მოსაზრება: აფხაზეთი უშუქოდ და ბიზნესი სახელმწიფოს ხარჯზე
აფხაზეთში მწვავე ენერგეტიკული კრიზისია, მოსახლეობას ელექტროენერგიას დღეში რამდენიმე საათით უთიშავენ. მიზეზი კრიპტოვალუტის “მაინერების” მიერ ელექტროენერგიის უკონტროლო მოხმარებაა.
მთავრობა წლების განმავლობაში ცდილობდა პრობლემის მოგვარებას – ჯერ მაინინგის აკრძალვით, შემდეგ კი ლეგალიზებით, მაგრამ პრობლემის მოგვარება და კოლაფსის თავიდან აცილება ვერ მოხერხდა.
JAMnews– ის რედაქტორი აფხაზეთში ინალ ხაშიგი კრიზისის მიზეზებსა და შესაძლო შედეგებს აანალიზებს.
როგორ “ებრძოდა” მაინინგს მთავრობა
ენერგეტიკული კრიზისი, რომელსაც ახლა აფხაზეთი განიცდის, ადვილად პროგნოზირებადი იყო. ეს გასაგები იყო ჯერ კიდევ 2018 წლის დეკემბერში, როდესაც პრეზიდენტ რაულ ხაჯიმბას დროს, მთავრობამ კრიპტოვალუტის მაინინგი აკრძალა, რომლის გამო ენერგოსისტემა უკვე სულს ღაფავდა. თუმცა ამავე დროს “დაავიწყდა” აფხაზეთში კრიპტომოწყობილობების იმპორტი აეკრძალა.
შედეგად, ამ ტიპის ბიზნესი არა თუ არ გამქრალა, არამედ რაიმე დამსჯელი სანქციების არარსებობის პირობებში აყვავდა კიდეც და კატასტროფული მასშტაბი მიიღო აფხაზეთის ენერგეტიკული სექტორისთვის. ახლა მაინინგი აფხაზეთის მიერ მოხმარებული ენერგიის თითქმის მესამედს მოიხმარს.
- ლეგალიზაცია აკრძალვის შემდეგ – აფხაზეთში კრიპტოვალუტის მაინინგი ისევ დაუშვეს
- მოსაზრება: აფხაზეთი – დროა, ანგარიში გავასწოროთ
- აფხაზი პოლიტიკოსი: აფხაზეთი რუსეთ-ბელარუსის საკავშირო სახელმწიფოს წევრი უნდა გახდეს
უკვე სექტემბერში, ზუსტად იმ დროს, როდესაც მთავრობამ მიიღო ახალი განკარგულება მაინინგის შესახებ, აფხაზეთმა ენგურჰესის ენერგიის თავისი წილი უკვე მთლიანად დახარჯა.
ახალ განკარგულებას, რომელიც მაინინგის ლეგალიზებას ითვალისწინებდა, დამამშვიდებელი ეფექტი უნდა ჰქონოდა და ენერგეტიკული ბაზარი დაესტაბილურებინა. სინამდვილეში კი მხოლოდ წარმოდგენის ჟანრი შეიცვალა – დრამა ტრაგიფარსად იქცა.
მართლაც ძნელია იმის გაგება, როდესაც მაინინგის წინააღმდეგ ბრძოლის ნაცვლად, პირიქით, დააკანონებ მას და ამავე დროს კრძალავ კრიპტოტექნიკის იმპორტს მხოლოდ ორი (!) თვის განმავლობაში.
მთავრობა თავს იმით ამართლებს, რომ ამ ტიპის ბიზნესის ლეგალიზებით და სპეციალური ტარიფის შემოღებით კვტ-ზე 1.5 რუბლის ოდენობით (დაახლოებით 2 ცენტი), ბიუჯეტში 500 მილიონ რუბლს (დაახლოებით 6,5 მილიონი დოლარი) მოიზიდავს.
რა გამოვიდა
შედეგად, ბაზარი შოკის მდგომარეობაში აღმოჩნდა და ბიუჯეტმაც ვერაფერი მიიღო.
ჩვენს მენეჯმენტს ხომ სპეციფიური დამოკიდებულება აქვს სახელმწიფოსგან მოგების მიღების შესაძლებლობის მიმართ.
მაგალითად, აფხაზეთში არსებობს მთელი რიგი სახელმწიფო საწარმოები, მაგრამ ყველა მათგანი წამგებიანია და ქაღალდზე თითქმის გაკოტრებულია.
აქ არანაირი ინტრიგა არ არის, რადგან ამ საწარმოების დირექტორებს არაფერი აკლიათ.
კოკაინით მოვაჭრე სახელმწიფო კომპანია რომ შეიქმნას, ის მაინც წამგებიანი იქნება. ასეთია წესები.
ეს ხუთასი მილიონი ხაზინაში რომც ჩარიცხულიყო, მაინც მინუსში ვიქნებოდით, ამის გასაგებად არ არის აუცილებელი მეცნიერების დოქტორობა, ჩვეულებრივი არითმეტიკა საკმარისია.
რა იქნება შემდეგ
ახლა, როდესაც აფხაზეთმა ელექტროენერგიის წლიური ლიმიტი ამოწურა, არ ვიცით ჩვენი ნათურები ვის ხარჯზეც ანთია, სავარაუდოდ – ქართველების.
კი ბატონო, ქართველებს ამაყად თავაწეულები არ გადავუხდით, მაგრამ თებერვლიდან ენგურჰესი ოთხი თვით გაჩერდება და ამაყად თავაწეულებს გადახდა მაინც მოგვიწევს.
მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში აფხაზეთს რუსული ელექტროენერგიის მოხმარება მოუწევს, რომელის კვტ – ზე 2.6 რუბლი (3.4 ცენტი) ჯდება.
წინა ორი წლის განმავლობაში ორ-ორი კვირით რუსული ელექტროენერგიის მიღება აფხაზეთს ექვსასი მილიონი რუბლი (დაახლოებით 7,9 მილიონი აშშ დოლარი) დაუჯდა.
ახლა სხვისი ელექტროენერგიით აფხაზეთს ოთხი თვე მოუწევს ცხოვრება – თავად ენერგეტიკოსების გათვლებით, ეს დაახლოებით 4 მილიარდი რუბლი (52 მილიონი დოლარი) ეღირება.
ანუ სახელმწიფოს თანხის დამატება მაინერების მიერ მოხმარებულ ელექტროენერგიაზეც მოუწევს.
მაშინ რა არის ამ ბიზნესის არსი?
ის ზედაპირზე დევს.
კრიპტოფერმების უდიდესი მფლობელები არიან ისინი, ვისაც ჩვეულებრივ “პოლიტიკურ ელიტას” უწოდებენ, არა აქვს მნიშვნელობა ახლა ისინი ხელისუფლებაში არიან თუ ოპოზიციაში.
ამ “მენეჯერებმა”, რომლებიც პერიოდულად ერთმანეთს ენაცვლებიან, დიდი ხანია აითვისეს რკინის წესი – რომ საუკეთესო ბიზნესი არის ბიზნესი სახელმწიფოს ხარჯზე.
ამიტომ, მე პირადად არანაირი განსაკუთრებული ილუზია არ მაქვს იმის თაობაზე, ეს ეპოპეა რით დასრულდება. მეტიც, რუსული კომპანიების მიერ აფხაზურ ენერგოსექტორზე კონტროლის დამყარების სურვილის შესახებ გავრცელებული ხმების ფონზე, ენერგოსექტორის დანგრევამდე განზრახ მიყვანის სცენარი კარგად შეეფერება აფხაზეთის მენეჯმენტის თავისებურებებსა და ბაზრის კონიუნქტურას.
