ყარაბაღი, ბრძოლა გრძელდება: 27 ოქტომბერი

გამოცემა Lragir.am-ის პოლიტიკურმა მიმომხილველმა აკოფ ბადალიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა:

„ერდოღანის ქედმაღლურ განცხადებებს შეერთებული შტატების (რომ თურქეთს ამერიკული სანქციების არ ეშინია) და საფრანგეთის (პრეზიდენტ მაკრონის შეურაცხმყოფელი მოხსენიება) მისამართით, უფრო შევაფასებდი როგორც უძლურებას, ვიდრე ყოვლისშემძლეობას.

საერთო ჯამში, თურქეთი გვაგონებს ძალოსანს, რომელსაც გამარჯვებისთვის სულ უფრო და უფრო მეტი წონის შეკვეთა ესაჭიროება. ყოველ ახალ ჯერზე – აცნობიერებს, რამდენად შემცირდა მისი შესაძლებლობები. მაგრამ შეჩერების შანსი უკვე აღარ არის, რადგან უარი გამოიწვევს შეჯიბრებაზე არა უფრო ცუდ ადგილზე გასვლას, არამედ, თამაშიდან გაგდებას“.

ამ ეტაპზე, ერდოღანის თურქეთი, რა თქმა უნდა, ძალიან სახიფათო ხდება ყველასთვის, მაგრამ არანაკლებ სახიფათო საკუთარი თავისთვის. ამასთან, რუსეთიც ცდილობს გაუძლოს ვითარებას „აფეთქების“ მოლოდინში. ყველა ელოდება, როდის „აფეთქდება“ თურქეთი, მანამდე კი მისგან მაქსიმუმის მიღებას ცდილობენ.

სომხეთმა რაც შეიძლება დიდხანს უნდა მოითმინოს, იყოს მაქსიმალურად ძლიერი, უსაფრთხოების თვალსაზრისით და მოქნილი – პოლიტიკურ არენაზე ყველასთან, ვისაც თურქეთის გამოყენება სურს, თანაც, ხშირად – ერთმანეთის წინააღმდეგ“.

«რუსეთის მიერ ინიცირებული 10 ოქტომბრის ზავის შემდეგ, თავდასხმა განხორციელდა განჯაზე, სადაც 10 მშვიდობიანი მოსახლე დაიღუპა. 17 ოქტომბერს, საფრანგეთის ინიცირებული ზავის შემდეგ, ისევ განჯას მიაყენეს დარტყმა – გარდაიცვალა 14 ადამიანი.

დღეს, აშშ-ის მიერ 26 ოქტომბერს გამოცხადებული ზავის შემდეგ, დაიბომბა ბარდა და დაიღუპა კიდევ ოთხი ადამიანი. გაუგებარია, ეს მინსკის ჯგუფია თუ სიკვდილის ჯგუფი?!» — დაწერა საკუთარ გვერდზე, ცნობილმა აზერბაიჯანელმა ბლოგერმა, ხაბიბ მუნტეზირმა.

გამოცემა Lragir.am-ის პოლიტიკურმა მიმომხილველმა აკოფ ბადალიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა:

„ერდოღანის ქედმაღლურ განცხადებებს შეერთებული შტატების (რომ თურქეთს ამერიკული სანქციების არ ეშინია) და საფრანგეთის (პრეზიდენტ მაკრონის შეურაცხმყოფელი მოხსენიება) მისამართით, უფრო შევაფასებდი როგორც უძლურებას, ვიდრე ყოვლისშემძლეობას.

საერთო ჯამში, თურქეთი გვაგონებს ძალოსანს, რომელსაც გამარჯვებისთვის სულ უფრო და უფრო მეტი წონის შეკვეთა ესაჭიროება. ყოველ ახალ ჯერზე – აცნობიერებს, რამდენად შემცირდა მისი შესაძლებლობები. მაგრამ შეჩერების შანსი უკვე აღარ არის, რადგან უარი გამოიწვევს შეჯიბრებაზე არა უფრო ცუდ ადგილზე გასვლას, არამედ, თამაშიდან გაგდებას“.

ამ ეტაპზე, ერდოღანის თურქეთი, რა თქმა უნდა, ძალიან სახიფათო ხდება ყველასთვის, მაგრამ არანაკლებ სახიფათო საკუთარი თავისთვის. ამასთან, რუსეთიც ცდილობს გაუძლოს ვითარებას „აფეთქების“ მოლოდინში. ყველა ელოდება, როდის „აფეთქდება“ თურქეთი, მანამდე კი მისგან მაქსიმუმის მიღებას ცდილობენ.

სომხეთმა რაც შეიძლება დიდხანს უნდა მოითმინოს, იყოს მაქსიმალურად ძლიერი, უსაფრთხოების თვალსაზრისით და მოქნილი – პოლიტიკურ არენაზე ყველასთან, ვისაც თურქეთის გამოყენება სურს, თანაც, ხშირად – ერთმანეთის წინააღმდეგ“.

სომხეთის შეიარაღებული ძალები აზერბაიჯანის გორანბოის, ტერტერისა და ბარდის რაიონებს ბომბავს, აცხადებს აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახური.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის თანაშემწემ, ჰიქმეთ გაჯიევმა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ ბარდის რაიონში, მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვის შედეგად, დაიღუპა სამი და მძიმედ დაიჭრა ათი ადამიანი.

„ჩვენ, ადრე, ყველამ ვიცოდით, რომ 1990-იან წლებში, სომხეთის სამხედრო წარმატება სწორედ რუსეთის მონაწილეობამ განაპირობა.

როგორც ჩანს, თურქეთის ღია და მტკიცე პოზიციამ ამჯერად რუსეთი აიძულა უფრო ფრთხილად ემოქმედა და მიგვიყვანა იქამდე, რომ ის ამ დრომდე არ ჩართულა კონფლიქტში.

მაგრამ, ნებისმიერ შემთხვევაში, უნდა მივაღწიოთ მდგრად მშვიდობას სომხეთთან, რათა ამ პრობლემის მარწუხებიდან თავის დახსნა შევძლოთ. გეოპოლიტიკური უპირატესობა – ძალიან არასტაბილური რამ არის, შეიძლება სწრაფად შეიცვალოს. დღეს, შეიძლება, რუსეთი არ არის ჩართული, ხვალ კი შეიძლება იყოს. დღეს, თურქეთის მხარდაჭერა შეიძლება ძლიერია, ხვალ კი არ იყოს. ისტორიამ ასეთი რამ არაერთხელ გვაჩვენა.

სომხეთიც უნდა მიხვდეს, რომ არ შეიძლება მდგრადი უსაფრთხოების მიღწევა მხოლოდ რუსეთის სამხედრო მხარდაჭერის იმედად. და მუდმივი უსაფრთხოების გარეშე კი შეუძლებელია განვითარება და პროგრესირება. უსაფრთხოებისა და პროგრესისთვის საჭიროა თურქეთსა და აზერბაიჯანთან კეთილმეზობლური ურთიერთობების დამყარება.

ამას შეგვიძლია მივაღწიოთ. და მთავარია, ეს არის ერთადერთი სწორი გზა, რათა ათასობით ადამიანი პერიოდულად არ იღუპებოდეს ომებში. დედები არ რჩებოდნენ აცრემლებული თვალებით“, – დაწერა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე, აზერბაიჯანელმა ექსპერტმა, ისტორიის მეცნიერებათა კანდიდატმა, ალტაი გოიუშოვმა.

კიდევ ორი სამხედროს შესახებ მონაცემები ზუსტდება, განაცხადა სომხეთის რესპუბლიკის საგამოძიებო კომისიის კრიმინოლოგიის სამმართველოს უფროსმა, რაფაელ ვარდანიანმა:

„სამხედრო ტყვეებთან დაკავშირებით გადაუდებელი ზომების მისაღებად, ჩვენ ვმუშაობთ თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო ტყვეთა უწყებათაშორის კომისიასა და ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოში სომხეთის წარმომადგენელთან.

საუბარია მათთვის სამედიცინო დახმარების გაწევაზე, მათი უფლებების დარღვევის თავიდან ასაცილებლად“.

„აქ მნიშვნელოვანია მხოლოდ ორი მხარის მოსაზრება, მხედველობაში მაქვს დაპირისპირებული ქვეყნები – აზერბაიჯანი და სომხეთი. მხოლოდ მათ შეუძლია მისცენ თანხმობა ან გამოხატონ სურვილი დარეგულირების პროცესში ამა თუ იმ სახელმწიფოს ჩართვის თაობაზე“, – განაცხადაკრემლის წარმომადგენელმა.

ტანკსაწინააღმდეგო მართვადი რაკეტა ავტომობილს ცოტათი აცდა. აფეთქების ხმა უკან გაისმა და მსუბუქად დააზიანა მანქანა.

„ახალი ზავის უხეში დარღვევით, სომხეთის შეიარაღებული ძალები არტილერიით ბომბავს ქალაქ ტერტერსა და ამავე რაიონის სოფლებს“, – იტყობინება აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახური.

მანამდე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ აზერბაიჯანმა უპილოტო საფრენი აპარატებისა და არტილერიის დახმარებით დაარტყა ირანთან, სომხეთის შეიარაღებული ძალების სასაზღვრო პოსტებს.

„სომხეთის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, თითქოს, სომხეთის ტერიტორია უპილოტო საფრენი აპარატებისა და სარაკეტო-საარტილერიო სისტემების გამოყენებით დაიბომბა, სიცრუეა და პროვოკაციულ ხასიათს ატარებს. ვაცხადებთ, რომ აზერბაიჯანი სრულად იცავს ცეცხლის შეწყვეტის ახალ ჰუმანიტარულ რეჟიმს.

პირიქით, 27 ოქტომბრის 09:30 საათიდან ამ დრომდე, სომხური მხარე ნაღმტყორცნებით ინტენსიურად ბომბავს ჩვენს ტერიტორიას ზანგილანის რაიონის სოფელ აღბენდის მიმართულებით“, – ნათქვამია აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახურის განცხადებაში.

„თანამედროვე სინგაპურის დამფუძნებელმა, ლი კუან იუმ თავის მემუარებში დაწერა, რომ მან დიდ ბრიტანეთს სთხოვა სამხედრო მხარდაჭერა დამოუკიდებლობის შესანარჩუნებლად. ბრიტანეთმა უარი უთხრა, რადგან ღრმა ფინანსურ კრიზისში იყო თავად ჩაფლული.

ამის შემდეგ, ლი კუან იუმ დახმარებისთვის აშშ-ს მიმართა, შტატების ხელისუფლებამ უარი უთხრა, მაგრამ სინგაპურის ლიდერი დაჟინებით იდგა თავის პოზიციაზე და აშშ-ის მხრიდან დახმარების მიღება შეძლო.

როგორ? ლი კუან იუმ ამერიკელები დაარწმუნა, რომ მას დიდი სამხედრო დახმარებას არ სჭირდება, საკმარისი იყო მხოლოდ ერთი სამხედრო ხომალდი, რომელიც სინგაპურის სანაპიროსთან გაჩერდებოდა. ასეც მოხდა.

მრავალი წლის განმავლობაში, მხოლოდ ერთი ამერიკული ხომალდი იყო სინგაპურის დამოუკიდებლობის გარანტი. ასეთივე როლი ეკისრება თურქულ თვითმფრინავებს, F-16-ებს. პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა ხალხისადმი მიმართვისას (26 ოქტომბერს), ღიად განაცხადა ამის შესახებ“, – დაწერა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე, აზერბაიჯანის პარლამენტის დეპუტატმა, ერქინ გადირლიმ.

ამის შესახებ, ნიკოლ ფაშინიანმა Twitter-ის საკუთარ მიკრობლოგზე, 26 ოქტომბრის საღამოს დაწერა. მან დასძინა, რომ „აზერბაიჯანული მხრიდან განუწყვეტელი დაბომბვის შედეგად, დაიღუპნენ და დაიჭრნენ მშვიდობიანი მოქალაქეები“.

სომხეთის პრემიერმა თავის ჩანაწერში, აშშ-ის პრეზიდენტი, დონალდ ტრამპიც ახსენა, რომელმაც ადრე განაცხადა, რომ კონფლიქტის მხარეები 26 გამოცხადებულ ცეცხლის შეწყვეტის ჰუმანიტარულ რეჟიმს იცავენ.

I would like to state that the efforts of the international community, this time brokered by the #UnitedStates, to establish a ceasefire, have failed. As a result of continuous shelling by Azerbaijan, civilians were killed and wounded in #Artsakh today.@realDonaldTrump

— Nikol Pashinyan (@NikolPashinyan) October 26, 2020

ერთი თვე, ყარაბაღში, 27 სექტემბერს დაწყებული საბრძოლო მოქმედებებიდან

• 26 ოქტომბერს, დილის 8 საათზე, ძალაში შევიდა და მაშინვე დაირღვა ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ მესამე შეთანხმება. მხარეები ზავის დარღვევაში კვლავ ერთმანეთს ადანაშაულებენ, როგორც ეს წინა მცდელობების დროს მოხდა (10 და 18 ოქტომბერს).

• სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ აზერბაიჯანი ყარაბაღში, დასახლებული პუნქტების ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემით, „სმერჩით“ დაბომბვაში დაადანაშაულა.

• აზერბაიჯანის არმია სომხეთის სამხრეთ საზღვარს, სიუნიქის პროვინციას მიუახლოვდა – ამის შესახებ განცხადება სომხეთის თავდაცვის სამინისტრომ გაავრცელა და აღნიშნა, რომ „სიტუაცია კონტროლს ექვემდებარება“.

• აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ცნობით, აზერბაიჯანის არმიამ მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტის ზონაში, კიდევ 18 დასახლებულ პუნქტზე დაამყარა კონტროლი.

• სომხეთის თავდაცვის მინისტრმა განაცხადა, რომ აუცილებელია ზავის დაცვის კონტროლის ნათელი მექანიზმების დანერგვა.

• „მოსკოვი ყარაბაღის საკითხის ომის გზით გადაწყვეტის წინააღმდეგია და ყველა გარე მოთამაშეს მოუწოდებს, თავი შეიკავონ სამხედრო სცენარის განვითარებისგან“, – განაცხადა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, სერგეი ლავროვმა.

• „სომეხი ხალხი და ხელისუფლება მზად არის ორმხრივი დათმობებისთვის, მტკივნეული დათმობებისთვისაც, თუმცა, კაპიტულაციისთვის სომეხი ხალხი არავითარ შემთხვევაში არ არის მზად. მაგრამ აზერბაიჯანს არ სურს ყარაბაღის საკითხის გადაწყვეტა, მას ყარაბაღის კაპიტულაცია უნდა“, – განაცხადა ნიკოლ ფაშინიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე პირდაპირი ეთერისას.

• სომხეთის პრემიერ-მინისტრის ცოლმა განაცხადა, რომ ის ფრონტზე „გაემგზავრება“ „ჩვენი სამშობლოს საზღვრების დასაცავად“.

• ახალი ამბები, ფოტო/ვიდეო ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებთან დაკავშირებით – 26 ოქტომბერი, 2020