პოლიტიკური კრიზისის განსამუხტად, თბილისში ევროსაბჭოს პრეზიდენტის წარმომადგენელი ჩამოვიდა
საქართველოში შვედი დიპლომატი კრისტიან დენიელსონი ჩამოვიდა, რომელმაც ქვეყანაში შექმნილი პოლიტიკური კრიზისი უნდა განმუხტოს.
დენილსონი საქართველოში ევროსაბჭოს პრეზიდენტის, შარლ მიშელის პირადი წარმომადგენელია. მისი მისიაა ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის პოლიტიკური დიალოგი უზრუნველყოს.
პოლიტიკური კრიზისი საქართველოში დაიწყო 2020 წლის შემოდგომაზე, საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ და უკიდურესად გამწვავდა 23 თებერვალს, მთავარი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის, ნიკა მელიას დაკავების გამო.
-
წინაისტორია
რატომ შეიქმნა საქართველოში პოლიტიკური კრიზისი?
31 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ საქართველოში მწვავე პოლიტიკური კრიზისი შეიქმნა. ოპოზიცია არჩევნებს გაყალბებულად მიიჩნევს და მის შედეგებს არ აღიარებს. პარლამენტში გასულმა ოპოზიციონერმა დეპუტატებმა (ექვსი დეპუტატის გამოკლებით) უარი თქვეს სადეპუტატო მანდატებზე და მმართველი გუნდი “ქართული ოცნება” მარტო დატოვეს პარლამენტში. ეს საქართველოს ისტორიაში პირველი შემთხვევაა, როდესაც ქვეყანას ერთპარტიული პარლამენტი ჰყავს.
პოლიტიკური კრიზისი ქვეყანაში კიდევ უფრო გაამწვავა მთავარი ოპოზიციური პარტიის “ნაციონალური მოძრაობის” ოფისში ჩატარებულმა სპეცოპერაციამ, რომლის დროსაც ამ პარტიის თავმჯდომარე ნიკა მელია დააკავეს.
მელიას დაკავებას უპრეცედენტო რეაქცია მოჰყვა როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ.
გადადგა ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი გიორგი გახარია, რომელიც მელიას დაკავების წინააღმდეგი იყო, თუმცა გუნდის შიგნით უმცირესობაში აღმოჩნდა.
საქართველოს ამერიკელმა და ევროპელმა პარტნიორებმა ოპოზიციური პარტიის ოფისში მოწყობილი სპეცოპერაცია შეაფასეს, როგორც “დემოკრატიის გზაზე უკან გადადგმული ნაბიჯი”.
ოქტომბრიდან მოყოლებული პოლიტიკურმა პროცესებმა ფაქტობრივად ქუჩაში გადაინაცვლა. ოპოზიცია და საზოგადოებრივი აქტივისტები პერმანენტულ აქციებს აწყობენ და სამთავრობო შენობების პიკეტირებას ახდენენ.
ოპოზიციას ორი მთავარი მოთხოვნა აქვს – რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა და ნიკა მელიას და ასევე სხვა პოლიტიკური ნიშნითვ დაკავებული ადამიანების გაავისუფლება. დაკავებულებს შორის არის ოპოზიციური ტელეკომპნია “მთავარის” ერთ-ერთივ მეწილი გიორგი რურუა, რომელსაც უარაღის უკანონო შენახვა-ტარებას ედავებიან. დამოუკიდებელი იურისტები ამბობენ, რომ მელიას და რურუას საქმეები სამართლებრივ სარჩულს მოკლებულია.
ოქტომნბრის შემდეგ, ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის მოლაპარაკებების რამდენიმე რაუნდი გაიმართა აშშ-ის ელჩის და საქართველოში აკრედიტებული სხვა დიპლომატების ფასილიტატორობით, თუმცა ამ საუბრებს შედეგი არ მოჰყოლია.
1 მარტს თბილისში ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ევროჩინოვნიკი, ევროსაბჭოს პრეზიდენტი შარლ მიშელი ჩამოვიდა, რომელმაც დაპირისპირებულ მხარეებს შორის მოდერატორის ფუნქცია აიღო.
„ძალიან მიხარია, რომ საქართველოში დავბრუნდი. ველოდები ძალიან დატვირთულ სამუშაო გრაფიკს პოლიტიკური პროცესის მონაწილე მხარეებთან სამი დღის განმავლობაში. ამ ეტაპზე მეტს ვერაფერს ვიტყვი. დღეს მოგვიანებით გავესაუბრები მედიას“, – განუცხადა კრისტიან დანიელსონმა ჟურნალისტებს აეროპორტში.
დენილსონი საქართველოში სამ დღეს დარჩება და საქართველოში ევროკავშირის ელჩთან კარლ ჰარცელთან ერთად ჩაერთვება პოლიტიკურ დიალოგში. ამ დიალოგში ხელისუფლებასთან ერთად ყველა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიის ლიდერი მიიღებს მონაწილეობას.
________________________________
● შარლ მიშელის შუამავლობით ოპოზიცია და ხელისუფლება ერთმანეთს შეხვდა
● პიკეტირება, აქციები, მარში პარლამენტთან – რას გეგმავს ოპოზიცია მარტის თვეში
● პოლიტიკური კრიზისი საქართველოში. იქნება თუ არა ვადამდელი არჩევნები?
_______________________________________
ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის დიალოგის ეს ფორმატი ევროსაბჭოს თავმჯდომარის შარლ მიშელის მიერაა ინიცირებული. მიშელი საქართველოში 1-ელ მარტს ჩამოვიდა და ერთ მაგიდასთან შეკრიბა დაპირისპირებული მხარეები. ამ შეხვედრის დროს, ევროპელმა დიპლომატმა მხარეებს მოუწოდა, რომ უახლოეს ორ კვირაში მოძებნონ კომპრომისული გამოსავალი. 16 მარტს საქართველოს პრემიერ-მინისტრს ირაკლი ღარიბაშვილს უკვე ბრიუსელში ელოდებიან კრიზისის დაძლევის კონკრეტული გეგმით.
მანამდე, თბილისში მივლენილი ჟან მიშელის წარმომადგენელი კრისტიან დენილსონი სამი დღის განმავლობაში იმუშავებს ხელისუფლებისა და ოპოზიციის პოზიციების დასაახლოებლად.
”ეს იქნება სამი ინტენსიური დღე იმის დასადგენად, შესაძლებელია თუ არა ჩიხიდან გამოსვლა,” – განუცხადა კარლ ჰარცელმა ჟურნალისტებს.
ამ ეტაპზე მხარეების პოზიციები ურთიერთთსაპირისპიროა – ოპოზიცია რიგგარეშე არჩევნებს ითხოვს, ხელისუფლება ამას არ თანხმდება.
კომპრომისულ ვარიანტად განიხილება არა პირდაპირ რიგგარეშე არჩევნების, არამედ პლებისციტის ჩატარება, სადაც ხალხს კითხავენ, უნდათ თუ არა რიგგარეშე არჩევნები.
გარდა პოლიტიკურ პარტიებთან მოლაპარაკებისა, დაგეგმილია დენიელსონის შეხვედრები ასევე საქართველოს პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილთან, პრემიერ მინისტრთან ირაკლი ღარიბაშვილთან და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებთან.