ჟურნალისტობა აზერბაიჯანში: "ამერიკის ხმის" რეპორტიორის, ულვია ალის დაკავების ისტორია
როგორ დააკავეს ულვია ალი აზერბაიჯანში
„მინდა ყველამ იცოდეს, რომ ერთ დღეში აზერბაიჯანის პოლიცია ორჯერ დამემუქრა გაუპატიურებით“
ეს სტატია ეძღვნება დაკავებული ჟურნალისტის, ულვია ალის წერილს, რომელიც აზერბაიჯანში Meydan TV-ის საქმეს უკავშირდება. მისი მონათხრობი მხოლოდ დაკავებისა და ცილისწამების ისტორია არ არის — ეს იმ სირთულეებისა და რეპრესიების პორტრეტია, რომელთაც ქვეყანაში დამოუკიდებელი მედია ყოველდღიურად აწყდება.
ულვია ალი (გულიევა) 7 მაისის ღამით ბაქოს პოლიციის მთავარი სამმართველოს თანამშრომლებმა ძალის გამოყენებით დააკავეს. მის საცხოვრებელ სახლში ჩხრეკა ჩატარდა. იმავე დღეს ხატაის რაიონულმა სასამართლომ მას წინასწარი პატიმრობა 1 თვისა და 29 დღის ვადით შეუფარდა.
Meydan TV-ის საქმესთან დაკავშირებით პირველი დაკავებები 2024 წლის 6 დეკემბერს მოხდა. სამართალდამცავებმა მაშინ დააკავეს მედიის თანამშრომლები: რამინ დეკო (ჯაბრაილზადე), აინურ განბაროვა (ელგიუნეში), აისელ უმუდოვა, აითაკ აჰმედოვა (თაფდიქი), ხაიალა აღაევა და ნატიგ ჯავადლი.
მათ, ისევე როგორც ულვია ალის, აზერბაიჯანის სისხლის სამართლის კოდექსის 206.3.2 მუხლით წაუყენეს ბრალდება — ჯგუფურად, წინასწარი შეთანხმებით ჩადენილი კონტრაბანდა. ჟურნალისტები ბრალდებებს უარყოფენ და ამბობენ, რომ მათი დაკავება ხელისუფლების მიმართ კრიტიკული მასალების გამო მოხდა.
როგორც ულვია ალი თავის წერილში წერს, მისი დაკავება მაშინ მოხდა, როცა მან ერთ დღეს ვიდეოზე აღბეჭდა სასამართლო პროცესები თოფიკ იაღუბლუსა და Abzas Media-ს საქმეებზე.
ხშირად ერთი ადამიანის განცდილი საკმარისია, რათა სრულად გაიაზრო, როგორ მუშაობს სახელმწიფო სისტემის რეპრესიული მექანიზმი. ეს სწორედ ასეთი ისტორიაა.
გთავაზობთ ულვია ალის წერილს სრულად.
როგორ დამაკავეს?
6 მაისს გადავიღე ტოფიგ იაგუბლუსა და Abzas Media-ს სასამართლო პროცესი და შემდეგ ჩემი პროფილიდან ინფორმაცია გავაზიარე. “ამერიკის ხმის“ დახურვის შემდეგ სამსახური დავკარგე, თუმცა ჩემს პროფილში დავწერე, რომ ოფიციალური სამუშაო ადგილის გარეშეც კი ჟურნალისტურ საქმიანობას არ შევწყვეტდი.
ჩემს პროფილზე ყველა პუბლიკაცია მთლიანად ნებაყოფლობით საფუძველზე განხორციელდა. თუმცა, სავარაუდოდ, სახელმწიფო ყველაზე მეტად “შეშფოთებულია“ იმ ფაქტით, რომ ვიღაც “დასავლური წრეებისგან“ იღებს დაფინანსებას. ამ ფორმატში ჩემი საქმიანობის გაგრძელებით, მე მთლიანად გავანადგურე მათი ეს არგუმენტი და ვაჩვენე, რომ საქმე ფულს საერთოდ არ ეხებოდა.
გვიან საღამოს, დაახლოებით შუაღამისას, 6 მაისს, როდესაც ჩემი შენობის შესასვლელში შევდიოდი, მამაკაცი მომიახლოვდა. იმ დღეს, სასამართლო პროცესის შემდეგ, ცოტა ხნით დასასვენებლად კაფეში შევედი და შევნიშნე, რომ სამოქალაქო ტანსაცმელში გამოწყობილი მამაკაცი მეორე ქუჩიდან მიყურებდა. შემდეგ შესასვლელთან მომიახლოვდა მკითხა: “ულვია?“
უკვე მივხვდი, რომ ჩემი ჯერი იყო – ისინიც მოვიდნენ ჩემს დასაკავებლად.
მან ჩემი ტელეფონისკენ ხელი გამომიწოდა და მეც ყოველგვარი ყოყმანის გარეშე გავუწოდე. მანქანაში ჩამსვეს და შეამოწმეს, ხელში საათი მეჭირა თუ არა. როდესაც ჩემს ჩანთაში სხვა ნივთები დაათვალიერეს, ჩემი ძველი ტელეფონი და სახლის გასაღებები იპოვეს.
ტელეფონის პაროლები მომთხოვეს, მე უარი ვუთხარი. ჩემს გვერდით დიდი ტანის პოლიციელი იჯდა, მოპირდაპირე მხარეს გამომძიებელი ალიბალა გაჯიევი, საჭესთან კი მძღოლი, მის გვერდით კიდევ ერთი პოლიციელი.
მანქანა დაიძრა, ფანჯრიდან გავიხედე და ვცდილობდი გამეგო, სად მივყავდი. 2-3 წუთიანი ტრიალის შემდეგ, ისინი კვლავ ჩემს სახლში დაბრუნდნენ. შესასვლელში შვიდი პოლიციელი, მე და გამომძიებელი შევედით.
კარს რომ მივუახლოვდი, გასაღებით გავაღე, შემდეგ რკინის კარი შიგნიდან ჩავკეტე და დროის დაკარგვის გარეშე დავიყვირე: “დამაკავეს, ვინმეს უთხარით!“
იმ მომენტში, იმავე დიდმა პოლიციელმა თავისი დიდი ხელი პირზე ამაფარა. ერთი წამით მეგონა, რომ დავიხრჩობდი – მისი ხელისგული იმდენად დიდი იყო, რომ ცხვირს მიფარავდა.
მათ გააფთრებით დაიწყეს კარზე ბრახუნი. ხმაური ქვედა სართულზე მცხოვრებმა მეზობელმაც კი გაიგო და იკითხა: “რა მოხდა?“ მათ უპასუხეს მას: “შედი შიგნით“.
მალე ბინაში შემოვარდნენ. ჩხრეკის ორდერი მაჩვენეს. განაცხადეს, რომ მე დაკავებული ვიყავი, როგორც ეჭვმიტანილი “აინურ გიანბაროვას და სხვების“ საქმეში.
დიახ, ჩვენ ვსაუბრობდით Meydan TV-ის გახმაურებულ საქმეზე, რომლის ფარგლებშიც მე ეჭვმიტანილის სახით დამაკავეს.
რეზოლუცია წავიკითხე და ისევ გავუღიმე. რადგან ყველამ იცის: 2019 წლიდან მე ვთანამშრომლობ “ამერიკის ხმასთან“ და არა “მეიდანთან“.
დიახ, დაკავებულთა უმეტესობა ჩემი მეგობრები არიან. დიახ, მე მათი უსამართლო დაპატიმრების წინააღმდეგ გამოვედი საპროტესტოდ. ამ ტელევიზიაში რომ მართლა მემუშავა, ამას სიამაყით ვიტყოდი და არ უარვყოფდი!
ჩხრეკა და “ფულის ჩადების” ოპერაცია
პირველ რიგში მისაღებ ოთახში შევედით. პოლიციელები სხვადასხვა მიმართულებით გაიფანტნენ და ყველა ოთახი დეტალურად დაათვალიერეს. მისაღებში, კარადიდან ამოიღეს 32 გიგაბაიტიანი ფლეშდრაივი, სკოლის დამამთავრებელი საღამოს დისკი და ვიდეოჩანაწერი ჩემი სამედიცინო ოპერაციის შესახებ.
ბინაში იმყოფებოდა შვიდი პოლიციელი, ორი მოწმე, გამომძიებელი, ჩემი მეზობელი და მე. მყავს ორი კატა, რომლებიც შიშისგან კარადის თავზე ავიდნენ. რამდენჯერმე მივბრუნდი მათკენ — აშკარად ნერვიულობდნენ.
შემდეგ საძინებელში გადაინაცვლეს. ნივთები უწესრიგოდ გადმოყარეს. ამოიღეს კამერის მეხსიერების ბარათი, კიდევ ერთი ფლეშდრაივი და ლეპტოპი. წაიღეს აგრეთვე ჩემი მეზობლის კომპიუტერი და ტელეფონი, მიუხედავად იმისა, რომ მას პოლიტიკასთან კავშირი არ აქვს.
დანარჩენი თანამშრომლები ამოწმებდნენ აბაზანას და სამზარეულოს. მოგვიანებით შევედით მესამე ოთახში, სადაც ჩემი ნივთები აღარ იყო — იქ მხოლოდ ჩემი ყოფილი მეზობლის ნივთები ინახებოდა. ვერაფერი იპოვეს.
როდესაც ჩხრეკის წესის შესახებ პროტესტი გამოვთქვი, ერთ-ერთმა პოლიციელმა რუსულად მითხრა: “ძალიან პრეტენზიული ხართ“. ვუპასუხე, რომ ისინი სახლში არ დამიპატიჟებია.
ამის შემდეგ გამომძიებელმა ალიბალა ჰაჯიევმა დაიწყო ამოღებული ნივთების აღწერა ოქმში. გამიკვირდა, რომ ფული ვერ “აღმოაჩინეს“, და ირონიით ვკითხე, აპირებდნენ თუ არა ფულის ჩადებას.
პოლიციელმა სამოქალაქო ტანსაცმელში მკვეთრად მიპასუხა და მკითხა, სად ვნახე, რომ ვინმესთვის ფული “ჩაედოთ.” ვუთხარი, რომ ეს კითხვა გამომძიებელს დავუსვი. პოლიციელმა მითხრა: “ახლა ჩაგიდებ და ნახავ“. ვუპასუხე, რომ ეს, ალბათ, ყველაზე კარგად გამოსდით.
იმ დროს, როცა მე, მეზობელი, მოწმეები და ხუთი პოლიციელი მისაღებში ვიყავით, ორი სხვა პოლიციელი — ერთი სამოქალაქო, მეორე ფორმაში — საძინებელთან იდგნენ. ვკითხე, რას აკეთებდნენ იქ. გამომძიებელმა თქვა, რომ ოქმი უკვე შედგენილი იყო და მათი ყოფნა არაფერს ცვლიდა. როცა კვლავ გავაპროტესტე, პოლიციელები მისაღებში გამოიძახეს. ერთმა მათგანმა აივანს მიაშურა მოსაწევად. არ ვიცი, ვის ესაუბრებოდა.
პროცესისას შევამჩნიე, როგორ ანიშნა ერთმა პოლიციელმა გამომძიებელს ოთახის მეორე ბოლოდან. მალევე ერთ-ერთი, რომელიც აქამდე არ იჩენდა ინიციატივას, თქვა, რომ საძინებელში კარადის ზედა ნაწილი შეემოწმებინათ.
მომიჩინეს ერთი პოლიციელი, რომელიც თითოეულ ჩემს მოძრაობას აკვირდებოდა. შევედით საძინებელში და კარადის ზემოდან ნივთების ჩამოღება დაიწყეს. ჩემოდნიდან, რომელსაც 4 იანვრის შემდეგ არ მივკარებივარ, ამოიღეს თანხის შეკვრა.
მკითხეს, ვის ეკუთვნოდა ეს ფული. არ შევხებივარ და უბრალოდ ვუპასუხე, რომ მათ უკეთ ეცოდინებოდათ, რადგან თავად დადეს იქ.
ეს არ იყო პირველი შემთხვევა, როცა მსგავსი სცენარი ვივარაუდე. ჩემთვის ნათელი იყო, რომ მიზანი ფულის ჩადება იყო.
ჩემი საჩუქარი პოლიციას
მეც და ჩემი მეზობელიც სხვადასხვა მანქანით მიგვიყვანეს ბაქოს პოლიციის მთავარ სამმართველოში. გზაში რამდენჯერმე ვიკითხე მის შესახებ — იმაზე მეტად ვინერვიულე მისი დაკავების გამო, ვიდრე საკუთარ თავზე. მეჩვენებოდა სრულიად გაუმართლებლად, რომ პოლიტიკასთან არ დაკავშირებული ადამიანი მსგავს ვითარებაში აღმოჩნდა.
სამმართველოში მისვლის შემდეგ ჩვენ სხვადასხვა ოთახში შეგვიყვანეს. ჩემს ოთახში ოთხი ფორმიანი პოლიციელი და ერთი სამოქალაქო პირი შემოვიდა. როგორც მახსოვს, მას ჰასანი ერქვა. ის ნიღბით იყო და სახე ბუნდოვნად უჩანდა.
თუმცა ესეც უმნიშვნელო დეტალი გახდა იმ ფონზე, რომ აღნიშნულ პირს აშკარად სიამოვნებდა საკუთარი ხმის გაგონება — ის თითქმის ყვირილზე გადმოვიდა, როცა ჩემთან საუბარი დაიწყო. მაგიდის მეორე მხარეს იჯდა და პირდაპირ სახეში მიყურებდა, ისე, თითქოს ცდილობდა თვალებით ჩემს სახემდე მოსვლას.
ერთ მომენტში მაგიდაზე დადებულ წყლის ბოთლს ხელი დაარტყა, რის შედეგადაც წყალი დაიღვარა როგორც მაგიდაზე, ისე ჩემზე. ის ითხოვდა ჩემი ტელეფონებისა და კომპიუტერის პაროლებს. მე კატეგორიულად ვეუბნებოდი, რომ ვერ მივაწვდიდი.
დავუბრუნდი სხვა პოლიციელებს, რომლებიც ოთახში იმყოფებოდნენ და ვუთხარი: “დაეხმარეთ, გაარიდეთ აქაურობას“. მათ შედარებით მშვიდი ტონით მითხრეს, რომ თუ პაროლებს მივაწვდიდი, ყველაფერი “ნორმალურად“ დასრულდებოდა. ჩემი პოზიცია არ შეცვლილა.
ცოტა ხანში ხმამაღალი და აგრესიული პოლიციელი ოთახიდან გავიდა.
სხვა, სამოქალაქო ტანსაცმელში მყოფი პირი ამ დროის განმავლობაში სიგარეტს ეწეოდა და პროცესს თითქოს სიამოვნებით აკვირდებოდა. მან მშვიდად მითხრა: “მოდი, თქვი პაროლები“. ვკითხე, ვინ იყო. მიპასუხა: “კორპუსის თანამშრომელი ვარ. შენ შეიძლება რაღაც შეგემთხვეს — ისეთი, რაც არც კი დაგესიზმრება, და ჩვენ ამის შეჩერებას არ ვაპირებთ“.
ცემა
მოკლე ხანში ოთახში კვლავ შემოვიდა ის პოლიციელი, რომელიც ხმამაღალი ტონით გამოირჩეოდა. მას შემდეგ, რაც სხვა პაროლები მივაწოდე, ის თავზე დამადგა და მიყურებდა. პაროლების ჩამწერი პოლიციელი დროებით გავიდა ოთახიდან, დაბრუნდა ორიოდე წუთში და თქვა, რომ პაროლები არასწორი იყო.
ამის შემდეგ ხმამაღალი ტონით მოლაპარაკე პოლიციელმა დაიწყო ჩემი ცემა — რამდენჯერაც ვამბობდი “არ ვიცი“, იმდენჯერ მირტყამდა თავში. საერთო ჯამში ხუთჯერ ჩამარტყა თავში. ასევე, ორჯერ თითი დამაჭირა საფეთქელთან.
როდესაც მიხვდნენ, რომ არ ვნებდებოდი, მეორე პოლიციელი — ის, ვინც ოთახში მშვიდად ეწეოდა სიგარეტს და თავი “კორპუსის თანამშრომლად“ წარადგინა — წამოდგა. ორი პოლიციელი, ორივე სხვადასხვა მხრიდან, მომეპარა და თმებში ჩამეჭიდა. ისინი ცდილობდნენ, სხვადასხვა მხარეს გამოეგლიჯათ თმა.
შემდეგ ხმამაღალმა პოლიციელმა თქვა: “მოიტანეთ ელექტროშოკი“. რაღაც მართლა შემოიტანეს და მაგიდაზე დადგეს.
როდესაც კვლავ უარი ვთქვი, იგივე პოლიციელმა მითხრა: “შენს ქალურ ღირსებას შევლახავ“. ამ სიტყვებმა შიშის ტალღა გამოიწვია — მუხლებში სიმძიმე ვიგრძენი.
აზერბაიჯანულ პოლიციაზე ადრეც ბევრჯერ თქმულა, რომ ის უსაფუძვლო საქმეებს კერავს, ადამიანებს სცემს და უკანონო ქმედებებს ჩადის. თუმცა ამ შემთხვევაში, ძალოვანი უწყების წარმომადგენელმა პირდაპირ მითხრა, რომ მზად იყო ცილისწამებასა და სექსუალურ ძალადობაზე.
ცემის შემდეგ თავი მტკივა, ასევე მაწუხებს გულისრევა და ღებინება.
ოპოზიციური ფიგურების დაკავების დროს ხშირად ფიქსირდება ჯანმრთელობის პრობლემები. ერთ-ერთ კომენტარში წავიკითხე: „ნეტა რა სჭირთ ამ ოპოზიციონერებს, ყველა რატომღაც ავად არისო“.
დიახ, ბატონებო პოლიციიდან, ცუდი მოპყრობის შემდეგ, მხოლოდ ოპოზიციონერი კი არა, ნებისმიერი ადამიანი ცუდად გახდება.
იმ კომპიუტერზე, რომელიც სახლიდან ამოიღეს, ერთ ადგილას ეწერა A.C.A.B — ყველა პოლიციელი ნაძირალაა (All Cops Are Bastards). მახარებს ის ფაქტი, რომ როცა მათ კომპიუტერი ჩართეს, ეს წარწერა პირდაპირ თვალებში შეხედათ. ეს არის ყველაზე ზუსტი პასუხი ყველაფერზე, რაც ჩემს თავს მოხდა.
გამომძიებელი ალიბალა: “ძალადობა არ მინახავს“
მიუხედავად იმისა, რომ საქმე ზღაპარში აღწერილ 40 ყაჩაღს არ ეხებოდა, იმ საღამოს მოსმენილ და ნანახ ფაქტებს სულ მცირე ხუთი ადამიანი მაინც შეესწრო.
დამაბრუნეს იმ ფიზიკურად ძლიერ პოლიციელთან, რომლისგანაც ძალადობას ველოდი, თუმცა მან არ გამოავლინა აგრესია და შედარებით თავშეკავებულად მოიქცა.
შემდეგ მიმიყვანეს გამომძიებელ ალიბალა ჰაჯიევის კაბინეტში. ვუთხარი: “ჩემზე ძალადობა განხორციელდა“. მან მიპასუხა: “მე ეს არ მინახავს“.
ამ განცხადების მიზანი არ იყო დახმარების თხოვნა — ბუნებრივია, მან იცოდა, რა ხდებოდა. მე უბრალოდ მისი რეაქციის დანახვა მინდოდა, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც მუქარები მივიღე.
ძალოვანი უწყების წარმომადგენლებმა თავადაც კარგად იცოდნენ, რომ “Meydan TV“-სთან არ მქონდა შეხება, მაგრამ რადგან “მტკიცებულებები“ არ გააჩნდათ, ჩემზე ძალადობით სცადეს პაროლების მოპოვება.
როგორც ცნობილია, ჩემამდე დაკავებულ ქალებს ფიზიკური ძალადობა ამ ფორმით არ განუცდიათ. ეს ძალადობა მიზნად ისახავდა, ჩემ წინააღმდეგ მტკიცებულებების ფაბრიკაციას — სავარაუდოდ, მათთვის საკმარისი იქნებოდა თუნდაც ჩვეულებრივი შეტყობინება: “გამარჯობა, როგორ ხარ?“.
როდესაც ოფიციალური პროცედურები დაიწყო, მოვითხოვე ჩემი ადვოკატის დასწრება. მიპასუხეს, რომ გვიანი იყო და მხოლოდ სახელმწიფოს მიერ დანიშნული ადვოკატი იყო ხელმისაწვდომი.
მხოლოდ ერთ ადვოკატთან მქონდა კონტაქტი — ზიბეიდა სადიგოვასთან. დავრეკე მასთან, და მან მითხრა, რომ სასამართლოს ორდერის გარეშე მხოლოდ დილით შეძლებდა მოსვლას.
სახელმწიფოს ადვოკატს, სახელად სევდიარ ბაირამოვს, მოვუყევი ჩემს მიმართ განხორციელებული ძალადობის შესახებ. მან არაფერი მითხრა საპასუხოდ. კიდევ ერთხელ გავამახვილე ყურადღება, რომ ჩემი საპროცესო უფლებები დაირღვა და ჩემზე განხორციელდა ზეწოლა.
ასევე მოვითხოვე, ოფიციალურად დაეფიქსირებინა, რომ ჩემი დაკავება უკავშირდებოდა ჩემს ჟურნალისტურ საქმიანობას და იყო პოლიტიკური ბრძანება.
ბრალდება: “კონტრაბანდა“
ჩემს მიმართ ოფიციალური ბრალდება 2025 წლის 7 მაისს განისაზღვრა — კონტრაბანდა. მაგრამ ფაქტობრივად, დაკავება 6 მაისს მოხდა. აღნიშნული გადაწყვეტილება გამოძიების ცნობილმა ფიგურამ, სამირ ისმაილოვმა მიიღო.
6 მაისი ჩემთვის ყოველთვის ასოცირდებოდა თურქი სტუდენტური მოძრაობის ლიდერის, დენიზ გეზმიშის, სიკვდილით დასჯის თარიღთან. ახლა ეს თარიღი ჩემს პირად ისტორიასთანაც გახდა დაკავშირებული.
ოფიციალური პროცედურების დასრულების შემდეგ დროებითი მოთავსების დაწესებულებაში გადამიყვანეს ბაქოს ხატაის რაიონში. იქ მკითხეს, რომელი მუხლით ვიყავი დაკავებული. ვუპასუხე: “კონტრაბანდა“.
ერთ-ერთმა თანამშრომელმა მკითხა: “ჟურნალისტი ხართ?“ მე გავუღიმე და ვუპასუხე: “დიახ“.
შემდეგ სხვა ადამიანმაც იგივე მკითხა. მითხრა, რომ ჩემი ხმა “ამერიკის ხმის“ ეთერში გაუგონია.
გამიხარდა, რომ ჩემს ხმას სისტემის სიღრმეში ჩაუღწევია.
იმ ღამით თვალი ვერ მოვხუჭე. დილის ექვსი საათისთვის დაღლილობისგან თვალები მეხუჭებოდა. რეგისტრაციის შემდეგ მეექვსე საკანში ჩამსვეს. მოგვიანებით გავიგე, რომ აქამდე ამ საკანში მოთავსებული იყო “Meydan TV“-ის მთავარ რედაქტორი — აინურ ელგიუნეში.
თავის ტკივილმა და გულისრევამ ძილი შეუძლებელი გახადა. დილამდე ორჯერ ვაღებინე. არ ვიცი, ეს ფიზიკური ცემის შედეგი იყო თუ ფსიქოლოგიური ზეწოლის.
დილით, დაახლოებით შვიდ საათზე, ჩემთან შემოვიდა სამოქალაქო ტანსაცმელში ჩაცმული მამაკაცი, სახელად სამირი, რომელმაც მითხრა, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროდან იყო. მასთან ერთად სხვა პირიც იყო.
მომთხოვეს, რომ ტელეფონი Face ID-ით გამეხსნა. უარი ვთქვი და მოვითხოვე ადვოკატი. სამირმა ხელი უგულოდ აიქნია და მითხრა: “ადვოკატი იქნება, გახსენი Face ID“. როცა თავი გავატრიალე, ტელეფონი სახესთან მომიტანა და ის ავტომატურად გაიხსნა. შემდეგ წავიდა.
ნახევარ საათში დაბრუნდა. ახლა პაროლი მოსთხოვა Telegram-ზე შესასვლელად. კვლავ უარი ვუთხარი და ვუთხარი: “დამანებეთ თავი და ადვოკატი გამოიძახეთ“. მან უარი თქვა და მუქარა გააგრძელა: “აზერბაიჯანელი ქალი ხარ, თავი ნუ მოგაქვს თითქოს გიჟი იყო. ნუ მაიძულებ, სხვანაირად გელაპარაკო. ხვალ ქუჩაში რომ შეგხვდე, უნდა შეძლო მოსალმება.“
Telegram-ში არც არაფერი იყო, ამიტომ წინააღმდეგობა აღარ გამიწევია და პაროლი მივეცი.
მინდა ყველამ იცოდეს — სულ რაღაც ერთ დღეში, ორჯერ მივიღე სექსუალური ძალადობის მუქარა აზერბაიჯანელი პოლიციელებისგან.
სამირი წავიდა. დაახლოებით ორი საათისთვის კი ადვოკატი მოვიდა. ეს ნიშნავს, რომ 14 საათის განმავლობაში ვიყავი სრულიად უფლებააყრილი — ადვოკატის გარეშე.
შემდეგ კვლავ გამომძიებელი ალიბალა ჰაჯიევი გამოჩნდა და უკვე ადვოკატის თანდასწრებით მაცნობა, რომ ბრალდებული ვარ.
ხატაის რაიონული სასამართლო ზღუდეებითაა გარშემორტყმული — თითქოს იმის შიშით, რომ ჩვენი სახეები მედიაში მოხვდება.
Bella Ciao!
მხოლოდ ხელბორკილების დადებისას გამახსენდა “Bella Ciao“ — სიმბოლო თავისუფლებისა. როცა სასამართლოში მიმიყვანეს, იქ დედაც დავინახე. ხელის აწევით ვთქვი: “მედიას დაადეს ხელბორკილები“.
პროკურორი და გამომძიებელი ორთვიან წინასწარ პატიმრობას ითხოვდნენ. მიზეზად დაასახელეს, რომ შესაძლოა ქვეყანა დამეტოვებინა ან მოწმეებზე გავლენა მომეხდინა — მაშინ, როცა უკვე ოთხი თვეა ქვეყანაში ვარ და დაწესებულ გამგზავრების აკრძალვას სასამართლოში ვასაჩივრებ. ამ დროის განმავლობაში რომ მინდოდეს, დიდი ხნის წინ გავიქცეოდი — მაგრამ არ წავედი.
სასამართლოში ვთქვი, რომ უკვე 30-ზე მეტი ჟურნალისტია დაჭერილი და ყველას სახლში ფულს “პოულობენ“.
სასამართლოს არ აინტერესებდა არგუმენტები — მოსამართლე სიულხანა გაჯიევამ, რომელიც ხშირად აწერს ხელს ჟურნალისტების დაპატიმრებას, მხოლოდ ფორმალურად შეასრულა გადაწყვეტილება. სასამართლოები უფრო ნოტარიუსებს ჰგვანან — ოღონდ ისეთებს, რომლებიც ყველაფერს ამტკიცებენ.
დასასრულს, როცა უკვე ბაქოს ციხეში გადაყვანას ველოდი, პოლიციელის ტელეფონში მოულოდნელად ჩაირთო ჩემი საყვარელი სიმღერა — “Bella Ciao“. მაშინ გამეღიმა. ეს იყო ერთგვარი შუქი დაღლილობის ფონზე.
O partigiano, portami via
O bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao
O partigiano, portami via
Che mi sento di morir
რატომ დამაპატიმრეს?
იმიტომ, რომ ვიქეცი იმ ადამიანების ხმად, ვინც ზეწოლის ქვეშ იყო. მიუხედავად იმისა, რომ პლატფორმა აღარ მქონდა, სოციალურ ქსელებში ვაგრძელებდი ბრძოლას ყველა პოლიტიკური პატიმრისთვის.
ერთმა პოლიციელმა მითხრა: “როცა თოფიკ იაგუბლუს შინაპატიმრობაზე უარი უთხრეს, კამერებით გნახეთ — ისე გარბოდი, მეგონა, დაეცემოდი“.
მე არ ვმუშაობდი Meydan TV-ში, მაგრამ სწორედ ამის გამო გავხდი მიზანი — ორჯერ დამწამეს ცილი: მედიაში ვმუშაობ და თითქოს ფულს ფულს უკანონოდ ვატრიალებ. მაგრამ ჩემი საქმიანობა იყო მხოლოდ ბრძოლა უსამართლობის წინააღმდეგ.
ამაყი ვარ, რომ ჩემს სახელს თან სდევს დამოუკიდებელი ჟურნალისტის იმიჯი — და არა დამნაშავის. ამაყი ვარ ჩემი მეგობრებითაც, ვინც არ ჩუმდებიან. მათი არსებობა მაძლევს რწმენას, რომ აზერბაიჯანში ჯერ კიდევ არის ხალხი, ვინც თავს არ დახრის.
სამწუხაროდ, როცა სახელმწიფო მედიას აჩუმებს, ის ვეღარ იტანს ვერც იმათ, ვინც უბრალოდ საკუთარ გვერდებზე წერს სიმართლეს.
მე დამაკავეს იმიტომ, რომ ხმამაღლა ვთქვი: ადამიანი იღუპებოდა. არ ვნანობ.
მიყვარს მუზეუმები — ამიტომ ეს დაკავება ჩემთვის თითქოს მორიგი მუზეუმის მონახულება იყო. დამოუკიდებელი ჟურნალისტი ყველგან უნდა იყოს ნამყოფი.
ეს ქვეყანა კი თითქოს ცდილობს, ჟურნალისტიკის ცნება წაშალოს. ერთი მეგობარი ხუმრობდა: “შენ რომ დაგაკავონ, 1988-ში დაწყებული პროცესი დასრულდებაო“. მაგრამ არა — პროცესი მხოლოდ ახლა იწყება.
ვეღარაფერზე ვდარდობ — მხოლოდ ჩემს კატებზე. მაგრამ დარწმუნებული ვარ, მათზეც იზრუნებენ.
მადლობა ყველას, ვინც მხარში ამომიდგა!
