როგორ მიმდინარეობს სომხეთში ვაქცინაციის პროცესი

სომხეთში კორონავირუსის პანდემიის მესამე ტალღა გრძელდება. ქვეყანაში პანდემიის დაწყებიდან უკვე 200 ათასზე მეტი ადამიანი დაინფიცირდა, 4 ათასზე მეტი – გარდაიცვალა. დაახლოებით ერთი თვის წინ, სომხეთში კორონავირუსის საწინააღმდეგო უფასო ვაქცინაცია დაიწყო. ის ნებაყოფლობითია და ნებისმიერ მსურველს შეუძლია აცრის გაკეთება საკუთარ პოლიკლინიკაში.

მაგრამ ჯერჯერობით პროცესი ძალიან ნელა მიმდინარეობს, დაახლოებით, 11 ათასი ადამიანი აიცრა – მოსახლეობის 0.35%.

ყველა დეტალი: რომელი ვაქცინებია ქვეყნის მოსახლეობისთვის ხელმისაწვდომი, რატომ გაურბიან ადამიანები ვაქცინირებას და არსებობს თუ არა შეშფოთების რეალური მიზეზი.

• სომხეთში ვაქცინის გაკეთება არ სურთ. მინისტრები მოსახლეობას მაგალითს მისცემენ
• ეპიდემია კავკასიაში 100 წლის წინ: დაიბანეთ პირი საპნით და ნუ კოცნით დედას

ექიმები ვაქცინაციას ამჯობინებენ  

„ჩვენს საუბნო პოლიკლინიკაში, პირველები ვიყავით, ვინც ვაქცინირებისთვის მივედით. ექიმებს გაუკვირდათ კიდეც, როდესაც თვითონ მივმართეთ. ჩვენთვის ვაქცინის გაკეთების გადაწყვეტილება ერთმნიშვნელოვანი და ნათელი იყო. მე და ჩემი ქმარი ასაკის მხრივ რისკჯგუფში შევდივართ, გარდა ამისა, პანდემიის გადალახვისთვის სხვა გზას უბრალოდ ვერ ვხედავ“, – ამბობს ექიმი ვაზგანუშ ბარსეგიანი, რომელიც 44 წლის განმავლობაში მუშაობდა გადაუდებელი სასწრაფო დახმარების სამსახურში.

ორმოცწლიანი გამოცდილების ექიმი აღიარებს, რომ 2020 წელი მის კარიერაში ყველაზე რთული იყო.

„დაწყებისთანავე, კორონავირუსი გამოწვევად იქცა არა მხოლოდ საზოგადოებისთვის, არამედ მედიკოსებისთვის. საავადმყოფოებსა და პოლიკლინიკებში, ექიმები არ იყვნენ მზად ასეთი მოცულობის სამუშაოსთვის. იმდენად, რამდენადაც მედპერსონალი მაღალი რისკის ჯგუფში შედის და დაინფიცირების შემთხვევათა რაოდენობა დიდი იყო, ჩვენ იძულებულები ვიყავით ერთმანეთი შეგვეცვალა, რათა პაციენტები მარტო არ დაგვეტოვებინა.

შემდეგ კი ომის საშინელი პერიოდიც დაიწყო, რომლის სიტყვებით აღწერაც შეუძლებელია. ბევრი ჩემი კოლეგა ფრონტზე გაემგზავრა – სამუშაოდ და დაჭრილთა დასახმარებლად და ჩვენი სამუშაოს მოცულობა გაოთხმაგდა“.

წლის განმავლობაში, ვაზგანუშ ბარსეგიანმა მოახერხა არ დაინფიცირებულიყო, მაგრამ მის თვალწინ უამრავმა ადამიანმა გაიარა, რომლებსაც კორონავირუსის ურთულესი შედეგების გადალახვა მოუწიათ. ამიტომ ის ყველას სიფრთხილის გამოჩენასა და ვაქცინირებას ურჩევს:

„წელს პენსიაზე გავედი და უკვე რამდენიმე თვეა აღარ ვმუშაობ. ძირითადად სახლში ვარ, სუფთა ჰაერის ჩასასუნთქად ქალაქგარეთ გავდივარ და უკვე აღარ ვურთიერთობ ყოველდღიურად ინფიცირებულებთან, მაგრამ ვფიქრობ, თითოეულმა ჩვენგანმა უნდა იზრუნოს არა მხოლოდ საკუთარ ჯანმრთელობასა და სიცოცხლეზე, არამედ სხვა ადამიანების უსაფრთხოებაზეც. ყველამ იცის ვაქცინების გვერდითი ეფექტების შესახებ, მაგრამ მისი დაავადების შედეგებთან შედარება არც შეიძლება“.

ის და მისი ქმარი AstraZeneca-ს ვაქცინით აიცრნენ, მეორე დოზას ორი თვის შემდეგ მიიღებენ. აცრის დღეს ისინი სისუსტეს და კუნთების მცირე ტკივილს გრძნობდნენ, მაგრამ მეორე დღეს ყველაფერმა გაუარათ. და ექიმი ვაზგანუში ახლა ცდილობს, ყველა ახლობელი დაარწმუნოს, რაც შეიძლება მალე მიიღონ ვაქცინა, რათა ნორმალურ ცხოვრებას დაუბრუნდნენ.

რომელი ვაქცინებია ხელმისაწვდომი

სომხეთში ახლა ორ ვაქცინას იყენებენ – ბრიტანულ-შვედური AstraZeneca-თი 18 წელზე უფროსი ასაკის მოქალაქეებს ცრიან, რუსული Sputnik V კი ხელმისაწვდომია მხოლოდ რისკჯგუფში შემავალი 18-დან 54 წლამდე მოქალაქეებისთვის.

ამ დროისთვის, სომხეთში შეტანილია 24 ათასი დოზა AstraZeneca-ს ვაქცინა – 12 ათასი ადამიანისთვის, მეორე პრეპარატის, Sputnik V-ის მიღებული დოზები კი 21 500 ადამიანისთვის იქნება საკმარისი.

ამ დღეებში, სომხეთმა ასევე შეიძინა ჩინური CoronaVac-ის ვაქცინა 50 ათასი ადამიანისთვის. მოსახლეობის, რომელ ჯგუფს გაუკეთებენ ამ ვაქცინას, ჯერჯერობით უცნობია.

დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილე, გაიანე სააკიანი ამბობს: მსოფლიოს 170 ქვეყანაში, უკვე 1 მილიარდზე მეტი აცრა გაკეთდა, გამოყენებულ ვაქცინათა შორის პირველ ადგილზეა – AstraZeneca (დაახლოებით 200 მილიონი დოზა).

გადაჭარბებული სიფრთხილე?

„სომხეთში უსაფუძვლო შიში არსებობს კონკრეტულ ვაქცინებთან დაკავშირებით. ამის ნათელი მაგალითია, რამდენიმე წლის წინ, პაპილომავირუსის, საშვილოსნოს ყელის კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინაციის პროცესის სრული ჩავარდნა. ვფიქრობ, მთავარი პრობლემა – ინფორმაციის ნაკლებობა და ანტიპროპაგანდის ძლიერი ტალღაა“, – ამბობს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სფეროს სპეციალისტი, დავიდ მელიქ-ნაბურიანი.

ის ყველას აფრთხილებს: სომხეთში, კორონავირუსის მესამე ტალღა პირველისგან არა მხოლოდ ინფიცირებულთა რაოდენობის ზრდით განსხვავდება, არამედ სიკვდილიანობის მაჩვენებლითაც. ახლა სომხეთში სიკვდილიანობა 53%-ით მეტია, ვიდრე ინფიცირების პირველი ტალღისას.

ჯანდაცვის სამინისტროს მონაცემებით, ერთი წლის განმავლობაში, დაგეგმილია 700 ათასი აცრის გაკეთება, თუმცა, საზოგადოებრივი იმუნიტეტის სტაბილურობისთვის, საჭიროა მოსახლეობის, დაახლოებით, 70 პროცენტის აცრა.

არც ერთ ვაქცინირებულს არ ჰქონია მნიშვნელოვანი გვერდითი ეფექტი.

შეინიშნებოდა მხოლოდ ადგილობრივი რეაქციები – სიწითლე, გაღიზიანება, სისუსტე, კუნთების ტკივილი, რომელიც მოკლე პერიოდში გადიოდა.

ვაქცინაციის მობილური პუნქტები

იმისათვის, რომ აცრილთა რაოდენობა გაიზარდოს, ერევნის სხვადასხვა ხალხმრავალ ადგილას, უკვე ერთი კვირაა შეხვდებით ვაქცინირების მობილურ წერტილებს. აქ თითოეულ მოქალაქეს შეუძლია მიიღოს წინასწარი კონსულტაცია და პირველადი სამედიცინო გამოკვლევა, შემდეგ კი შესაბამისი ვაქცინა.

„ბოლო დღეებში, უკვე შეინიშნება აქტივობა, მანქანებთან რიგებიც კი დგება. ჩვენ ვცრით არა მხოლოდ სომხეთის მოქალაქეეებს, არამედ ვაქცინირების მსურველ უცხოელებსაც.

აცრის შემდეგ, ყველას ვაძლევთ ე.წ. მწვანე პასპორტს, რომელშიც აღინიშნება ყველა დეტალი – ვაქცინაციის თარიღი, ვაქცინის სახელწოდება, მოქალაქის სახელი და გვარი და ა.შ. მობილური სადგურები ორ სხვა დიდ ქალაქშიცაა – ვანაძორსა და გიუმრიში“, – ამბობს დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილე გაიანე სააკიანი.

სხვათა შორის, მთავრობის გადაწყვეტილებით, ახლა, როგორც უარყოფითი ტესტის შედეგი, ისე ვაქცინაციის „მწვანე პასპორტი“ იძლევა ქვეყნის დატოვებისა და საზღვრის გადაკვეთის უფლებას.

ჯერჯერობით მხოლოდ პლანეტის მოსახლეობის 7%-მა მიიღო კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა, თუმცა, არის ისეთი ქვეყნები, როგორებიცაა ისრაელი და აშშ, სადაც მოსახლეობის 60%-ზე მეტია ვაქცინირებული.

მსოფლიოში ვაქცინაციის მაჩვენებლების განსხვავებას, სპეციალისტები სხვადასხვა მიზეზით ხსნიან – ანტიპროპაგანდიდან დაწყებული, ქვეყნის ეკონომიკური სტაბილურობით დამთავრებული.

JAMnews-ის გამოკითხვის თანახმად, რომელიც ერევნის ოთხ საუბნო პოლიკლინიკაში ჩატარდა, ჯერჯერობით რისკჯგუფში შემავალი მოქალაქეების მხოლოდ 1-2 პროცენტი აიცრა.