მოსაზრება: ხელისუფლებისა და ოპოზიციის შერიგების ბოლო შანსი აფხაზეთში
პოლიტიკური კრიზისი აფხაზეთში
აფხაზეთში პოლიტიკური კრიზისის მოგვარების შანსი გაჩნდა. ხელისუფლება და ოპოზიცია მზაობას გამოთქვამენ, ხელი მოაწერონ დოკუმენტს, რომლითაც ორივე მხარე უარს იტყვის ძალადობრივ ქმედებებზე. JAMnews-აფხაზეთის რედაქტორი ინალ ხაშიგი მსჯელობს იმაზე, თუ როგორ შეძლეს მხარეებმა ასეთ გადაწყვეტილებამდე მისვლა და რა შეიძლება მოჰყვეს ამას.
აფხაზეთში გაწელილი შიდაპოლიტიკური კრიზისის მორიგი აფეთქება, რომელიც საახალწლო დღესასწაულებს დაემთხვა, როგორც ჩანს, კონფლიქტში ჩაურთველი ძალების ზეწოლის შედეგად, კლებისკენ წავიდა. მხარეები კომპრომისისთვის არიან მზად.
ხელისუფლება და ოპოზიცია, საზოგადოებრივი პალატის შუამავლობით, მოლაპარაკების მაგიდას მიუსხდნენ, და უფრო იმას აჩვენებენ, რომ დაზავება განუზრახავთ, ვიდრე ძალის პოზიციიდან გაგრძელება და ურთიერთობების გარკვევა.
თავდაპირველად მშვიდობიან გამოსავალზე შეთანხმდნენ ვეტერანთა ორგანიზაციები – პროსაპრეზიდენტო „ამცახარა“ და ოპოზიციური „არუაა“. შემდეგ იგივე გააკეთეს პარტია „ერთიანმა აფხაზეთმა“, რომელსაც უშიშროების საბჭოს მდივანი სერგეი შამბა ხელმძღვანელობს და ყოფილი პრეზიდენტის, რაულ ხაჯიმბას პარტიამ „აფხაზეთის ეროვნული ერთიანობის ფორუმმა“.
ჩამოყალიბებული ტენდენციებიდან გამომდინარე, შემდეგი ნაბიჯი იქნება ყველა პოლიტიკური ძალის მიერ სპეციალური მემორანდუმის ხელმოწერა, რომელიც თამაშის ახალ წესებს აფიქსირებს.
დოკუმენტის მთავარი მიზანი – ბოლო მოეღოს ხელისუფლების ცვლილების ძალადობრივი აქტების სერიას, რომლის წარმატებული და წარუმატებელი მცდელობები მრავლად იყო აფხაზეთის თანამედროვე ისტორიაში და შემდეგ, პოლიტიკური პროცესის ფაქტობრივად „სუფთა ფურცლიდან“ გაგრძელება.
ბუნებრივია, აღნიშნული შეთანხმების ერთ-ერთი პირობა იქნება ხუთი ოპოზიციონერი აქტივისტის ფაქტობრივი ამნისტია, რომლებიც გასული წლის 21 დეკემბერს, მასობრივ არეულობებში მონაწილეობის ბრალდებით დააკავეს – ოპოზიციური მიტინგის, რომელიც პრეზიდენტის სასახლეზე შტურმის მორიგ მცდელობაში გადაიზარდა.
ამ პუნქტის გარეშე, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ოპოზიცია რაიმეზე ხელმოწერას დათანხმდეს. თანაც, ხელისუფლება განსაკუთრებით არ ითხოვს „მასობრივი არეულობის“ სისხლის სამართლის საქმის ლოგიკურ დასასრულამდე მიყვანას – სასამართლო და რეალური სასჯელი კანონდამრღვევებს. და, უპირველეს ყოვლისა, თვითგადარჩენის ინსტინქტიდან გამომდინარე. რადგან ინტუიციურ დონეზე არსებობს გაგება, რომ ასეთი პრინციპულობა საბოლოოდ შეიძლება ცუდად შემოუბრუნდეს როგორც მოქმედ ხელისუფლებას, ისე მის ცალკეულ წარმომადგენლებს.
ამ საკითხში პრინციპულობა პრეზიდენტ ასლან ბჟანიას ნამდვილად არანაირი სარგებელს არ მოუტანს. თუკი ოპოზიცია ასეთი რეპრესიული ზომებისგან დაწყნარდება, ეს მხოლოდ მცირე ხნით მოხდება, რის შემდეგაც ის კიდევ უფრო რადიკალური გახდება დღევანდელი ხელისუფლების მიმართ და პრეზიდენტის ძალით გადაყენების შემდგომი მცდელობების თავიდან აცილება შეუძლებელი იქნება.
იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი მცდელობები წარმატებით არ დასრულდება, ადრე თუ გვიან, დამკვიდრებული პოლიტიკური ტრადიციის თანახმად, ეს ორი დაპირისპირებული ბანაკი ადგილებს გაცვლის და მაშინ აუცილებლად დადგება სატისფაქცია.
და ბჟანიას ალბათ ესმის, რომ მოვლენების ასეთი განვითარების შემთხვევაში, მისი ოპონენტები შეიძლება უფრო მეტად შურისმაძიებლები გახდნენ, ვიდრე ის არის – გისოსებს მიღმა ჩასვას არა ჩვეულებრივი „ქვეითები“, როგორც ეს ახლა მოხდა, არამედ მათი გენერლები. ამასთან, იმ პირობებში, როგორი მართლმსაჯულების სისტემაც ჩვენთან ჩამოყალიბდა, მიზეზის ძებნას დიდი დრო არ დასჭირდება. როგორც ამხანაგი სტალინი ამბობდა, „ადამიანი იყოს, მუხლი კი მოიძებნება“.
მეორე მხრივ, თავად ოპოზიციაც დაინტერესებულია ხელისუფლებასთან შეთანხმებით, დაკავებული მხარდამჭერების სიტუაციის გაუთვალისწინებლად. თავიანთი ამჟამინდელი სოციო-ეკონომიკური მდგომარეობით აფხაზეთის მოქალაქეების უკმაყოფილების მიუხედავად, საზოგადოება დაიღალა ამ მღელვარებებით – პრეზიდენტის სასახლეზე შტურმებითა და ხელისუფლების ძალით ხელში ჩაგდებით – და გასული წლის 21 დეკემბრის მოვლენებმა, როდესაც პროტესტის მონაწილეები რამდენიმე ასეულზე ცოტათი მეტი აღმოჩნდნენ, მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში უკმაყოფილო ადამიანი გაცილებით მეტია, მხოლოდ დააფიქსირა ასეთი ტიპის განწყობები.
მოკლედ, მემორანდუმი – გარდაუვალი საქმეა.
თუმცა, ეს არ ნიშნავს, რომ აღნიშნული დოკუმენტი სტაბილურობის გარანტიას იძლევა. რეალურად, ის შეიძლება გახდეს მხოლოდ საფუძველი ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის კონსტრუქციული თანამშრომლობისა ქვეყნის წინაშე არსებული პრობლემების მოგვარებისა და სრულმასშტაბიანი რეფორმებისათვის.
თუკი მხარეები, და პირველ რიგში ხელისუფლება, როგორც უფრო პასუხისმგებლიანი მოთამაშე ამ მოედანზე, შეთანხმებას ჩვეულებრივ სიტუაციურ მანევრად აღიქვამენ და გააგრძელებენ დაპირისპირებას იმაში, თუ რომელი ჯგუფი მართავდა უფრო უარესად აფხაზეთს, ახალი უფრო მასშტაბური კრიზისი, რომელმაც შეიძლება წერტილი დაუსვას თავად აფხაზეთის სახელმწიფოებრიობის იდეას, გარდაუვალია.
