფარმის” 100 ათას დოზიდან ერთ-ერთი გაიკეთა.
“მე სკოლაში ვმუშაობ, უამრავ ბავშვთან მაქვს ურთიერთობა. ბავშვებს კიდევ მოხუც ბებია-ბაბუებთან. მოკლედ, ჩემ თავს არ ვაპატიებ, ვირუსი რომ ვინმეს გადავდო. ჩემს სკოლაში ერთეულები არიან თანახმა ვაქცინაციაზე. სულ რაღაც ჭორებს იმეორებენ, ეშინიათ,” – ამბობს ეკა და ვაქცინაციის ადგილს თავის მეუღლეს უთმობს – ისიც უნდა აიცრას.
თბილისის რესპუბლიკური საავადმყოფოში ვაქცინაციაზე ორი კაბინეტი მუშაობს. რეგისტრაცია ონლაინ ხდება – ჩაწერა ხდება კონკრეტულ დროს, ამიტომ რიგი მოწესრიგებულად მიდის.
“სინოფარმის” რიგში ძირითადად ახალგაზრდები დგანან – საქართველოში ეს ერთადერთი ვაქცინაა, რომლითაც 55 წელზე ახალგაზრდა მოქალაქეებს შეუძლიათ აცრა.
სინოფარმზე რეგისტრაცია 27 აპრილს დაიწყო და რეგისტრაციის გახსნიდან ორ საათში თბილისში უკვე ყველა ადგილი დაჯავშნილი იყო.
გაცილებით ნაკლებია ინტერესი ვაქცინის მიმართ რეგიონებში. მართალია, ამჟამად რეგიონებში არსებული ადგილების დიდ ნაწილშიც შევსებულია, თუმცა ისინი იმ თბილისელებმა დაჯავშნეს, რომლებიც დედაქალაქში ვერ ჩაეწერნენ.
“მე და ჩემი ცოლი სიღნაღში ჩავწერეთ, რადგან თბილისში ადგილები აღარ იყო. კი, ხარჯი არის იქ წასვლა, მაგრამ სხვა გზა არ იყო. სიღნაღი იმიტომ ავირჩიეთ, რომ ბარემ ექსკურსია გამოგვივა, “– ამბობს 43 წლის დიტო ქველიძე.
თუმცა, ყველა ვერ ახერხებს თბილისიდან სხვა რეგიონში ასაცრელად წასვლას:
“ამჟამად თბილისში ვცხოვრობ, ვმუშაობ ძიძად, მეც და ჩემ დასაც გვინდა ავიცრათ, მაგრამ ვერ ვეწერებით. ჩვენნაირი ბევრია. მარტო რეგიონებია თავისუფალი, მე კიდევ არც დრო მაქვს და არც მანქანა მყავს, რომ წავიდე. ტრანსპორტით მგზავრობაც არ მინდა ამ პანდემიაში. სულ ორ კინკილა ადამიანს გვინდა აცრა საქართველოში და მაგათაც პრობლემას გვიქმნიან. არადა, აქვთ დოზები. ვერ ხვდებიან, რომ თბილისში მეტია მსურველი? დაამატონ კლინიკები, ” – ამბობს ხათუნა ფანჩულიძე.
“ორი დღეა ვცდილობ დარეგისტრირებას , ყველა ადგილი შევსებულია, ვრეკავ და საათობით ველოდები პასუხს ცხელ ხაზზე. მინდა გავიკეთო აცრა და ვერ ვრეგისტრირდები. როდის დაამატებთ ვაქცინაციის წერტილებს და მოგვცემთ საშუალებას დარეგისტრირების სინოფარმზე? ” – წერს მოქალაქე ნინო ქუთათელაძე დაავადებათა ეროვნული ცენტრის ფეისბუკზე, ერთ-ერთი პოსტის ქვეშ.
ვინ და რითი იცრება საქართველოში?
კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია საქართველოში 15 მარტიდან დაიწყო.
6 მაისის მონაცემებით, საქართველოს მოქალაქეების საერთო რიცხვი, რომლებმაც ერთი დოზა ვაქცინა მაინც გაიკეთეს, არის 51 600. ორივე დოზით აცრილების რაოდენობაა 7873, რაც საქართველოს მოსახლეობის 0.21 პროცენტია.
ქვეყანაში 6 მაისისთვის შემოსული ყველა დასახელების კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის დოზები რომ შევაჯამოთ, გამოდის 315 450. რაც 157 ათას 725 ადამიანის, ანუ მოსახლეობის მხოლოდ 4.26 პროცენტის სამყოფია.
ვაქცინაცია ქვეყანაში ნებაყოფლობითია, და 4 მაისიდან აცრა შეუძლია უკვე ყველა 18 წელს მიღწეულ მოქალაქეს.
ქვეყანაში ამ დრომდე ოთხი ვაქცინაა შემოტანილი – გერმანულ-ამერიკული “ფაიზერი”, ბრიტანული “ასტრაზენეკა”, ჩინური სინოფარმი (პეკინი) და ჩინური “სინოვაკი”.
აქედან მხოლოდ ორს – “ფაიზერს” და “ასტრაზენეკას” აქვს გავლილი მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ავტორიზაცია. ჩინური ვაქცინების ავტორიზაციის საკითხი ამჟამად განხილვის პროცესშია.
ასტრაზენეკა პირველი ვაქცინა იყო, რომელიც საქართველოში შემოვიდა. ქვეყანამ 43,200 დოზა ასტრაზენეკა მიიღო, ვაქცინაციის პროცესი 15 მარტს დაიწყო. ასტრაზენეკათი ვაქცინაციას საქართველოში უიღბლო დასაწყისი ჰქონდა – ვაქცინაციის პროცესის დაწყებიდან მესამე დღეს, სავარაუდოდ ანაფილაქსიური შოკით დაიღუპა მედდა. ამ ფაქტმა და ასევე ევროპულ ქვეყნებში ასტრაზენეკათი აცრის პროცესის დროებითმა შეჩერებამ თრომბოზების შემთხვევების გამო, ბრიტანული ვაქცინის მიმართ ნდობა საქართველოში შეარყია. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის რეკომენდაციის თანახმად, ამჟამად ამ ვაქცინის გაკეთება მხოლოდ 55 წლის ზემოთ ასაკის მოქალაქეებს შეუძლიათ. პირველი პარტია უკვე იწურება – მიმდინარეობს მეორე დოზების გაკეთების პროცესი.
6 მაისს საქართველომ “ასტრაზენეკას” კიდევ 43 ათასი დოზა მიიღო, 10 მაისიდან ამ პარტიით ვაქცინაციის პროცესი დაიწყება.
ფაიზერის მარაგი ქვეყანაში უკვე ამოწურულია – სულ შემოვიდა 29 ათას 250 დოზა, ვაქცინაცია 30 მარტს დაიწყო. თავდაპირველად ამ ვაქცინაზე რეგისტრაცია მხოლოდ ჯანდაცვის მუშაკებს შეეძლოთ, თუმცა მათ არ იაქტიურეს და მალევე რეგისტრაცია 65 წლის ზემოთ მოქალაქეებისთვისაც გაიხსნა. ფაიზერის თავისუფალი დოზები უკვე აღარ არის – ამჟამად მიმდინარეობს მხოლოდ მეორე დოზით აცრა.
ჩინური “სინოფარმი” არის რიგით მესამე ვაქცინა, რომელიც საქართველოში შემოვიდა. სულ 100 ათასი დოზა. სინოფარმით აცრა 4 მაისიდან შეუძლიათ 18-დან 60 წლამდე მოქალაქეებს. მიუხედავად იმისა, რომ საზოგადოებრივი გამოკითხვის თანახმად ჩინურ ვაქცინებს მოსახლეობა ყველაზე ნაკლებად ენდობოდა, სწორედ “სინოფარმზე” დარეგისტრირდა ყველაზე მეტი ადამიანი. ამის მიზეზია ის, რომ ახალგაზრდა მოქალაქეებს ქვეყანაში ასაცრელად სხვა ალტერნატივა არ აქვთ.
“კი, ბატონო, მერჩივნა ფაიზერით რომ ავცრილიყავი, მაგრამ საქართველოში ვაქცინაციის პროცესი ისე ნელა მიდის, რომ ფაიზერის რიგი ჩემამდე კაი ხანი ვერ მოვა. წავიკითხე ბევრი სანდო წყარო, მოვისმინე იმ ექიმების აზრი, რომლებსაც ვენდობი და მივედი დასკვნამდე, რომ სინოფარმი არ არის ცუდი ვაქცინა. დავიღალე უკვე ამ პანდემიით, რამე ნაბიჯი ხომ უნდაქ გადავდგა მის დასასრულებლად”- ამბობს თბილისელი დიტო ქველიძე.
ჩინური “სინოვაკით” ვაქცინაციის პროცესი საქართველოში ჯერ არ დაწყებულა. ქვეყანაში 30 აპრილს შემოსული 100 ათასი დოზა ჩინეთის საჩუქარია. თავიდან ითქვა, რომ ხელისუფლება მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ავტორიზაციას ელოდებოდა, თუმცა ბოლო ინფორმაციით, შესაძლოა, სინოფარმის მსგავსად, სინოვაკით ვაქცინაციაც მის ოფიციალურ ავტორიზაციამდე დაიწყოს.
ვაქცინის სკეპტიკოსები
ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიულმა ინსტიტუტის (NDI) მიერ, საქართველოში ჩატარებული სოციოლოგიური გამოკითხვის თანახმად, მოსახლეობის ნახევარზე მეტი, 53 პროცენტი, უარს ამბობს კორონავირუსის წინააღმდეგ აცრის გაკეთებაზე, აცრის გაკეთებაზე თანახმაა მხოლოდ 35 პროცენტი.
უარის მიზეზებს შორის პირველ ადგილზეა კონკრეტულად კორონავირუსის ვაქცინებისადმი უნდობლობა (48 პროცენტი). ექვს პროცენტს სჯერა, რომ ვაქცინები სინამდვილეში სხვა მიზნით მოიგონეს (მაგალითად, ადამიანების დასაჩიპად), ხუთი პროცენტი კი ამბობს, რომ ზოგადად ვაქცინებს არ ენდობა.
“რეალურად ვაქცინაცია არც დაწყებულა”
ჯანდაცვის ექსპერტების ნაწილის აზრით, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში უკვე ოთხი ვაქცინა შემოვიდა, რეალურად, ვაქცინაციის პროცესი არ არსებობს:
“ხელისუფლება აცრის საშუალებას არ აძლევს იმ მოქალაქეებს, ვისაც ამის სურვილი აქვს,” – ამბობს ანესთეზიოლოგიისა და კრიტიკული მედიცინის ასოციაციის დამფუძნებელი, ექიმი ვახტანგ კალოიანი.
ექსპერტი რამდენიმე პრობლემაზე საუბრობს, რომელთა შორის პირველია ვაქცინების “კრიტიკულად ცოტა” რაოდენობა.
ასევე, მისი თქმით, არ არის კარგად ორგანიზებული საინფორმაციო კამპანია და ასევე “მეტ-ნაკლებად ცუდად არის ორგანიზებული” თავად ვაქცინაციის პროცესი.
“სურვილის შემთხვევაშიც კი არ არის ის რაოდენობა, რამდენიც მსურველია. ხელისუფლება არ იჩენს მოქნილობას და მობილობას, არ აძლევს იმ მოქალაქეებს აცრის საშუალებას, ვისაც ამის სურვილი აქვს,” – ამბობს ექსპერტი.
მისი თქმით, როდესაც მოსახლეობის ორი პროცენტიც არ არის აცრილი, ეს ნიშნავს იმას, რომ რეალურად ვაქცინაციის პროცესი არ არსებობს.
