რა გეგმა აქვს ოპოზიციას ხელისუფლების შესაცვლელად?
როგორ აპირებს ოპოზიცია ხელისუფლების შეცვლას
ანტიდასავლური კამპანია, პარტნიორების ლანძღვა, რუსული კანონი აგენტებზე, რუსეთ-უკრაინის ომში რუსეთის მხარეს დგომა, სამოქალაქო სექტორის დისკრედიტაცია, მედიის შეზღუდვა – დიდი ხანია აღარ ტოვებს კითხვის ნიშნებს, საით მიჰყავს „ქართულ ოცნებას“ საქართველო.
რუსული კანონი იყო ბოლო ნაბიჯი, რომელმაც ყველა კითხვას ხელისუფლების პრორუსულობაზე, მკაფიო პასუხი გასცა. საქართველოს მთავარი პრობლემა არის რუსული ხელისუფლება და არა მისი კონკრეტული ინიციატივები, რადგან ვერ გაიტანს ერთს, დააინიციირებს მეორეს – ასე ფიქრობენ ოპოზიციაში.
7-9 მარტის მოვლენებმა აჩვენა, რომ ხელისუფლების დამარცხება შესაძლებელია. ამავე დროს, იმ დღეებმა გააჩინა მოლოდინი, რომ პროცესი უნდა გამოცოცხლდეს, რადგან ამას მოაქვს შედეგი.
რას ფიქრობს თავად ოპოზიცია? რა გეგმა აქვს ხელისუფლების შესაცვლელად? რა მიაჩნია მთავარ სამიზნედ – კანდიდატის სტატუსი თუ ჯერ ხელისუფლების შეცვლა და შემდეგ სტატუსი? როგორ უყურებს პოლიტპატიმრების საკითხს? რატომ ვერ ახერხებს გაერთიანებას? – ამ კითხვებზე პასუხების მისაღებად JAMnews-ი ოპოზიციურ პარტიებს ესაუბრა.
რა არის ქვეყნისთვის მთავარი გამოწვევა? რას ფიქრობს ოპოზიცია?
2023 და 2024 წელი საქართველოსთვის ორი მნიშვნელოვანი თარიღია. ამ წლის ბოლოს ქვეყანა კანდიდატის სტატუსს ელოდება, 2024 წლის ბოლოს კი საპარლამენტო არჩევნებია.
ხელისუფლება ყველაფერს აკეთებს, რომ ქვეყანამ სტატუსი არ მიიღოს. პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმაც კი თქვა, რომ ისინი ევროკავშირის რეკომენდაციებს ფორმალურად ასრულებენ.
ოპოზიცია ამბობს, რომ ახლა ქვეყნისთვის ყველაზე მთავარი სტატუსის მიღებაა და ამისთვის ყველამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს. უმეტესობა ფიქრობს, რომ მათ უნდა აიძულონ ხელისუფლება, შეასრულოს რეკომენდაციები.
მაგრამ, კონკრეტულად რა უნდა გაკეთდეს, სად უნდა იყოს მთავარი ბრძოლა, – პარლამენტში თუ ქუჩაში, მოსაზრებები განსხვავებული და ხშირად, ურთიერთსაპირისპიროა.
რაც შეეხება ხელისუფლების ცვლილებას, ქრონოლოგიურად, ოპოზიციის უმეტესობას პროცესი ასე წარმოუდგენია – ჯერ სტატუსის მიღება/არ მიღება და ამის შემდეგ ხელისუფლების შეცვლა.
დისკუსიაში ისმის ვადამდელი არჩევნების საკითხიც, მაგრამ, ბევრისთვის ეს წყალგამყოფია. ვადამდელი არჩევნები უმეტესობას ახლა სტატუსის გზაზე დამაზიანებლად მიაჩნია.
შესაბამისად, ერთიანი სტრატეგია – როგორ უნდა აიძულოს ოპოზიციამ “ქართული ოცნება” შეასრულოს რეკომენდაციები და როდის უნდა შეიცვალოს ხელისუფლება, არ არსებობს.
როგორ უყურებს ოპოზიცია კანდიდატის სტატუსის მიღების საკითხს? ვინ რას აკეთებს ამისთვის?
ვინაიდან ახლა მთავარ პრიორიტეტად სტატუსს ასახელებენ, პარტიებს ვკითხეთ, ვის როგორ წარმოუდგენია ეს პროცესი.
საპარლამენტო ოპოზიცია რჩება პარლამენტში და შეთანხმებულია, რომ მაქსიმალურად უნდა ჩაერთოს სხდომებისა და კომიტეტების მუშაობაში. მათ მიაჩნიათ, რომ რესურსი, აიძულონ ხელისუფლება შეასრულოს რეკომენდაციები, მცირეა, მაგრამ არსებობს. ისინი ამბობენ, რომ იძულებული არიან ითანამშრომლონ რუსულ ხელისუფლებასთან, რადგან ამას ელის მათგან დასავლეთი. ასევე, არ უნდა მისცენ „ოცნებას“ საბაბი, სტატუსის არმიღება ოპოზიციას გადააბრალოს. მითუმეტეს, რომ ეს რიტორიკა უკვე არსებობს.
„ხელისუფლება არ უნდა დავტოვოთ მარტო, არ უნდა მივცეთ საშუალება, ფორმალურად შეასრულოს რეკომენდაციები. საზოგადოებას და პარტნიორებს უნდა ვუთხრათ, რა ხდება შიგნით. ეს არის საპარლამენტო ოპოზიციის სტრატეგია. ამან მოიტანა შედეგი რუსული კანონის დროს“, – ამბობს „რესპუბლიკური პარტიის“ თავმჯდომარე ხათუნა სამნიძე.
დამოუკიდებელი დეპუტატი თეონა აქუბარდია ფიქრობს, რომ ოპოზიციამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმ შესაძლებლობის გამოსაყენებლად, რაც ახლა ქვეყნის წინაშეა. უნდა იმუშაოს დეოლიგარქიზაციასა და დეპოლარიზაციაზე, ჩაერთოს კანონების განხილვაში:
“და თუ ხელისუფლება გააგრძელებს საბოტაჟს, მოსახლეობა ნათლად დაინახავს, ვინ უპირისპირდება ევროპულ პერსპექტივას“.
- “რისკია”, “რეკომენდაციები გათვალისწინებული არაა” – ვენეციის კომისიის დასკვნა დეოლიგარქიზაციაზე და სასამართლოზე
- შეიძლება ევროპა მართლაც არ არის სათქვენო” – დასავლელი პარტნიორები ღარიბაშვილის ინტერვიუს ეხმაურებიან
- რუსული სამთავრობო მედია: საქართველო მზადაა ევროკავშირთან ურთიერთობა გაწყვიტოს
- “ჩვენ ყველა შესაძლებლობა გავუშვით”- რა შეცვალა უკრაინის ომმა საქართველოში. ანალიზი
პარლამენტში მუშაობას ემხრობიან პარტიებში: “ლელო”, “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” და ყოფილი პრემიერის, გიორგი გახარიას პარტია “საქართველოსთვის”.
“”ნაციონალურ მოძრაობა” ამბობს, რომ ეს ფორსმაჟორია, იძულებული არიან. გახარიას პარტიას აქვს იმედი, რომ შედეგის მიღწევა შესაძლებელია, მეტიც, რეკომენდაციების შესრულების სამუშაო ჯგუფებს მეორე რაუნდიც უნდა გაეგრძელებინათ. ლელო” კი ამბობს, რომ დასავლეთი მოკავშირეებს ქუჩის გარდა პარლამენტშიც უნდა ხედავდეს.
„მათი განცხადებების ქვეტექსტი ასეთია – იმუშავეთ, გვაჩვენეთ, რომ თქვენ ხართ ალტერნატივა. ხელისუფლების ცვლილება ყოველთვის არის მიზანი, მაგრამ, ახლა, უფრო დიდი მისიისთვის, „ლელო“ იძულებულია იმუშაოს პარლამენტში“, – ამბობს „ლელოს“ პოლიტიკური მდივანი ირაკლი კუპრაძე.
„ახლა ვართ ამ ფორსმაჟორში, რომ ბოიკოტის რეჟიმში ვართ, მაგრამ როდესაც საჭიროა, ვერთვებით განხილვებში“, – ამბობს „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ პოლიტსაბჭოს წევრი ირაკლი ფავლენიშვილი.
„რეკომენდაციების შესრულების პროცესი უნდა ყოფილიყო ინკლუზიური, მაგრამ, ჩვენ ვნახეთ, რომ არასამთავრობო სექტორი არ დაუშვეს. ჩვენი პოზიცია იყო, რომ საპარლამენტო ოპოზიციას აგვეღო პასუხისმგებლობა ამ პროცესზე“, – ამბობს პარტიის აღმასრულებელი მდივანი ბერდია სიჭინავა.
ოპოზიციის ამ ნაწილს ძალიან აკრიტიკებენ. არასაპარლამენტო ოპოზიციას არ სჯერა, რომ “ქართული ოცნების” იძულება, შეასრულოს რეკომენდაციები, შესაძლებელია. ისინი ამბობენ, რომ ერთის მხრივ ხელისუფლების კოლაბორაციონიზმზე საუბარი და მეორე მხრივ, მათთან თანამშრომლობა, არათანმიმდევრული და დამაზიანებელია.
„ხელისუფლების იძულება, შეასრულოს რაღაც, საპარლამენტო ტრიბუნიდან არ ხდება ხოლმე. თუ რამეზე დაუხევია „ოცნებას“, ეს მომხდარა საზოგადოების რეაქციის შედეგად. მაგრამ ეს რეაქცია არ იქნება, თუ ორაზროვნებაში დარჩი – თან ამბობდე, რომ კოლაბორაციონისტულია ხელისუფლება და თან მიყვებოდე განხილვებში. ამ ორაზროვნების შედეგია მაგალითად, რუსული კანონის პარალელურად ომბუდსმენის არჩევა „ოცნებასთან“ ერთად“, – ამბობს „ევროპული საქართველოს“ წევრი გიორგი ნონიაშვილი.
„სტრატეგია აღმაშენებელში“, რომელიც ასევე საპარლამენტო ოპოზიციაა, ფიქრობენ, რომ ქუჩის პროტესტის გარეშე ხელისუფლების იძულება შეუძლებელია:
„ექვსი კანონპროექტი გვაქვს შეტანილი პარლამენტში „ლელოსთან“ ერთად და თაროზეა შემოდებული. ამის მერე ვინმე კიდევ იტყვის, რომ სტატუსს იმიტომ არ გვაძლევენ, რომ ერთად არ ვმუშაობთ?! როგორც კი გაიაზრებს ოპოზიცია, რომ ხელისუფლება განა ვერ ასრულებს, არ ასრულებს რეკომენდაციებს და სამუშაო ჯგუფებიდან გამოვა, მაშინ გამოჩნდება საერთო სტრატეგია“, – გვეუბნება „სტრატეგია აღმაშენებლის“ წევრი პაატა მანჯგალაძე.
ამ ხელისუფლების პირობებში, მისი ანტიდასავლური კამპანიის ფონზე, რეკომენდაციების შესრულება და სტატუსის მიღება ნონსენსია „დროასა“ და „გირჩი – მეტი თავისუფლებისთვის“.
„მუშაობა რიგგარეშე არჩევნებზე, არა დაანონსება, არამედ, მუშაობა, რომ ხელისუფლების ცვლილება დროულად მოხდეს, არის ძალიან მნიშვნელოვანი. არ უნდა მოატყუო ხალხი, რომ შენ ამას იზამ, მაგრამ, ის, რომ ამოცანად განსაზღვრო ცვლილება, რომელსაც მოჰყვება სტატუსის შანსი, ლეგიტიმური მგონია“, – ასე უყურებს პროცესს პარტია „დროას“ ლიდერი ელენე ხოშტარია.
„ჩვენ შეიძლება თეორიულად წარმოვიდგინოთ ქუჩის პროტესტი, სრული კონსოლიდაცია, დასავლეთიდანაც წნეხი და იძულება ხელისუფლების, რომ 12 პუნქტიდან რაღაც შეასრულოს. მაგრამ ვერ წარმომიდგენია, როგორ შეიძლება ენა გააჩერებინო კობახიძეს, რომელიც ყოველდღე ვიღაცას აყენებს შეურაცხყოფას. ან, როგორ შეიძლება ვაიძულოთ, სწორი პოზიცია დაიკავონ უკრაინასთან მიმართებით. ამიტომ, მჯერა, რომ სტატუსის მიღება პირდაპირ არის კავშირში და მიბმული ხელისუფლების ცვლილებასთან“, – ამბობს ზურაბ ჯაფარიძე.
“ლეიბორისტული პარტია” არც კი განიხილავს ამ საკითხს ხელისუფლების ცვლილების გარეშე:
“ჩვენ, პირველ რიგში, ეს რეჟიმი უნდა შევცვალოთ”, – ამბობს გიორგი გუგავა.
ხელისუფლების ცვლილება. ვადამდელი თუ დაგეგმილი არჩევნები. ვინ როგორ უყურებს საკითხს?
ოპოზიციას ერთიანი სტრატეგია არ აქვს არც იმ საკითხში, როდის და როგორ უნდა შეიცვალოს ხელისუფლება. რამდენიმე პარტია ამბობს, რომ ამისთვის ვადამდელი არჩევნებია საჭირო. უმეტესობა ამ იდეას ეწინააღმდეგება. ეს ნაწილი ფიქრობს, რომ ვადამდელი არჩევნები ახლა ოპოზიციასაც დააზიანებს და სტატუსის მიღებასაც შეუშლის ხელს.
ამას, ოპოზიციის ეს ნაწილი, სხვადასხვა არგუმენტებით ხსნის. ნაწილი ამბობს, რომ ახლა ვადამდელი არჩევნების საკითხის წამოწევა არასწორ მოლოდინებს გააჩენს და საზოგადოებაში დიდი იმედგაცრუება მოჰყვება. ნაწილი ფიქრობს, რომ ამ დროის მონაცემებით ოპოზიცია არ არის მზად არჩევნებისთვის და თუ მან ხელისუფლება ვერ შეცვალა, ეს კიდევ დიდი ხნით შეიყვანს ქვეყანას ჩიხში.
ეს ნაწილი არ ფიქრობს, რომ კანდიდატის სტატუსის მიღება „ქართულ ოცნებას“ გააძლიერებს და შემცირდება 2024 წელს მისი დამარცხების შანსი. მიუხედავად იმ მოლოდინისა, რომ სტატუსის მიღებაზე ხელისუფლება დიდ პროპაგანდას ააგებს და ამის სათავისოდ გამოყენებას ეცდება.
ვადამდელ არჩევნებს სამი პარტია ემხრობა: “დროა”, “გირჩი – მეტი თავისუფლება” და “ლეიბორისტული პარტია”.
„ჩემი საქმიანობის ყოველი დღე არის დიახ ის, რომ ხელისუფლება შევცვალოთ რიგგარეშე არჩევნების გზით. მაგრამ, მთავარი საკითხი არის არა ის, დანიშნავს თუ არა ხელისუფლება, არამედ, როგორი იქნება ეს არჩევნები, რა ფორმაში შევხვდებით“, – ამბობს ელენე ხოშტარია.
ზურაბ ჯაფარიძე ამბობს, რომ “ქართული ოცნება”, როგორც რუსული რეჟიმი, კიდევ ბევრ პრობლემას შექმნის: „ისინი არ გაჩერებულან, არ გამქრალან, იგივე გზით, იგივე კანონით ან სხვა გზებით, მაინც ეცდებიან დამოუკიდებელი მედიისა და სამოქალაქო სექტორის განადგურებას. ის ცდილობს ძალაუფლება ჩააბეტონოს და სიტუაციის მოტრიალება სულ უფრო გართულდება“.
„დასაკარგი დრო არ გვაქვს. როგორ წარმოგიდგენიათ კიდევ ორი წელი ეს ძალა ხელისუფლებაში? რეკომენდაციები შევასრულებინოთ, უკეთ მოვემზადოთ, არის მხოლოდ და მხოლოდ მირაჟი“, – ამბობს გიორგი გუგავა.
ყველა დანარჩენ პარტიაში ვადამდელი არჩევნები დამაზიანებლად მიაჩნიათ.
„ვადამდელი არჩევნების პრიორიტეტულობა ეჭვს არ იწვევს, მაგრამ ახლა ამის დრო არ არის“, – ამბობს ირაკლი ფავლენიშვილი. [თუმცა, ამ ინტერვიუდან მეორე დღეს, ამ პარტიის ლიდერმა ლევან ხაბეიშვილმა, ტელეკომპანია „ფორმულას“ ეთერში თქვა, რომ არ არის გამორიცხული 9 აპრილის აქციაზე ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნაც გაჟღერდეს].
„ქვეყანამ აუცილებლად უნდა მიიღოს კანდიდატის სტატუსი, რაც ბუნებრივად მოიტანს ხელისუფლების ცვლილებას და არა პირიქით. პირიქით პროცესი შეიძლება უფრო დამაზიანებელი იყოს“, – ამბობს ბერდია სიჭინავა.
ხათუნა სამნიძის თქმით, ახლა ვადამდელ არჩევნებზე საუბარი პოლიტიკური სიბეცეა:
„რაციონალური გათვლებითაც, ახლა ოპოზიცია არ არის იმ ფორმაში, რომ ხვალ რომ არჩევნები იყოს, ეს ხელისუფლების შეცვლით დასრულდეს. ეს დიდ რყევებს მოიტანს“.
ოპოზიციის დაბალ რეიტინგსა და შერყეულ რეპუტაციაზე აკეთებს აქცენტს თეონა აქუბარდიაც:
„ამ ვითარებაში ვადამდელი არჩევნები არ ნიშნავს იმას, რომ ხელისუფლება შეიცვლება. პროცესი არის მოსამზადებელი, ნდობის კუთხითაც, ალტერნატივის შეთავაზებისთვისაც. ჩვენ უნდა ვემზადებოდეთ 2024-ის არჩევნებისთვის“.
ირაკლი კუპრაძე ამბობს, რომ ახლა ოპოზიციამ ქრონოლოგიურად სწორად უნდა დაინახოს პროცესები:
„ჩვენ გვაქვს ასეთი არჩევანი, ვმობილიზდეთ ხელისუფლების ცვლილებაზე, მაგრამ შეიძლება ამის გამო საქართველომ დაკარგოს ევროინტეგრაციის შანსი. ეს იქნება საზოგადოების გულწრფელი დაკვეთის უგულებელყოფა“, – ამბობს ირაკლი კუპრაძე.
„ვინც ვადამდელს ამბობს, რატომ არ ითხოვს?! გამოიყვანოს ხალხი ქუჩაში“, – ამბობს პაატა მანჯგალაძე.
“ევროპული საქართველო” ამ საკითხს ყველასგან განსხვავებულად უყურებს. ამ პარტიაში ამბობენ, რომ მთავარი პრობლემა ოპოზიციის არათანმიმდევრულობა და არასწორი მოლოდინების გაჩენაა, და არა ის, ვინ რა ფორმაშია ახლა:
„ჩვენი განაცხადი ბევრად უფრო მარტივი და სწორხაზოვანია, – ჩვენი ამოცანაა ხელისუფლების დამარცხება როცა არ უნდა იყოს ეს, მაგრამ, ხალხი უნდა დაარწმუნო, რომ ეს ხელისუფლება გასაშვებია არჩევნების გზით. ამაზე უნდა იმუშაო“, – ამბობს გიორგი ნონიაშვილი.
რიგგარეშე არჩევნები რომ მოსაპოვებელია, ეს იციან ამ იდეის ლობისტ პარტიებშიც.
„რა თქმა უნდა, არ მჯერა, რომ ხვალ ივანიშვილი დანიშნავს არჩევნებს. მაგრამ, თუ ოპოზიცია და სამოქალაქო სექტორი შეძლებს არჩევნების მოპოვებას, ამ არჩევნებში ივანიშვილი დამარცხდება. მე ამის მჯერა და არა იმის, რომ ახლა ოპოზიცია საუკეთესო ფორმაშია, გამართული ინფრასტრუქტურით და მომზადებული“, – ამბობს ზურაბ ჯაფარიძე.
სააკაშვილისა და გვარამიას საქმეები. რა გეგმა აქვს ოპოზიციას?
მიხეილ სააკაშვილი და ნიკა გვარამია პოლიტპატიმრები არიან ყველა ოპოზიციური პარტიისთვის, გარდა გიორგი გახარიას პარტიისა. მიხეილ სააკაშვილი უნდა გადაიყვანონ ჰუმანიტარული მიზნით, სამკურნალოდ, ნიკა გვარამია კი უნდა გათავისუფლდეს – ასეთია პარტიების პოზიცია.
ქრონოლოგიურად როგორ წარმოუდგენიათ ეს პროცესი, ეს იქნება აუცილებელი სტატუსის მისაღებად, თუ ავტომატურად მოჰყვება სტატუსს, აქ მოსაზრებები განსხვავებულია.
გვარამიას შემთხვევაში, პარტიების უმეტესობა, ფრთხილი ოპტიმიზმით უყურებს სალომე ზურაბიშვილს. მათ აქვთ მოლოდინი, რომ პრეზიდენტი ნიკა გვარამიას შეიწყალებს.
მიხეილ სააკაშვილზე მოლოდინები უფრო პესიმისტურია და დამოკიდებულებებიც განსხვავებულია.
„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისთვის“, ცხადია, მიხეილ სააკაშვილის თემა, ერთ-ერთი წამყვანია.
„ენმ-სთვის მიხეილ სააკაშვილის თემა რომ არ იყოს წამყვანი, ეს იქნებოდა პრობლემა. მისი ჰუმანიტარული ტრანსფერი უნდა მოხდეს ძალიან მალე, ეს ვერ მოიცდის დიდი ხანი, მაგალითად წლის ბოლომდე, ამდენი დრო შეიძლება არც ჰქონდეს მას“, – ამბობს ირაკლი ფავლენიშვილი.
„სტრატეგია აღმაშენებელსა“ და “ლეიბორისტულ პარტიაში” ფიქრობენ, რომ ახლა დღის წესრიგში ამ საკითხების დაყენება, არაგონივრულია:
„მიმართულია პრეზიდენტისთვის, დაწყებულია სამართლებრივი პროცედურები და ახლა მათი ხელოვნურად წამოწევა, არ გამოვა“, – ამბობს პაატა მანჯგალაძე
„ლელოსთვის“ მიხეილ სააკაშვილის გადარჩენის გზა ევროპაზე გადის.
„ოცნება“ არ არის ისეთი რაციონალური ძალა, რომ მისგან მიხეილ სააკაშვილის გათავისუფლებას ან სასჯელის გადავადებას ელოდე. სააკაშვილის ფაქტორი არის გამყოფი, ეს „ოცნებას“ კარგად ესმის და კარგად თამაშობს ამით. ენმ-მ უნდა გაიაზროს, რომ სააკაშვილის გადარჩენის გასაღები გადის ევროპაზე. და არა პირიქით, როგორც ისინი ფიქრობენ, რომ სააკაშვილის გათავისუფლებაში დევს ევროპის გასაღები“, – ამბობს ირაკლი კუპრაძე.
„მე არ ვიცი მიღწევადი რა არის, მე ვიცი რა არის აუცილებელი, და სააკაშვილი-გვარამიას საკითხების მოგვარება არის აუცილებელი“, – ამბობს ელენე ხოშტარია, რომლისთვისაც, მიხეილ სააკაშვილის საკითხი პოლიტიკურთან ერთად, მორალურიცაა.
ხოშტარია ამბობს, რომ ზოგადად, სააკაშვილის ფაქტორზე სამსჯელოდ ბევრი დრო უნდა გავიდეს, ბევრი ემოცია ჩაცხრეს, ამ თემას პროპაგანდა მოსცილდეს: „ბევრი რამ უნდა მოხდეს, რომ მსჯელობა რაციონალური გახდეს. ჩვენ ჯერ ზვიად გამსახურდიაზეც ვერ ჩამოვყალიბდით. მაგრამ ამას ვერ დაველოდებით, რადგან აქ ლაპარაკია მის სიცოცხლეზე“.
„ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი, პოლიტპატიმრების გათავისუფლებისთვის ბრძოლასაც აქვს აზრი. მაგრამ, სანამ ეს ძალა რჩება ხელისუფლებაში, პერსპექტივა არის ძალიან დაბალი“, – ამბობს ზურაბ ჯაფარიძე.
„ევროპული საქართველო“ ოპოზიციის ნაწილის სტრატეგიას – აიძულოს ხელისუფლება სააკაშვილი და გვარამია გაათავისუფლოს, ასევე მცდარად მიიჩნევს.
„როგორც კი მიშა დაიჭირეს, ჩვენი პოზიცია თავიდანვე იყო, რომ მისი გამოშვება, ისევე, როგორც გვარამიასი, დამოკიდებულია ხელისუფლების ცვლილებაზე. ამაზე უნდა ვკონცენტრირდეთ“, – ამბობს გიორგი ნონიაშვილი.
მას მცდარად მიაჩნია ენმ-ს სურვილიც, მიხეილ სააკაშვილი იყოს არამარტო პოლიტიკური დევნილი, არამედ პოლიტიკური ლიდერიც: „მიუხედავად იმისა, რომ პოლიტიკური პატიმარია ეს ადამიანი, ის არ შეიძლება იყოს მაკონსოლიდირებელი. საზოგადოება სააკაშვილის მიმართ ისე ალარმიზებულად არ არის, როგორც ეს მის პარტიას უნდა“.
გიორგი გახარიას პარტია არის ერთადერთი, რომელიც მკაფიოდ არ პასუხობს კითხვას, არის თუ არა მიხეილ სააკაშვილი პოლიტიკური პატიმარი. მას არც ამ საკითხის ევროინტეგრაციის პროცესამდე დაყვანა მიაჩნია სწორად. თუმცა, ამბობს, რომ მისი სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის უფლება არ უნდა იყოს სპეკულაციების საგანი არც ხელისუფლების და არც “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისთვის”.
„ამ საკითხს უნდა შევხედოთ ჰუმანიტარულ ჭრილში, არ შეიძლება 21-ე საუკუნეში არსებობდეს კითხვები, არის თუ არა ადამიანი ჯანმრთელი და შესაძლებელია თუ არა მისთვის სასჯელის ციხეში მოხდა. სახელმწიფომ უნდა თქვას, რომ ის იღებს პასუხისმგებლობას მის სიცოცხლეზე. ენმ-ს კი არ ჰქონდეს რიტორიკა, რომ ვიდრე სააკაშვილი არ გათავისუფლდება, ქვეყანა სტატუსს ვერ მიიღებს. ეს მხოლოდ ხელისუფლების წისქვილზე ასხამს წყალს – რომ აი, ოპოზიციისთვის დასავლეთი უდრის სააკაშვილს“.
რატომ ვერ ახერხებს ოპოზიცია საერთო სტრატეგიაზე შეთანხმებას?
7-9 მარტის აქციებმა აჩვენა, რა შეუძლია საზოგადოების ფართო სპექტრის ერთობას. ამიტომ, ჩვენ უნდა მოვახერხოთ საერთო მიზნის და ამოცანის გარშემო გაერთიანება – ამას ამბობს ყველა. მაგრამ, ამის ნიშნები არ ჩანს.
„სწორადაც არ ჩანს, მე არც მგონია, რომ ეს უნდა არსებობდეს. ყველა თავის მოქმედებებში უნდა იყოს თანმიმდევრული, არ შეიძლება ხელოვნური გაერთიანება“, – ამბობს გიორგი ნონიაშვილი.
მიზეზები, რის გამო ვერ ახერხებს ოპოზიცია გაერთიანებას, მრავალნაირია. ზოგი ფიქრობს, რომ ამის მიზეზი პარტიული ამბიციებისა და ეგოების ჯახია, ზოგს ოპოზიციის გულწრფელობაში ეპარება ეჭვი, ზოგი ამბობს, რომ ოპოზიციას უჭირს საერთო პრინციპებზე შეთანხმება, სახელდება შიდა პარტიული პრობლემები, საზოგადოებასთან დაშორება, პერსონების პრობლემა, არაფორმალური მმართველობის ნიშნები.
ისევ ისმის რიტორიკაც, რომ ვიღაც ვიღაცასთან არ დადგება. მაგალითად, “დროას” და “გირჩს” კითხვები აქვთ გახარიას პარტიასთან, გახარიას პარტიას ნაციონალურ მოძრაობასთან. ევროპულ საქართველოს საერთოდ ვერ წარმოუდგენია ხელოვნური ერთობა.
„ოპოზიციაში არსებულ დიდ კაკაფონიას” რამდენიმე მიზეზი აქვს. ამბიციები, რაც ძალიან ბანალურია, მაგრამ რეალური. ასევე, საფრთხეების განსხვავებული აღქმები. აღქმა, რომ რუსული დაპყრობისგან შორს არ ვართ, სხვადასხვა პარტიაში სხვადასხვანაირია”, – ამბობს ელენე ხოშტარია. მისი თქმით, ოპოზიციამ უნდა მოახერხოს საერთო ამოცანაზე შეთანხმება. თუმცა “რთულია პოლიტიკა, ეგოების ამბავია” – ამბობს იგი.
„ამ ეტაპზე ყველა სხვადასხვა პრიორიტეტს ხედავს და იქნებ მივიდეთ იმ პოზიციამდე, რომ ჯერ 12 პუნქტი“, – ამბობს ხათუნა სამნიძე, რომლის აზრით, ოპოზიციის ფრაგმენტირება იყო ივანიშვილის მიზანი და მან ამ მიზანს მიაღწია.
პაატა მანჯგალაძე ამბობს, რომ ყველა, ვინც ოპოზიციას ეძახის თავის თავს, ოპოზიცია არ არის. ამავე დროს, არიან პარტიები, რომლებიც ვიწრო პარტიული ინტერესებიდან ვერ გამოვიდნენ: „ამიტომ გვიჭირს გაერთიანება“.
გიორგი გუგავა იხსენებს ბოლო საპარლამენტო არჩევნების პერიოდში, გაერთიანების მცდელობას, რომელიც შემდეგ “შალვას ფანჩატურის” სახელით მოინათლა:
“მაგრამ, ბევრი არ აღმოჩნდა პრინციპების ერთგული და ჩვენ ვნახეთ, როგორ აღმოჩნდნენ ისინი გაყალბებულ პარლამენტში. ისე გაიპარნენ, შეტყობინებაც არ დატოვეს”.
„თქვენ უნდა გადახედოთ რამდენი დამოუკიდებელი დეპუტატია პარლამენტში. ეს ნიშნავს, რომ შიგნითაც აქვთ პარტიებს პრობლემები და არა მხოლოდ ერთმანეთთან“, – ამბობს თეონა აქუბარდია.
შიდა პარტიულ პრობლემებზე საუბრისას, ყველას ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა ახსენდება. ეს პარტია ახლა ყველაზე განცალკევებულ მოთამაშედ პოზიციონირებს. მერაბიშვილ-კეზერაშვილის ფაქტორმა ამ პარტიის რეპუტაციაზე მნიშვნელოვნად იმოქმედა. ბევრი პარტია ამბობს, რომ თუ ამ პარტიაში არაფორმალური მმართველობა იქნება, მასთან თანამშრომლობას მოერიდებიან. კითხვები გააჩინა 9 აპრილს დაანონსებულმა აქციამაც.
„დანაშაულია, როდესაც დასწრების მცდელობებს ვხედავთ, კონკრეტული თარიღების. მსგავსი აქციები ხელს არ უწყობს გაერთიანებას. ასეთი აქციებზე მთავარ საკითხს ემატება პარტიული საკითხებიც, რაც ბლარავს მთავარ მიზანს“, – ამბობს ირაკლი კუპრაძე. იგი ფიქრობს, რომ ენმ აღარ არის მთავარი ოპოზიციური მოთამაშე. მან ვეღარ შეძლო სხვა პარტიების გადაჯგუფება საკუთარ თავთან და ამას შიდა პრობლემებმაც შეუწყო ხელი.
გიორგი ნონიაშვილისთვის მთავარია ერთიანობა შინაარსში. მისი გამოცდილებით, ხშირად ერთობას მსხვილი პოლიტიკური აქტორები სუსტების წინააღმდეგ იყენებენ და მათ შანტაჟის ენით უწყებენ საუბარს. მაგალითად, შანტაჟია როდესაც ენმ ამბობს, რომ ყველა, ვინც არ მივა 9 აპრილის აქციაზე, მოღალატეა.
მისივე მოსაზრებით, ხშირად ერთიანობა ვერ ხერხდება იმიტომაც, რომ ოპოზიცია არ არის მზად გრძელვადიანი ბრძოლისთვის:
“2013 – 2014 წლებში, როდესაც სტრატეგიაზე ვსაუბრობდით და პოლიტიკოსები აღმოაჩენდნენ, რომ ერთ კვირაში კი არ გვარდება პრობლემა, არამედ შეიძლება წლები დასჭირდეს, პასუხი იყო – რა მოიცდის. და ყოველ ჯერზე ირჩევდნენ მოკლე და არასწორ გზებს. გრძელი გზა, თუ მას თანმიმდევრულად მიჰყვები, შეიძლება იმაზე მოკლე აღმოჩნდეს, ვიდრე მოკლე გზა წარმოგედგინა“, – ამბობს იგი და მაგალითიც მოჰყავს:
“მაგალითად, ოპოზიციას ბოიკოტის რეჟიმი რომ არ შეეწყვიტა [გულისხმობს საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ გამოცხადებულ ბოიკოტს_JAMnews], ამ რეჟიმის მოშორების გზა ასეთი გრძელი არ აღმოჩნდებოდა. ამან ბევრი რამ გადაავადა, რადგან მაშინ ხელისუფლება ძალიან ჩიხში იყო”.
“ერთიან ნაციონალურ მოძრაობაში” ადასტურებენ, რომ კი, ახლა ცალკე მოთამაშეები არიან. მაგრამ, ამბობენ, რომ ეს ბუნებრივია, რადგან ეს ყველაზე დიდი ოპოზიციური პარტიაა, თავისი პრობლემებით და სიძლიერეებით. ისინი არც ვინმესთან ერთობის ხვეწნას აპირებენ:
„როდესაც აქცია დავაანონსეთ, ვთქვით, რომ ეს არის ეროვნული აქცია და არა პარტიული. 9 აპრილი რატომ არის იდეურად მნიშვნელოვანი, ესეც ავხსენით. როცა ასეთი მნიშვნელოვანია მიზანი, კომპლექსები გვერდზე უნდა გადადო. ჩვენ მზად ვართ, თუ საჭირო გახდა, პირადი წყენები გვერდზე გადავდოთ, მაგრამ როცა ასე გესხმიან თავს, როგორ გითხრათ რომ მათთან თანამშრომლობა რეალისტურია?!
„ისეთი უნივერსალური ფასეულობების გარშემო უნდა მოხდეს გაერთიანება, რომელიც საერთო გვაქვს ყველა ოპოზიციურ პარტიას. ფსევდო გაერთიანებები არის ძალიან მყიფე“, – ამბობს ბერდია სიჭინავა.
მიუხედავად ამ პოზიციებისა, ყველა ამბობს, რომ როდესაც გადამწყვეტი მომენტი დადგება, ოპოზიცია შეძლებს ერთად დადგომას. მნიშვნელოვან ბიძგად საზოგადოების მოთხოვნა მიაჩნიათ. კონსოლიდაციაზე ფიქრობს ყველა. უმეტესობა ამბობს, რომ ამ პროცესში თავისი სიტყვა უნდა თქვას სამოქალაქო სექტორმა.
„პარტიებმა უნდა ჩავიცხროთ ამბიციები, ავანგარდში უნდა იყოს ის ხალხი, ვინც იწვევს ეროვნულ სიამაყეს“, – ამბობს ირაკლი კუპრაძე.
“საყოველთაო კონსოლიდაციის გარეშე რეჟიმის დამარცხება შეუძლებელია. მარტში ვნახეთ რა არის წარმატების ფორმულა. სხვა წარმატების ფორმულა, სამწუხაროდ, არ გვინახავს უკანასკნელი წლების განმავლობაში“, – ამბობს ზურაბ ჯაფარიძე.
ელენე ხოშტარია ფიქრობს, რომ გადამწყვეტ მომენტში ოპოზიცია შეძლებს გაერთიანებას:
„არ მგონია, ისეთი რამე გვყოფდეს, რომ რუსეთი ვერ გაგვაერთიანებს. კრიტიკულ მომენტებში ვახერხებთ ერთად დადგომას. მაგრამ უკეთესს ვისურვებდი, ვისურვებდი, რომ გეგმაზე ვმუშაობდეთ პროაქტიულად და არა რეაქციაზე“, – ამბობს იგი.
როგორ აპირებს ოპოზიცია ხელისუფლების შეცვლას
