ფინალური აკორდი არჩევნების წინ: ექსპრეზიდენტ რობერტ კოჩარიანის მიტინგი

სომხეთში, წინასაარჩევნო კამპანია დასრულდა – 20 ივნისს, ქვეყანაში საპარლამენტო არჩევნები გაიმართება. წინასაარჩევნო რბოლის ფინალურ აკორდად იქცა ოპოზიციური ბლოკი „აიასტანის“ (სომხეთი) მრავალათასიანი მიტინგი, რომლის ლიდერიც ექსპრეზიდენტი რობერტ კოჩარიანია.

ეს ბლოკების წარმომადგენლების ბოლო შეხვედრა იყო მხარდამჭერებთან, რადგან 19 ივნისი, არჩევნების წინა დღე, „დუმილის დღეა“.

ექსპრეზიდენტის ბლოკის მრავალათასიანი მიტინგი ამ არჩევნებზე მისი მთავარი კონკურენტის, პარტია „სამოქალაქო ხელშეკრულების“ მიტინგის მეორე დღეს გაიმართა, რომელსაც პრემიერ-მინისტრობის მოვალეობის შემსრულებელი, ნიკოლ ფაშინიანი უდგას სათავეში.

• „ფოლადი“ „ხავერდის“ ნაცვლად – ფაშინიანმა ახალი რევოლუციის შესახებ განაცხადა
• განსასჯელის სკამიდან არჩევნებზე: სომხეთის ექსპრეზიდენტის გეგმები

რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნები სომხეთში იმ კრიზისის გადასალახად იმართება, რომელიც ქვეყანაში ყარაბაღის მეორე ომში, სომხური მხარის მარცხის შემდეგ შეიქმნა. მასში დიდი რაოდენობით პოლიტიკური ძალები მონაწილეობენ – 21 პარტია და 4 ბლოკი.

ამ არჩევნების უნიკალურობა იმაშია, რომ მასში ქვეყნის ყველა ყოფილი პრეზიდენტი და მოქმედი პრემიერ-მინისტრობის მოვალეობის შემსრულებელი მონაწილეობს. გამოკითხვის თანახმად, ძირითადი ბრძოლა, ექს-პრეზიდენტ რობერტ კოჩარიანსა და 2018 წელს „ხავერდოვანი რევოლუციის“ შედეგად ხელისუფლებაში მოსულ ნიკოლ ფაშინიანს შორის წარიმართება.

სოციოლოგიური კვლევების შედეგების მიხედვით, რომლებიც წინასაარჩევნო კამპანიის დაწყებამდე გაიმართა, „რევოლუციონერი“ პრემიერი დანარჩენ მონაწილეებს დიდი სხვაობით უსწრებდა. მაგრამ დროის მოკლე მონაკვეთში, ყოფილმა პრეზიდენტმა ფაქტობრივად მოახერხა თავისი ბლოკის რეიტინგის ფაშინიანის პარტიის მაჩვენებელთან გათანაბრება.

ახლა, ექსპერტების აზრით, ქვეყანაში შეიქმნა სიტუაცია, როდესაც ამბიციურ პოლიტიკოს ნიკოლ ფაშინიანს აღარ აქვს რეალური უპირატესობა.

რაზე ისაუბრა კოჩარიანმა

რობერტ კოჩარიანს დიდხანს არ უსაუბრია და თავისი გამოსვლა ხუმრობით დაიწყო. მისი განცხადებით, ნაკლებად სავარაუდოა სომხეთში და საერთოდ მთელ სამხრეთ კავკასიაში იმდენი პიცა იყოს, რომ რესპუბლიკის მოედანზე შეკრებილ ადამიანებს ეყოს.

ამ ხუმრობის „ფესვები“ რევოლუციის შემდგომ პერიოდში მიდის, როდესაც ექსპრეზიდენტს სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა დააკისრეს და მან წელიწადზე მეტი ციხეში გაატარა. მაშინ სოციალურ ქსელებში გამოჩნდა მისი მხარდამჭერების მემეები, რომლებიც გაიხსენა კოჩარიანმა:

„როდესაც სასამართლოს შენობის წინ ჩემი მხარდამჭერები იკრიბებოდნენ, ამბობდნენ, რომ ისინი პიცის საჭმელად მოდიოდნენ. არ ვფიქრობ, რომ სომხეთში ან მთელ სამხრეთ კავკასიაში იყოს იმდენი პიცა, რომელიც თქვენ ყველას გეყოფათ“.

შემდეგ, რობერტ კოჩარიანმა ოთხი ძირითადი პრობლემა დაასახელა, რომელიც სომხეთის წინაშე დგას:

• სომხეთის საზღვრების დაცვა და უსაფრთხოება
• მთიანი ყარაბაღის მომავალი
• ეკონომიკური კრიზისი
• შიდაპოლიტიკური დაძაბულობა

ექსპრეზიდენტის აზრით, „მოქმედ ხელისუფლებას ამ პრობლემების გადაწყვეტა არ შეუძლია, რადგან მან თავად შექმნა ისინი“.

ვიდეომიმართვა

მიტინგამდე რამდენიმე საათით ადრე, რობერტ კოჩარიანმა მოსახლეობისადმი ვიდეომიმართვა გაავრცელა, რომელშიც ის ბოლო თვეების განმავლობაში, სომხეთის სხვადასხვა რეგიონებში, ამომრჩევლებთან შეხვედრების შთაბეჭდილებებზე საუბრობდა:

„დიდი ხანია, აი უკვე 13 წელია, თქვენთან სტუმრად არ ვყოფილვარ, მადლობა სტუმართმოყვარეობისა და თბილი მიღებისთვის. ამ დღეების განმავლობაში ათასობით ადამიანს ჩამოვართვი ხელი, ჩავხედე მათ თვალებში. არ დავმალავ, ვცდილობდი გამეგო, შეიცვალნენ თუ არა ადამიანები გასულ წლებში. სიხარულით უნდა აღვნიშნო, რომ ისინი არ შეცვლილან: ისეთივე შრომისმოყვარეები არიან, ისევ არჩევენ სიკეთესა და ბოროტებას“.

ექსპრეზიდენტის თქმით, 20 ივნისი საბედისწერო დღეა, რადგან სომხეთის მოქალაქეებს მოუწევთ არჩევანის გაკეთება „ღირსეულ მშვიდობასა და დამამცირებელ სირცხვილს“ შორის.

„მოგიწოდებთ, მოდით, ისევ ავაშენოთ ჩვენი სახლი, ჩვენი სომხეთი. დავამყაროთ ხანგრძლივი მშვიდობა, მოვიშუშოთ ჭრილობები, საუკუნოდ უკვდავჰყოთ ჩვენი გმირების ხსოვნა და მათ გმირობას აზრი შევძინოთ“, – განაცხადა კოჩარიანმა.

რატომ ასამართლებენ სომხეთის ექსპრეზიდენტს

2018 წლის ივლისში, რობერტ კოჩარიანს „პირველი მარტის“ საქმეზე, საკონსტიტუციო წესრიგის დამხობისთვის წაუყენეს ბრალი. საუბარია 2008 წლის 1 მარტის მოვლენებზე, როდესაც საპრეზიდენტო არჩევნებით უკმაყოფილო დემონსტრანტების დარბევისას, 10 ადამიანი დაიღუპა.

იმ მომენტში მოქმედი პრეზიდენტი ჯერ კიდევ რობერტ კოჩარიანი იყო, თუმცა, ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მონაცემებით, უკვე იყო არჩეული ახალი პრეზიდენტი – სერჟ სარგსიანი.

2018 წლის გაზაფხულზე, „ხავერდოვანი რევოლუციის“ შემდეგ, სომხეთის ახალმა ხელისუფლებამ განაახლა იმ მოვლენების გამოძიება და ერთ-ერთი პირველი ბრალდებული, რობერტ კოჩარიანი გახდა.

ამ დროის განმავლობაში, სასამართლომ რამდენჯერმე მიიღო მისი დაპატიმრებისა და გათავისუფლების გადაწყვეტილება. საბოლოოდ, 6 აპრილს, ერევანის სასამართლომ შეწყვიტა სისხლის სამართლებრივი დევნა კოჩარიანის წინააღმდეგ „საკონსტიტუციო წესრიგის დამხობის“ მუხლით. 26 მარტს, სომხეთის საკონსტიტუციო სასამართლომ ბრალდების ორი მუხლი არაკონსტიტუციურად და ძალადაკარგულად ცნო. 

თავად ექსპრეზიდენტი და მისი ადვოკატები არაერთხელ აცხადებდნენ, რომ ბრალდებები გამოგონილი იყო და პოლიტიკური ქვეტექსტი ჰქონდა. საქმე იმაშია, რომ ნიკოლ ფაშინიანი 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე, პრეზიდენტობის კანდიდატის, ლევონ ტერ-პეტროსიანის ინტერესებს წარმოადგენდა, რომლის მომხრეებიც მასობრივ საპროტესტო აქციებს მართავდნენ.

თავად ფაშინიანი პირველი მარტის მოვლენების შემდეგ, ერთი წლითა და ოთხი თვით იატაკქვეშეთში გადავიდა მასობრივი არეულობების ორგანიზების ბრალდების გამო. შემდეგ, საკუთარი ნებით გამოცხადდა პროკურატურაში, დააპატიმრეს და შვილი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. მაგრამ ერთი წლისა და 11 თვის შემდეგ, ამნისტია შეეხო.