ბათუმის ტრაგედია: გარდაცვლილებს გლოვობენ და სახლების მდგრადობას ამოწმებენ
ბათუმის ტრაგედია – ბათუმში, 26 მაისის ქუჩაზე, 13 ნომერში, იქ, სადაც სახლის სადარბაზოს ჩამონგრევას ცხრა ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა, ჯერ ისევ ყვითელი ლენტია გავლებული. სამაშველო სამსახური ახლა ტერიტორიას ნანგრევებისგან წმენდს.
ბოლო ორი დღეა ქუჩაზე ხალხმრავლობა არ წყდება. ადამიანები მიდიან და ნანგრევების მიმდებარედ, რკინის ღობეზე, სანთლებს, ყვავილებსა და რბილ სათამაშოებს ტოვებენ.
ჩამონგრეულ სახლთან მიდიან გარდაცვლილების ახლობლებიც. ისინი ნანგრევებში დაღუპულების იმ ნივთებს აგროვებენ, რაც ბეტონის კონსტრუქციებს გადაურჩა.
ჩამონგრეულ კორპუსსა და მის მიმდებარე სახლებში ახლა არავინ ცხოვრობს. 23 ოჯახი თავს სხვაგან აფარებს. ზოგი თავად გადავიდა ახლობელთან, ზოგი ბათუმის მერიამ გაიყვანა სასტუმროში.
მათ საცხოვრებელ სახლებს ექსპერტიზა უტარდება. საბოლოო დასკვნამდე ამ შენობებში დაბრუნება აკრძალულია.
კორპუსის ჩამონგრევის საქმეზე სამი ადამიანია დაკავებული. პირველი სართულის მეპატრონე და ორი მუშა, რომლებიც მას სარემონტო სამუშაოებისთვის ჰყავდა დაქირავებული. სამივე წინასწარ პატიმრობაშია. მათ სამუშაოების არასწორ და უნებართვო წარმოებას ედავებიან.
ბათუმის ცენტრში საცხოვრებელი კორპუსის ჩამონგრევამ ქალაქის მოსახლეობაში შიში გააღვიძა. როგორც გაზეთი “ბათუმელები” წერს, ბოლო სამი დღეა ბათუმის ინსპექციის სამსახურში ზარები არ წყდება. ადამიანები მათი საცხოვრებელი სახლების შემოწმებას ითხოვენ.
შიში გაჩნდა საქართველოს სხვა ქალაქებშიც, მათ შორის, თბილისში, სადაც ასევე ბუმია სხვადასხვა სახის მიშენებების.
გასულ კვირას, ბათუმში ყოფნისას, შინაგან საქმეთა მინისტრმა თქვა, რომ მიშენებების პრობლემა მთელს საქართველოშია და “არ ვიცი მაგას რა უნდა ვუყოთ და რა უნდა უყოს ხელისუფლებამ”.
- “ბრაზი მომდის, ბოღმისგან ვიგუდები”. სამუშაო ადგილზე დაშავებული მუშების ისტორიები
- ბათუმში ნგრევის შედეგად 9 ადამიანი გარდაიცვალა. ქვეყანაში გლოვის დღე გამოცხადდა
- ნანგრევების მისტიკა საქართველოს ქალაქებში – ფოტოები და ისტორიები
ვინ არიან გარდაცვლილები
26 მაისის N13-ში ხუთსართულიანი საცხოვრებელი სახლის სადარბაზო 8 ოქტომბერს, დაახლოებით 11:30 საათზე ჩამოინგრა. ნანგრევებმა ათი ადამიანი ჩაიყოლა. მათ შორის, სამი ბავშვი.
ათიდან ცოცხალი მხოლოდ ერთი ადამიანი გადარჩა – 37 წლის კაცი. ის ახლა საავადმყოფოშია. კლინიკა “მედცენტრის” ექიმები ამბობენ, რომ მისი მდგომარეობა მძიმეა, თუმცა უკვე სტაბილური. იგი სუნთქვის აპარატიდან მოხსნეს.
ადგილობრივების თქმით, ეს რომ სამუშაო დღე არ ყოფილიყო, მსხვერპლი გაცილებით დიდი იქნებოდა.
გარდაცვლილებიდან ოთხი დავლაძეების ოჯახის წევრები არიან. რამაზ დავლაძემ ნგრევისას მეუღლე – 35 წლის ინგა მეკეიძე, ორი მცირეწლოვანი შვილი და ძმა – ნუგზარ დავლაძე დაკარგა. თვითონ და შუათანა შვილი ნგრევას შემთხვევით გადაურჩნენ – შვილი ამ დროს ბაღში იყო, თვითონ კი სამსახურში.
ინგა პირველი იყო, ვინც რამდენიმესაათიანი სამაშველო სამუშაოების შემდეგ, მაშველებმა ნანგრევებიდან ცოცხალი ამოიყვანეს. მაგრამ, ამოყვანის შემდეგ, ოთხჯერ გაუჩერდა გული. ექიმებმა მისი გადარჩენა ვერ შეძლეს.
„პირველად ამოყვანისას დაუდასტურდა გულის გაჩერება, მაგრამ, გამოიყვანეს მდგომარეობიდან. შვილები მოუკითხავს, უთქვამთ, გადარჩნენო. ბავშვების ამბავი რომ გაუგია, მერე ისევ გასჩერებია გული“, – გვიყვება ლია კასპელაშვილი, რომელიც ჩამონგრეული სახლის მეზობლად ცხოვრობს.
მრავალსაათიანი სამუშაოების შემდეგ, მაშველებმა ნანგრევებიდან ინგას შვილების – ერთი წლის ერეკლეს და ცხრა წლის ანასტასიას ცხედრები ამოიყვანეს.
ძმები რამაზ და ნუგზარ დავლაძეები ბათუმის ამ უბანში, ამ სახლში დაიბადნენ.
„ობლად გაზრდილი ძმები იყვნენ, პატიოსანი ბავშვები, ამ ეზოში დაბადებულები. ეს მათი ძირძველი სახლი იყო, სადაც დაკაცდნენ, ჩამოყალიბდნენ. რამაზი მომარაგებაში მუშაობდა რომელიღაც კლინიკაში. გაუმართლა, კარგი ცოლი შეხვდა, კარგი ოჯახი შექმნა, ფეხზე მყარად დადგა ეს ობოლი ბიჭი, გიჟდებოდა ცოლ-შვილზე. და ყველაფერი კარგად რომ ჰქონდა, სამსახურიც რომ იშოვა და ობლის კვერი გამოცხვაო, რომ იტყვიან, აი, მაგ დროს მოხდა ეს საშინელი ტრაგედია. მისი ძმა, ნუგზარი, რომელიც დაიღუპა, უცხოეთში ცხოვრობდა. მანაც ყველაფერს თავისი შრომით, ცოდნით მიაღწია, მოიწყო ცხოვრება. ერთი კვირის ჩამოსული იყო და სტუმრად იყო ძმასთან. ძმისშვილებთან ჩახუტებული უნახავთ გარდაცვლილი“, – გვიყვება ლია კასპელაშვილი.
ლია ხელოვნების მასწავლებელია, ბათუმში სტუდია აქვს, „ანდამატში” მუშაობს, სადაც ბავშვები ხატვას სწავლობენ. ყოველ ორშაბათს და ოთხშაბათს მის კლასში 12 წლის დათუნა შომახია დადიოდა, „თვალებბრიალა ბიჭი, საუბრის განსაკუთრებული მანერით“.
დათუნაც 26 მაისის #13-ში ცხოვრობდა, მესამე სართულზე, მშობლებთან და მეცხრეკლასელ ძმასთან ერთად. ნგრევის დროს მისი ძმა სკოლაში იყო, მამა კი მაღაზიაში.
დათუნა და მისი დედა, მაია თოდუა მაშველებმა ყველაზე ბოლოს იპოვეს ნანგრევებში:
„შვიდი წლიდან ვზრდიდი. უნიჭიერესი ბავშვი, დიდი თვალებით. ისრუტავდა ყველაფერს. სულ ამბობდა, რომ ხატვა ჩემი საყვარელი გაკვეთილიაო“, – გვიყვება ლია.
ბოლო დღეებია დათუნას ნახატები სოციალურ ქსელში კედლიდან კედელზე ვრცელდება. მის ერთ-ერთ, ბოლო ნახატზე ხელჩაკიდებული დედა შვილი მატარებლის რელსებს მიუყვებიან.
სადარბაზოს ჩამონგრევიდან მეორე დღეს, დაახლოებით 30-საათიანი სამუშაოების შემდეგ იპოვეს მაშველებმა ბეტონის კონსტრუქციებს შორის მოყოლილი ბოლო გარდაცვლილი – 59 წლის ჯემალ ბაუჟაძე.
ჯემალს ამ კორპუსში მეგობარი ჰყავდა. იმ დილას, მასთან, ყავის დასალევად შეიარა.
„სადარბაზოში რომ შესულა, მაშინ ჩამოშლილა კედლები“, – ამბობს მისი და, ნარგიზ ბაუჟაძე, რომელიც ბოლო წუთამდე არ კარგავდა ძმის გადარჩენის იმედს.
“ნგრევის ხმა გვესმოდა” – რას ამბობენ მეზობლები
26 მაისის ქუჩა ბათუმის ცენტრია. აქ საბჭოთა დროს აშენებული სახლები ერთმანეთის გაყოლებით არის ჩამწკრივებული.
ქუჩის დასაწყისში ბათუმის სამშობიარო სახლია. დანგრეული სახლიდან 800 მეტრში მაღალი კლასის სასტუმროებია – “შერატონი” და “ჰილტონი”.
„ნგრევამდე 15 წუთით ადრე ჩავიარე ამ სახლთან. იმ დღეს არ მახსოვს მტვრევის ხმა თუ იყო, წინა დღეებში შევამჩნიე, რომ რემონტს აკეთებდნენ. ბათუმში ყველგან რემონტია, ყველგან რაღაცას ანგრევენ და აშენებენ, ამიტომ ყურადღება არც მიმიქცევია“, – გვიყვება მირანდა ბაღდადიშვილი, რომელიც ამავე ქუჩაზე, მოპირდაპირე კორპუსში ცხოვრობს.
მირანდას კორპუსშიც პირველ სართულზე კომერციული ფართებია ჩამწკრივებული – სალონი, სურსათის მაღაზიები, აფთიაქი. მეპატრონეებს სარდაფებიც გამოყენებული აქვთ:
“თუმცა, ჩვენთან სარდაფების და კომერციული ფართების მფლობელები თვითონ ცხოვრობენ ამ სახლში, ამიტომ ბევრი არაფერი მოუნგრევიათ”, – ამბობს ის.
ჟუჟუნა ბარამიძე ჩამონგრეული სადარბაზოს გვერდითა სადარბაზოში ცხოვრობდა, სამოთახიან ბინაში. ამბობს, რომ ამ კორპუსის ერთ და ოროთახიანი ბინების ნაწილი ჩამოიშალა.
მის სართულზე ახალგაზრდა კაცი გარდაიცვალა, სერგო. თავად, იმ დღეს სახლში არ იყო – ქმარი ჰყავდა ექიმთან. ახლა ეზოდან უყურებს მეხუთე სართულზე მისი სახლის გამონგრეულ კედელს, საიდანაც სარეცხის მანქანა მოჩანს.
„რემონტი რომ კეთდებოდა, ხმაც მესმოდა, მისულიც ვიყავი და ვნახე კიდეც, მაგრამ რა ვიცი, რას აკეთებდა. მთავრობა თუ ნებართვას მისცემს პროექტზე, მე რა უნდა ვუთხრა?! ამ კაცს ჰქონდა თუ არა ნებართვა, არ ვიცი. დილით რომ გავდივარ სახლიდან, საღამოს შემოვდივარ. მოვედი და ასე დამხვდა“.
რა მოხდა 26 მაისის 13-ში
სადარბაზოს პირველი სართული, საიდანაც ბოლო დღეებში ნგრევის ხმა ისმოდა, ზაურ ბუდატოვს ეკუთვნოდა. როგორც JAMnews-ს ადგილობრივები უყვებიან, ბუდატოვი ბათუმში ერთ-ერთი კაზინოს მენეჯერია და ეს სახლი დაახლოებით ერთი თვის წინ შეიძინა.
საჯარო რეესტრის მონაცემებით, ბუდატოვი ამ მისამართზე ფლობდა 200 კვ მეტრ ბინას და მცირე ზომის სარდაფს.
რეესტრიდანვე ირკვევა, რომ ბუდატოვი სახლის გაფართოებას გეგმავდა – ბუდატოვმა სარდაფისა და ბინის გაერთიანების მოთხოვნით საჯარო რეესტრს 4 ოქტომბერს მიმართა. თუმცა, როგორც ჩანს, შესაბამის პასუხს არ დაელოდა – სამუშოები იქამდე დაიწყო, ვიდრე ამ ნებართვას მიიღებდა.
როგორც “ბათუმელები” წერს, რეესტრმა სწორედ 8 ოქტომბერს, სახლის ჩამონგრევის დღეს, ხარვეზი დააფიქსირა და წარმოება შეაჩერა. მიზეზად საკმარისი დოკუმენტების არარსებობა, მთავარ მიზეზად კი სარდაფის და სართულის გაერთიანების ნახაზის უქონლობა დაასახელა.
როდესაც ეს უარი გაიცა, სახლი უკვე ჩამონგრეული იყო.
დანგრეულ კორპუსთან თვითმხილველები ყვებიან, რომ ამ მისამართზე სამშენებლო სამუშაოები ტარდებოდა და ამას აპროტესტებდნენ: „სახლი ზანზარებდა“.
„ბათუმელებს“ წყარომ ასევე განუცხადა, რომ სარდაფიდან დიდი ოდენობით მიწა ამოიღეს. მისივე თქმით, კორპუსი ე.წ. სინკარული ტიპისაა და არსებობს ვარაუდი, რომ სახლის ერთ სართულს სინკარები გამოაცალეს, რამაც ნგრევა გამოიწვია.
„საღამოს, შუქს რომ ანთებდნენ, ვხედავდი, რომ შიგნით ყველაფერი მოშიშვლებული იყო. მიკვირდა, როგორ აკეთებდნენ ასე. როგორც ჩანს, მერიისგან ნებართვა მართლა არ ჰქონდა. თვითნებურად აკეთებდა, ჩუმად. შეძვრა თავის კუთვნილ ფართში, როგორც სოროში და არავის უსაფრთხოება არ გაითვალისწინა“, – უყვება JAMnews-ს ლია კასპელაშვილი.
ლია ამბობს, რომ ასეთი სამუშაოები ბათუმში არ უკვირთ, ქალაქი სავსეა მსგავსი მიშენებებითა და გადაკეთებული კორპუსებით. და ეს დღემდე ასე გრძელდება.
ზაურ ბუდატოვიც და მის მიერ დაქირავებული მუშებიც დაკავებულები არიან. ბრალდებულებს ბრალი სისხლის სამართლის კოდექსის 240-ე მუხლის მეორე ნაწილით აქვთ წარდგენილი, – სამშენებლო სამუშაოს წარმოებისას უსაფრთხოების წესის დარღვევა, რამაც ადამიანების სიცოცხლის მოსპობა და მძიმე შედეგი გამოიწვია.
საქმის მასალების მიხედვით, ხელოსნებმა, სარემონტო სამუშაოები მეპატრონის მითითებითა და უსაფრთხოების წესების უხეში დარღვევით აწარმოეს. ბრალდებულებმა მოშალეს, როგორც არამზიდი, ასევე მზიდი კონსტრუქცია (კედლები), რითაც დაირღვა საცხოვრებელი კორპუსის სიმტკიცე და მდგრადობა, რამაც შვიდსართულიანი კორპუსის ნგრევა გამოიწვია.
ბრალის დადასტურების შემთხვევაში, მათ ორიდან ხუთ წლამდე თავისუფლების აღკვეთა ელით.
თავად ბუდატოვი ბრალს უარყოფს და ამბობს, რომ სამშენებლო სამუშაოების წარმოებისას არც მზიდი კედლები მოუნგრევია და არც მიწა ამოუტანია სარდაფიდან.
რა ბედი ელით დანგრეული კორპუსის მცხოვრებლებს და ბათუმს
26 მაისის ქუჩაზე ჩამონგრეული კორპუსის მიმდებარე კორპუსებს ექსპერტიზა უტარდება.
ბათუმის მერიაში აცხადებენ, რომ სანამ საბოლოო დასკვნა არ დაიდება, მანამდე მიმდებარე კორპუსებში მოქალაქეების დაბრუნება აკრძალულია. „სადარბაზოებს პოლიცია აკონტროლებს“, – ამბობენ მერიაში.
აჭარის მთავრობაში აცხადებენ, რომ საცხოვრებელი სახლის ჩამონგრევის შედეგად დაზარალებულ ოჯახებს ბინებსა და მათ მოსაწყობად საჭირო კომპენსაციებს გადასცემენ.
ტრაგედიის შედეგად დაღუპულთა ოჯახებისთვის კი აჭარის მთავრობის სარეზერვო ფონდიდან 90 ათასი ლარი გამოყვეს.
უკვე დიდი ხანია ბათუმელები ჩივიან, რომ მათი ქალაქი ურბანულ ჯოჯოხეთს დაემსგავსა.
ბათუმის ყველა ქუჩაზე სოკოებივით ჩნდებიან მაღალსართულიანი ბეტონის კორპუსები. ადგილობრივების საყვარელი ბათუმური ეზოებიდან კი სულ უფრო ნაკლებად ჩანს ზღვა.
ადგილობრივი მედია ხშირად წერს, რომ ბათუმში განაშენიანების გეგმა არ არსებობს. პრობლემა მხოლოდ ახალი მშენებლობები არ არის, ქალაქი უკანონო მენებლობებს მიაქვს, საშიში და ქაოტურია თვითნებური მიშენებებიც, რაზეც მუნიციპალური ზედამხედველობის სამსახურები არ რეაგირებენ.
ბოლო წლებში კი ბათუმში კიდევ ახალი ტენდენცია გაჩნდა – პირველი სართულების გამონგრევა და კომერციულ ფართებად გადაკეთება.
“ყველა ბინას გამოუთხარეს ძირი. ისეთ დროს მუშაობენ, რომ ადგები დილით, უკვე გამოშიგნული გხვდება პირველი სართული და მერე გაპროტესტებას რა აზრი აქვს?“ – გვეუბნება ნარგიზ ბაუჟაძის მეზობელი.
ბათუმის მუნიციპალურ ინსპექციის ხელმძღვანელის, არჩილ კონცელიძის ინფორმაციით, სამსახურში დღეში რამდენიმე ათეული შეტყობინება შედის, მოქალაქეები სახლების შემოწმებას ითხოვენ.
ამ გაზრდილი მოთხოვნის მიუხედავად, ინსპექტირების სამსახური კადრების დამატებას არ აპირებს. რამე გეგმა, როგორც ჩანს, ჯერ არც სახელმწიფოს აქვს.
„მიშენებების პრობლემა სამწუხაროდ ოთხმოცდაათიანი წლების უბედურებაა, როგორც ბათუმში ასე თბილისში. არ ვიცი მაგას რა უნდა ვუყოთ და რა უნდა უყოს ხელისუფლებამ. პრობლემა გვაქვს დიდი, არამარტო ბათუმში, არამედ მთელს ქვეყანაში“, – განაცხადა საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრმა, ვახტანგ გომელაურმა 9 ოქტომბერს, ბათუმში ყოფნისას.
