საქართველოს პრეზიდენტმა სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმებას ხელი მოაწერა

სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმება

საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის გაუქმებას ვეტო არ დაადო და პარლამენტის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას ხელი მოაწერა. მის განცხადებაში ნათქვამია, რომ “ახალი სტრუქტურების დაარსება თავისთავად არ იძლევა საფუძველს პრეზიდენტის მხრიდან სამართლებრივი ხასიათის მოტივირებული შენიშვნებისთვის.” 

ზურაბიშვილის განმარტებით, ამგვარი სტრუქტურული ცვლილებების მიმართ არსებობდა და არსებობს განსხვავებული შეხედულებები, თუმცა ეს გადაწყვეტილება არ შეიცავს თავისთავად კატეგორიული ხასიათის სამართლებრივ წინააღმდეგობას.

პრეზიდენტის თქმით, ამ ყველაფრის მიუხედავად, მას მიუღებლად მიმაჩნია ასეთი მნიშვნელოვანი კანონის მიღება დაჩქარებული წესით და ყოველგვარი კონსულტაციებისა გარეშე.

“ძალიან ცუდი პრეცედენტია, რომ დამოუკიდებელი სამსახურის ხელმძღვანელი, 6 წლის ვადით არჩეული პირი, სამსახურიდან თავისუფლდება ყოველგვარი წინასწარი გაფრთხილებისა თუ მისი პროფესიული საქმიანობის მიმართ არგუმენტირებული შენიშვნების გარეშე. მით უმეტეს, როცა ჩვენი ქვეყნისთვის კვლავ ერთ-ერთ დიდ გამოწვევად რჩება თანამდებობის პირების დამოუკიდებლობისა და ხელშეუხებლობის გამყარება”, – ნათქვამია მის განცხადებაში.

ზურაბიშვლისვე თქმით, მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების შედეგად შექმნილია უსამართლო ვითარება, რასაც იგი იზიარებს და იტოვებს იმედს, რომ გამოსავალი იქნება მოძიებული, “რათა ახლად შექმნილ ერთ-ერთ სამსახურში სახელმწიფო ინსპექტორს მიეცეს საკუთარი საქმიანობის გაგრძელების შესაძლებლობა.”

საქართველოში სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახური 30 დეკემბერს გაუქმდა. პარლამენტმა უწყების გაუქმების შესახებ კანონპროექტი მესამე მოსმენით დაამტკიცა. პროექტს მხარი დაუჭირა 81-მა დეპუტატმა, წინააღმდეგი კი 7 დეპუტატი იყო. 

თავად ყოფილი სახელმწიფო ინსპექტორი, ლონდა თოლორაია იმედოვნებდა, რომ პრეზიდენტი ყველაზე “არაევროპულ კანონს” ვეტოს დაადებდა.

● არჩევნები, პანდემია, მედიის მდგომარეობა და სააკაშვილი – ომბუდსმენის 2021 წლის ანგარიში
● ადამიანის უფლებები, მედია და არჩევნები. საქართველო HRW-ის ახალ ანგარიშში
● ამერიკის ელჩი: ერთპარტიული მმართველობა უმრავლესობის ტირანიის საფრთხეს აჩენს

სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახური იყო დამოუკიდებელი სახელმწიფო ორგანო, რომლის მთავარ ფუნქციებს შეადგენდა მიუკერძოებლად და ეფექტიანად დანაშაულების გამოძიება, “რომელსაც ჩაიდენს სამართალდამცავი ორგანოს წარმომადგენელი ან სახელმწიფო მოხელე ან მასთან გათანაბრებული პირი.”

ამ სამსახურის მუშაობას „სახელმწიფო ინსპექტორის შესახებ“ საქართველოს კანონი არეგულირებდა და კანონში აღნიშნული იყო, რომ სამსახურის მიზანია “პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების კანონიერების კონტროლი; ფარული საგამოძიებო მოქმედებებისა და ელექტრონული კომუნიკაციის მაიდენტიფიცირებელ მონაცემთა ცენტრალურ ბანკში განხორციელებული აქტივობების კონტროლი”.

სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახური 2019 წელს ამოქმედდა, ორ წელიწადზე ნაკლებ დროში კი მმართველმა პარტიამ მისი გაუქმების გადაწყვეტილება მიიღო.

“ქართული ოცნების” საპარლამენტო უმრავლესობა ამბობს, რომ ეს არის სამსახურის რეფორმა და მის ბაზაზე სპეციალური საგამოძიებო და პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის შექმნა იგეგმება. სამსახურის უფროსის, ლონდა თოლორაიას თქმით, ეს არაა რეფორმა და ესაა სამსახურის დასჯა დამოუკიდებლობისთვის. თოლორაიამ ასევე აღნიშნა, რომ იგი შრომის კოდექსის დარღვევით გაათავისუფლეს, რადგან გათავისუფლება მის დეკრეტში ყოფნის პერიოდს დაემთხვა.

კანონპროექტი პარლამენტმა დაჩქარებული წესით განიხილა. მას ორი უწყება ჩაანაცვლებს – სპეციალური საგამოძიებო სამსახური, რომელიც სამოხელეო დანაშაულებს გამოიძიებს და პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური, რომელსაც პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების, ყველა ფარული საგამოძიებო მოქმედებების და ცენტრალურ ბანკში განხორციელებული აქტივობების კონტროლის ფუნქცია ექნება

ახალი უწყების შექმნის შემდეგ ინსპექტორის სამსახურის მოქმედი თანამშრომლები გათავისუფლდებიან და ახალ უწყებებში არ დასაქმდებიან. 

კანონპროექტის განხილვამდე მმართველ პარტიას შეხვდა აშშ-ის ელჩი კელი დეგნანი. მისი თქმით თქმით, ანრი ოხანაშვილსა და მიხეილ სარჯველაძეს კანონპროექტის განხილვის გადადებისკენ მოუწოდა.

სახელმწიფო ინსპექტორს სოლიდარობა და მხარდაჭერა გამოუცხადა მიხეილ სააკაშვილმაც. მისი თქმით, ქართულ ოცნებას მისი საქმის შესახებ ინსპექტორის დასკვნის ეშინია.