აზერბაიჯანში კარანტინის შეჩერებას მოითხოვენ, მედიკოსები კი ამაოდ ითხოვენ დისტანციის დაცვას
აზერბაიჯანში, კორონავირუსის მეორე ტალღისას, თანამდებობიდან გადადგა ინფექციური დაავადებების მთავარი სპეციალისტი, აქტივისტებმა კი სოციალურ ქსელებში კამპანია დაიწყეს ლოზუნგით „შეწყვიტეთ კარანტინი“, ამავე თემაზეა საუბარი ღია წერილში; პოლიცია ადამიანებს ნიღბის ტარებასა და დისტანციის დაცვას ვერ აიძულებს.
ამავდროულად, კორონავირუსით ინფიცირებულთა რიცხვის ზრდა არ წყდება. მაისში, აზერბაიჯანში, ყოველდღიურად ინფიცირებულთა რაოდენობა ათობით ადამიანით იზრდებოდა, ივნისის დასაწყისში 400-ს მიაღწია, ივლისში კი უკვე 600 შემთხვევაზე მეტია.
საავადმყოფოებში ადგილები არ არის, სასწრაფო დახმარების მანქანები ყოველთვის არ გადიან გამოძახებაზე, ათობით ექიმი ინფიცირდება – ასეთი ახალი ამბები აზერბაიჯანში შეუცვლელ დღის წესრიგად იქცა.
9 ივლისის მონაცემებით, აზერბაიჯანში, კორონავირუსით სულ 22 464 ადამიანი დაინფიცირდა, ბოლო 24 საათში – 548 ახალი შემთხვევა დაფიქსირდა. პანდემიის დაწყებიდან 284 ადამიანი გარდაიცვალა, 13 591 – გამოჯანმრთელდა.
ბევრმა ადამიანმა დაკარგა ახლობელი, რადგან მათ კორონავირუსის ტესტის შედეგების გარეშე უარი უთხრეს საავადმყოფოში მოთავსებაზე.
რით არიან უკმაყოფილო ადამიანები?
„არაფერი არ ვიცი, სოფელში ვარ, არ მაქვს ტელევიზორი, არ მაქვს ინტერნეტი.
და რა, მთავარი ეპიდემიოლოგი ვარ?! დაკრძალვაზე მივედი“.
ინფექციური დაავადებების მთავარი სპეციალისტი, იბადულა აგაევი 2020 წლის 8 ივნისს თანამდებობიდან გადადგა, ამ აუდიოჩანაწერის გამოქვეყნებიდან რამდენიმე დღეში.
თუმცა, მთავარი ეპიდემიოლოგის თანამდებობა სრულიად ფორმალური იყო, სოციალურ ქსელებში გავრცელებულმა მისმა კომენტარმა ბევრი გააბრაზა.
მაგრამ, აზერბაიჯანში, ყველაზე მეტად აკრიტიკებენ სამედიცინო ტერიტორიული ერთეულების მართვის სამსახურს (TƏBİB) და ოპერატიულ შტაბს.
ჟურნალისტისა და ბლოგერის, აზერ გარიბის პოსტმა, რომელშიც TƏBİB-ს აკრიტიკებდა, 20 ათასზე მეტი მოწონება და თითქმის 10 ათასი გაზიარება მოიპოვა.
მანამდე, ცოტა ხნით ადრე, მთავარი განსახილველი საკითხი იყო სხვა ღია წერილი – ცნობილი ჟურნალისტის, სეიმურ კაზიმოვის, რომლის მამაც იმიტომ გარდაიცვალა, რომ კორონავირუსის ტესტის პასუხის გარეშე, ჰოსპიტალიზაციაზე უარი უთხრეს.
კაზიმოვმა TƏBİB-ს დააკისრა პასუხისმგებლობა მამამისის გარდაცვალებაზე. სოციალურ ქსელებში რეგულარულად ვრცელდება სხვა მსგავსი ისტორიები.
აკრიტიკებენ როგორც TƏBİB-ის არათანმიმდევრულ ნაბიჯებს – რომ ეს სტრუქტურა ხან აცხადებს კარანტინს, ხან ხსნის და შემდეგ ისევ აცხადებს – ისე, მის არაეფექტურობას.
ზომები, რომლის ამოცანაც სოციალური კონტაქტის შემცირება იყო, ხშირად მხოლოდ ზრდის მას.
მაგალითად, კარანტინის პირველი ეტაპისას, მეტრო დღეში ორი საათით მუშაობდა, რის შედეგადაც ძალიან დიდი ნაკადის ერთად თავმოყრა ხდებოდა.
ბევრი ზომა მოკლე პერიოდით დაწესდა, როგორც ექსპერიმენტი – როგორც ორდღიანი ლოკდაუნი, როდესაც არ მუშაობდა აფთიაქებიც კი და სახლიდან გამოსვლა მხოლოდ სიცოცხლის გადასარჩენად შეიძლებოდა.
2020 წლის 21 ივნისიდან, ბაქოში, რამდენიმე სხვა ქალაქსა და რაიონში, მოქალაქეები ფაქტობრივად სახლში ჩაკეტეს. მათ გარეთ გამოსვლა მხოლოდ პროდუქტებისთვის ან ექიმთან წასასვლელად შეუძლიათ, ისიც მხოლოდ ორი საათით და ხელისუფლების სპეციალური SMS-ნებართვით. ხუთ კაცზე მეტის თავშეყრა არ შეიძლება.
წესების დარღვევისთვის ჯარიმა 200 მანათია (დაახლოებით, 11 დოლარი) – ეს უფრო მეტია, ვიდრე კარანტინის გამო უმუშევრად დარჩენილი ადამიანებისთვის სახელმწიფოს მიერ მიცემული კომპენსაცია – 190 მანათი.
ეს „დახმარებაც“ კრიტიკის საგანი გახდა, რადგან ყველა იმ ადამიანმა ვერ მიიღო, ვისაც სჭირდებოდა. ამას გარდა, ამ თანხით ერთი თვე ცხოვრება აზერბაიჯანში შეუძლებელია.
რას ამბობს ხელისუფლება?
აპრილში, ხელისუფლებამ კარანტინი შეამსუბუქა და მეტროს მუშაობა განაახლა, რადგან ინფიცირების ახალი შემთხვევების რაოდენობა დღეში 40-მდე შემცირდა.
პროსახელისუფლებო მედიამ დაიწყო პრეზიდენტის მისამართით მადლობის წერილებისა და ვიდეომიმართვების გამოქვეყნება. ჩინოვნიკებმა განაცხადეს, რომ კორონავირუსი დამარცხებულია და ასევე, მადლობა გადაუხადეს ილჰამ ალიევს.
როდესაც ვირუსით ინფიცირებულთა რაოდენობამ კარანტინის შემსუბუქების შემდეგ ზრდა დაიწყო, ხელისუფლების ჩინოვნიკებმა და პრეზიდენტმა მოსახლეობა დაადანაშაულეს იმაში, რომ ადამიანებს არ სჯერათ ვირუსის და უპასუხისმგებლოდ იქცევიან.
ილჰამ ალიევმა ქალაქ სუმგაითში, სპეცტანსაცმლის საწარმოს გახსნისას, განაცხადა:
„მოქალაქეები ხშირად იქცევიან უპასუხისმგებლოდ, არ იცავენ რეკომენდებულ წესებს, არ ატარებენ ნიღბებს, არ იცავენ დისტანციას, არ იყენებენ სადეზინფექციო საშუალებებს. ამრიგად, ისინი საფრთხის ქვეშ აყენებენ საკუთარ და ასობით ადამიანის სიცოცხლეს, რომლებსაც მათთან აქვთ კონტაქტი“.
„ვისაც არ ეშინია – ის არ დაინფიცირდება“
აზერბაიჯანის ბევრი ცხოვრები, კარანტინის გამოცხადების დასაწყისიდანვე არ იჩენდა ხელისუფლებასთან თანამშრომლობის დიდ სურვილს. კერძოდ, დაეცვათ სოციალური დისტანცია და სერიოზულად მოპყრობოდნენ წესებს.
ბაქოს ქუჩებში რესპონდენტების გამოკითხვისას შეიძლება გაიგოთ: „ვისაც არ ეშინია, ის არ დაინფიცირდება“ და „არ მჯერა, რომ აზერბაიჯანში ეს ვირუსი არსებობს“.
ტრანსპორტსა და მაღაზიებში ადამიანები იშვიათად ატარებენ ნიღბებს და იცავენ სოციალურ დისტანციას.
უფრო მეტიც, ხანდახან პოლიციასთან დაპირისპირებებიც კი ხდება, რომლებიც კარანტინის დამრღვევების დაპატიმრებას ცდილობენ.
ერთ-ერთი „ორდღიანი ლოკდაუნისას“, ერთ-ერთ ასეთ დაპირისპირებას სადამსჯელო ოპერაციის მსგავსი რაღაც მოჰყვა, რომლის დროსაც აგრესიულად და უხეშად ექცეოდნენ ადამიანებს და 11 პირი დააკავეს.
- პოლიციის რეიდები, აგრესია და დეპრესია – როგორ ჩაიარა „საკარანტინო უქმეებმა“ აზერბაიჯანში
- „ვაშა, აზერბაიჯანს! ვაშა, პოლიციას!“ – ბაქოში პოლიციელებს აივნებიდან უმღერეს. ფლეშმობი ყალბი აღმოჩნდა
კამრან ალიევი, საგზაო საპატრულო სამსახურის უფროსი, ამბობს, რომ კორონავირუსთან ბრძოლის განმავლობაში, 70 ათასმა ადამიანმა დაარღვია საკარანტინო რეჟიმი.
მიუხედავად ჯარიმებისა და ქუჩებში ჩამოკიდებული მოტივაციის ასამაღლებელი ბანერებისა, სახლიდან გამოსვლისთვის უფლების მიღების საჭიროებისა და სხვა მტკივნეული შეზღუდვებისა, ადგილობრივი მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი დაკავებულია იმით, რომ კარანტინის გვერდის ავლის საშუალება მოძებნოს.
მედია რეგულარულად აქვეყნებს ინფორმაციას იმის შესახებ, რომ აღმოაჩინა „იატაკქვეშა“ კაფე ან უკანონო თავყრილობა.
