სომხეთის პრორუსული ოპოზიცია აზიანებს რუსეთის იმიჯს. კომენტარი

სომხეთის ქუჩის ჭიდაობის ახალი ეტაპი სომხეთში

„სომხეთისა და აზერბაიჯანის ურთიერთობები ერევანი-მოსკოვი-ბაქოს სამკუთხედის ფორმატში უნდა წარიმართოს და სომხეთიდან მომლაპარაკებელი შეიცვალოს“ – ეს არის სომხური ოპოზიციის მოთხოვნა, რომელიც კვლავ ქუჩის აქციებს მართავს.

მმართველ გუნდს არ სჯერა, რომ ოპოზიციის აქციებმა შეიძლება სერიოზული გავლენა იქონიოს ქვეყნის პოლიტიკურ დღის წესრიგზე. ამის დასადასტურებლად კი იხსენებენ იმ აქტიურ ქუჩის კამპანიას, რომელიც ოპოზიციამ გაზაფხულზე ჩაატარა, მაგრამ ხელისუფლების შეცვლისთვის მხარდამჭერთა კრიტიკული რაოდენობა ვერ მოაგროვა. ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ ხალხს არ სურდა „ყოფილის“ ხელისუფლებაში დაბრუნება – ოპოზიციის ლიდერები სწორედ სომხეთის ექსპრეზიდენტები არიან, რომლებიც პრორუსული პოზიციით გამოირჩევიან.

“ოპოზიციას აქვს პრიმიტიული იდეები პოლიტიკაზე – ამბობს პოლიტოლოგი სურენ სურენიანცი – ხოლო ის, რომ ოპოზიციონერები თავიანთ პრორუსულ განწყობებს ავლენენ, სომხურ-რუსულ ურთიერთობას აიგივებს „კრიმინალურ-ოლიგარქიული სისტემის აღდგენასთან“ – და ეს მხოლოდ ზიანს აყენებს რუსეთის იმიჯს.”

რატომ ითხოვს ოპოზიცია მოსკოვის მოლაპარაკებებში მონაწილეობას?

წინააღმდეგობის მოძრაობამ, რომელმაც განაახლა ქუჩის აქციები, შაბათ-კვირას გამართა აქცია ლოზუნგით „არცახი არ იქნება აზერბაიჯანის შემადგენლობაში“.

აქციის ორგანიზატორებმა წინასწარ განაცხადეს, რომ აქციის იდეა იყო ის, რომ სომხეთისა და მსოფლიოს ხელისუფლებისთვის განეცხადებინათ: „არავის აქვს უფლება ხელი მოაწეროს ჩაბარების ახალ დოკუმენტს“. მათი მიზანი კი „არცახის სუვერენიტეტისა და სომხეთის ტერიტორიული მთლიანობისთვის“ ბრძოლაა და არა ხელისუფლებაში მოსვლა.

მოძრაობის ინიციატორი ორი საპარლამენტო ოპოზიციური ფრაქციაა: Hayastan (სომხეთი) და “მე მაქვს ღირსება”. მათი ლიდერები არიან ყოფილი პრეზიდენტები რობერტ ქოჩარიანი და სერჟ სარქისიანი. სომხეთში ორივე პრორუს პოლიტიკოსად ითვლება.

ამიტომ, გასაკვირი არ არის, რომ მოძრაობის მოთხოვნა მოსკოვის გავლით მოლაპარაკებაა.

„გეოპოლიტიკური ცენტრების კონკურენციით მხოლოდ აზერბაიჯანი სარგებლობს, რომელიც დაუშვებელია“, – განაცხადეს მოძრაობის მონაწილეებმა.

წინააღმდეგობის მოძრაობა მიმდინარე წლის აპრილში ჩამოყალიბდა და ივნისამდე აქტიურ ქუჩის ბრძოლას აწარმოებდა. მოძრაობის მიზანი იყო პრემიერმინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის გადადგომა, რომელსაც ვერ მიაღწიეს. ოპოზიციურმა პარტიებმა იციან, რომ ხელისუფლების შესაცვლელად საჭიროა „ფართო სოციალურ-პოლიტიკური კონსოლიდაცია“, მაგრამ არ აკონკრეტებენ, როგორ აპირებენ ამის მიღწევას.

“ახალი კაპიტულაცია?” ოპოზიციის მიდგომა და ხელისუფლების პასუხი

„მორიგი კაპიტულაციის აცილება შესაძლებელია მხოლოდ „ეროვნული მთავრობის ჩამოყალიბების შედეგად“, – განაცხადა იშხან საღათელიანმა, ოპოზიციური ფრაქციის Hayastan-ის დეპუტატმა.

ოპოზიცია აცხადებს, რომ სომხეთის პრემიერმინისტრს უფლება არ აქვს ხელი მოაწეროს მთიანი ყარაბაღის თვითგამორკვევის უფლების შემზღუდავ დოკუმენტს.

აქციის დასრულების შემდეგ მისმა მონაწილეებმა „ერთიანობისა და სოლიდარობის“ მსვლელობა გამართეს მთავრობის სახლისკენ. მათ ხელში თეთრი ფურცლები ეჭირათ, რომლებზეც ბრჭყალებში ეწერა „მშვიდობის ხელშეკრულება“, და “კაპიტულაცია.” მათ მთავრობის სახლთან დაწვეს ეს ფურცლები.

„არ მგონია, რომ ამ აქციებმა სერიოზულად იმოქმედოს სომხეთის პოლიტიკურ დღის წესრიგზე, თუმცა ეს ხალხის უფლებაა და ასეთი აქციები შეიძლება ჩატარდეს სომხეთში, რომელიც არის დემოკრატიული რესპუბლიკა“, – განაცხადა დეპუტატმა ვაჰაგნ ალექსანიანმა.

ის იხსენებს, რომ იმავე ოპოზიციის ლიდერები რამდენიმე თვის წინ აცხადებდნენ, რომ 2020 წლის ნოემბერში ხელი მოეწერა ჩაბარებას და ამიტომ ითხოვს:

„თუ ეს უკვე მოხდა, როგორღა შეგვიძლია ხელახალი კაპიტულაცია?”.

მანამდე რუსეთის შუამავლობის მხარდასაჭერი აქცია არაღიარებულ მთიან ყარაბაღშიც გაიმართა. მისმა მონაწილეებმა განაცხადეს, რომ სომხეთმა არ უნდა მიატოვოს ისინი. ამის შესახებ პარლამენტმა სპეციალური განცხადებაც გაავრცელა, სადაც ნათქვამია:

„სომხეთის ხელისუფლებას არ აქვს უფლება […] ხელი მოაწეროს ნებისმიერ დოკუმენტს, რომელიც ეჭვქვეშ აყენებს არცახის სუვერენული რესპუბლიკის არსებობას, ჩვენს თვითგამორკვევის უფლებას და მისი განხორციელების ფაქტს, რადგან ეს არ ასახავს ისტორიულ და სამართლებრივ რეალობას.” – წერია განცხადებაში.

კომენტარი

„დღევანდელი საპარლამენტო ოპოზიცია, რომელიც პრორუსულად პოზიციონირებს, უდიდეს დარტყმას აყენებს რუსეთის იმიჯს და სომხურ-რუსულ ურთიერთობებს, აიგივებს მათ კრიმინალურ-ოლიგარქიული სისტემის აღდგენასთან“, – ამბობს პოლიტოლოგი სურენ სურენიანცი.

მისი თქმით, თუ მათ ნიკოლ ფაშინიანის დამხობა სურთ, ექს-პრეზიდენტ რობერტ ქოჩარიანს პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ უნდა განეცხადებინა და არ მიეღო მონაწილეობა აქციაში..

„ოპოზიციას შარშანდელი საპარლამენტო არჩევნების შედეგებიდან დასკვნები არ გაუკეთებია და ისევ ელვისებური გადაწყვეტილებების ტაქტიკაზე გაამახვილა ყურადღება“, – ხაზს უსვამს ის.

ამ დროისთვის სომხეთს, როგორც ომში დამარცხებულ ქვეყანას, არც დრო და არც რესურსი არ აქვს „მოჩვენებითი შესაძლებლობების“ საძიებლად, ამბობს სურენიანცი და დასძენს, რომ ახლა ამოცანაა სამშვიდობო შეთანხმების გაფორმება მინიმალური რისკითა და დანაკარგებით.