აშშ, აჯანყება: რატომ არიან გენერლები და ყოფილი პრეზიდენტები ტრამპის წინააღმდეგ
ამერიკა, 4 ივლისს, ჯორჯ ფლოიდს დაემშვიდობა, რომლის სიკვდილიც პოლიციის მიერ დაკავებისას, მასობრივი მღელვარების მიზეზი გახდა ასობით ათასი ადამიანის მონაწილეობით.
მაგრამ პროტესტი არ დასრულებულა. ბევრი აცხადებს, რომ ეს მხოლოდ დასაწყისია.
წყარო – CNN
რატომ დაიღუპა ჯორჯ ფლოიდი
ჯორჯ ფლოიდი – ამერიკული ქალაქ მინესოტის შავკანიანი მცხოვრებია. 25 მაისს ის დააკავეს ეჭვის გამო, რომ მან მაღაზიაში ყალბი 20-დოლარიანი კუპიურით გადაიხადა. წარსულში, ჯორჯი პასუხისგებაში იყო მიცემული დანაშაულის ჩადენისთვის.
ჯორჯი გარდაიცვალა იმის გამო, რომ დაკავებისას, პოლიციელი დიდი ხნის განმავლობაში აჭერდა კისერზე მუხლს, მიუხედავად დაკავებულის განცხადებისა „ვეღარ ვსუნთქავ!“ და „არ მომკლათ!“.
სასტიკი დაკავების შედეგები
ფლოიდის დაკავებისა და გარდაცვალების სცენა გამვლელებმა გადაიღეს და სოციალურ ქსელში განათავსეს. ეს მასობრივი მღელვარების დაწყების მიზეზი გახდა ჯერ მინეაპოლისში, შემდეგ კი ამერიკის სხვა ქალაქებში.
თავდაპირველად პროტესტი მშვიდობიან ხასიათს ატარებდა. მთავარი ლოზუნგი იყო: „შავკანიანის სიცოცხლეც მნიშვნელოვანია“.
მაგრამ მალე მშვიდობიან აქტივისტებს შეუერთდნენ ხულიგნები. დაიწყო პოლიციის განყოფილებებისა და მანქანების დაწვა, მაღაზიების ძარცვა.
აშშ-ის 40 ქალაქში, მათ შორის, ნიუ იორკში, ვაშინგტონსა და სან ფრანცისკოში კომენდანტის საათი დააწესეს, ქუჩებში ეროვნული გვარდია გამოვიდა.
ამავდროულად, უმეტესწილად პროტესტი მშვიდობიანი და კონსტრუქციული ხასიათისაა.
მთელი მსოფლიო მოიარა კადრებმა, სადაც ვაშინგტონში, თეთრკანიანი პოლიციელები ცალ მუხლზე დგებიან პროტესტის მონაწილეებისადმი თანაგრძნობისა და სოლიდარობის ნიშნად.
ფლოიდ ჯორჯის სიკვდილში უშუალო დამნაშავე პოლიციელი დერეკ შოვინი და მისი სამი კოლეგა, რომლებიც დაკავების ადგილზე იმყოფებოდნენ, სამსახურიდან გაათავისუფლეს და დააპატიმრეს.
მათი სამართლიანი სასამართლო პროცესი – პროტესტის მონაწილეთა ერთ-ერთი მთავარი მოთხოვნაა.
დერეკ შოვინი, რომელიც მიწაზე მყოფ ფლოიდ ჯორჯს კისერზე ფეხს აჭერდა, ბრალდებულად ცნეს მეორე ხარისხის მკვლელობაში. მას 40 წლამდე პატიმრობა ემუქრება.
სამ სხვა პოლიციელს ბრალი წაუყენეს მკვლელობის ხელშეწყობასა და წაქეზებაში.
პრეზიდენტ ტრამპის რეაქცია
პრეზიდენტმა ტრამპმა პროტესტის ყველა მონაწილეს, განურჩევლად, „ექსტრემისტები“ და „ტერორისტები“ უწოდა.
ასევე, მან მკაცრად გააკრიტიკა გუბერნატორები, რომლებმაც თანაგრძნობა და გაგება გამოხატეს.
მან არეულობის ჩასახშობად არმიის გამოყენების პირობა დადო.
საზოგადოების განსაკუთრებული აღშფოთება გამოიწვია 2 ივნისს, ვაშინგტონში მომხდარმა ინციდენტმა. პოლიციამ ხელკეტისა და ცრემლსადენი გაზის გამოყენებით განდევნა მშვიდობიანი მიტინგის ასობით მონაწილე იმისათვის, რომ პრეზიდენტი ტრამპი ეკლესიაში მისულიყო და იქ ბიბლიით ხელში, ფოტოსურათი გადაეღო.
პასუხი პრეზიდენტ ტრამპს
დონალდ ტრამპის ქმედებები და განცხადებები დაგმეს აშშ-ის ყოფილმა პრეზიდენტებმა – ჯიმი კარტერმა, ჯორჯ ბუშმა უმცროსმა და ბარაკ ობამამ.
„მათ, ვინც პროტესტზე საუბრობს, უნდა ახსოვდეთ, რომ ჩვენი ქვეყანა სწორედ პროტესტის წყალობით დაიბადა. მას ამერიკული რევოლუცია ეწოდება“, – განაცხადა ობამამ და პირდაპირ ტრამპს მიმართა.
მაგრამ აბსოლუტურ სენსაციად იქცა სამხედროების მკვეთრი რეაქცია.
ამერიკის ქალაქებში არმიის გამოყენების წინააღმდეგ გამოვიდნენ ისეთი მაღალჩინოსანი და ავტორიტეტული სამხედროები, როგორებიც არიან თავდაცვის ყოფილი მინისტრი ჯეიმს მეტისი, რომელიც ამ პოსტს ტრამპის პერიოდში იკავებდა, ავღანეთში ამერიკული ძალების ყოფილი მეთაური, ჯონ ალენი და გაერთიანებული შტაბის ყოფილი ხელმძღვანელი, მაიკ მულენი.
ყველაზე მკვეთრი გენერალი მეტისი იყო – მან ტრამპის მმართველობის სტილს „ინფანტილური“ უწოდა.
კულმინაცია გახდა 4 ივნისს, აშშ-ის თავდაცვის მოქმედი მინისტრის, მარკ ესპერის გამოსვლა.
მან განაცხადა, რომ კატეგორიულად ეწინააღმდეგება ჯარის გამოყენებას 1807 წლის არეულობის აქტის საფუძველზე, როგორც ამას ტრამპი სთავაზობს.
