პროტესტი ერევანში: ოპოზიცია პრემიერის გადადგომასა და ყარაბაღში ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების ანულირებას ითხოვს

ერევანში გაიმართა მიტინგი 10 ნოემბერს სომხეთის, აზერბაიჯანისა და რუსეთის მიერ მთიან ყარაბაღში სამხედრო მოქმედებების შეწყვეტის შესახებ ხელმოწერილი შეთანხმების წინააღმდეგ, მაგრამ რეალურად აქციის არსი პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანის გადადგომის მოთხოვნაა, რომელმაც ხელი მოაწერა ამ დოკუმენტს.

პროტესტი გამოწვეულია იმით, რომ შეთანხმების თანახმად, აზერბაიჯანის კონტროლქვეშ ბრუნდება ყარაბაღის მოსაზღვრე რაიონები და იქ აზერბაიჯანელი დევნილები დაბრუნდებიან. 11 ნოემბრიდან, კონფლიქტის ზონაში უკვე შევიდნენ რუსული სამშვიდობო ძალები. 

ერევანში, თავისუფლების მოედანზე, თავიდან არც ისე ბევრი ადამიანი შეიკრიბა – რამდენიმე ასეული. მაგრამ მას შემდეგ, რაც პოლიციამ აქციის მონაწილეთა დაკავება დაიწყო, იქ სულ უფრო და უფრო მეტმა ადამიანმა დაიწყო მისვლა და ახლა ისინი უკვე რამდენიმე ათასი არიან. შესაბამისად, გაიზარდა სამართალდამცველთა რიცხვიც – პოლიციელებს შინაგანი ჯარების წარმომადგენლებიც შეუერთდნენ. 

ოპოზიციური პარტიების ლიდერები, რომლებმაც აქციას გაუკეთეს ორგანიზება, გამოვიდნენ ლოზუნგებით – „ნიკოლ, წადი!“, „ნიკოლ – გამყიდველი!“, რასაც სკანდირებენ შეკრებილებიც.

საპროტესტო აქცია გაიმართა იმის მიუხედავად, რომ ქვეყანაში ჯერ კიდევ მოქმედებს საომარი მდგომარეობის რეჟიმი, რომელიც მიტინგების ჩატარებას კრძალავს.

მის დაწყებამდე გენერალურმა პროკურატურამ და პოლიციამ გაფრთხილება გაავრცელეს, რომ „საომარი მდგომარეობის დროს, გაფიცვებსა და მიტინგებში მონაწილეობა ითვალისწინებს ჯარიმას ოთხასიდან შვიდასამდე მინიმალური ხელფასის ოდენობით (400-700 ათასი დრამი ანუ, დაახლოებით, 800-1500 დოლარი)“.

თავისუფლების მოედნიდან დემონსტრანტები მთავრობის შენობისკენ გაემართნენ. ისინი სასწრაფოდ პარლამენტის სხდომის მოწვევას ითხოვენ, რომელიც საომარი მდგომარეობის გაუქმებასა და პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანისთვის უნდობლობის ვოტუმის გამოცხადებაზე იმსჯელებს.

რა ხდებოდა თავისუფლების მოედანზე

პოლიციის თანამშრომლები მიტინგის მონაწილეებსა და მის ორგანიზატორებს შორის ჩადგნენ, რათა მოედნიდან საპროტესტო აქციის ლიდერები გაეყვანათ. 

ამან ვითარება დაძაბა. პროტესტის მონაწილეებმა პოლიციელს სცემეს. სამართალდამცველი ორგანოს დასისხლიანებული თანამშრომელი კოლეგებმა გაიყვანეს.

17 ოპოზიციური პოლიტიკური ძალის ერთობლივი მიტინგი 13:00 საათზე უნდა დაწყებულიყო, მაგრამ პოლიციამ მის დაწყებამდე დაიწყო მონაწილეებისა და ორგანიზატორების დაკავება. მათ შორის, „რესპუბლიკური პარტიისა“ და პარტია „სამშობლოს“ წარმომადგენლების. პარტია „აყვავებული სომხეთის“ ლიდერი, გაგიკ ცარუკიანი კი ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურში წაიყვანეს. 

„იმის ნაცვლად, რომ გადალახოს შიში, არასრულფასოვნების კომპლექსი, ხელისუფლება კიდევ ერთხელ მიდის ცარუკიანის დაკავებაზე. მათ მაინც ვერ გააცნობიერეს, რომ ვერ შეძლებენ 3 მილიონი ადამიანის დაკავებას ან დაპატიმრებას. ყველას კარგად ესმის, რომ ამ დოკუმენტის ხელმოწერის შემდეგ ის (პრემიერ-მინისტრი ფაშინიანი) შეეცდება პასუხისმგებლობა სხვებზე გადაიტანოს“, – აღნიშნა „აყვავებული სომხეთის“ წევრმა, ივეტა ტონოიანმა.

ოპოზიციას მიაჩნია, რომ მოქმედი ხელისუფლება პოლიტიკური რეპრესიების გზით მიდის.

14:30 საათის მონაცემებით, უკვე 129 ადამიანი იყო დაკავებული. 

ორგანიზატორების შესახებ 

აქციას ორგანიზება გაუწია 17 ოპოზიციური პარტიის საბჭომ, რომლებიც პრემიერ-მინისტრისა და მთავრობის გადადგომას ჯერ კიდევ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმების გაფორმებამდე ითხოვდნენ. შემდეგ კი – გამოვიდნენ განცხადებით, რომ საკუთარი ნებით გადადგომა – მინიმუმია, რაც ნიკოლ ფაშინიანმა შეიძლება გააკეთოს.

„ჯარისკაცების ზურგს უკან, რომლებიც ფრონტზე, საკუთარი სისხლის ფასად იცავდნენ მიწასა და სახელმწიფოებრიობას, და ყველა ჩვენგანის ზურგს უკან, ხელი მოეწერა მოღალატეობრივ შეთანხმებას. ჩვენ უნდა გავერთიანდეთ და გამოვრიცხოთ შიდა არეულობები და პროვოკაციები“, – ნათქვამია საბჭოს განცხადებაში.

ოპოზიციური პარტიების უმრავლესობა, რომლებიც ახლა მთავრობის მეთაურის გადადგომისა და მის მიერ ხელმოწერილი შეთანხმების გაუქმების მოთხოვნით გაერთიანდნენ, ქვეყნის რიგითი მოქალაქეებისთვის უცნობია.

კოალიციის ხერხემალი სამი პარტიისგან შედგება. ერთ-ერთი მათგანია – ყოფილი მმართველი, „სომხეთის რესპუბლიკური პარტია“, რომლის ხელისუფლებიდან გასაშვებადაც 2018 წლის „ხავერდოვანი რევოლუციის“ დროს, მოსახლეობის უმრავლესობა გამოვიდა. მაშინ მოქალაქეები სწორედ რევოლუციის ლიდერს – ნიკოლ ფაშინიანს უჭერდნენ მხარს, რომელიც მაშინდელი მმართველი პარტიის  ლიდერისა და სახელმწიფოს მეთაურის, სერჟ სარგსიანის გადადგომის მოთხოვნით გამოდიოდა.

მეორე ცნობილი პოლიტიკური ძალა – ეს არის პარტია „აყვავებული სომხეთი“, რომელიც რევოლუციის შემდეგ შევიდა პარლამენტში და ერთ-ერთი მთავარი ოპოზიციური ძალის ნიშას იკავებს.

მესამე ცნობილი ძალა – ეს არის პარტია „დაშნაკცუტუნი“, რომელიც ბოლო პერიოდში არც ისე პოპულარულია, მაგრამ მოქმედი ხელისუფლების ყველაზე მკაცრი ოპოზიციის როლში გვევლინება.

ოპოზიციურ კოალიციაში შედის ის პარტიაც, რომელიც ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის ყოფილმა ხელმძღვანელმა, არტურ ვანეციანმა შექმნა, რომელიც ამ თანამდებობაზე ჯერ დანიშნა და შემდეგ გაათავისუფლა პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა. ეს პარტია დიდწილად ცნობილია სწორედ მისი დამაარსებლის გამო, რომელიც პოპულარული გახდა ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის თავკაცად მუშაობის პერიოდში.

სომხეთის ყოფილი მეთაურის სიძის როლი

სომხეთის ყოფილი ელჩი ვატიკანში, ექსპრეზიდენტ სერჟ სარგსიანის სიძე მიკაელ მინასიანი მოქალაქეებს მოუწოდებს, შეუერთდნენ ოპოზიციის აქციებს. მიტინგის წინა დღეს, მან სოციალური ქსელის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ ჯერ კიდევ შეიძლება ხელმოწერილი შეთანხმებით შექმნილი ვითარების შეცვლა. ამისათვის, მისი თქმით, საჭიროა მხოლოდ საზოგადოების კონსოლიდაცია პრემიერ-მინისტრის გადადგომისთვის ბრძოლაში:

„ქვეყანას აქვს ოთხი დღე ანუ 96 საათი, რათა შეცვალოს სიტუაცია და ერთადერთი პრობლემა – სომხეთის მოქმედი პრემიერ-მინისტრი, ნიკოლ ფაშინიანია. ძვირფასო თანამემამულენო, ვწერ, როგორც ადამიანი, რომელიც კარგად იცნობს ჩვენი ქვეყნის პოლიტიკას, იცის რეგიონული ძალები, იცნობს, როგორ თანხმდება განცხადებები, როგორ შეიძლება მათი შეცვლა ბოლო მომენტშიც კი. სრული პასუხისმგებლობით ვაცხადებ, რომ ჯერ კიდევ არ არის ყველაფერი შეუქცევადად დაკარგული“.

ამასთან, მან არ დაივიწყა ხაზგასმა, რომ მისი განცხადება არ არის ძალაუფლებისთვის ბრძოლა, რომ ეს არის „ბრძოლა მიწისთვის, ღირსებისა და უსაფრთხოებისთვის“.