"საქართველოსთან "მომთავრების" შემდეგ, რუსეთი სომხეთს დაუპირისპირდება“ - სომეხი პოლიტოლოგების პროგნოზი
ქართული მოვლენების გავლენა სომხეთზე
სომხეთში აქტიურად განიხილება საქართველოს გადაწყვეტილება ევროინტეგრაციის შეჩერების თაობაზე და მას შემდეგ მომხდარ მასშტაბურ საპროტესტო აქციებზე. ექსპერტები თვლიან, რომ მნიშვნელოვანია განიხილონ ის, რაც ახლა ხდება, არა მხოლოდ საქართველოს შიდა პოლიტიკის თვალსაზრისით, არამედ ქართული მოვლენების შესაძლო ზემოქმედებაზე მთელ რეგიონზე და, კერძოდ, სომხეთზე.
“ზოგიერთი აზერბაიჯანული მედია ავრცელებს ინფორმაციას, რომ სავარაუდოდ, მოსალოდნელია სომხეთის თავდასხმა აზერბაიჯანზე. ეს საფუძველს გვაძლევს ვიფიქროთ, რომ საქართველოსთან “მომთავრების” შემდეგ, რუსეთი სომხეთს დაუპირისპირდება [იგულისხმება, რომ აზერბაიჯანი ამზადებს საინფორმაციო ფონს, რათა თავად შეიჭრას სომხეთის ტერიტორიაზე და ეს ხდება რუსეთთან შეთანხმებით]. უფრო მეტიც, თუ რუსეთ-უკრაინის ფრონტზე ფარდობითი სტაბილურობა დამყარდება, რუსეთს, გარკვეულწილად, ექნება თავისუფალი ხელი [ამ გეგმის განსახორციელებლად]“, – ამბობს პოლიტოლოგი რობერტ გევონდიანი.
“საქართველოს კოლონიზაციის შემდეგ, მოსკოვის მიზანი იქნება სომხეთის შესვლა რუსეთ-ბელარუსის გაერთიანებულ კონფედერაციაში“, – ამბობს საერთაშორისო საკითხებში ექსპერტი გიორგი თუმასიანი. იგი ვარაუდობს, რომ ამაში ჩაერთვება “მეხუთე კოლონა“, ანუ სომხეთის პრორუსული ოპოზიცია. გარდა ამისა, ექსპერტი აზერბაიჯანის საზღვარზე სამხედრო ესკალაციას ელის.
- ქართული ოცნების პრეზიდენტობის კანდიდატი მიხეილ ყაველაშვილი იქნება
- ევროპარლამენტის რეზოლუცია: დასანქცირდნენ ივანიშვილი, კობახიძე, კალაძე
- პრეზიდენტმა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართა საპარლამენტო არჩევნების შედეგების გასაბათილებლად
კომენტარები
შესაძლოა, მმართველ “ქართულ ოცნებას“ არ გამოეცხადებინა ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესის შეჩერების განზრახვა, ფიქრობს პოლიტოლოგი რობერტ გევონდიანი. მისი აზრით, საქართველოს ხელისუფლებას ამაზე საუბარი მაშინ შეეძლო, როცა ქვეყანაში უფრო მშვიდი სიტუაცია დამყარდებოდა.
“შინაპოლიტიკური კრიზისის ფონზე ასეთი განცხადება ერთ რამეზე მეტყველებს: “ქართული ოცნება“ თვლის, რომ სიტუაციაზე სრული კონტროლი აქვს. მე არ ვიზიარებ ამ აზრს. კობახიძის განცხადების და ძალის გამოყენების შემდეგ სიტუაცია კონტროლიდან გასვლას უახლოვდება. მმართველი გუნდი დარწმუნებულია, რომ მათ აქვთ საკმარისი ძალა და ლეგიტიმაცია, რათა საბოლოოდ განსაზღვრონ საგარეო პოლიტიკის მიმართულება, რომელიც მათ წარმოუდგენიათ, მიუხედავად იმისა, თუ რა სურს ხალხს“.
პოლიტოლოგის თქმით, კობახიძის განცხადება მობილიზდება იმ ადამიანების წინააღმდეგ, ვინც ხმა მისცა “ქართულ ოცნებას“, რომელიც ევროინტეგრაციის შეუქცევადობას გვპირდებოდა. მას ასევე მიაჩნია, რომ თბილისმა მოსკოვთან ერთად გადაწყვიტა ამ გზაზე წასვლა. და თუ საქართველოში მნიშვნელოვანი ცვლილებები არ მოხდება, ქვეყანა გააგრძელებს რუსულ რელსებზე სვლას.
რობერტ გევონდიანი ასევე მიიჩნევს, რომ მეზობელ ქვეყანაში განვითარებული მოვლენები ძალიან რთულ ვითარებას შეუქმნის სომხეთს:
“ფაქტობრივად, სომხეთი იქნება გარშემორტყმული რუსი მარიონეტებით ორივე მხრიდან [აზერბაიჯანი და საქართველო]. ასევე თურქეთი შეეცდება ისარგებლოს ამ სიტუაციით. ერთადერთი ქვეყანა, რომელთანაც შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ურთიერთობების განვითარება იქნება შესაძლებელი, ესაა ირანი. მაგრამ ჩვენ ვიცით, რომ ირანი, რბილად რომ ვთქვათ, არ არის ღრმა დემოკრატიული ტრადიციების მქონე ქვეყანა“.
პოლიტოლოგი ამბობს, რომ სომხეთის ხელისუფლება ძალიან მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდება, ვინაიდან მოვლენების განვითარების სცენარი ცოტაა. შესაძლო ვერსიებს შორის ის გამოყოფს შემდეგ ორს:
“საქართველოს პროდასავლური ბანაკი ახერხებს კრიტიკული მასის მხარდაჭერის მოპოვებას და ხელისუფლებას ცვლილებების განხორციელებისკენ აიძულებს.
რუსეთის ფედერაციაში ხდება ცვლილებები, რაც დაკავშირებულია ბევრად უფრო რთულ პრობლემებთან: რუსეთის ამჟამინდელი ხელისუფლების გადაყენება არსებული ვითარების გათვალისწინებით, ან შიდა გადატრიალების მეშვეობით, ნაკლებად სავარაუდოა.
ივანიშვილი კრემლის დაკვეთით ცდილობს საქართველოში დიქტატურის შექმნას, ამბობს საერთაშორისო საკითხებში ექსპერტი გიორგი თუმასიანი. მისი აზრით, ეს იმუშავებს სომხეთის წინააღმდეგ:
“რუსეთის ფედერაციის მიზანია სომხეთის გარშემო არსებობდეს დიქტატურები და თავად სომხეთიც დიქტატურად გადაიქცეს. ამის მიღწევა იგეგმება ან სახელმწიფო გადატრიალების გზით, მეხუთე კოლონის მეშვეობით, ან აზერბაიჯანის თავდასხმით. და ეს გახდება ისეთი ქმედებების მიზეზი, როგორიც 2020 წლის 9 ნოემბერს ერევანში მოხდა [საპროტესტო აქციის მონაწილეები თავს დაესხნენ მთავრობისა და პარლამენტის შენობებს ყარაბაღში საომარი მოქმედებების დასრულების სამმხრივ დოკუმენტზე ხელმოწერის შემდეგ]“.
ექსპერტი ფიქრობს, რომ მოსკოვი უკმაყოფილოა რიგი გარემოებებით, მათ შორის:
- ევროკავშირის დამკვირვებლების ყოფნა სომხეთისა და აზერბაიჯანის საზღვარზე
- 5 აპრილის შეთანხმებები სომხეთ-აშშ-ევროკავშირის ფორმატში
- მრავალ ვექტორული დივერსიფიკაცია სომხეთში
- ზოგადად სომხური სახელმწიფოებრიობის არსებობა
- “ბიძინა ივანიშვილის წყალობით მოსკოვი ხურავს გზას სომხეთისა და საქართველოს ევროპული მომავლისკენ. რუსი ოლიგარქი ერთდროულად ორი სახელმწიფოს პრობლემას აგვარებს“.
თუმასიანი დარწმუნებულია, რომ მიუხედავად საქართველოში მიმდინარე მოვლენებისა, ოფიციალურმა ერევანმა უნდა განაგრძოს ევროინტეგრაციისკენ სვლა.
ის ასევე აფრთხილებს ხელისუფლებას, რომ სომხეთი უნდა მოემზადოს საზღვარზე სამხედრო ესკალაციისთვის.
“ბაქო აუცილებლად გამოიყენებს ამ უნიკალურ შესაძლებლობას. სომხეთი უნდა მოემზადოს აზერბაიჯანის თავდასხმისთვის. აშკარაა, რომ რუსეთ-თურქული ალიანსის შემდეგი ნაბიჯი რეგიონში იქნება სომხეთის ტერიტორიაზე შეჭრა.“
