სოხუმში საზეიმოდ აღნიშნავენ აფხაზეთის ომის დასრულების 30 წლისთავს
30 წელი ქართულ-აფხაზური ომის დასრულებიდან
წელს გამარჯვების დღისადმი მიძღვნილი ღონისძიებები აფხაზეთში გაიმართა ზოგადი ლოზუნგით: „30 წელი ქართულ-აფხაზურ ომში გამარჯვებიდან“.
იგივე დღეს თბილისში აღნიშნავენ როგორც სოხუმის დაცემის დღეს. საქართველოს პრემიერმინისტრმა საგანგებო განცხადებაში ამ ომს უწოდა „ერთ-ერთი ყველაზე დრამატული მოვლენა თანამედროვე საქართველოს ისტორიაში“, ისაუბრა ქართველების ეთნიკურ წმენდაზე, რუსეთის მიერ აფხაზეთის ოკუპაციაზე და დაადასტურა თავისი მთავრობის ერთგულება კონფლიქტის მშვიდობიან მოგვარებასთან დაკავშირებით.
სოხუმისთვის ბრძოლა გახდა ამ ომის გადამწყვეტი ეპიზოდი. ოპერაცია 1993 წლის 16 სექტემბერს დაიწყო, 12 დღე გაგრძელდა და აფხაზური მხარის ფაქტობრივი გამარჯვებით დასრულდა.
„იმართებოდა ბრძოლები ყველა ქუჩისთვის, ყველა ბლოკისთვის. 27 სექტემბერს აფხაზურმა ჯარებმა მოახერხეს სოხუმის გათავისუფლება და სამ დღეში მტერი განდევნეს აფხაზეთიდან. ჩვენმა მებრძოლებმა მოახერხეს მტრის 12000-კაციანი ჯგუფის დამარცხება.
ჩვენმა ძმებმა, დებმა, მამებმა და ბაბუებმა, მეგობრებმა და თანაკლასელებმა გაათავისუფლეს დედაქალაქი. ბევრმა მათგანმა თავი შესწირა ქვეყნის მომავალს. გმირების სიცოცხლე უკვდავია! მშვიდობიანი ცა გამარჯვებულ ხალხს! გილოცავთ თავისუფლების დღეს! გილოცავთ გამარჯვების დღეს!” – ნათქვამია სოხუმის მერის, ბესლან ეშბას მილოცვაში.
აფხაზეთში შეიარაღებული კონფლიქტი 1992 წლის 14 აგვისტოს დაიწყო, 13 თვეს და 13 დღეს გაგრძელდა და 1993 წლის 27 სექტემბერს საქართველოს შეიარაღებული ძალების დამარცხებით დასრულდა. გამარჯვება რუსეთის მიერ მხარდაჭერილ აფხაზურ ძალებს და მათ მხარეს მებრძოლ ჩრდილო-კავკასიელებს დარჩათ.
დაუზუსტებელი მონაცემებით, შეიარაღებულ კონფლიქტს 13 ათასზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ათასზე მეტი ადამიანი უგზო-უკვლოდ დაიკარგა. ახლობლებმა დღემდე არ იციან, სად არის ბევრი მათგანის საფლავი.
აფხაზეთიდან დევნილად იქცა 300 ათასამდე ადამიანი, მათი უდიდესი უმრავლესობა ეთნიკურად ქართველი იყო.
წელს აფხაზეთის ომის დასრულებიდან 30 წელი შესრულდა. სოხუმი 27 სექტემბერს დაეცა. უკვე საუკუნის მეოთხედია, რაც ეს კონფლიქტი „გაიყინა“ და სტატუს კვო არ იცვლება.
- აფხაზეთის ომი. როგორ დაიწყო და განვითარდა კონფლიქტი – ქრონოლოგია – ასე ქვია ქართულად
- 30 წლის შემდეგ. ადამიანები, რომლებსაც ლათის ტრაგედია არ შეეხოთ
- როდის ვიყავით ყველაზე ახლოს ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის მოგვარებასთან. ინტერვიუ პაატა ზაქარეიშვილთან
წელს, საიუბილეო თარიღის აღსანიშნავად აფხაზეთში ვეტერანთა დიდი ჯგუფი ჩრდილოეთ კავკასიის რესპუბლიკებიდან და რუსეთის სხვა რეგიონებიდან, ასევე სამხრეთ ოსეთიდან და დნესტრისპირეთიდან ჩავიდა. აფხაზეთის მთავრობის მიწვევით, სოხუმში ჩავიდნენ დაღუპული მოხალისეების ახლობლებიც.
მთავარი სადღესასწაულო ღონისძიებები 30 სექტემბერს არის დაგეგმილი.
სადღესასწაულო პროგრამა მოიცავს კონცერტებს, გამოფენებს, ფილმების ჩვენებას, თეატრალურ წარმოდგენებს, სპორტულ შეჯიბრებებს და სოხუმის სკოლების მოსწავლეებს შორის სავარჯიშო პატრიოტული სიმღერების კონკურსს. საღამოს კი სანაპიროზე გაიმართება ომის მსხვერპლთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი ღონისძიებები ლამპიონებითა და სადღესასწაულო ფეიერვერკით.
