ივანიშვილმა, სავარაუდოდ, 2025 წლის იანვარში საქართველოში თითქმის ნახევარი მილიარდი დოლარის ნახატები შემოიტანა
ბიძინა ივანიშვილის ნახატები
ფინანსთა სამინისტროს მიერ გამოქვეყნებული 2025 წლის იანვრის ექსპორტ-იმპორტის მონაცემების თანახმად 2025 წლის იანვარში საქართველოში 480 658 330 აშშ დოლარის ღირებულების ნახატები შემოვიდა. პოლიტიკოსები და ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ საქართველოში ნახატები აშშ-ის მიერ სანქცირებულმა ქვეყნის არაფორმალურმა მმართველმა, ბიძინა ივანიშვილმა შემოიტანა, რა დროსაც ე.წ. ოფშორების კანონით ისარგებლა.
ბიძინა ივანიშვილის თანაინვესტირების ფონდის ყოფილი ხელმძღვანელი გიორგი ბაჩიაშვილი დარწმუნებულია, რომ ეს არის მხოლოდ შემცირებული თანხა და სინამდვილეში ივანიშვილმა 1 მილიარდ დოლარზე მეტი ღირებულების ხელოვნების ნიმუშების კოლექცია საქართველოში გადმოიტანა.
ბაჩიაშვილის განმარტებით, ამ ღირებულების ნახატებზე დღგ-ის ქონებისა და სხვა გადასახადები საერთო ჯამში 300-400 მილიონ დოლარსაც აღწევს, რომელიც ივანიშვილმა არ გადაიხადა იმის გამო, რომ პარლამენტმა მასზე მორგებული საგადასახადო შეღავათი მიიღო ე.წ. ოფშორების კანონის სახით.
შემოტანილი ხელოვნების ნიმუშების წონა 6 ტონას აჭარბებს, ამაში შედის ნახატების შეფუთვა და დამცავი კონსტრუქციები. ქვეყნები კი საიდანაც ამ ღირებულების ნახატები შემოვიდა, აშშ და დიდი ბრიტანეთია.
საქართველოს საგარეო ვაჭრობის ექსპრეს მონაცემების მიხედვით, რომელიც დღეს საქსტატმა გამოაქვეყნა 2025 წლის იანვარში საქართველოში $1.6 მილიარდის იმპორტი განხორციელდა. რაც წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით 45%-ით (0.5 მილიარდი) მეტია, თითქმის ზუსტად იგივე თანხა, რა ღირებულების ნახატებიც შემოვიდა.
კომენტარი
გიორგი ბაჩიაშვილი, ბიძინა ივანიშვილის თანაინვესტირების ფონდის ყოფილი ხელმძღვანელი:
“ოფშორების კანონი არის პირდაპირ ივანიშვილისთვის შექმნილი სასათბურე პირობები, რომ მას არ მოუწიოს გადასახადების გადახდა, რომელიც მოუწევდა სხვა შემთხვევაში.
ეს არის პირდაპირ დღგ-ზე, რომელიც მას უნდა გადაეხადა ამ ნახატების შემოტანისას. თავი აარიდა ქონების გადასახადსაც. თანხები რაც გაჟღერდა 481 მილიონი დოლარის ოდენობით ჩემი აზრით არის მხოლოდ ნაწილი და მილიარდი დოლარის ნახატებზე არის საუბარი. დიდი ეჭვი მაქვს რომ ეს არის შემცირებული ღირებულებები, ბევრად დიდ სქემაზე და აფიორაზე იქნება საუბარი. ამ ქონებაზე დღგ-ის, და შემდგომ ქონების გადასახადის სახით მინიმუმ 300-400 მილიონი დოლარი უნდა გადაეხადა. მან ამ კანონით თავი აირიდა ამ გადასახადებისგან.
ეს არის უმსხვილესი მასშტაბის კორუფციული გარიგება. მე ვერ ვიხსენებ რომელიმე დიდ კორუფციულ სკანდალს, რომელიც ამგვარი თანხის მითვისების საშუალებას მისცემდა საქართველოში რომელიმე პირს. როდესაც ადამიანი თავის პოლიტიკურ გავლენას იყენებს საკუთარი თავის სასარგებლოდ, ეს არის კორუფცია იმის მიუხედავად ფული გადაიხადა თუ არ გადაიხადა. როდესაც პოლიტიკურ გავლენას იყენებს, რომ მოსამართლეებს მიაღებინოს გადაწყვეტილებები, ეს არის კორუფცია. ეს არის კეთილგანწყობით ვაჭრობა. მნიშვნელობა არ აქვს ფასით ვაჭრობს თუ კეთილგანწყობით ამ მოსამართლეებთან ეს არის კორუმპირებული რეჟიმი.
მე ვიცი, რომ მან შემოიტანა ნახატები და ეს უფრო ადრე შემოტანილი ნახატებია. ეს არის ორი წლის ორწელიწად ნახევრის წინ შემოტანილი რამდენადაც ვიცი. ეს მოხდა დროებითი იმპორტის რეჟიმით რომ არ გადახდილიყო დღგ. ადრეც მსგავსი სქემით მუშაობდა ივანიშვილი და უკვე ახლა მოხდა მათი იმპორტი და მათი დეკლარირება როგორც პირდაპირი იმპორტი და არა დროებითი იმპორტი. შესაბამისად, ეს არის უკვე ბუღალტრული გატარება და “გაპრავება” რომ მას ეს ნახატები აქვს ქვეყანაში და გადასახადები არ გადაუხდია.
როგორ გაატარეს და რა თანხა ჩაწერეს ეს უკვე მისი ნებაა, რასაც იტყოდა იმას ჩაწერდნენ დეკლარაციაში.
მას შეუძლია ნებისმიერი აქტივის გადაცემა მოახდინოს. მაგალითად, ერთი ტანკერი ბენზინი გააფორმოს ოფშორულ კომპანიაზე და შემდეგ ეს მიაწოდოს ქართულ კომპანიას და ეს ნავთობპროდუქტი იქნება ყველა გადასახადისგან თავისუფალი როგორიცაა დღგ, აქციზი თუ შემდეგ რეალიზაციის მოგების გადასახადი. ამის მთელი უფლებები მიანიჭეს ფინანსთა მინისტრს და ფინანსთა მინისტრის ერთი ხელმოწერით შესაძლებელია ქვეყანაში ნებისმიერი აქტივის ისე შემოტანა, რომ არანაირი გადასახადი არ იყოს საჭირო.
ბიძინა ივანიშვილმა ორი წლის წინ ზუსტად იცოდა რასაც აკეთებდა და რისთვისაც ემზადებოდა. თანხებიც ემთხვევა, ქვეყნებიც ემთხვევა.”
რომან გოცირიძე, ეკონომისტი:
“ივანიშვილმა იანვარში ოფიციალური სტატისტიკის თანახმად 480 მილიონი დოლარის ღირებულების ნახატები უცხოეთიდან საქართველოში შემოიტანა. ოფშორების კანონის წყალობით ამ მაქინაციის შედეგად ბიუჯეტში 86 მილიონი დოლარი არ გადაიხადა. ბლუმბერგის შეფასებით ნახატების რეალური ღირებულება დაახლოებით ერთი მილიარდი დოლარია, ანუ ბიუჯეტს 180 მილიონი დოლარი დაუმალა.
სად შეინახავს ამ ნახატებს ივანიშვილი? სახლში გამორიცხულია, ჯარი უნდა დააყენოს დასაცავად. “ქართუს” სარდაფი ამისთვის არ გამოდგება, სპეციალური რეჟიმია საჭირო. ერთადერთი ადგილი, სადაც ტენიანობის და ტემპერატურის სტაბილური და სტანდარტების შესაბამისი გარემოა, არის ეროვნული ბანკის მონეტარული ოქროს საცავი, სადაც 7 ტონა ოქროს ზოდები ინახება. ვნახოთ, კიდევ ერთხელ გაუწვდის დახმარების ხელს ეროვნული ბანკი ბიძინა ივანიშვილს თუ არა.
ეროვნული ბანკის საცავში, სადაც ნაღდი ფულისა და ოქროს მარაგები ინახება, სხვა პირების ნივთების შენახვა დაუშვებელია. ამისთვის სპეციალური გადაწყვეტილებაა საჭირო, რათა მოხდეს საკასო ცენტრის ფართის კერძო პირებზე გაქირავება. ასეთი რამ არასდროს მომხდარა.
სანქციიდან თავის დაღწევის ბევრ ამბავს შევიტყობთ თანდათანობით. მაინც ვერაფერი უშველის.”
თამთა მიქელაძე, სოციალური სამართლიანობის ცენტრის დირექტორი:
შემოსავლების სამსახურის ცნობით, 2025 წლის იანვარში საქართველოში 481 მილიონი დოლარის (1.35 მილიარდი ლარის) ღირებულების ნახატები შემოვიდა.
ანგარიშის თანახმად, იმპორტი განხორციელდა სამი ამანათის მეშვეობით, რომელთაგან ორი აშშ-დან, ერთი კი დიდი ბრიტანეთიდან გამოიგზავნა. ნახატების და მათი გადასატანი ყუთების წონა 6.6 ტონას შეადგენდა.
2025 წლის იანვარში საქართველოში იმპორტი 45%-ით, 1.6 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა. ამ ზრდის მთავარი მიზეზი ქვეყანაში ხელოვნების ნიმუშების შემოტანა იყო. ამის გარეშე იმპორტი მხოლოდ 1.1 მილიარდი დოლარი იქნებოდა, წლიური ზრდა კი 1.8%.
ახლა ხომ გასაგებია, რომ 2024 წლის აპრილში ოფშორულ კომპანიებთან დაკავშირებული საკანონმდებლო ცვლილებები საგადასახადო კოდექსში ივანიშვილისთვის ნიშნავდა:
1. საგადასახადო პრივილეგიების მიღებას მისი პირადი კაპიტალის შეუზღუდავი და დაუბეგრავი ბრუნვისთვის. ადამიანი, რომელიც ქვეყნის მშპ-ს მეოთხედს ფლობს, ბიუჯეტის სასარგებლოდ დაბეგვრას გაურბის და ისედაც უსამართლო საგადასახადო სისტემის პირობებში (სადაც მეც და ისიც იგივე პროცენტით ვიბეგრებით), საჯარო ინტერესისთვის ერთი ცენტის დახარჯვაც არ სურს;
2. არამარტო საგადასახადო დაბეგვრისგან თავის არიდებას, არამედ ეკონომიკური ზრდისა და განვითარების დაპირების სიცრუეს. ხომ აშკარაა, რომ კაპიტალის გადაადგილების ამგვარი ერთჯერადი ნაკადები არ ქმნის არც წარმოებას, არც განვითარებას და არც ეკონომიკურ ზრდას?! შესაბამისად, “ქართული ოცნების” დაპირება, რომ ეს საგადასახადო ცვლილებები ეკონომიკურ აღმასვლას მოიტანდა ხალხის მოტყუება იყო;
3. სუვერენული პოლიტიკური და სამართლებრივი სისტემის ივანიშვილის პირადი ინტერესებისთვის დაქვემდებარებას. ივანიშვილი ამ სისტემებს საკუთარი კაპიტალის უსაფრთხოებისთვის იყენებს და აქ თავისი რესურსების აქტიურ აკუმულაციას ცდილობს. შედეგად, ვკარგავთ სახელმწიფოებრიობის მთავარ პრინციპს – ის იყოს უნივერსალური და ექვემდებარებოდეს მხოლოდ საერთო ინტერესებს და პრაქტიკულად მიტაცებული სუვერენიტეტის მდგომარეობაში ვვარდებით.
რა არის ოფშრების კანონი?
ე.წ. ოფშორების კანონი საქართველოს პარლამენტმა დაჩქარებული წესით 2024 წლის მაისში მიიღო. პარლამენტმა პრეზიდენტის მოტივირებული შენიშვნები არ გაითვალისწინა და ვეტო დაძლია. პრეზიდენტი მოტივირებული შენიშვნებში აღნიშნავდა, რომ საგადასახადო კოდექსში შეტანილი საკანონმდებლო ცვლილებები სერიოზული პოლიტიკური და ეკონომიკური რისკების შემცველია და არ შეიძლება იქნეს მიღებული დაჩქარებული წესით.
კანონის მიხედვით, შეღავათიანი დაბეგვრის მქონე ქვეყანაში (ოფშორი) რეგისტრირებული საწარმოს აქტივების საქართველოს საწარმოსთვის გადაცემის შემთხვევაში საგადასახადო შეღავათები წესდება:
ა) აქტივების გადაცემის ოპერაციის ფარგლებში, ოფშორში რეგისტრირებული უცხოური საწარმოს და მისი მფლობელი ფიზიკური პირის მიერ მიღებული შემოსავალი გათავისუფლებულია მოგების და საშემოსავლო გადასახადისგან;
ბ) აქტივის ან საქონლის საქართველოში შემოტანა გათავისუფლებულია იმპორტის გადასახდელისგან;
გ) საქართველოს საწარმო, რომელიც ოფშორიდან აქტივებს მიიღებს, გათავისუფლებულია ქონების გადასახადისგან 2030 წლის 1 იანვრამდე.
საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარის, პაატა კვიჟინაძის მტკიცებით, კანონპროექტი ბიძინა ივანიშვილის ოფშორულ ქონებას არ ეხება, რასაც ოპოზიცია არ ეთანხმება.
